Tezy
W myśl art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który zamierza podjąć lub kontynuować studia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli potwierdzi to zaświadczeniem jednostki prowadzącej studia o przyjęciu na studia, oraz ma zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia ich kosztów oraz kosztów utrzymania podczas studiów, bez potrzeby korzystania ze świadczeń pomocy społecznej.
Za trafne należy uznać ustalenia organu II instancji, że odbywanie nauki Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej nie jest równoznaczne z "podjęciem lub kontynuowaniem studiów" w rozumieniu przepisu art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach. Przepis ten dotyczy bowiem studiów wyższych w rozumieniu ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym /Dz.U. nr 65 poz. 385 ze zm./.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Taher Ahemd Musleh Al.-B. na decyzję Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia 27 czerwca 2005 r. (...) w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 27 czerwca 2005 r. (...) Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców utrzymał w mocy decyzję Wojewody M. z dnia 11.03.2005 r. (...) o odmowie udzielenia Taher Ahmed Musleh A.-B. - obywatelowi Republiki Jemeńskiej, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i zobowiązaniu do opuszczenia terytorium Polski w terminie do 7 dni od dnia doręczenia decyzji oraz nadaniu jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Jako podstawę prawną decyzji powołano art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./ oraz art. 127 par. 2 i art. 138 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego /t.j. Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1071 ze zm./.
W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w dniu 14.10.2004 r. Taher Ahmed Musleh A.-B. wystąpił do Wojewody M. z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony z uwagi na chęć pobierania nauki w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. Wojewoda M. decyzją z dnia 11.03.2005 r. (...) odmówił udzielenia cudzoziemcowi wnioskowanego zezwolenia i zobowiązał go do opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie do 7 dni od dnia doręczenia decyzji oraz nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności. Jako podstawę powyższego rozstrzygnięcia Wojewoda M. wskazał art. 57 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o cudzoziemcach.
W uzasadnieniu odwołania do Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców skarżący stwierdził m.in., że Wojewoda M. bezzasadnie odmówił mu udzielenia wnioskowanego zezwolenia, bowiem nie zmienił deklarowanego celu pobytu, a jedynie pobieranie nauki na Wydziale Informatyki i Zarządzania Politechniki W. zmienił na pobieranie nauki w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. Ponadto dodał, że nie świadczył pracy, która stanowiłaby naruszenie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001 ze zm./.
Z dołączonego do akt sprawy zaświadczenia z "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. wynika, iż cudzoziemiec od dnia 25.09.2004 r. jest słuchaczem I semestru ww. Centrum, a przewidywany okres zakończenia jego nauki to czerwiec 2006 r.
Organ odwoławczy stwierdził, że cudzoziemiec w chwili składania przedmiotowego wniosku przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego przez Wojewodę D. z uwagi na podjętą naukę w 2001 r. na Wydziale Informatyki i Zarządzania Politechniki W., z terminem ważności do dnia 30.11.2004 r.
Jako środki utrzymania podczas pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemiec wskazał środki w kwocie 350 USD, które otrzymuje od Rządu Republiki Jemeńskiej. Zainteresowany wskazał, że zamieszkuje w lokalu mieszkalnym należącym do Teresy H. (...). Z akt sprawy wynika, iż zainteresowany w związku z problemami zdrowotnymi, które uniemożliwiały mu uczęszczanie na wykłady w ww. Centrum i trudnością w opanowaniu języka polskiego nie ukończył rozpoczętych studiów.
Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców wskazał, że zgodnie z art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który zamierza podjąć lub kontynuować studia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli potwierdzi to zaświadczeniem jednostki prowadzącej studia o przyjęciu na studia, oraz ma zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia ich kosztów oraz kosztów utrzymania podczas studiów, bez potrzeby korzystania ze świadczeń pomocy społecznej. Z kolei z art. 57 ust. 1 pkt 1 i 3 wynika, iż cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 53 oraz okoliczności sprawy wskazują, że cel wjazdu lub pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub będzie inny niż deklarowany;
Prezes podzielił ocenę Wojewody M., że zasadne jest wydanie decyzji odmawiającej udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, z uwagi na fakt, iż z okoliczności sprawy wynika, że zasadniczy cel pobytu Taher Ahmed Musleh A.-B. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tj. podjęte studia nie odpowiada celowi deklarowanemu, pomimo posiadanego przez cudzoziemca zaświadczenia, z którego wynika, że zamierza kontynuować naukę oraz ma zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów utrzymania.
Organ podkreślił również, iż art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach przewiduje jedynie możliwość udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Decyzja taka ma charakter uznaniowy. Ustawodawca nie przewidział w ww. przypadku obowiązku udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony tak, jak to ma miejsce w przypadkach wymienionych w art. 53 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, których wystąpienie obliguje właściwe organy do udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony /o ile nie występują przesłanki negatywne wymienione w art. 57 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach/. Nawet w przypadku, w którym cudzoziemiec posiada wymagane zaświadczenie z jednostki prowadzącej studia oraz ma zapewnione środki utrzymania do uznania organu rozpatrującego sprawę pozostawiono ocenę, czy ww. okoliczności uzasadniają udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
Zdaniem organu, z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, iż Taher Ahmed Musleh A.-B. nie przejawia autentycznego zamiaru kształcenia się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pomimo kilkuletniego pobytu w Polsce nie opanował języka polskiego w stopniu pozwalającym na samodzielne studiowanie. W przedmiotowej sprawie nie bez znaczenia jest oczywiście fakt, iż cudzoziemiec jest słuchaczem I semestru na kierunku technik rachunkowości w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. W ocenie Prezesa charakter pobieranej obecnie przez cudzoziemca nauki nie może zostać uznany za tożsamy z odbywaniem studiów w rozumieniu art. 53 ust. 3 pkt 2 cytowanej wyżej ustawy. Biorąc pod uwagę wszystkie ww. okoliczności organ stwierdził, iż cudzoziemiec chce kontynuować naukę jedynie w celu przedłużenia swojego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
W ocenie organu odwoławczego za bezpodstawny natomiast należy uznać zarzut organu l instancji, iż okoliczności sprawy wskazują, że cudzoziemiec na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje pracę bez wymaganego prawem zezwolenia, gdyż powyższe stanowisko nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.
Wskazano również, że w związku z faktem, iż kompetencje organu odwoławczego obejmują zarówno korygowanie wad prawnych decyzji organu pierwszej instancji, polegających na niewłaściwie zastosowanym przepisie prawa materialnego, jak i wad polegających na niewłaściwej ocenie okoliczności faktycznych w podstawie prawnej decyzji należało wskazać art. 57 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 53 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy zamiast przywołanego art. 57 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o cudzoziemcach.
Z tych wszystkich względów Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców jako organ II instancji utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.
Powyższą decyzję Taher Ahmed Musleh A.-B. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia..
Skarżący zarzucił naruszenie art. 53 ust. 3 pkt 1 i art. 57 ust. 5 ustawy o cudzoziemcach i art. 2 ust. 1 pkt 14 ustawy o promocji zatrudnienia i przeciwdziałaniu bezrobociu. Stwierdził, że - wbrew odmiennym ustaleniom organów orzekających - spełnia warunki określone w przepisie art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach, gdyż zamierza podjąć naukę w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. Zakwestionował ustalenia Wojewody M., że jako cudzoziemiec na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje pracę bez wymaganego prawem zezwolenia i że stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego.
W odpowiedzi na skargę Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do art. 1 par. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. nr 153 poz. 1269/ oraz art. 3 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./, sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Dokonując oceny zaskarżonej decyzji w tym zakresie, stwierdzić należy, że została wydana z naruszeniem zarówno przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Stosownie do przepisu art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 53.
W myśl art. 53 ust. 3 pkt 2 tej ustawy zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który zamierza podjąć lub kontynuować studia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli potwierdzi to zaświadczeniem jednostki prowadzącej studia o przyjęciu na studia, oraz ma zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia ich kosztów oraz kosztów utrzymania podczas studiów, bez potrzeby korzystania ze świadczeń pomocy społecznej.
Bezsporne jest, że Taher Ahmed Musleh A.-B., złożony w okresie legalnego pobytu, wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony uzasadnił zamiarem pobierania nauki w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W., a nie kontynuacją studiów na Politechnice W. i przedłożył na tę okoliczność odpowiednie zaświadczenie. Wykazał również, że ma zapewnione środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów nauki i pobytu w RP. Uprzednio skarżący studiował na Politechnice W. i z tego tytułu udzielono mu zezwolenia na zamieszkanie z terminem ważności do dnia 30.11.2004 r.
Za trafne należy uznać ustalenia organu II instancji, że odbywanie nauki w "P." Centrum Kształcenia Kadr w Policealnej Szkole Zawodowej w W. nie jest równoznaczne z "podjęciem lub kontynuowaniem studiów" w rozumieniu przepisu art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach. Przepis ten dotyczy bowiem studiów wyższych w rozumieniu ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym /Dz.U. nr 65 poz. 385 ze zm./. Prawidłowo zatem organ uznał, że nie została spełniona przesłanka z art. 53 ust. 3 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach.
Odmawiając udzielenia zezwolenia na podstawie przepisu art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach organy nie dokonały jednak oceny istnienia w sprawie przesłanek z art. 53 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy, co trafnie zarzuca skarżący.
W myśl art. 53 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy wydanie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony może nastąpić również po stwierdzeniu istnienia okoliczności uzasadniających zamieszkiwanie cudzoziemca na terytorium RP w szczególności, gdy cudzoziemiec wykaże, że zachodzą inne, niż określone w ust. 1 okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium RP przez okres dłuższy niż 3 miesiące oraz, że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium.
Z treści uzasadnienia wniosku oraz dalszych argumentów powołanych w toku postępowania administracyjnego wynika, że skarżący na uzasadnienie swojego żądania przytoczył okoliczności, o których mowa w art. 53 ust. 3 pkt 1, a mianowicie zamiar kontynuowania nauki /co wykazał odpowiednim zaświadczeniem/ oraz fakt posiadania zapewnionych środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów nauki i utrzymania.
W toku postępowania administracyjnego organy obydwu instancji nie oceniły pod względem merytorycznym tej przesłanki, w konsekwencji decyzje tych organów zostały wydane bez dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i uwzględnienia słusznego interesu strony /art. 7 i art. 77 par. 1 Kpa./.
Wskazać także należy, że decyzja została wydana również z naruszeniem przepisu art. 57 ust. 5 ustawy, skoro skarżący w dacie składania wniosku przebywał legalnie na terytorium RP, uzyskał pozytywne opinie Komendanta (...) Oddziału Straży Granicznej i Komendanta Stołecznej Policji, dokonuje obowiązków meldunkowych i nie stwierdzono istnienia przesłanek negatywnych z art. 57 ust. 1 pkt 2-10. W takiej sytuacji uznanie przez organy orzekające, że pobyt cudzoziemca na terytorium RP jest niepożądany nie znajduje odzwierciedlenia w materiale dowodowym sprawy i nosi cechy dowolności i arbitralności.
Wskazane wyżej naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 57 ust. 1 i ust. 5 oraz art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach oraz przepisów postępowania - w ocenie sądu - miały wpływ na wynik sprawy i uzasadniały uchylenie zaskarżonej decyzji.
Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "a i c" i art. 152 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji wyroku.