Tezy
I. Przepis art. 13 ustanawia zasadę udostępnienia onformacji publlicznej na wniosek bez zbędnej zwłoki. Pojęcie ""bez zbędnej zwłoki" nie jest tożsame z pojęciem ""niezwłocznie" użytym w art. 10 ust. 2 ustawy II. Prawo do uzyskiwania informacji przetworzonej jest ograniczone do przypadków, w których jest to istottne dla interesu publicznego.
III. W odniesieniu do informacji przetworzonej ustawodawca wprowadził szczególną przesłankę jej udostępnienia.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA - Małgorzata Masternak-Kubiak (sprawozdawca) Sędziowie: Sędzia WSA - Marcin Miemiec Asesor WSA - Ewa Kamieniecka Protokolant: Krzysztof Caliński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 grudnia 2005 r. sprawy ze skargi M. Ł. na bezczynność D. Kuratora Oświaty w przedmiocie udzielenia informacji publicznej oddala skargę.
Uzasadnienie
W dniu [...] r. M. Ł. przesłał pocztą elektroniczną, na publiczny adres D. Kuratora Oświaty, wniosek o udostępnienie informacji publicznej, na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), odnośnie liczby odwołań od decyzji Prezydenta W., dotyczących awansu zawodowego nauczycieli, wniesionych do D. Kuratora Oświaty w latach [...], w tym "liczby odwołań zakończonych przyznaniem racji osobie odwołującej się".
W dniu [...] r. M. Ł., pocztą elektroniczną, zwrócił się do D. Kuratora Oświaty ponownie o udostępnienie żądnej informacji. Strona wskazała, że pomimo upływu przewidzianych ustawą o dostępie do informacji publicznej 14 dni od dnia złożenia wniosku, nadal nie otrzymała odpowiedzi na swój wniosek.
W dniu [...] r. M. Ł. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na bezczynność D. Kuratora Oświaty. W motywach skargi zarzuca organowi naruszenie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej poprzez nieudostępnienie żądanej informacji publicznej w terminie przewidzianym w ustawie.
Pismem z dnia [...] r. nr [...], D. Kurator Oświaty udzielił odpowiedzi skarżącemu. Organ poinformował M. Ł., iż w latach [...] liczba odwołań od decyzji Prezydenta W. dotyczących awansu zawodowego nauczycieli wniesionych do D. Kuratora Oświaty wyniosła 66, w tym 59 decyzji Prezydenta zostało utrzymanych w mocy, zaś 7 zostało przekazanych do ponownego rozpoznania. Jednocześnie organ zwrócił uwagę, iż samo uchylenie decyzji Prezydenta W. nie oznacza "przyznania racji osobie odwołującej się", gdyż podstawą uchylenia decyzji mogą być również jej błędy formalne.
W odpowiedzi na skargę D. Kurator Oświaty wnosi o jej oddalenie jako bezzasadnej. Organ wskazuje, iż nie udzielił informacji w terminie, gdyż skrzynka elektroniczna nie była kontrolowana systematycznie.
Pismem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia [...] r. zobowiązano M. Ł. do złożenia w terminie 7 dniu oświadczenia, czy wobec udzielenia przez D. Kuratora Oświaty informacji w piśmie z dnia [...] r. podtrzymuje skargę.
W odpowiedzi M. Ł. pismem z dnia [...] r. poinformował Sąd, iż podtrzymuje skargę na bezczynność D. Kuratora Oświaty. Stwierdził, że informacja publiczna udzielona mu przez organ nie jest informacją, o którą prosił. Podnosi także, iż chociaż kodeks postępowania administracyjnego uznaje pocztę elektroniczną za medium umożliwiające składanie wniosków, a D. Kuratorium Oświaty posiada własny adres poczty elektronicznej, to w istocie komunikacja z Kuratorium jest utrudniona, gdyż skrzynka nie jest monitorowana systematycznie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Właściwość sądu administracyjnego w sprawie kontroli bezczynności administracji została przewidziana w art. 3 § 2 pkt 1-4 ustawy z 20 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z późń. zm.).
Bezczynność to niepodejmowanie przez organy administracji nakazanych prawem aktów lub czynności. Zatem przedmiotem sądowej kontroli nie jest w tym przypadku określony akt lub czynność, lecz ich brak w sytuacji istnienia obowiązku ich podjęcia. Skarga na bezczynność może być wniesiona tylko w tych wypadkach, gdy przepis prawa przewiduje działanie organu, a ten pozostaje w zwłoce. Warunkiem dopuszczalności skargi na bezczynność organu administracji jest występowanie podstawy prawnej do określonego zachowania się organu wobec przedstawionego żądania strony.
Zgodnie z art. 21 i 16 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje się z zastrzeżeniem przypadku, o którym mowa w art. 22, przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądem administracyjnym. W świetle dyspozycji art. 13 ust. 1 i 2 ustawy, udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie to podmiot zobowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.
Przepis art. 13 ustanawia zasadę udostępniania informacji publicznej na wniosek bez zbędnej zwłoki. Należy przyjąć, iż pojęcie "bez zbędnej zwłoki" nie jest tożsame z pojęciem "niezwłocznie", użytym w art. 10 ust. 2 ustawy. Przemawia za tym nie tylko reguła wykładni, zgodnie z którą różne terminy w ramach jednego aktu prawnego powinny posiadać odmienne znaczenia, ale także wykładnia celowościowa przepisu art. 10 ust. 2 i art. 13. W przypadku art. 10 ust. 2 chodzi o natychmiastowe udostępnienie informacji publicznej. Jest to możliwe jedynie w sytuacji, gdy podmiot udostępniający dysponuje taką informacją w wymaganej przez wnioskodawcę formie już w momencie złożenia wniosku. We wszystkich innych przypadkach znajdzie zastosowanie regulacja art. 13, zgodnie z którą ewentualna zwłoka w udostępnieniu informacji publicznej musi mieć charakter niezbędny, tj. uzasadniony. Takie uzasadnienie będzie stanowić w pierwszej linii konieczność udostępnienia żądanej informacji w sposób lub w formie wskazanej we wniosku.
W ocenie Sądu skarżący złożył skargę na bezczynność D. Kuratora Oświaty w przedmiocie udzielenia informacji publicznej przetworzonej nie powołując się przy tym na interes publiczny. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy, prawo do informacji publicznej obejmuje, między innymi, uprawnienie do uzyskania informacji przetworzonej jednak w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Przetworzenie informacji jest zebraniem lub zsumowaniem, często na podstawie różnych kryteriów, pojedynczych wiadomości, znajdujących się w posiadaniu podmiotu zobowiązanego. Te pojedyncze wiadomości mogą być ze sobą w różny sposób powiązane i mogą występować w różnej formie. Przetworzenie jest równoznaczne z koniecznością odpowiedniego zestawienia informacji, samodzielnego ich zredagowania, związanego z koniecznością przeprowadzenia przez zobowiązany podmiot czynności analitycznych, których końcowym efektem jest dokument pozwalający na dokonanie przez jednostkę samodzielnej interpretacji i oceny.
Niewątpliwie proces przetwarzania, w którym istotnym elementem jest włożenie wysiłku intelektualnego w przygotowanie tej informacji, musi prowadzić do uzyskania jakościowo nowej informacji. Mamy tu zatem do czynienia z opracowaniem informacji jednostkowych i wykreowaniem nowego typu informacji, które można określić mianem informacji źródłowych (por. E. Jarzęcka-Siwik, Ograniczenie dostępu do informacji przetworzonej, "Przegląd Sądowy" z 2004 r., nr 7-8, s. 153-154).
Prawo do uzyskiwania informacji przetworzonej jest ograniczone do przypadków, w których jest to istotne dla interesu publicznego. Ograniczenie to stanowi konsekwencję zasady podporządkowania interesu prywatnego interesowi publicznemu, która ma za zadanie chronić podmioty zobowiązane do udzielania informacji publicznej przed koniecznością reorganizacji ich struktury i zasad pracy, w przypadku obowiązku przetwarzania posiadanych informacji udzielanych wnioskodawcom dla ich celów prywatnych.
W odniesieniu do informacji przetworzonej ustawodawca wprowadził szczególną przesłankę jej udostępnienia. Przed udostępnieniem informacji podmiot zobowiązany powinien sprawdzić, czy udostępnienie informacji w zakresie określonym we wniosku jest "szczególnie istotne dla interesu publicznego". Ocena tej "szczególnej istotności dla interesu publicznego" należy do podmiotu dysponującego informacją. W tym przypadku do D. Kuratora Oświaty. Zatem decyzja podejmowana w przedmiocie udostępniania takiej informacji będzie miała charakter uznaniowy. Także ciężar oceny tego, czy wnioskodawca w sposób właściwy wykazał we wniosku istnienie interesu publicznego spoczywa na podmiocie zobowiązanym, który powinien dokonać oceny zarówno wniosku, jak i zakresu, w jakim wnioskodawca chce uzyskać informację publiczną.
W toku postępowania sądowoadmnistracyjnego ustalono, iż przed dniem orzekania w sprawie ze skargi na bezczynność, D. Kurator Oświaty, pismem z dnia [...] r. nr [...], udzielił skarżącemu żądanej informacji. W ocenie Sądu, D. Kurator Oświaty udzielił odpowiedzi na postawione przez skarżącego pytanie, pomimo tego, że skarżący nie wykazał interesu publicznego.
W doktrynie prawa i w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że jeżeli w toku postępowania sądowoadministracyjnego organ administracji publicznej wydał decyzję lub inny akt, bądź udzielił żądanej informacji, choćby z przekroczeniem ustawowych terminów, to oznacza, że organ ten nie pozostaje w stanie bezczynności i sąd nie może uwzględnić skargi stosownie do uprawnień jakie ma na podstawie art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie można bowiem zobowiązać organu do wydania określonego aktu lub podjęcia czynności, które przed dniem orzekania zostały wydane lub podjęte (por. T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2005 r., s. 467.). W takiej sytuacji skargę należy oddalić.
W tym stanie rzeczy- stosownie do art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - wniesiona w niniejszej sprawie skarga na bezczynność podlega oddaleniu.