POSTANOWIENIE Z DNIA 5 GRUDNIA 2000 R.
V KKN 317/2000



Jeżeli prokurator nie wstąpił do postępowania w sprawie o wykrocze-
nie przed jego prawomocnym zakończeniem, nie jest uprawniony do wnie-
sienia kasacji od orzeczenia zapadłego w wyniku rozpoznania odwołania
od orzeczenia kolegium (art. 520 § 1 k.p.k.).

Przewodniczący: sędzia SN P. Hofmański (sprawozdawca).
Sędziowie SN: P. Kalinowski, J. Szewczyk.
Prokurator Prokuratury Krajowej: B. Drozdowski.


Sąd Najwyższy w sprawie Włodzimierza S., związanej z kasacją Pro-
kuratora Generalnego wniesioną na niekorzyść obwinionego
postanowił na podstawie art. 531 § 1 w zw. z art. 530 § 2, 429 § 1 i 520 § 1
k.p.k. pozostawić kasację bez rozpoznania.


Z u z a s a d n i e n i a :


(...) Jeżeli prokurator nie wstąpił do postępowania w sprawie o wy-
kroczenie przed jego prawomocnym zakończeniem, nie jest uprawniony do
wniesienia kasacji od orzeczenia zapadłego w wyniku rozpoznania odwo-
łania od orzeczenia kolegium (art. 520 § 1 k.p.k.). Zgodnie z tym przepisem
do wniesienia kasacji uprawnione są strony. Prokurator może występować
w postępowaniu w sprawach o wykroczenia na prawach strony, co wynika
z art. 118 k.p.w. Jest on uprawniony do wniesienia wniosku o ukaranie (art.
118 § 1 k.p.w.), zaś biorąc udział w tym postępowaniu wyłącza on od
udziału w nim innego oskarżyciela (art. 118 pkt 2). Prokurator może także,
zgodnie z art. 118 pkt 3 k.p.w. składać środki odwoławcze zarówno na ko-
rzyść jak i na niekorzyść obwinionego. Oznacza to, że wolno mu przystąpić
do postępowania w sprawie o wykroczenie także po wydaniu orzeczenia
przez kolegium. Zgodnie z art. 118 pkt 4 k.p.k. uprawniony jest on ponadto
do występowania z wnioskiem o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia
oraz o stwierdzenie nieważności rozstrzygnięcia.

Artykuł 118 k.p.w. nie daje natomiast prokuratorowi uprawnienia do
wnoszenia kasacji w sprawie o wykroczenie. jest to o tyle zrozumiałe, że
postępowanie odwoławcze, uruchamiane na skutek wniesienia odwołania,
toczy się - zgodnie z art. 510 k.p.k. - według przepisów Kodeksu postępo-
wania karnego o postępowaniu odwoławczym. Rzecz jednak w tym, że
także w przepisach tego Kodeksu brak jest przepisu, który uprawniałby
prokurator ado wniesienia kasacji w układzie procesowym występującym w
niniejszej sprawie. Artykuł 520 § 1 k.p.k. ogranicza katalog podmiotów
uprawnionych do wniesienia kasacji do stron. Należy przez to rozumieć, iż
kasację mogą wnieść tylko te podmioty, które występowały w charakterze
strony w postępowaniu, w którym zapadło orzeczenie skarżone kasacją.
Niczego zatem w tym kontekście nie zmienia przepis art. 509 § 3 k.p.k.,
zgodnie z którym organ uprawniony do działania w charakterze oskarżycie-
la w postępowaniu przed kolegium, jeśli złożył wniosek o ukaranie, może
brać udział w postępowaniu sądowym w tym samym charakterze, chyba że
bierze w nim udział prokurator. Przepis ten dotyczy bowiem jedynie postę-
powania odwoławczego przed sądem rejonowym, toczącym się na skutek
wniesienia odwołania od orzeczenia kolegium (art. 508 § 3 k.p.k.), nie zaś
postępowania kasacyjnego.

Artykuł 509 § 3 k.p.k. daje natomiast podstawę do wnioskowania, że
role prokuratora i innego organu uprawnionego do wniesienia wniosku o
ukaranie, są w postępowaniu karnym toczącym się w postępowaniu według
Kodeksu postępowania karnego przemienne w tym sensie, iż wówczas,
gdy działa prokurator, wyłączony jest od udziału inny oskarżyciel. Jeśli za-
tem prokurator złożyłby wniosek o ukaranie albo przystąpił do postępowa-
nia w sprawie o wykroczenie przed jego prawomocnym zakończeniem (np.
poprzez wniesienie odwołania), byłby on jedynym oskarżycielem uprawnio-
nym do wniesienia kasacji. Należałoby go bowiem uznać za stronę w ro-
zumieniu art. 520 § 1 k.p.k. Jeśli zaś tego nie uczynił, organem uprawnio-
nym do wniesienia kasacji jest oskarżyciel występujący w sprawie o wykro-
czenie.

Uprawnienie prokuratora do wniesienia kasacji od orzeczenia sądu
wydanego w trybie art. 508 § 3 k.p.k. nie może być interpretowane także z
art. 45 § 1 k.p.k., zgodnie z którym oskarżycielem publicznym przed
wszystkimi sądami jest prokurator. Jest to bowiem przepis ogólny i nie mo-
że stanowić podstawy uprawnienia które zostało wyraźnie ograniczone
przepisem szczególnym, którym w analizowanym układzie procesowym
jest przepis ograniczający katalog podmiotów uprawnionych do wniesienia
kasacji do stron (art. 520 § 1 k.p.k.).