POSTANOWIENIE Z DNIA 25 MARCA 2009 R.
IV KZ 13/09


Przepis art. 4 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.
U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od
dnia 10 września 2005 r., tzn. od wejścia w życie przepisów ustawy z dnia
30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 163, poz. 1361) nie stanowi przepisu szczególne-
go w stosunku do unormowań zawartych w Kodeksie postępowania karne-
go, a w szczególności do art. 88 § 1 i 2, regulującego zakres upoważnienia
radców prawnych do występowania w procesach karnych.

Przewodniczący: sędzia SN E. Strużyna.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Antoniego N., z powodu za-
żaleń wniesionych przez oskarżyciela prywatnego Zbigniewa F. i jego peł-
nomocnika - radcę prawnego, na zarządzenie zastępcy Przewodniczącego
II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego w K. w przedmiocie odmowy przy-
jęcia wniosku o wznowienie postępowania.

p o s t a n o w i ł :
1. zażalenie wniesione przez radcę prawnego, któremu oskarżyciel pry-
watny udzielił pełnomocnictwa procesowego, p o z o s t a w i ć bez rozpo-
znania,
2. u t r z y m a ć w m o c y zaskarżone zarządzenie.



U Z A S A D N I E N I E

Zażalenie wniesione w imieniu oskarżyciela prywatnego przez radcę
prawnego nie podlega rozpoznaniu, wobec braku legitymacji autora tego
pisma do występowania w charakterze pełnomocnika oskarżyciela prywat-
nego w niniejszym postępowaniu. Sąd Najwyższy nie podziela zarzutu
podniesionego przez autora pisma, że przepis art. 4 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 ze zm.), w
brzmieniu obowiązującym od dnia 10 września 2005 r., tzn. od wejścia w
życie przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy -
Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 163, poz. 1361)
należy traktować jako lex specialis w stosunku do unormowań zawartych w
Kodeksie postępowania karnego, a w szczególności do art. 88 § 1 i 2. W
art. 4 ustawy o radcach prawnych określono tylko w sposób ogólny, na
czym polega wykonywanie zawodu radcy prawnego, wyłączając zresztą
wyraźnie dopuszczalność występowania radcy prawnego w charakterze
obrońcy osoby fizycznej w postępowaniu karnym i w postępowaniu w
sprawach o przestępstwa skarbowe. Przepis ten nie stanowi więc unormo-
wania szczegółowego, regulującego zakres upoważnienia radców praw-
nych do występowania w procesach karnych. Natomiast pogląd, że regula-
cję całościową, o charakterze specjalnym, z której wynikają uprawnienia
radcy prawnego w tym zakresie, stanowią przepisy art. 88 § 2 i 3 k.p.k.,
Sąd Najwyższy wyraził w przeszłości w wielu judykatach (m. in. w posta-
nowieniu z dnia 24 lutego 2006 r., I KZP 50/05, R-OSNKW 2006, poz. 444,
oraz w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23 maja 2006 r., I KZP 7/06,
OSNKW 2006, z. 6, poz. 53) i Sąd Najwyższy orzekający w niniejszej
sprawie pogląd ten w pełni podziela.
Na zmianę powszechnie przyjętego, w omawianej kwestii, w orzecz-
nictwie i piśmiennictwie (np. w komentarzach do Kodeksu postępowania
karnego) stanowiska, bez wpływu pozostaje twierdzenie, że wniesienie w
imieniu oskarżyciela prywatnego wniosku o wznowienie postępowania, nie
kwalifikuje się jako czynność obrońcy, a także odwołanie się przez autora
zażalenia do racjonalności ustawodawcy, przez porównanie regulacji za-
wartej w art. 446 § 1 k.p.k. i art. 545 § 2 k.p.k.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy, orzekając na podstawie art. 429
§ 1 k.p.k. i art. 430 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k., powyższe zażalenie
pozostawił bez rozpoznania.
Nie jest natomiast zasadne zażalenie wniesione przez oskarżyciela
prywatnego. Wobec złożenia przez oskarżyciela prywatnego wniosku o
wznowienie postępowania sporządzonego przez niego własnoręcznie Sąd,
w którym pismo to zostało złożone, miał obowiązek wezwania jego autora
do uzupełnienia braków formalnych pisma, m. in. przez nadesłanie wniosku
o wznowienie postępowania sporządzonego przez adwokata. Obowiązek
ten został przez Sąd wykonany poprawnie, wobec jednoznacznej treści pi-
sma skierowanego do oskarżyciela prywatnego, wzywającego do ,,przedło-
żenia wniosku o wznowienie postępowania sporządzonego i podpisanego
przez adwokata (art. 545 § 2 k.p.k.)". Fakt, że oskarżyciel prywatny zamiast
zastosowania się do wezwania, samodzielnie zinterpretował treść przepisu
art. 545 § 2 k.p.k. i uznał, że nie ma znaczenia to, czy z wnioskiem o
wznowienie postępowania wystąpi adwokat czy radca prawny, nie ozna-
cza, że wezwanie było nieprecyzyjne i jego treścią oskarżyciel prywatny
został wprowadzony w błąd.
Niesłusznie w szczególności autor zażalenia zarzucił, że Sąd Apela-
cyjny ,,nie wskazał na przepis, który nie pozwala na sporządzenie wniosku
w przedmiotowym przypadku przez radcę prawnego", gdyż przepisu o ta-
kiej treści Kodeks postępowania nie zawiera. Uprawnienia radcy prawnego
w postępowaniu karnym, toczącym się na podstawie Kodeksu postępowa-
nia karnego, reguluje kilka norm interpretowanych we wzajemnym powią-
zaniu i oczywiście niesłuszne byłoby przytaczanie ich, łącznie z powszech-
nie przyjętą wykładnią, w wezwaniu o usunięcie określonego braku pisma
adresowanym do strony procesowej. Redagowanie wezwań do stron pro-
cesowych, poprzez zawieranie w ich treści argumentacji prawnej nie miało-
by bowiem nic wspólnego z wyraźnym i zrozumiałym artykułowaniem żą-
dania, które adresat wezwania powinien spełnić w celu nadania pismu bie-
gu.
Nie można także podzielić przekonania autora zażalenia, że słowo
,,adwokat" powinno być poprzedzone w wezwaniu słowami ,,wyłącznie" lub
,,jedynie". Taką treść wezwania można byłoby bowiem również kontesto-
wać wskazując na użyty w art. 545 § 2 k.p.k. zwrot ,,adwokata lub radcę
prawnego" i dowodząc, że decyduje tekst ustawy, a nie żądanie sądu.
Podsumowując należy stwierdzić, że brak podstaw do uznania, że
wezwanie do usunięcia braku pisma, skierowane do oskarżyciela prywat-
nego, zawierało ,,mylne pouczenie" w rozumieniu art. 16 § 1 k.p.k., a zatem
nie może wywoływać ujemnych skutków procesowych.
Z tych względów Sąd Najwyższy, orzekając na podstawie art. 545 § 1
k.p.k. w zw. z art. 530 § 2 i 3 k.p.k., postanowił jak na wstępie.