Postanowienie SN - II CKN 1349/00
Izba:Izba Cywilna
Sygnatura:II CKN 1349/00
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2001/12/178
Data wydania:2001-04-12
Postanowienie z dnia 12 kwietnia 2001 r., II CKN 1349/00

Ograniczenia działania sądu z urzędu nie mają zastosowania w
postępowaniu układowym (art. 9 § 1 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 24
października 1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym, Dz.U. Nr 93, poz.
836 ze zm.).

Przewodniczący: Sędzia SN Antoni Górski (sprawozdawca)
Sędziowie SN: Stanisław Dąbrowski, Tadeusz Domińczyk

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku nadzorcy sądowego z udziałem M.H.D.,
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o prowadzenie postępowania
układowego, po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 12 kwietnia 2001 r. na
posiedzeniu niejawnym kasacji uczestnika M.H.D., spółki z o.o. w S. od
postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 stycznia 2000 r.,
oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w Kaliszu postanowieniem z dnia 7 października 1999 r.
umorzył postępowanie układowe na podstawie art. 52 § 2 rozporządzenia
Prezydenta RP z dnia 24 października 1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym
(Dz.U. Nr 93, poz. 836 ze zm. - dalej "Pr.ukł."), gdyż pomimo wyznaczenia dwóch
terminów zgromadzeń wierzycieli na żadnym nie było połowy uprawnionych do
uczestnictwa. Zażalenie dłużnika na to orzeczenie zostało oddalone
postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 stycznia 2000 r.
Postanowienie Sądu Okręgowego zaskarżył kasacją dłużnik zarzucając
naruszenie art. 232 k.p.c. w związku z art. 9 § 1 Pr.ukł. przez zaniechanie
wyjaśnienia przez sąd z urzędu rzeczywistych przyczyn braku zainteresowania
wierzycieli zawarciem układu. Z tych przyczyn wnosił o uchylenie tego
postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Prawo układowe zawiera własne, odrębne regulacje i rozwiązania,
dostosowane do tego szczególnego postępowania. Dlatego art. 7 odsyła do
stosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego tylko odpowiednio i tylko
wtedy, kiedy Prawo układowe nie stanowi inaczej. Ze względu na specyfikę
postępowania układowego utrzymano w nim szeroką formułę uprawniającą sąd do
działania z urzędu. Zawiera ją art. 9 § 1 Pr.ukł., zgodnie z którym sąd może
zarządzić dochodzenie i przeprowadzić dowody jakie uzna za potrzebne. Ta
aktywność dowodowa sądu usprawiedliwiona jest szczególną rolą pełnioną przy
zawieraniu układu.
W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że prawna istota układu jest złożona
(por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1995 r., III CZP 87/95, OSNC
1995, nr 11, poz. 162). Składają się nań umowa między dłużnikiem a wierzycielami
oraz władcza czynność sądu w postaci decyzji o zatwierdzeniu układu. Tak więc
cywilnoprawny charakter porozumienia dłużnika i wierzycieli, które polega na
odpowiednim zmodyfikowaniu zadłużeń w sensie zredukowania ich wysokości lub
zmianie zasad spłacania, odnosi skutek dopiero po zatwierdzeniu go przez sąd.
Jest tak dlatego, że dla prawnej skuteczności układu nie jest konieczne, aby na jego
treść zgodzili się wszyscy wierzyciele. Zgodnie z art. 57 Pr.ukł. wystarczy wola
większości wynosząca 2/3 wierzytelności, a w sytuacji przewidzianej w paragrafie
drugim - 4/5 części ogólnej sumy wierzytelności. Tak więc układ jest wyjątkiem od
zasady, że porozumienie obowiązuje tylko te podmioty, które je zawarły.
Rozszerzona moc prawna układu na mniejszość wierzycieli, która za nim nie
głosowała, wynika z władczego aktu sądu zatwierdzającego układ. Dlatego sąd w
postępowaniu układowym wyposażony jest w szerokie uprawnienie działania z
urzędu, które mają mu zapewnić możliwość merytorycznej i formalnej kontroli
zawieranego układu.
Należy zatem przyjąć, że wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego
radykalne ograniczenia aktywności dowodowej sądu nie mają zastosowania w
procedurze układowej. W postępowaniu układowym sąd powinien przede
wszystkim dążyć do ustalenia wszystkich wierzycieli dłużnika i rzeczywistego stanu
jego majątku, a następnie wyjaśnić, czy nie zachodzą okoliczności, które
uzasadniają obligatoryjną odmowę zatwierdzenia układu (art. 64 Pr.ukł.) lub
odmowę fakultatywną - art. 65. Nie jest natomiast rzeczą sądu, jak tego chce
skarżący, dociekanie z urzędu przyczyn, dla których konkretni wierzyciele nie
zgadzają się na układ. Ponieważ podstawa kasacji ogranicza się do zarzutu
niewyjaśnienia przez sąd z urzędu rzeczywistych powodów tej ,,bezczynności
wierzycieli", należy uznać ją za bezzasadną. W sprawie jest bezsporne, że na oba
wyznaczone przez sędziego komisarza terminy zgromadzenia wierzycieli nie
przybyła odpowiednia liczba wierzycieli, która mogła by podejmować skuteczne
czynności układowe. Jak się przyjmuje w doktrynie i judykaturze, niedojście do
skutku zgromadzenia wierzycieli na drugim terminie z powodu braku quorum
powoduje na podstawie art. 52 § 2 Pr.ukł. obligatoryjne umorzenie postępowania.
W tym stanie rzeczy kasacja podlegała oddaleniu jako bezpodstawna (art.
393-12 k.p.c. w związku z art. 24 § 3 Pr.ukł.).


Izba Cywilna - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IC] II CKN 440/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2002/7-8/99
2001-11-14 
[IC] II CKN 419/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2004/10/165
2003-09-03 
[IC] II CKN 415/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2004/10/163
2003-09-03 
[IC] II CKN 329/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2003/12/165
2002-09-19 
[IC] II CKN 269/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2004/9/142
2003-06-18 
  • Adres publikacyjny: