Tezy
Podstawą pełnomocnictwa, jako czynności prawnej upoważniającej pełnomocnika do działania w imieniu reprezentowanego, jest w tym przypadku umowa rachunku bankowego. W ramach udzielonego pełnomocnictwa ogólnego pełnomocnik w zakresie czynności zwykłego zarządu ma prawo do zlecenia wykonania operacji w takim samym zakresie jak posiadacz rachunku, natomiast w przypadku pełnomocnictwa szczególnego pełnomocnik ma prawo dysponowania rachunkiem wyłącznie w zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Wydane przez bank, na podstawie delegacji zawartej w art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 2002 nr 72 poz. 665 ze zm./, ogólne warunki umowy lub regulamin, określające warunki otwierania i prowadzenia rachunku bankowego, mogą zawierać szczegółowe postanowienia w zakresie ustanowienia pełnomocnika uprawnionego do dysponowania rachunkiem. Nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań posiadacza konta, co do charakteru udzielonego skarżącemu pełnomocnictwa, stanowi w tym kontekście istotny brak postępowania
wyjaśniającego.
Zaznaczyć przy tym należy, iż ustawa o cudzoziemcach nie nakłada na wnioskodawcę obowiązku posiadania rachunku bankowego, a jedynie wymóg udokumentowania posiadania środków finansowych. Dokonując oceny, czy przesłanka ta została spełniona, organ nie uwzględnił również okoliczności, iż skarżący nie dysponując paszportem nie mógł założyć rachunku bankowego.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Artyoma P. na decyzję Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia 6 maja 2005 r. (...) w przedmiocie odmowy udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
Uzasadnienie
Decyzją z 3 lutego 2005 r. (...) Wojewoda W.-M. odmówił obywatelowi Republiki Armenii Artyomowi P. udzielenia zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia, wydanego na podstawie art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 53 ust. 3 pkt 1 oraz art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach /Dz.U. nr 128 poz. 1175 ze zm./, Wojewoda stwierdził, że wnioskodawca zamieszkuje w E. wspólnie z pozostającą z nim w nieformalnym związku obywatelką polską - Agnieszką U., która jest osobą bezrobotną i urodzonym w tym związku synem Arturem P., posiadającym obywatelstwo polskie. Do wniosku zainteresowany dołączył zaświadczenie wystawione przez Mariolę D. właścicielkę baru "D." w E., która stwierdza, że zatrudniała skarżącego w 2004 r. na podstawie umowy zlecenia do prac konserwacyjno-porządkowych oraz, że ma zamiar w 2005 r. zatrudnić go na podstawie umowy na czas określony. Z ustaleń dokonanych przez organ wynika, iż w 2004 i 2005 r. nie był
złożony żaden wniosek o wydanie zezwolenia na pracę dla skarżącego.
Cudzoziemiec przedstawił zaświadczenie z banku BGŻ Oddział w E. o stanie rachunku oszczędnościowego oraz oświadczenie Hovika S. - właściciela konta, o ustanowieniu skarżącego pełnomocnikiem do konta, wraz z informacją, iż na koncie tym ulokowane są środki płatnicze w kwocie 10.000 zł należące do Artyoma P. i w takim zakresie może on dysponować tymi środkami. Przesłuchany do protokołu w dniu 26 stycznia 2005 r. cudzoziemiec stwierdził, iż utrzymuje się z wykonywanej pracy dorywczej w postaci układania glazury i innych prac porządkowych, z których otrzymuje miesięczny dochód w wysokości około 1000 zł oraz okresowo utrzymuje pomoc od kuzyna z Niemiec w wysokości 200-400 EUR. Wojewoda podniósł, iż cudzoziemiec wykonuje pracę bez wymaganego zezwolenia czym narusza przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /Dz.U. nr 99 poz. 1001/. Organ I instancji zaznaczył, iż Artyom P. w okresie od 5 lutego 2004 r., tj. od kiedy uzyskał zezwolenie na zamieszkanie na czas
oznaczony w trybie art. 154 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach nie podjął żadnych działań zmierzających do podjęcia legalnej pracy lub uzyskania legalnego i stałego źródła utrzymania, nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, iż posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu w Polsce oraz utrzymania syna i jego matki Agnieszki U. Nie nastąpiło również deklarowane przez cudzoziemca zawarcie związku małżeńskiego. Wnioskodawca nie wykonał również zobowiązania do wyrobienia utraconego w 1998 r. dokumentu podróży.
Rozpatrując sprawę w następstwie odwołania, Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców decyzją z 6 maja 2005 r. (...) utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. Zaznaczył, że zgodnie z art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który wykaże, że zachodzą inne, niż określone w ust. 1, okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące oraz że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium.
W ocenie organu, posiadanie małoletniego dziecka - obywatela polskiego - uznać należy za związki rodzinne z Rzecząpospolitą Polską. Jest to przesłanka, która stanowi inną okoliczność uzasadniającą zamieszkiwanie zainteresowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika natomiast, iż Artyom P. nie posiada środków finansowych na pokrycie kosztów swojego pobytu w Polsce. Organ odwoławczy wyjaśnił, iż zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 2002 nr 72 poz. 665 ze zm./ posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym. W tym przypadku osobą tą jest Hovik S. niezależnie od udzielonego pełnomocnictwa. Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców zaznaczył również, iż Wojewoda W.-M. udzielając cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w trybie art. 154 ustawy o cudzoziemcach zobowiązał go do uzyskania ważnego
dokumentu podróży. W toku postępowania wyjaśniającego ustalono, iż skarżący uzyskał w Ambasadzie Republiki Armenii zastępczy dokument podróży ważny 2 miesiące, na podstawie którego powinien opuścić terytorium Polski i wystąpić o właściwy dokument podróży w kraju pochodzenia. Wnioskodawca nie opuścił jednak Polski tłumacząc ten fakt obawą przed powołaniem do odbycia obowiązkowej służby wojskowej i oświadczając, że wystąpił do właściwego organu w Republice Armenii z prośba o wydanie dokumentu podróży. W ocenie organu, stanowiło to naruszenie art. 13 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, który stanowi, iż cudzoziemiec może przebywać na terytorium Polski, jeżeli posiada ważny dokument podróży. Poza tym fakt, iż skarżący chce uniknąć odbycia służby wojskowej w kraju pochodzenia nie stanowi przesłanki uzasadniającej udzielenie mu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Artyom P. wniósł o uchylenie decyzji organów obu instancji. Zarzucił organowi odwoławczemu naruszenie art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego /Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1071 ze zm./ w związku z art. 18 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. /Dz.U. nr 78 poz. 483/, a także art. 77, art. 80 i art. 136 Kpa. Zarzucił organom obu instancji, iż nie podjęły wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i takiego jej załatwienia aby nie ucierpiał na tym słuszny interes skarżącego i jego rodziny /zwłaszcza małoletniego dziecka/.
Zaznaczył, że stwierdzenie przez organ odwoławczy, iż zaświadczenie o pełnomocnictwie z banku oraz oświadczenie Hovika S. o zgromadzonych na koncie środkach pieniężnych skarżącego nie stanowią dowodów dających podstawy do uznania skarżącego za właściciela tych środków, uzasadniało przeprowadzenie uzupełniającego przesłuchania właściciela konta, jak i samego skarżącego, tym bardziej, iż nie dysponując dowodem tożsamości nie mógł on założyć dla siebie konta w banku. Wyjaśnienia wymagały także, o ile mogły budzić wątpliwości, podawane przez skarżącego inne źródła finansowania jego pobytu w Polsce tj. pomoc kuzyna na stałe zamieszkałego w Niemczech. Skarżący zaznaczył, iż nie wyjaśniono kwestii związanych z jego dokumentem podróży.
Wyjaśnił, iż w trakcie postępowania przedłożył dowody wskazujące, iż jest w trakcie załatwiania tego dokumentu. Zaznaczył, iż jego wyjazd w tym celu do Armenii, w okresie po uzyskaniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w trybie art. 154 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach był o tyle niemożliwy, że wszelkie jego działania w tym okresie koncentrowały się na zapewnieniu przyszłej matce dziecka, a potem nowonarodzonemu dziecku opieki i utrzymania.
W odpowiedzi na skargę Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców wniósł ojej oddalenie podtrzymał stanowisko i argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zakres kognicji sądów administracyjnych ogranicza się do badania zaskarżonej decyzji pod względem jej zgodności z prawem, to znaczy ustalenia, czy organ orzekający w sprawie prawidłowo zinterpretował i zastosował przepisy prawa, w oparciu o należycie ustalony stan faktyczny.
Materialnoprawną podstawę decyzji o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na zamieszkanie na terytorium RP na czas oznaczony stanowi art. 53 ustawy o cudzoziemcach. Organ odwoławczy dokonując analizy, w kontekście stanu faktycznego sprawy, przesłanek określonych w art. 53 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, których spełnienie stanowi warunek uzyskania zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zasadnie uznał, iż brak jest podstaw do udzielenia wnioskowanego zezwolenia w oparciu o regulacje zawarte w powołanym przepisie.
Rozpatrując natomiast sprawę w kontekście art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach, zgodnie z którym zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który wykaże, że zachodzą inne, niż określone w ust. 1, okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące oraz że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium, Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców zasadnie wywiódł, iż posiadanie małoletniego syna Artura P., posiadającego obywatelstwo polskie, stanowi okoliczność uzasadniającą zamieszkiwanie skarżącego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.
Za dowolną uznać należy natomiast ocenę organu, iż Artyom P. nie spełnia drugiej z przesłanek wskazanych w powołanym przepisie, tj. nie wykazał, iż posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na terytorium RP. Prezes Urzędu, podzielając ustalenia i oceny organu I instancji, uznał, iż brak jest dowodów wskazujących, że środki pieniężne w wysokości 10.000 PLN, znajdujące się na koncie Hovika S., do którego pełnomocnictwo posiada Artyom P., należą do skarżącego. Wyjaśnić w tym kontekście należy, iż podstawą pełnomocnictwa, jako czynności prawnej upoważniającej pełnomocnika do działania w imieniu reprezentowanego, jest w tym przypadku umowa rachunku bankowego. W ramach udzielonego pełnomocnictwa ogólnego pełnomocnik w zakresie czynności zwykłego zarządu ma prawo do zlecenia wykonania operacji w takim samym zakresie jak posiadacz rachunku, natomiast w przypadku pełnomocnictwa szczególnego pełnomocnik ma prawo dysponowania rachunkiem wyłącznie w zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Wydane przez
bank, na podstawie delegacji zawartej w art. 109 ust. 1 Prawa bankowego, ogólne warunki umowy lub regulamin, określające warunki otwierania i prowadzenia rachunku bankowego, mogą zawierać szczegółowe postanowienia w zakresie ustanowienia pełnomocnika uprawnionego do dysponowania rachunkiem. Nieprzeprowadzenie dowodu z zeznań posiadacza konta - Hovika S., co do charakteru udzielonego skarżącemu pełnomocnictwa, stanowi w tym kontekście istotny brak postępowania wyjaśniającego. Zaznaczyć przy tym należy, iż ustawa o cudzoziemcach nie nakłada na wnioskodawcę obowiązku posiadania rachunku bankowego, a jedynie wymóg udokumentowania posiadania środków finansowych. Dokonując oceny, czy przesłanka ta została spełniona, organ nie uwzględnił również okoliczności, iż skarżący nie dysponując paszportem nie mógł założyć rachunku bankowego.
Nie przesadzając zatem, czy okoliczności dotyczące dysponowania przez skarżącego środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku Hovika S. wypełniają dyspozycję art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy o cudzoziemcach, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji, należy zauważyć, iż powinny one stanowić przedmiot ustaleń w następstwie prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego. Zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego i kompetencjami organu II instancji, Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców obowiązany jest ponownie rozpoznać i rozstrzygnąć sprawę, a nie ograniczyć się do kontroli decyzji organu I instancji i oceny argumentów przedstawionych w odwołaniu. Prawidłowo prowadzone postępowanie dowodowe wymaga by organy administracyjne wypełniły obowiązek wyczerpującego zebrania całego materiału dowodowego.
W rozstrzyganej sprawie, organ II instancji nie przesłuchując posiadacza rachunku - Hovika S., naruszył również zasadę swobodnej oceny dowodów /art. 80 Kpa/, gdyż jako dowolne należy traktować ustalenia faktyczne znajdujące potwierdzenie w niekompletnym materiale dowodowym. Zarzut dowolności mógłby okazać się nieuzasadniony jedynie wówczas, gdyby ustalenia poczynione zostały w oparciu o ocenę pełnego materiału dowodowego, a więc przy podjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jako warunku niezbędnego do wydania decyzji odpowiadającej prawu. Reasumując, zaskarżona decyzja narusza przepisy postępowania /art. 7, art. 77 par. 1 i art. 80 Kpa/, które to naruszenie mogło mieć wpływ na wynik sprawy, gdyż braki w materiale dowodowym uniemożliwiły sądową weryfikację ustaleń i ocen zawartych w zaskarżonej decyzji i nie mogły podlegać uzupełnieniu w toku postępowania sądowoadministracyjnego /v. wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2005 r. II OSK 1081/05 - nie publ./.
Ponadto, należy zaznaczyć, iż organ dokonując ustaleń w zakresie naruszenia przez skarżącego art. 13 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, stanowiącego, iż cudzoziemiec może przekroczyć granicę oraz przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada ważny dokument podróży oraz wizę, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, winien ustosunkować się do dowodów przedłożonych na potwierdzenie podjęcia przez Artyoma P. starań w celu uzyskania dokumentu podróży. Podkreślić należy bowiem, iż pobyt skarżącego w Polsce, po uzyskaniu przez niego w Ambasadzie Republiki Armenii świadectwa repatriacji uprawniającego do powrotu do kraju pochodzenia, został zalegalizowany na podstawie decyzji Wojewody W.-M. z 5 lutego 2004 r. (...) o udzieleniu zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium RP od dnia 5 lutego 2004 r. do dnia 4 lutego 2005 r., co powoduje, iż pogląd organu odnośnie konieczności opuszczenia przez cudzoziemca Polski w terminie do 28 lutego 2004 r., określonym w świadectwie repatriacji,
uznać należy za nieuprawniony.
Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" i art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ orzekł, jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.