Orzeczenie z dnia 5 marca 1998 r.
III SZ 8/97

Konkretne okoliczności postępowania w sprawie odpowiedzialności za-
wodowej aptekarza mogą wskazywać na to, że prawo obwinionego do obrony
nie zostało ograniczone chociaż kwalifikacja prawna zarzuconego przewinienia
zawodowego nie była wystarczająco skonkretyzowana.


Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Konopka, Walerian Sanetra.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 marca 1998 r. sprawy z odwołania
obrońcy obwinionej Barbary K. od orzeczenia Naczelnego Sądu Aptekarskiego z dnia
9 lipca 1997 r. [...] utrzymującego w mocy orzeczenie Okręgowego Sądu Apte-
karskiego w Białymstoku z dnia 23 kwietnia 1997 r. [...]

o r z e k ł:


1) utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie,

2) kosztami postępowania odwoławczego obciąża obwinioną Barbarę K.

U z a s a d n i e n i e

Orzeczeniem z dnia 23 kwietnia 1997 r. [...] Okręgowy Sąd Aptekarski w Bia-
łymstoku uznał obwinionego aptekarza Barbarę K. za winną popełnienia zarzucone-
go jej przewinienia zawodowego i za to na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 3 ustawy z
dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. Nr 41, poz. 179) skazał ją na
karę zawieszenia prawa wykonywania zawodu aptekarza na okres sześciu miesięcy
od uprawomocnienia się orzeczenia oraz obciążył ukaraną kosztami postępowania.

Sąd Aptekarski - jak wynika z uzasadnienia powołanego orzeczenia - opiera-
jąc się na przyznaniu obwinionej oraz zebranym w sprawie materiale a zwłaszcza
wyszczególnieniu leków nabytych z hurtowni farmaceutycznej w 1996 r., oraz pisem-
nym oświadczeniu obwinionej z dnia 20 grudnia 1996 r. stwierdzającym, że ,,apteka
nie posiada pokrycia w receptach" - nie miał wątpliwości, że obwiniona wydała bez
wymaganych recept wskazane ilości silnie działających leków:

- Biseptol 480 x 20 tabletek
9.000 opakowań

- Lorinden A ung.

19.719 opakowań

- Flucinar ung.


19.325 opakowań

- Lorinden C ung.

25.512 opakowań

W wyniku odwołania wniesionego przez obrońcę obwinionej sprawę rozpoznał
Naczelny Sąd Aptekarski w Warszawie, który orzeczeniem z dnia 9 lipca 1997 r. [...]
utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie i kosztami postępowania odwoławczego
obciążył obwinioną. Według oceny Naczelnego Sądu Aptekarskiego - wbrew zarzu-
tom odwołania - Sąd pierwszej instancji dysponował wystarczającym materiałem do-
wodowym pozwalającym na przypisanie obwinionej zarzuconego jej czynu, który go-
dził w podstawowe zasady obrotu lekami i stanowił zarazem postać niedopuszczalnej
sprzedaży hurtowej sprzecznej z zasadami uczciwej konkurencji.
Orzeczona kara, zdaniem tego Sądu, należycie uwzględnia istotną wagę przewinie-
nia, i naganne motywy działania obwinionej.

Powyższe orzeczenie zostało w całości zaskarżone odwołaniem wniesionym
do Sądu Najwyższego przez obrońcę obwinionej Barbary K. Podstawę odwołania
stanowi zarzut rażącego naruszenia § 32 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 30 maja 1993 r. w sprawie szczegółowych przepisów dotyczących
postępowania w sprawach odpowiedzialności zawodowej aptekarzy (Dz. U. Nr 63,
poz. 305 ze zm.) przez zaniechanie szczegółowego zbadania wszystkich okoliczno-
ści sprawy. Wniosek odwołania dotyczył uchylenia zaskarżonego orzeczenia i prze-
kazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Na rozprawie
przed Sądem Najwyższym obrońca obwinionej uzupełnił wniosek odwołania o
ewentualną zmianę zaskarżonego orzeczenia w zakresie kary przez jej złagodzenie.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Stosownie do powołanego w odwołaniu przepisu Sąd Aptekarski jest obowią-
zany dążyć do szczegółowego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy. W
tym celu może wzywać i przesłuchać świadków oraz biegłych, dopuszczać z urzędu
wszelkie dowody, jeżeli uzna je za konieczne do uzupełnienia materiałów
procesowych.

W toku postępowania przed Sądami aptekarskimi obu instancji wszystkie
istotne okoliczności sprawy zostały wyjaśnione. To, że apteka prowadzona przez
obwinioną wydała określone ilości leków bez wymaganych recept lekarskich zostało
wyjaśnione na podstawie ustaleń Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w
B. Wyniki tych ustaleń zostały wyrażone w sporządzonym wykazie, którego zakresu
obwiniona nie kwestionowała. Już w oświadczeniu z dnia 20 grudnia 1996 r. (k.10)
zawarte jest przyznanie iż: ,,na przedstawione w załączonym wykazie leki, apteka nie
posiada pokrycia w receptach". W oparciu o te ustalenia już w toku postępowania
wyjaśniającego zostały obwinionej przedstawione zarzuty, które - wbrew odwołaniu -
w wystarczający sposób określały wszystkie istotne elementy przewinienia zawodo-
wego, tak co do czasu jego popełnienia (1996 r.) oraz rodzaju i ilości leków wyda-
nych bez wymaganych recept. Wbrew twierdzeniom odwołania niewątpliwe jest to, że
obwiniona dokładnie wiedziała co jej się zarzuca i miała odpowiednie możliwości
podjęcia obrony. Wprawdzie w zakresie kwalifikacji prawnej zarzuconego obwinionej
przewinienia powołane zostały akty prawne (określone ustawy oraz zarządzenie
MZiOS) bez wskazania konkretnie naruszonych przepisów, jednakże uchybienie to w
żadnym stopniu nie miało wpływu na zakres obrony obwinionej. Należy zwłaszcza
zauważyć, ze zarówno w toku postępowania wyjaśniającego jak i w postępowaniu
przed sądami obu instancji obwiniona nie kwestionowała faktycznych elementów
zarzuconego jej czynu i pomimo - stosownego pouczenia [...] nigdy nie twierdziła, że
stan faktyczny sprawy jest inny np., że ilość wydanych leków jest mniejsza niż to wy-
nika z zarzutu lub, że były prawnie dopuszczalne powody do wydania tych leków bez
recepty lekarskiej. Istotne jest również, wobec argumentacji przedstawionej w uza-
sadnieniu odwołania, że w żadnym etapie postępowania, w tym także w postępo-
waniu przed Sądem Najwyższym ani obwiniona ani jej obrońca nie złożyli twierdzeń i
wniosków dowodowych, które zmierzałyby do weryfikacji podstawy faktycznej roz-
patrywanej sprawy. Natomiast z wyjaśnień obwinionej, w szczególności przed Okrę-
gowym Sądem Aptekarskim [...] wynika, że obwiniona przyznała zarówno okoliczno-
ści faktyczne zarzuconego jej czynu jak i to, że miała świadomość faktu wydawania
określonych w zarzuconym jej czynie leków bez wymaganych recept lekarskich, to
jest bezprawnie.

W tych okolicznościach zarzuty odwołania, jakoby obwiniona została pozba-
wiona prawa do obrony a Sądy obu instancji nie wyjaśniły sprawy należy uznać za
bezzasadne.

Wbrew odwołaniu Sąd Najwyższy nie stwierdził także ażeby wymierzona kara
była niewspółmiernie surowa do zarzuconego obwinionej czynu.

Z powyższych przyczyn na podstawie art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 19 kwietnia
1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. Nr 41, poz. 179 ze zm.) w związku z art. 399 i
405 KPK Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji orzeczenia.
========================================