Tezy
Brak jest właściwości sądu administracyjnego w sprawach dotyczących orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w przedmiocie związku choroby ze służbą wojskową. Brak takiej właściwości z istoty swej i z mocy regulacji zawartej w poprzednio obowiązującej ustawie z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ /art. 26/ i obecnie obowiązującej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ /art. 149/ odnosi się również do wydawania orzeczeń zobowiązujących określony organ administracji do rozstrzygnięć w trybie nadzoru w tych sprawach.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zygmunta P. od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2003 r. I SAB 36/03 w sprawie ze skargi Zygmunta P. na bezczynność Ministra Obrony Narodowej w przedmiocie wydania decyzji w postępowaniu nadzorczym - oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z 17 października 2003 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę Zygmunta P. na bezczynność Ministra Obrony Narodowej w sprawie wydania w postępowaniu nadzorczym decyzji od orzeczeń Rejonowej Komisji Lekarskiej w K. z dnia: 5 kwietnia 1985 r., 24 grudnia 1985 r., 14 września 1990 r., Rejonowej Komisji Lekarskiej S. z 6 lipca 1988 r., Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. z 22 czerwca 2001 r.
Według uzasadnienia tego postanowienia, postanowieniem z 24 września 1998 r. NSA odrzucił skargę Zygmunta P. na bezczynność w postępowaniu odwoławczym i nadzorczym m.in. od orzeczeń RKL w K. z 24.12.1985 r., Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w S. z 6 lipca 1988 r., gdyż wyłączona była przez art. 3 par. 2 pkt 2 Kpa droga postępowania administracyjnego. To samo dotyczy orzeczenia z 5 kwietnia 1985 r. Co do orzeczeń z 14 września 1990 r. i z 22 czerwca 2001 r. to i w tych przypadkach droga sądowa przed sądem administracyjnym jest niedopuszczalna, co przesądził Sąd Najwyższy w uchwale z 27 października 1999 r. /III SP 9/99 - OSNAPU 2000 nr 5 poz. 167/.
Tego rodzaju orzeczenie stanowi natomiast podstawę do wydania decyzji o rencie /art. 56 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin /Dz.U. 1983 nr 13 poz. 68 ze zm./. Decyzja o rencie podlega natomiast zaskarżeniu do sądu powszechnego /art. 477[8] i 477[9] Kpc/. Wyłączenie postępowania przed sądem administracyjnym obejmuje również postępowanie nadzorcze.
Kontroli orzeczeń wojskowych komisji lekarskich dotyczy zaś rozdział 7 rozporządzenia MON z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej (...) /Dz.U. nr 57 poz. 278 ze zm./, dopuszczający możliwość uchylenia orzeczenia /nie stwierdzenia nieważności/ przez Ministra ON.
Obszerna skarga kasacyjna zarzuca rażące naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 2, art. 32 ust. 1 i ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 184 w związku z art. 7, art. 9, art. 87 ust. 1, art. 91 ust. 1 Konstytucji i przepisów postępowania tj. art. 1, art. 21, art. 26, art. 29, art. 51, art. 55 ust. 2 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 1, art. 20 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Skarżący wnosi o uchylenie w całości "z mocą ex tunc" zaskarżonego postanowienia i orzeczenie co do istoty sprawy przez nakazanie MON wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczeń wojskowych komisji lekarskich, zgodnie z jego wnioskiem z 7 listopada 2002 r. Wnosi również o orzeczenie przez NSA, że wszystkie orzeczenia komisji lekarskich "wystawione zostały zaocznie, bezprawnie, samowolnie, bezpodstawnie z rażącym naruszeniem i pogwałceniem zasad (...)".
Obszerne również wywody uzasadnienia skargi kasacyjnej zawierają zarzuty dotyczące nieprawidłowości rozstrzygnięć zawartych w orzeczeniach komisji lekarskiej oraz zarzuty wskazujące na wadliwość zaskarżonego postanowienia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Art. 183 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ogranicza zakres orzekania przez Naczelny Sąd Administracyjny do granic wskazanych w skardze kasacyjnej, co oznacza powołane w tej skardze podstawy sprowadzające się do przytoczenia określonych przepisów, które zdaniem skarżącego, zostały naruszone.
Uwzględniając to kryterium, należy stwierdzić, że nie ma naruszenia powołanych w skardze kasacyjnej przepisów Konstytucji. Podstawą rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym postanowieniu w wystarczającej mierze były bowiem przepisy zawarte w innych aktach normatywnych w postaci ustaw lub rozporządzenia.
Powołane w skardze kasacyjnej przepisy ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ dotyczyły zakresu kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego /art. 1, art. 21/, jego właściwości co do rozpoznawania skarg na bezczynność organów /art. 26/, zakresu orzekania /art. 29, art. 51/, elementów orzeczenia Sądu /art. 55/. Generalny charakter tych przepisów powoduje, że nie ma podstaw do twierdzenia ich naruszenia, jeżeli jednocześnie nie zostanie wykazane naruszenie przepisów aktów normatywnych, będących podstawą rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym postanowieniu. Takiego wykazania skarga kasacyjna, mimo jej obszerności, nie zawiera.
W szczególności nie mają istotnego znaczenia zarzuty i twierdzenia zawarte w skardze kasacyjnej dotyczące wadliwości orzeczeń komisji lekarskich, powołanych w zaskarżonym postanowieniu. Podstawą rozstrzygnięcia tego postanowienia było bowiem przyjęcie założenia o braku właściwości sądu administracyjnego w sprawach dotyczących orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w przedmiocie związku choroby ze służbą wojskową. Brak zaś takiej właściwości z istoty swej i z mocy regulacji zawartej w poprzednio obowiązującej ustawie z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /art. 26/ i obecnie obowiązującej ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /art. 149/ odnosi się również do wydawania orzeczeń zobowiązujących określony organ administracji, a w tej sprawie - Ministra Obrony Narodowej, rozstrzygnięć w trybie nadzoru w tych sprawach. Należało w związku z tym podzielić w tym zakresie stanowisko zaskarżonego postanowienia i przytoczoną, zawartą w jego uzasadnieniu argumentację. Tego
rodzaju stanowisko znajduje zresztą uzasadnienie w utrwalonym już orzecznictwie sądowym, wynikającym między innymi z orzeczeń wydanych w składach powiększonych. Chodzi tu o uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1999 r. /III CZP 9/99 - OSNP 2000 nr 5 poz. 167/ i postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2000 r. /OSA 1/00 - ONSA 2001 Nr 2 poz. 47/.
Powołane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, a także w uzasadnieniach wskazanych wyżej orzeczeń wydanych w składach powiększonych, rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach, doznało późniejszych kilkakrotnych nowelizacji. Chodzi tu o zmiany wprowadzone w latach 2000, 2003 i 2004. Jego brzmienie po dokonanych nowelizacjach również nie daje podstaw do przyjęcia odmiennego stanowiska niż zawartego w orzeczeniach sądowych wydanych w składach powiększonych co do właściwości sądu administracyjnego, w zakresie orzekania w sprawach dotyczących orzeczeń wojskowych komisji lekarskich.
Z tych względów wobec braku usprawiedliwionych podstaw skargi kasacyjnej, skargę tę należało oddalić /art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/.