Tezy
Trwałość więzów ekonomicznych, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ winna być rozpatrywana w kontekście ciągłości aktywności zawodowej cudzoziemca na przestrzeni całego udokumentowanego okresu, przy uwzględnieniu - na co wskazuje orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego - wszystkich okoliczności danej sprawy, a więc długości okresu istnienia związków ekonomicznych z państwem zamierzonego osiedlenia, charakteru tych związków /rodzaju wykonywanej pracy/, skali prowadzonej działalności gospodarczej, parametrów ekonomicznych podmiotów gospodarczych, w których działalność zaangażowany był /jest/ cudzoziemiec, w końcu także prognozy co do istnienia odnośnych związków ekonomicznych w przyszłości.
Wszystkie te elementy zawierają konkretne wskazówki o równoważnym znaczeniu w tym sensie, iż oceniając trwałość związków ekonomicznych cudzoziemca z Rzecząpospolitą Polską nie mogą być stosowane wybiórczo, lecz łącznie, przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy, dotyczących całokształtu relacji ekonomicznych cudzoziemca z RP. Działalność gospodarcza kontynuowana kolejno w ramach kilku podmiotów winna być rozumiana jako wykonywana przez Skarżącego, i jako taka winna podlegać ocenie z punktu widzenia trwałości i stabilności.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Enrong Z. na decyzję Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia 20 stycznia 2006 r. (...) w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na osiedlenie się na terytorium RP - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia 20 stycznia 2006 r., (...), Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, działając na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" i pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach i ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej /Dz.U. nr 94 poz. 788/ utrzymał w mocy decyzję Wojewody W. z dnia 16 września 2005 r., (...), o odmowie udzielenia Cudzoziemcowi zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w następującym stanie faktycznym.
Wnioskiem z dnia 23 sierpnia 2004 r., złożonym do (...) Urzędu Wojewódzkiego w P. w dniu 3 września 2004 r., Enrong Z. - obywatel Chińskiej Republiki Ludowej - wystąpił do Wojewody W. o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu wniosku wskazał na swój wieloletni pobyt w Polsce, okoliczność założenia rodziny oraz prowadzenie działalności gospodarczej, którą zamierza rozwijać. W szczególności podał: "Jestem związany z Polską od 1994 r. Stworzyłem firmę, która bardzo dobrze prosperuje i ma ugruntowaną pozycję na rynku. Tutaj też założyłem rodzinę. Córka chodzi do polskiego przedszkola. Polska stała się moim drugim domem. (...) Zamierzam dalej rozwijać firmę, zatrudniać obywateli polskich i powiększać dochody. (...) Przez 10-letni okres pobytu w Polsce pokochałem ludzi i kulturę polską. Tu zamierzam osiąść na stałe." Do wniosku załączono szereg dokumentów mających potwierdzić powołane w uzasadnieniu okoliczności, tzn. zawarcie związku małżeńskiego,
prowadzenie działalności gospodarczej, tytuł prawny do lokalu oraz dokumenty potwierdzające posiadanie środków na utrzymanie.
W wyniku przeprowadzonego w sprawie postępowania wyjaśniającego, Wojewoda W., działając na podstawie art. 66 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 cyt. wyżej ustawy o cudzoziemcach oraz art. 104 par. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego /Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1700 ze zm./, mocą decyzji (...) z dnia 16 września 2005 r., odmówił udzielenia Stronie wnioskowanego zezwolenia.
W motywach rozstrzygnięcia organ stwierdził, iż Enrong Z. nie spełnia łącznie przesłanek wynikających z art. 64 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy.
W szczególności organ wskazał, iż z dokumentów złożonych przez Cudzoziemca wynika, że w dniu 15 lipca 1998 r. w Shenyang /Chiny/ Cudzoziemiec zawarł związek małżeński z Wei W. - obywatelką chińską. Okoliczność ta nie może jednak stanowić podstawy do stwierdzenia, że posiada on trwałe więzy rodzinne łączące go z Rzecząpospolitą Polską, o których nowa w cyt. wyżej przepisie.
Ponadto, organ pierwszej instancji poddał analizie kwestię dotyczącą działalności gospodarczej prowadzonej przez Cudzoziemca na terytorium Polski w latach 1996-2004, w szczególności wyniki finansowe, realizację zobowiązań publicznoprawnych oraz poziom zatrudnienia w podmiotach gospodarczych, z którymi Cudzoziemiec był zawodowo związany, stwierdzając, że nie wykazał on istnienia trwałych więzów ekonomicznych łączących go z Rzecząpospolitą Polską.
W ocenie Wojewody W., zarówno działalność "U. E." Sp. z o.o. jak i "JFP" Sp. z o.o., mimo osiągnięcia znaczących dochodów odpowiednio w latach 1999-2001 oraz 2003-2004, z racji na niskie, przeciętne zatrudnienie w spółkach oraz stosunkowo krótki czas ich funkcjonowania na rynku polskim, nie może stanowić podstawy do uznania, że Enrong Z. posiada trwałe związki ekonomiczne z Polską.
Ustawa o cudzoziemcach nie definiuje pojęcia "trwałe więzy ekonomiczne z Rzecząpospolitą Polską", jednak zważywszy, iż w rozdziale 4 ustawy, regulującym zasady udzielania zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony /art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy/ wskazane są wymogi, jakie winien spełniać wnioskodawca w odnośnym zakresie, wnioskować należy, iż w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej stanowiącej podstawę ubiegania się o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się, wymagane jest przynajmniej spełnienie warunków wymienionych w tym przepisie.
Jednocześnie organ wskazał, iż Wnioskodawca wypełnia dwie pozostałe przesłanki warunkujące uzyskanie zezwolenia na osiedlenie się - ma zapewnione mieszkanie i utrzymanie na terytorium RP /co potwierdza dokumentacja znajdująca się w aktach sprawy: umowa najmu lokalu mieszkalnego w P. przy ul. W. P. 71B, umowa najmu lokalu mieszkalnego w W. przy ul. W. 15 m 24 oraz zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia za pracę/, a nadto bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium RP na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony przez okres co najmniej 5 lat /art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "b" i "c"/ ustawy/.
W odwołaniu od powyższego rozstrzygnięcia Pełnomocnik Zainteresowanego wniósł o uchylenie decyzji Wojewody W. oraz o zmianę przedmiotowej decyzji przez organ wyższej instancji poprzez wydanie Enrong Z. wnioskowanego zezwolenia.
Zdaniem pełnomocnika, okoliczności wydania decyzji przez organ pierwszej instancji wskazują, że została ona oparta nie na wszechstronnym zbadaniu wszystkich okoliczności sprawy, a na swobodnej ocenie dowodów dokonanej niezgodnie z prawidłowym brzmieniem ustawy, wszystkie zaś okoliczności faktyczne zinterpretowano na niekorzyść wnioskodawcy.
W ocenie pełnomocnika o istnieniu "trwałych więzów rodzinnych" Strony z Rzecząpospolitą Polską świadczy fakt przyjazdu do Polski całej najbliższej rodziny Wnioskodawcy - żony oraz córki, a także narodziny /w kwietniu 2005 r./ syna Aleksandra, który również przebywa w Polsce.
Z kolei potwierdzenie istnienia trwałych więzów ekonomicznych z Polską stanowi okoliczność podjęcia i kontynuowania pracy zarobkowej i w konsekwencji, długoletniego prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej na terytorium RP. Okres prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje 11 lat, co powoduje, że niezależnie od tego jak oceniać pomyślność prowadzonych przez Stronę interesów, nie można im odmówić charakteru trwałości. Informacje o dochodach uzyskiwanych przez spółki "U. E." oraz "JFP" - na których organ pierwszej instancji skoncentrował uzasadnienie decyzji negatywnej w omawianym aspekcie - mogą służyć jedynie jako wskazówka do oceny działalności gospodarczej, nie mogą być jednak ich wyłączną podstawą.
W wyniku rozpatrzenia odwołania Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, decyzją (...) z dnia 20 stycznia 2006 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Wojewody W.
Organ odwoławczy zauważył, iż udzielenie zezwolenia na osiedlenie się możliwe jest, co do zasady, jedynie w wypadku, gdy spełnione zostaną wszystkie przesłanki określone w art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./.
W ocenie Prezesa Urzędu, posiadanie trwałych więzów rodzinnych w świetle obowiązującego w Polsce prawa, powinno być interpretowane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy /Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59 ze zm./ i powinno obejmować więzy wynikające z pokrewieństwa lub powinowactwa. Pomimo długoletniego pobytu Wnioskodawcy w Polsce oraz okoliczności zamieszkiwania w Polsce jego żony oraz małoletnich dzieci, Enrong Z. nie nawiązał więzów rodzinnych z Polską. Członkowie rodziny Cudzoziemca nie posiadają bowiem obywatelstwa polskiego ani zezwolenia na osiedlenie się na terytorium RP.
Wobec powyższego, priorytetowe znaczenie w sprawie niniejszej miało ustalenie czy Wnioskodawcę łączą z Rzecząpospolitą Polską trwałe więzy ekonomiczne.
Ustosunkowując się do odnośnej kwestii organ odwoławczy wskazał, iż w latach 1994 - 1996 pobyt Cudzoziemca na terytorium RP był związany z zatrudnieniem w "R. I." Sp. z o.o. Z wyjaśnień Zainteresowanego wynika, że w ww. spółce pracował prawie dwa lata. W dniu 7 października 1996 r. została powołana aktem notarialnym "U. E." Sp. z o.o. z siedzibą w W., w której Enrong Z. posiadał 50 procent udziałów, pełnił funkcję członka zarządu oraz był zatrudniony na stanowisku dyrektora generalnego. Przedmiotem działalności Spółki był handel tekstyliami. Obecnie "U. E." Sp. z o.o. nie figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym /zgodnie z zeznaniami Wnioskodawcy działalność spółki została zawieszona w pod koniec 2002 r./. Od dnia 5 grudnia 2002 r. do października 2004 r. Enrong Z. był zatrudniony w "H. T. I." Sp. z o.o. na stanowisku dyrektora ds. handlowych.
Aktem notarialnym z dnia 9 czerwca 2003 r. została powołana "JFP" Sp. z o.o., której kapitał zakładowy wynosi 200.000 PLN. Enrong Z. jest jednym z dwóch udziałowców spółki i posiada w niej 336 udziałów o łącznej wartości 168.000 PLN oraz jest zatrudniony na stanowisku prezesa zarządu i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 6.015,54 PLN brutto. Przedmiotem działalności spółki jest handel materiałami tekstylnymi. W latach 2003 i 2004 "JFP" Sp. z o.o. osiągnęła odpowiednio dochód w wysokości 28.071,35 PLN oraz 428.366,23 PLN. Spółka stworzyła trzy miejsca pracy, w tym dwa dla obywateli polskich /według twierdzeń pełnomocnika Strony "JFP" Sp. z o.o. zatrudnia - poza Wnioskodawcą - trzy osoby posiadające obywatelstwo polskie/.
Organ odwoławczy wskazał, iż w ustawie o cudzoziemcach brak jest jednoznacznych kryteriów, na podstawie których oceniane być powinny więzy ekonomiczne łączące Cudzoziemca z krajem zamierzonego osiedlenia się. Dla poprawnego zastosowania regulacji określonej w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a", konieczne było ustalenie, czy prowadzona przez Cudzoziemca na terytorium Polski działalność gospodarcza wykazuje cechy stabilności, nie zaś dokonywanie oceny jej korzystności dla gospodarki narodowej, na czym skoncentrował się organ pierwszej instancji.
Mając powyższe na względzie Prezes Urzędu stwierdził, iż wcześniejsze świadczenie pracy przez Enrong Z. dla "R. I." Sp. z o.o. oraz dla "H. T. I." Sp. z o.o., nie doprowadziło do wytworzenia trwałych więzów ekonomicznych łączących Wnioskodawcę z Polską. Okres zatrudnienia Cudzoziemca w każdej z ww. spółek był bowiem stosunkowo krótki - około 2 lat. Z kolei wykonywanie przez Cudzoziemca pracy dla "JFP" Sp. z o.o., a wcześniej dla "U. E." Sp. z o.o. nie może stanowić samoistnej przesłanki do oceny trwałości więzów ekonomicznych łączących go z Polską, gdyż jest ono ściśle związane z prowadzoną przez niego - w formie ww. spółek - działalnością gospodarczą.
Oceniając stabilność dochodów, rozmiar i rodzaj poczynionych inwestycji, wysokość kapitału zakładowego, związki z rynkiem pracy oraz inne okoliczności, organ odwoławczy podkreślił, iż z akt sprawy wynika, że "U. E." Sp. z o.o., która obecnie nie figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym, w okresie swojej działalności nie osiągnęła stabilnej pozycji na rynku polskim. Przez pierwsze dwa lata działalności spółka wykazała straty. Następnie, przez kolejne trzy lata, osiągnęła wysokie dochody, jednak w ostatnim roku swojej działalności dochód uzyskany przez spółkę był znikomy. Nie można zatem uznać, że działalność gospodarcza prowadzona w ww. formie doprowadziła do nawiązania przez Stronę trwałych więzów ekonomicznych z Polską.
Prezes Urzędu wskazał nadto, iż obecnie prowadzona przez Enrong Z. działalność gospodarcza w formie "JFP" Sp. z o.o. osiąga "względnie dobre" wyniki finansowe, jednak z uwagi na krótki okres jej funkcjonowania nie można jeszcze stwierdzić, że wykazuje cechy stabilności.
Uzasadnione jest zatem stanowisko, iż Wnioskodawca nie spełnia przesłanki określonej w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy o cudzoziemcach, a tym samym zasadna jest odmowa udzielenia wnioskowanego zezwolenia w trybie art. 64 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy. Mając na względzie powyższe organ odwoławczy odstąpił od badania, czy Strona spełnia przesłanki z art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "b" i "c" cyt. ustawy, gdyż nie miałyby one wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.
Prezes Urzędu zaznaczył również, iż pobyt Cudzoziemca na terytorium RP datuje się od 17 września 1994 r., a przedmiotowy wniosek został złożony w dniu 3 września 2004 r., a więc przed upływem 10 lat od daty przyjazdu do Polski. Uzasadnione jest zatem stanowisko, iż Wnioskodawca nie spełnia przesłanki z art. 64 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy.
Prezes Urzędu podkreślił, iż w sprawie niniejszej zebrano wystarczający materiał dowodowy i rozpatrzono go bardzo wnikliwie, co czyni bezprzedmiotowym, podniesiony w odwołaniu, zarzut naruszenia zasad postępowania administracyjnego /art. 7 i art. 77 Kpa/.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pełnomocnik Enrong Z. wniósł o uchylenie decyzji Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia 20 stycznia 2006 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Wojewody W. z dnia 16 września 2005 r., zarzucając naruszenie:
1/ prawa postępowania administracyjnego poprzez rażące naruszenie postanowień art. 6, art. 7, art. 10, art. 11, art. 77 Kodeksu postępowania administracyjnego,
2/ prawa materialnego - art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ poprzez przyjęcie, że Skarżący nie posiada trwałych więzów rodzinnych ani ekonomicznych łączących go z Rzecząpospolitą Polską.
Odnosząc się do kwestii niespełnienia przez Enrong Z. przesłanki z art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy o cudzoziemcach, w zakresie więzów rodzinnych łączących go z Polską, pełnomocnik podniósł, iż spełnienie ww. przesłanki jest potwierdzone nieprzerwanym pobytem Skarżącego na terytorium RP od 1994 r. Istnienie przedmiotowych związków potwierdza przyjazd do Polski całej najbliższej rodziny Skarżącego /od 1998 r. w Polsce przebywa żona Skarżącego, która zajmuje się pracą naukową w Poznaniu/, uczęszczanie córki do polskiego przedszkola, narodziny i pobyt w Polsce syna Aleksandra.
W kwestii więzów ekonomicznych łączących Cudzoziemca z Polską pełnomocnik wskazał, że od czasu przyjazdu do Polski Skarżący w sposób trwały związał się z krajem zamierzonego osiedlenia, zarówno poprzez wykonywanie pracy zarobkowej, jak i prowadzenie działalności gospodarczej. Bezspornym jest, iż okoliczność wykonywania pracy zawodowej przez okres ponad 10 lat oraz prowadzenia przez ponad 6 lat działalności gospodarczej na rynku polskim, już chociażby poprzez długość tego okresu, wpływa na trwałość powstałych w ten sposób więzów ekonomicznych.
Pełnomocnik podkreślił, iż biorąc pod uwagę pracę wykonywaną w spółce "R. I." Sp. z o.o., następnie działalność prowadzoną w ramach "U. E." Sp. z o.o., gdzie Skarżący był wspólnikiem posiadającym 50 procent udziałów i pełnił funkcję Prezesa Zarządu, jak również pracę wykonywaną w "H. T." Sp. z o.o., oraz działalność realizowaną w ramach - założonej w 2003 r. - "JFP" Sp. z o.o., Skarżący z powodzeniem wykonuje pracę zawodową i prowadzi działalność gospodarczą na terenie RP.
Informacje o dochodach uzyskiwanych przez wskazane wyżej podmioty, znajdujące się w aktach sprawy, mogą służyć jedynie jako wskazówka, co do oceny tej działalności. Nie może to jednak stanowić wyłącznej podstawy oceny prowadzonej działalności. Sukces w prowadzeniu działalności jest bowiem wypadkową wielu elementów, na które przedsiębiorca nie zawsze może wpłynąć w sposób decydujący.
W ocenie pełnomocnika nieuzasadniony jest zarzut braku stabilności stawiany przez Prezesa Urzędu spółce "JFP" ze względu na to, iż cecha ta powinna zostać przypisana działalności prowadzonej przez Skarżącego, a nie spółce, w której posiada on udziały. Interpretacja dokonana przez organ odwoławczy nie uwzględnia faktu, że działalność prowadzona przez Skarżącego w spółce "JFP" jest kontynuacją działalności prowadzonej poprzednio w spółce "U. E.". Stanowisko organu nie uwzględnia zatem istoty problemu stabilności działalności gospodarczej, która w rzeczywistości odnosi do działalności Skarżącego, nie zaś do działalności spółki, której jest udziałowcem. Rozróżnienie to ma tym większe znaczenie, że - zakładając hipotetycznie - Skarżący może zdecydować o sprzedaży udziałów w spółce i kontynuować prowadzoną działalność w ramach innego podmiotu, przy czym działalność ta rozumiana jako wykonywana przez Skarżącego nie traci charakteru trwałości ani stabilności.
Zdaniem pełnomocnika Skarżącego, okoliczności wydania decyzji zarówno przez Prezesa Urzędu, jak również przez Wojewodę W. wskazują, że decyzje te nie zostały oparte na wszechstronnym zbadaniu wszystkich okoliczności sprawy, lecz na swobodnej ocenie dowodów, wszystkie zaś okoliczności dotyczące pojęcia "trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych" łączących Cudzoziemca z Polską zinterpretowano w oderwaniu od słusznego interesu Skarżącego i na jego niekorzyść, co narusza przepisy art. 7 i 77 Kpa.
W odpowiedzi na skargę Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone m.in. przepisami art. 1 par. 1 i par. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. nr 153 poz. 1269/ oraz art. 3 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./, sprowadzają się do kontroli zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.
Powyższe regulacje określają podstawową funkcję sądownictwa i toczącego się przed nim postępowania. Jest nią - bez wątpienia - sprawowanie wymiaru sprawiedliwości poprzez działalność kontrolną nad wykonywaniem administracji publicznej.
W tym zakresie mieści się ocena, czy zaskarżona decyzja odpowiada prawu i czy postępowanie prowadzące do jej wydania nie jest obciążone wadami uzasadniającymi uchylenie rozstrzygnięcia.
Badając zaskarżoną decyzję w granicach określonych przepisami ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ oraz ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego /Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1700 ze zm./, Sąd doszedł do przekonania, że w toku postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem zaskarżonej decyzji, doszło do naruszenia tak prawa materialnego, jak i przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Sąd zważył, iż w sprawie niniejszej bezsporną jest okoliczność, iż Enrong Z. przebywa w Polsce od 1994 r. Pobyt na terytorium RP Cudzoziemiec legalizował na podstawie wiz, a następnie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, wydanych przez Wojewodę M. W związku z uzyskaniem zezwolenia na pracę, od 1994 r. kontynuował w Polsce działalność zawodową, co daje podstawy by przyjąć, iż Polska stanowi dla Wnioskodawcy centrum interesów ekonomicznych. Z kolei zawarcie związku małżeńskiego, przyjazd żony do Polski w 1998 r., obecność w Polsce dzieci Wnioskodawcy /córki - uczęszczającej do polskiego przedszkola - oraz młodszego syna/ stanowi potwierdzenie, iż w kraju zamierzonego osiedlenia Cudzoziemiec stworzył również centrum życia osobistego.
Sporną natomiast pozostaje kwestia czy wskazane relacje osobiste i zawodowe Wnioskodawcy wyczerpują przesłanki wskazane w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy o cudzoziemcach, stanowiąc "trwałe więzy rodzinne lub ekonomiczne łączące go z Rzecząpospolitą Polską" i w konsekwencji, czy zaskarżone rozstrzygnięcie Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, odmawiające udzielenia Cudzoziemcowi wnioskowanego zezwolenia, jest faktycznie i prawnie uzasadnione.
Jako materialnoprawna podstawa zaskarżonej decyzji wskazany został przepis art. 66 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" i pkt 4 ustawy o cudzoziemcach. Zgodnie z przepisem art. 66 ust. 1 pkt 1 Cudzoziemcowi odmawia się zezwolenia na osiedlenie się, jeżeli:
1/ nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 64 ust. 1;
2/ jego dane znajdują się w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
3/ wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Rzeczypospolitej Polskiej;
4/ podstawą ubiegania się o zezwolenie jest zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim, a związek małżeński został zawarty wyłącznie w celu obejścia przepisów o udzielaniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub zezwolenia na osiedlenie się;
5/ w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na osiedlenie się:
a/ złożył wniosek lub dołączył do niego dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje,
b/ zeznał nieprawdę lub zataił prawdę albo, w celu użycia za autentyczny, podrobił lub przerobił dokument bądź takiego dokumentu jako autentycznego używał;
6/ nie wywiązuje się z zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa.
Z kolei w myśl art. 64 ust. 1 cyt. wyżej ustawy zezwolenie na osiedlenie się udzielane jest:
1/ cudzoziemcowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
a/ wykaże istnienie trwałych więzów rodzinnych lub ekonomicznych łączących go z Rzecząpospolitą Polską,
b/ ma zapewnione w Rzeczypospolitej Polskiej mieszkanie i utrzymanie,
c/ bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wiz, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony lub w związku z posiadaniem statusu uchodźcy, co najmniej przez 5 lat, a na podstawie zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 7-9, przez okres 3 lat.
W ww. art. 66 ust. 1, w kolejnych punktach 1 - 6, enumeratywnie wymieniono szereg przesłanek /okoliczności/, których zaistnienie powoduje obligatoryjnie odmowę udzielenia Cudzoziemcowi zezwolenia na osiedlenie, w tym również te, na które powołał się organ w zaskarżonej decyzji uznając, że Enrong Z. należy odmówić udzielenia zezwolenia, albowiem nie spełnia on przesłanki dotyczącej istnienia trwałych więzów ekonomicznych łączących go z Polską /art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy/.
Niewątpliwie artykuł 66 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach należy do kategorii przepisów dla organu wiążących, a to oznacza, że jeżeli ustalony stan faktyczny sprawy odpowiada treści przepisu - skutek jest określony w przepisie, a organ nie ma wyboru co do treści rozstrzygnięcia. Ściślej ujmując, ustalenie w toku postępowania, iż wnioskodawca nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 64 ust. 1 cyt. ustawy, skutkuje obligatoryjną odmową udzielenia zezwolenia w trybie art. 66 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
Tym większe znaczenie ma więc prawidłowe ustalenie stanu faktycznego, właściwa ocena - zgromadzonego w sprawie - materiału dowodowego oraz właściwa interpretacja treści przepisu, która stanowi punkt odniesienia i podstawowy warunek prawidłowego rozstrzygnięcia.
Ustosunkowując się w pierwszej kolejności do kwestii istnienia trwałych więzów rodzinnych łączących Cudzoziemca z Rzecząpospolitą Polską, Sąd podzielił stanowisko Prezesa Urzędu stwierdzając, iż zarówno długoletni pobyt Wnioskodawcy na terytorium RP, jak i okoliczności zamieszkiwania w Polsce jego żony oraz małoletnich dzieci /będących nota bene obywatelami Chińskiej Republiki Ludowej/, nie implikują nawiązania i posiadania trwałych więzów rodzinnych z Polską. Jak słusznie zauważył organ odwoławczy, członkowie rodziny Cudzoziemca nie posiadają obywatelstwa polskiego, zezwolenia na osiedlenie się, czy zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich. Życie rodzinne Cudzoziemca oraz relacje społeczne członków jego rodziny /praca naukowa żony przy Instytucie Włókien Naturalnych w P.; skierowanie córki do przedszkola/, jakkolwiek świadczą o wysokim stopniu asymilacji ze społecznością lokalną, nie wypełniają jednak przesłanki określonej w art. 64 ust. 1 pkt lit. "a" w rozważanym zakresie.
Niezależnie od powyższego, Sąd zważył, iż istnienie trwałych więzów rodzinnych łączących cudzoziemca z państwem zamierzonego osiedlenia nie jest warunkiem bezwzględnym do ubiegania się o udzielenie wnioskowanego zezwolenia. Użycie przez ustawodawcę w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy o cudzoziemcach wyrazu "lub" oznacza, że wystarczające jest wykazanie istnienia trwałych związków ekonomicznych z Rzecząpospolitą Polską.
W ocenie Sądu, niewłaściwa - w tym właśnie zakresie - ocena materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie legła u podstaw wadliwego rozstrzygnięcia Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców.
Nie ulega wątpliwości, iż więzy ekonomiczne łączące cudzoziemca z państwem zamierzonego osiedlenia, wyrażają się w podjętym przez niego zatrudnieniu lub prowadzonej działalności gospodarczej. Powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, organ odwoławczy zaznaczył, iż jednym z istotnych elementów, jakie należy wziąć pod uwagę przy dokonywaniu oceny trwałości więzów ekonomicznych, jest ich stabilność. Sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej lub podjęcia zatrudnienia na terytorium RP nie przesądza o istnieniu trwałych więzów ekonomicznych z Polską. W przypadku podjęcia przez cudzoziemca zatrudnienia w Polsce, istotne znaczenie ma okres zatrudnienia, rozwój jego kariery zawodowej, wymiar, charakter wykonywanej pracy, etc.
Mając zatem na względzie wskazane wyżej kryteria, Prezes Urzędu stanął na stanowisku, iż aktywność zawodowa Enrong Z., udokumentowana za okres wrzesień 1994 - grudzień 2004 r., nie wykazuje cech stabilności /trwałości/. Mianowicie, świadczenie pracy Skarżącego dla "R. I." Sp. z o.o. oraz dla "H. I." Sp. z o.o. nie doprowadziło do wytworzenia trwałych więzów ekonomicznych, ponieważ okres zatrudnienia Skarżącego w każdej z tych spółek był stosunkowo krótki - około 2 lat. Z kolei wykonywanie przez Cudzoziemca pracy dla "JFP" Sp. z o.o., a wcześniej dla "U. E." Sp. z o.o., z uwagi na krótki okres funkcjonowania tych podmiotów na rynku polskim, przy odpowiednio "względnie dobrych" i zróżnicowanych wynikach finansowych, uzasadnia pogląd, iż przedwczesnym byłoby potwierdzenie osiągnięcia przez nie stabilnej pozycji rynkowej.
Ustalenie to, dokonane zdaniem Sądu w sposób arbitralny, budzi wątpliwości w świetle materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy.
Trwałość więzów ekonomicznych, o której mowa w art. 64 ust. 1 pkt 1 lit. "a" ustawy o cudzoziemcach winna być rozpatrywana w kontekście ciągłości aktywności zawodowej cudzoziemca na przestrzeni całego udokumentowanego okresu, przy uwzględnieniu - na co wskazuje orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego - wszystkich okoliczności danej sprawy, a więc długości okresu istnienia związków ekonomicznych z państwem zamierzonego osiedlenia, charakteru tych związków /rodzaju wykonywanej pracy/, skali prowadzonej działalności gospodarczej, parametrów ekonomicznych podmiotów gospodarczych, w których działalność zaangażowany był /jest/ cudzoziemiec, w końcu także prognozy co do istnienia odnośnych związków ekonomicznych w przyszłości.
Wszystkie te elementy zawierają konkretne wskazówki o równoważnym znaczeniu w tym sensie, iż oceniając trwałość związków ekonomicznych cudzoziemca z Rzecząpospolitą Polską nie mogą być stosowane wybiórczo, lecz łącznie, przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy, dotyczących całokształtu relacji ekonomicznych cudzoziemca z RP.
W ocenie Sądu przyczyną błędnej oceny materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie niniejszej przez organy administracji, jest dokonanie analizy związków ekonomicznych Enrong Z. z Rzecząpospolitą Polską z zastosowaniem podziału oceny aktywności zawodowej Skarżącego na poszczególne etapy jego działalności /wykonywanie pracy czy prowadzenie działalności gospodarczej w ramach poszczególnych podmiotów gospodarczych/, co doprowadziło do swoistej fragmentaryzacji oceny relacji ekonomicznych Skarżącego z RP, przy jednoczesnym braku kompleksowej /całościowej/ oceny jego aktywności ekonomicznej z zastosowaniem wszystkich wskazanych wyżej kryteriów. Ma to szczególne znaczenie z tego punktu widzenia, iż ponad 10-letni, nieprzerwany okres wykonywania pracy zawodowej przez Cudzoziemca nie wyklucza możliwości zmiany miejsca i formy zatrudnienia czy zakończenia działalności gospodarczej przez powołaną uprzednio spółkę, zwłaszcza w warunkach braku stabilnej sytuacji ekonomicznej państwa zamierzonego osiedlenia. Nie można
zatem przyjąć, abstrahując jednocześnie od długotrwałości relacji ekonomicznych Skarżącego z Polską, że jedynie długoletni związek cudzoziemca z jednym podmiotem gospodarczym /praca wykonywana w na rzecz jednej i tej samej spółki; prowadzenie działalności w ramach tego samego podmiotu gospodarczego/ stwarza podstawy oceny działalności zawodowej Cudzoziemca w kontekście rozważanej trwałości więzów ekonomicznych z RP. Wątpliwości budzi także stanowisko Prezesa Urzędu, zgodnie z którym "wykonywanie przez Cudzoziemca pracy dla "JFP" Sp. z o.o., a wcześniej dla "U. E." Sp. z o.o. nie może stanowić samoistnej przesłanki do oceny trwałości więzów ekonomicznych łączących Go z Polską, gdyż jest ono ściśle związane z prowadzoną przez Niego - w formie ww. spółek - działalnością gospodarczą."
W świetle powyższego uzasadniony jest zarzut skargi, iż kwestionowana przez organ odwoławczy cecha stabilności powinna zostać rozpatrywana przy uwzględnieniu całokształtu działalności zawodowej prowadzonej przez Skarżącego, a nie działalności spółek, w których posiada /posiadał/ on udziały. W istocie bowiem stanowisko organu nie uwzględnia istoty problemu stabilności działalności gospodarczej, która odnosi do działalności Skarżącego, nie zaś do działalności spółki, której jest udziałowcem. Działalność gospodarcza kontynuowana kolejno w ramach kilku podmiotów winna być rozumiana jako wykonywana przez Skarżącego, i jako taka winna podlegać ocenie z punktu widzenia trwałości i stabilności.
W konkluzji stwierdzić należy, iż z uwagi na zróżnicowane doświadczenia zawodowe Skarżącego w udokumentowanym okresie jego działalności w czasie pobytu na terytorium RP, wymagane jest dokonanie ponownej oceny materiału dowodowego przez organy administracji, przeprowadzonej z poszanowaniem zasad postępowania administracyjnego wynikających z art. 7 i art. 77 Kpa, ze szczególną wnikliwością i rzetelnością podyktowaną długotrwałością związków ekonomicznych Skarżącego z Polską, konsekwentną realizacją aktywności zawodowej, dotychczasowymi wynikami ekonomicznymi oraz tendencjami rozwojowymi spółki "JFP". Ocena ta nie może abstrahować od oceny wzajemnego charakteru związków ekonomicznych - zarówno z punktu widzenia interesów cudzoziemca, jak i z punktu widzenia interesów państwa polskiego.
Rozpatrując sprawę ponownie organ administracji winien również wziąć pod uwagę odmienność okoliczności rozpatrywanej sprawy od stanów faktycznych w sprawach rozstrzygniętych wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego /V SA 2870/00 oraz V SA 1923/02/, wydanymi w czasie obowiązywania ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach /Dz.U. 2001 nr 127 poz. 1400/, które Prezes Urzędu powołał w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wskazana odmienność dotyczy przede wszystkim długotrwałości związków ekonomicznych Skarżącego z Polską, parametrów ekonomicznych spółek, w ramach których prowadził on działalność gospodarczą /w tym wysokości kapitału zakładowego, poziomu dochodów osiąganych przez spółki, wysokości realizowanych zobowiązań publicznoprawnych/, opłacalności prowadzonej działalności w warunkach polskiej gospodarki, której z całą pewnością nie można określić jako minimalnej. Nie bez znaczenia jest również kwestia poziomu wykształcenia Skarżącego, w szczególności ukończenie studiów na Uniwersytecie w Hebei w
Chinach /Wydział Handlu Zagranicznego/ w 1992 r., udział w zakończonym egzaminami kursie specjalistycznym z dziedziny finansów i księgowości - w 1998 r.
Na marginesie Sąd zauważa, iż ponowna analiza i ocena materiału dowodowego w sprawie niniejszej nie powinna być dokonana z pominięciem kwestii uzyskiwania przez Skarżącego zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP, na przestrzeni kolejnych lat, w trybie art. 17 pkt 1 i 2 cyt. wyżej ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, a następnie art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /posiadanie zezwolenia na pracę, prowadzenie działalności gospodarczej przez cudzoziemca na terytorium RP/.
W świetle powyższego stwierdzić należy, iż w sprawie niniejszej doszło do naruszenia wskazanych wyżej przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Z powyższych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "a" i "c" oraz art. 152 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.