Postanowienie z dnia 27 lutego 2001 r., V CZ 4/01

W sprawie o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej (art. 25 ust 1 i
1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, jedn. tekst: Dz.U. z
2000 r. Nr 80, poz. 903), dotyczącej praw majątkowych, kasacja nie
przysługuje, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa od kwot
wymienionych w art. 3921 § 1 zdanie pierwsze k.p.c.

Przewodniczący: Sędzia SN Iwona Koper
Sędziowie SN: Bronisław Czech (sprawozdawca), Marian Kocon

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2001 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z powództwa Jadwigi S. i Józefa S. przeciwko wspólnocie
mieszkaniowej nieruchomości przy ul. K. nr 32-34 w S.O. o uchylenie uchwał
wspólnoty mieszkaniowej, na skutek zażalenia powodów na postanowienie Sądu
Okręgowego w Opolu z dnia 10 listopada 2000 r.,
postanowił oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Powodowie żądali ,,unieważnienia" uchwał wspólnoty mieszkaniowej
nieruchomości przy ul. K. nr 32-34 w S.O. Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich
wyrokiem z 6 kwietnia 2000 r. uwzględnił powództwo odnośnie jednej uchwały i
oddalił je co do pozostałych uchwał. Apelację powodów od tego wyroku oddalił Sąd
Okręgowy w Opolu wyrokiem z dnia 17 lipca 2000 r.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyli kasacją powodowie.
Sąd Okręgowy w Opolu postanowieniem zaskarżonym zażaleniem odrzucił tę
kasację przyjmując, że sprawa ma charakter sprawy o świadczenie w rozumieniu
,,art. 393 pkt 1 k.p.c.", a wartość przedmiotu zaskarżenia ,,z pewnością nie
przekracza kwoty 5000 zł, albowiem w pozwie wartość przedmiotu sporu określona
została na kwotę 1000 zł"
Powodowie w zażaleniu wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia,
zarzucając ,,obrazę art. 392 § 1 k.p.c. w związku z art. 25 ust. 1 ustawy o własności
lokali na skutek przyjęcia przez Sąd drugiej instancji, że roszczenie wymienione
w przepisie art. 25 ust. 1" tej ustawy ,,jest roszczeniem majątkowym, a prawo
o unieważnienie uchwał wspólnoty mieszkaniowej jest sprawą o świadczenie".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wyrok zaskarżony przez powodów kasacją wydany został dnia 17 lipca 2000
r., w związku z czym do kasacji mają zastosowanie przepisy kodeksu postępowania
cywilnego w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2000 r. (art. 5 ust. 1 i art. 6
ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,
ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, Dz.U. Nr
48, poz. 554). O niedopuszczalności kasacji w postępowaniu procesowym od
orzeczenia wydanego po dniu 1 lipca 2000 r., decydują zatem przepisy kodeksu
postępowania cywilnego obowiązujące od tej daty.
Zgodnie z art. 3921 § 1 zdanie pierwsze k.p.c., kasacja nie przysługuje w
sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż dziesięć tysięcy złotych, a w sprawach gospodarczych - niższa niż
dwadzieścia tysięcy złotych. Przepis ten - odmiennie niż art. 393 pkt 1 k.p.c. w
dawnym brzmieniu - odnosi się nie tylko do spraw o świadczenie, ale również do
spraw o ustalenie prawa lub stosunku prawnego oraz do spraw o ukształtowanie
prawa lub stosunku prawnego, jeżeli dotyczą one praw majątkowych.
Kwestia, do której z wymienionej kategorii spraw należy sprawa z powództwa
z art. 25 ust 1 i 1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (jedn. tekst:
Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 - dalej "u.w.lok."), ,,zaskarżającego" uchwałę
wspólnoty mieszkaniowej, nie ma przeto znaczenia dla dopuszczalności kasacji.
Uwzględniając występującą w doktrynie kontrowersję, dotyczącą przedmiotu
żądania zgłoszonego w takim powództwie (uchylenie, unieważnienie, ustalenie
nieważności uchwały wspólnoty mieszkaniowej - czego wymieniony przepis nie
rozstrzyga), Sąd Najwyższy zauważa, że jej rozstrzygnięcie nie ma w sprawie
znaczenia. W istocie bowiem powództwo takie zmierza do uchylenia wspomnianej
uchwały. W związku z tym taka sprawa, nie jest sprawą o świadczenie. W sprawie o
świadczenie powód żąda wydania przez sąd orzeczenia nakazującego pozwanemu
spełnienie określonego świadczenia, tj. nakazującego pozwanemu oznaczone
zachowanie się, polegające na działaniu lub zaniechaniu (daniu, czynieniu,
nieczynieniu, zaprzestaniu lub znoszeniu; zob. na ten temat np. uzasadnienie
uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 października 1997 r.,
III CZP 27/97, OSNC 1998, nr 1, poz. 1). Przedmiotem powództwa z art. 25 u.w.lok.
jest żądanie uchylenia przez sąd uchwały wspólnoty mieszkaniowej, a więc inne
ukształtowanie stosunków prawnych niż przyjęte w zaskarżonej uchwale
(zniweczenie stosunków prawnych ukształtowanych w uchwale). Przedmiotem tego
powództwa nie jest zatem żądanie nakazania spełnienia przez pozwanego
określonego świadczenia.
Dla dopuszczalności kasacji w sprawie niniejszej - w świetle art. 3921 § 1
zdanie pierwsze k.p.c. - istotne znaczenie ma przeto kwestia, czy wytoczone
powództwo dotyczy praw majątkowych, a jeśli tak, jaka jest wartość przedmiotu
zaskarżenia.
Uchwały wspólnoty mieszkaniowej, co do których powództwo zostało
oddalone, dotyczą praw majątkowych, co wynika z ich przedmiotu, uchwała nr 3/98
z dnia 17 marca 1998 r. w sprawie opłat na pokrycie kosztów zarządu, ustala
zaliczki na 1998 r. na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz
wydatków związanych z utrzymaniem lokali współwłaścicieli w oparciu o poniesione
koszty w roku poprzednim z uwzględnieniem inflacji, a uchwała nr 4/98 z dnia 4
kwietnia 1998 r. w sprawie planu gospodarczego zarządu nieruchomością wspólną,
przyjmuje propozycję remontu pokrycia dachowego. Sprawa niniejsza z powództwa
o uchylenie tych uchwał jest więc sprawą o prawa majątkowe w rozumieniu art.
3921 § 1 zdanie pierwsze k.p.c., przeto dopuszczalność kasacji zależy w niej od
wartości przedmiotu zaskarżenia.
Pełnomocnik powodów nie oznaczył wprawdzie w kasacji wartości przedmiotu
zaskarżenia i nie został wezwany do usunięcia tego braku, jednak Sąd Okręgowy
przyjął trafnie, że wartość ta nie przekracza kwoty 1000 zł. Pełnomocnik powodów
oznaczył bowiem w pozwie wartość przedmiotu sporu na kwotę 1000 zł i dlatego
wartość przedmiotu zaskarżenia w kasacji nie może być wyższa od tej kwoty, tym
bardziej, że powództwo zostało uwzględnione odnośnie jednej uchwały, a kasacja
dotyczy wyroku Sądu Okręgowego, którym oddalono apelację odnoszącą się do
nieuwzględnienia powództwa przez Sąd Rejonowy. (...)
Z powyższego wynika, że w sprawie niniejszej kasacja nie przysługuje ze
względu na wartość przedmiotu zaskarżenia, nie osiągającą minimalnego poziomu
określonego w art. 3921 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. Zaskarżone postanowienie,
mimo częściowo błędnego uzasadnienia odpowiada zatem prawu. Dlatego Sąd
Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 385 k.p.c. w związku z art. 39318 § 1, art.
39319 i 397 § 2 k.p.c.). (...)