Tezy
Konsekwencje odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu pracy w sprawach nieuregulowanych w Karcie Nauczyciela na podstawie art. 91 c ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. z 2006 r. Dz. U. Nr 97, poz. 674 ze zm.) Karty Nauczyciela, dotyczą wyłącznie kwestii związanych organicznie ze stosunkiem pracy, normowanych przepisami prawa pracy takich jak uprawnienia urlopowe, kwestie wynagrodzenia, natomiastt nie dotyczą procedury awansu zawodowego nauczycieli i związanych z tym wymogów, ocenianych i rozstrzyganych przez właściwe organy administracji publicznej, a nie przez procedurę nauczyciela.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA -Mirosława Rozbicka-Ostrowska (spr.), Sędzia NSA -Tadeusz Kuczyński, Sędzia WSA -Wanda Wiatkowska-Ilków, Protokolant Dorota Hurman, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 4 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi D. D. na decyzję Dolnośląskiego Kuratora Oświaty z dnia 20 listopada 2007 r. Nr {...] w przedmiocie odmowy nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. oddala skargę.
Uzasadnienie
Przedmiotem skargi wniesionej przez D. D. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu jest decyzja Dolnośląskiego Kuratora Oświaty z dnia 20 listopada 2007 r. Nr [..]wydana na podstawie przepisów art. 9b ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.)(zwanej dalej ustawą Karta Nauczyciela), art. 138 § 1, pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia 23 sierpnia 2007 r. Nr [...] odmawiającą D. D. nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
Organ prowadzący szkołę odmawiając stronie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, powołał się przepisy na art. 9b ust. 1, art. 9c ust. 1 pkt 2 oraz art. 9b ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela stwierdzając, że nauczycielka nie spełniła warunków niezbędnych do nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. A mianowicie nie odbyła ona pełnego stażu w wymiarze 2 łat i 9 miesięcy, a jedynie część stażu w okresie od 1 września 2000r. do 31 sierpnia 2001r., w związku z czym nie otrzymała pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy. Ponadto organ I instancji wskazał, że wnioskodawczyni do wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego nie załączyła wymaganych dokumentów, o których mowa w § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. Nr 260, poz. 2593).
W odwołaniu od decyzji odmownej strona podniosła , że organ I instancji nie uwzględnił możliwości skrócenia okresu stażu na podstawie art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych inny ustaw (Dz. U. Nr 19, poz. 239 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w okresie, w którym odbywała część z obowiązującego ją wymiaru stażu, od 1 września 2000r. do 31 sierpnia 2001r., a więc do dnia rozwiązania stosunku pracy. Wskazała także, że. na. mocy "wyroku Sądu. Okręgowego, we W., VII Wydziału Pracy została przywrócona do pracy od dnia 26 kwietnia 2005r., w związku z czym zarzuciła organowi I instancji, że nieprawidłowo ustalił, że w sprawie zastosowanie ma art. 9d ust. 5 Karty Nauczyciela. W ocenie odwołującej w sprawie zastosowanie mają poprzez odesłanie znajdujące się w art. 91c Karty Nauczyciela - przepisy kodeksu pracy. Ponadto wskazała, że od dnia 1 września 2006r., wskutek likwidacji dotychczasowego stanowiska pracy nie pozostaje w stosunku zatrudnienia.
W motywach decyzji ostatecznej organ odwoławczy nie podzielił stanowiska strony , według którego w wyniku przywrócenia do pracy na mocy wyroku Sądu Okręgowego we W., automatycznie kontynuowany był staż na stopień nauczyciela mianowanego rozpoczęty w dniu 1 września 2000 r., a który przestała odbywać na skutek rozwiązania stosunku pracy. Organ II instancji odwołał się do treści przepisu art. 9d ust. 5 Karty Nauczyciela , przewidującego ,że w przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. Z kolei w przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze. Wprawdzie - jak stwierdził dalej organ - ustęp 6 powołanego artykułu przewiduje możliwość przerwania stażu na wniosek nauczyciela w każdym czasie, ale jednocześnie stanowi
on , że staż ten musi po jego ponownym rozpoczęciu zostać odbyty w pełnym wymiarze. Dopiero po odbyciu stażu w pełnym wymiarze, jak wynika z ust. 7 przywołanego artykułu, nauczyciel kontraktowy może złożyć wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego. Dodatkowo musi zostać spełniony warunek złożenia tego wniosku w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu rozumianego jako cały okres stażu obowiązujący danego nauczyciela. Niedotrzymanie terminu złożenia wniosku obligatoryjnie skutkuje obowiązkiem odbycia ponownego stażu w pełnym wymiarze. Według organu odwoławczego przywołane przepisy nie regulują sytuacji rozwiązania stosunku pracy i następnie przywrócenia do pracy przez sąd. Jednakże wynika z nich, że ustawodawca, położył szczególny nacisk na rzeczywiste odbycie stażu. Ze też względu fakt przywrócenia skarżącej do pracy nie ma znaczenia w sprawie. Prawidłowość takiego rozumowania potwierdza - według organu - okoliczność, że nawet usprawiedliwiona nieobecność nauczyciela trwająca
dłużej niż miesiąc, podczas której pozostaje przecież w zatrudnieniu, powoduje konieczność przedłużenia stażu o czas nieobecności. Zdaniem Kuratora dla sprawy istotna jest okoliczność, że strona była nauczycielem w chwili złożenia wniosku o wszczęcie postępowania o nadanie stopnia awansu nauczyciela mianowanego, lecz nie była nim w momencie wydawania decyzji pierwszo-instancyjnej. Z brzmienia art. 9 lit. b ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela wynika, że nadanie stopnia awansu możliwe jest wyłącznie nauczycielowi. Jednocześnie art. 1 ust. 1 Karty Nauczyciela precyzuje, że nauczycielem jest osoba zatrudniona w publicznych (...) szkołach (...). Zatem nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego możliwe jest wyłącznie pod warunkiem, że osoba ta w chwili wydawania decyzji jest nauczycielem. Natomiast D. D. nie spełnia warunku pozostawania w zatrudnieniu na stanowisku nauczyciela od dnia 1 września 2006 r. Kurator Oświaty odniósł się również do podniesionego przez stronę zarzutu nie uwzględnienia przez
organ I instancji - wynikającej z art. 7 ust. 4 pkt 1 Karty Nauczyciela - możliwości skrócenia okresu stażu, wskazując, że kwestia ta była rozpatrywana przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we w sprawie o sygn. akt IV SA/Wr 877/05. W wyniku zastosowania się do wyroku wydanego w tej sprawie, organ I instancji uwzględnił wskazania Sądu co do dalszego postępowania i rozważył możliwość skrócenia stażu. Dalej wskazał, że , że do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 111, poz. 1194 ze zm.) organem uprawnionym do skrócenia stażu był organ prowadzący, a czynił to na wniosek dyrektora. Po dniu wejścia w życie tej ustawy uprawnionym do skrócenia stażu był dyrektor placówki. Obecnie dyrektor szkoły nie posiada prawa do wyrażania swojej opinii w tej sprawie, albowiem uległ zmianie po dacie wydania wyroku Sądu stan prawny. W
aktualnym stanie prawnym brak upoważnienia ustawowego do skrócenia okresu stażu przez dyrektora placówki na podstawie ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw z dnia 18 lutego 2000r. Stąd też realizacja wskazania Sądu co do dalszego postępowania musiała być ograniczona do wyrażenia stanowiska przez dyrektora [...], jakie miał on w dacie złożenia przez nauczycielkę wniosku o skrócenie stażu. W swojej decyzji z 5 kwietnia 2007r. zajął stanowisko, że taki sposób zastosowania się organu I instancji do wskazań Sądu co do dalszego postępowania w sprawie jest prawidłowy. W decyzji tej Dolnośląski Kurator Oświaty wyraził także swoje stanowisko w kwestii skrócenia okresu stażu, a decyzja ta nie została przez stronę zakwestionowana. Konkludując organ odwoławczy stwierdził, że odwołująca pomimo wezwania organu I instancji, nie uzupełniła wniosku o dokumenty, których obowiązek dołączenia wynika z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli. Brak ten obejmował zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz o zajmowanym przez niego stanowisku w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, a także ocenę dorobku zawodowego za cały obowiązujący nauczycielkę okres stażu.
W skardze na decyzję ostateczną skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz usunięcie naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga. Skarga oparta została na zarzucie naruszenia następujących przepisów prawa, a to : art. 7 i art. 12 § 1- Kodeksu postępowania administracyjnego, art. 9b ust. 3, art. 9dust. 5, art. 9c ust. 6 i 9, art. 63 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela,
art. 57 § 4 i art. 51 § 1 Kodeksu Pracy, w związku z art. 91c ust. 1 KN, art. 7 ust. 4 pkt. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta
Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw, W uzasadnieniu skargi skarżąca wywodziła , że w dniu 6 kwietnia 2000 r. uzyskała stopień nauczyciela kontraktowego, na mocy art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W dniu 31 sierpnia 2000 r. jako nauczyciel kontraktowy, skarżąca złożyła podanie o otwarcie stażu od dnia 1 września 2000 r. w celu umożliwienia po jego odbyciu złożenia wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego. Staż został otwarty w dniu 1 września 2000 r. i Dyrektor Ośrodka powinien złożyć wniosek do organu prowadzącego szkołę o ustalenie skarżącej wymiaru stażu, czego nie uczynił, lecz ustalił skarżącej staż na podstawie art. 9c ust. 1 pkt. 2 ustawy Karta Nauczyciela jako organ niewłaściwy, stąd decyzja ta powinna zostać uchylona. Wskazała, że z uwagi na opieszałość Dyrektora Ośrodka pisemną informację o wymiarze stażu skarżąca uzyskała dopiero na przełomie kwietnia i
maja 2001 r., po zatwierdzeniu planu przez dyrektora, mimo że plan rozwoju zawodowego przedstawiła w dniu 15 października 2000 r. W jej ocenie nawet gdyby niezwłocznie po zatwierdzeniu planu złożyła wniosek o dokonanie oceny pracy to termin dokonania jej przesunąłby się na rok szkolny 2001/2002, kiedy skarżąca nie była już pracownikiem Ośrodka. .Skarżąca podniosła , że trzykrotnie zwracała się o skrócenie stażu do Dyrektora Ośrodka, jak również do organu prowadzącego szkołę. W odpowiedzi na ostatni z wniosków organ prowadzący szkołę stwierdził, że ocena pracy, która pozwoliłaby na skrócenie stażu, musiała być dokonana przed dniem 6 kwietnia 2000 r. Według skarżącej mogła mieć ustalony skrócony staż, bowiem posiadała 3 letni staż pracy w szkole, jednak nie został on ustalony bez najmniejszej winy z jej strony, a zatem sprawa długości stażu w tym postępowaniu nie została ostatecznie wyjaśniona. Natomiast z dniem 1 września 2001 r., w wyniku niezgodnego z prawem rozwiązania przez Dyrektora Specjalnego Ośrodka
nr[...] we W stosunku pracy, skarżąca straciła zatrudnienie i do dnia 25 kwietnia 2005 r. nie znalazła pracy w innej szkole. Nie mogła zatem w tym czasie złożyć wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień nauczyciela mianowanego. W dniu 26 kwietnia 2005 r. skarżąca podjęła zatrudnienie w Specjalnym Ośrodku nr we W. na mocy przywracającego ją do pracy wyroku Sądu Okręgowego we W. VII Wydział Pracy. Przerwa w zatrudnieniu skarżącej faktycznie trwała od 1 września 2001 r. do 25 kwietnia 2005 r. Wobec tego zdaniem skarżącej nie znajduje tutaj zastosowania art. 9 d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela, bowiem ta ustawa nie reguluje uprawnień nauczyciela w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez dyrektora szkoły stosunku pracy, co potwierdzają wszystkie orzeczenia Sądu Najwyższego w tym zakresie. Przerwa w odbywaniu stażu przez skarżącą wynikała z niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy, co znalazło wyraz w prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego we W. VII Wydział Pracy. Wobec powyższego na
postawie art. 91 c ustawy Karta Nauczyciela , mają tutaj zastosowanie przepisy Kodeksu Pracy, którego art. 57 § 4 i art. 51 § 1 przewiduje, że okres pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. Z powyższego oraz z faktu, że do dnia dzisiejszego skarżąca nie otrzymała wynagrodzenia nawet za część okresu od 1 września 2001 r. do 25 kwietnia 2005 r. skarżąca wywiodła, że od dnia 26 kwietnia 2005 r. z mocy prawa kontynuowała staż rozpoczęty w dniu 1 2000 r., a stąd złożenie przez skarżącą we wrześniu 2005 r. kolejnego wniosku o rozpoczęcie stażu nie było konieczne. W jej ocenie nie przydzielenie skarżącej opiekuna stażu (jak wynika z decyzji organu I instancji) świadczy tylko o naruszeniu w stosunku do niej kolejnych przepisów prawa przez Dyrektora Specjalnego Ośrodka nr [...] we W.. Według skarżącej nieuzasadnione jest twierdzenie organu , że odbyła jedynie część stażu od
1 września 2000 r. do 31 sierpnia 2001 r. Jej zdaniem kontynuowała ona staż od dnia 26 kwietnia 2005 r. , a Dyrektor Specjalnego Ośrodka nr [..] we W. wypowiedział skarżącej stosunek pracy ze skutkiem na dzień 31 sierpnia 2006 r. Przyczyną wypowiedzenia była likwidacja przez organ prowadzący stanowiska pracy skarżącej. Skarżąca złożyła w dniu 9 czerwca 2006 r. Dyrektorowi Ośrodka sprawozdanie z realizacji stażu za okres od 26 kwietnia 2005 r. do 9 czerwca 2006 r., natomiast w piśmie z dnia 9 czerwca 2006 r. poprosiła Dyrektora Ośrodka o dokonanie oceny dorobku zawodowego. Obowiązek dokonania takiej oceny wynika z art. 9c ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela. W dniu 29 czerwca 2006 r. do organu prowadzącego skarżąca złożyła wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. We wniosku oświadczyła, że brakujące dokumenty przedłoży niezwłocznie po ich otrzymaniu. W piśmie z dnia 7 lipca 2006 r. do Dyrektora Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego W skarżąca ponownie
oświadczyła, że brakujące dokumenty przedłoży niezwłocznie po ich otrzymaniu dorobku zawodowego nie dokonał, stąd skarżąca pismem z dnia 14 lipca 2006 r. zwróciła się w tej sprawie - w trybie art. 9c ust. 9 ustawy Karta Nauczyciela- do Kuratorium Oświaty we W. W odpowiedzi na powyższe Kuratorium Oświaty we W stwierdziło, że organem właściwym do dokonania oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu jest dyrektor szkoły. Art. 9b ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela stanowi, że nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku. W związku z tym na w Specjalnym Ośrodku we W, gdzie była zatrudniona w charakterze nauczyciela nie tylko wtedy , kiedy składała wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, ale także,
kiedy organ prowadzący miał wynikający z art. 9b ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela obowiązek wydania w tej sprawie decyzji administracyjnej. Wobec tego w powyższych okolicznościach są nieuzasadnione twierdzenia organu odwoławczego, według których skarżąca nie jest obecnie nauczycielem .Dodatkowo skarżąca wskazała , że z dniem 1 września 2006 r. straciła zatrudnienie w szkole wskutek likwidacji przez organ I instancji jej stanowiska wychowawcy w świetlicy w Specjalnym Ośrodku we W., co oznacza, że organ I instancji podejmując taką decyzję, przy jednoczesnym niewątpliwym naruszeniu art. 9b ust. 3 i art. 63 Karty Nauczyciela przesądził o negatywnym rozstrzygnięciu uzyskania przez skarżącą stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
W odpowiedzi na skargę strona przeciwna wniosła o oddalenia skargi, podtrzymując stanowisko i argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.
Na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym skarżąca dodatkowo podniosła , że przed Sądem Rejonowym dla W. - Śródmieście Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zawisła sprawa z jej powództwa , przedmiotem którego są następujące żądania, a mianowicie:
- ustalenie wymiaru stażu na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego rozpoczętego w dniu 1 września 2000r;
- ustalenie, że staż na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego rozpoczęty 1 września 2000 r. nie został przerwany w dniu 31 sierpnia 2001 r. ;
- nakazanie Dyrektorowi Specjalnego Ośrodka wydania zaświadczenia o wymiarze zatrudnienia D. D. w okresie odbywania stażu rozpoczętego w 1 września 2000 r. za okres od 26 kwietnia 2005 r. do czerwca 2006 r.;
- zmiana oceny pracy dokonanej przez Dyrektora Specjalnego Ośrodka oraz Dolnośląskie Kuratorium Oświaty.
Wyrokiem dnia 5 września 2008 r. w sprawie o sygn. akt IV1P163/08 Sąd Rejonowy Dla W.- Śródmieście Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo skarżącej uznając , że akt nadania stopnia awansu zawodowego nie jest aktem pracodawcy podejmowanym w ramach łączącego strony stosunku pracy, lecz wydawany jest w trybie administracyjnym decyzją organu administracji publicznej. W tym zakresie sąd powszechny wskazał również na brak interesu prawnego strony w ustaleniu wymiaru stażu na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Postępowanie administracyjne w sprawie będącej przedmiotem osądu zainicjowane zostało wnioskiem skarżącej z dnia 29 czerwca 2006 r. o podjęcie postępowania egzaminacyjnego na stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Analogiczny wniosek skarżąca składała w okresie wcześniejszym tj. w dniu 39 czerwca 2005 r., na skutek którego - po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z dnia 6 czerwca 2006 r. sygn. akt IVSA/Wr 877/05 - wydana został decyzja Dolnośląskiego Kuratora Oświaty z dnia 5 kwietnia 2007 r. Nr [...], utrzymująca mocy decyzję Prezydenta W z dnia 10 stycznia 2007r. nr[...] w sprawie odmowy nadania D. D. stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Wskazana wyżej decyzja ostateczna , wskutek niezaskarżenia jej przez stronę , nabyła waloru prawomocności i nadal pozostaje w obrocie prawnym . W omawianej decyzji Dolnośląski Kurator Oświaty w sposób wiążący rozstrzygnął o kwestii możliwości skrócenia stażu przez skarżącą w ramach procedury awansu zawodowego na stopień nauczyciela
mianowanego. Wobec tego w tym zakresie nieuprawnione są - na gruncie okoliczności rozpatrywanej sprawy - dalsze dywagacje strony dotyczące tej samej kwestii za ten sam okres. Wypada w tym miejscu jedynie przypomnieć , że okresy stażu wymienione w art. 9c ust. 1 Karty Nauczyciela są okresami ogólnymi, mającymi zastosowanie do nauczycieli, którym przepisy przejściowe ustaw nowelizujących Kartę Nauczyciela z dnia 18 lutego 2000 r. oraz z dnia 23 sierpnia 2001 r. nie przyznały prawa do odbycia skróconego stażu. Przed wejściem w życie nowelizacji Karty Nauczyciela z dnia 15 lipca 2004 r. przepisy oddzielnie traktowały nauczycieli kontraktowych i mianowanych posiadających stopień naukowy doktora, przyznając im prawo do 9-miesięcznego stażu. Ponadto przepis ust. 2 w art. 9c ustawy Karta Nauczyciela przewidywał możliwość skrócenia do 9 miesięcy stażu odbywanego przez nauczycieli akademickich i inne osoby, które uzyskały stopień nauczyciela kontraktowego w sposób opisany w art. 9a ust. 3 Karty Nauczyciela. Wspomniana
nowelizacja wydłużyła okres stażu dla tych grup nauczycieli do 1 roku i 9 miesięcy.
W przypadku nauczyciela kontraktowego, który uzyskał awans ze względu na posiadanie 3-letniego okresu zatrudnienia w szkole wyższej lub 5-letniego okresu pracy i znaczącego dorobku zawodowego (art. 9a ust. 3), o ewentualnym skróceniu stażu do 1 roku i 9 miesięcy decyduje dyrektor szkoły. Wskazane przepisy nie zawierają żadnych kryteriów, według jakich dyrektor szkoły miałby decydować o skróceniu stażu, stąd też należy przyjąć, że ocena, czy i o jaki okres danemu nauczycielowi można skrócić staż, pozostawiona została w całości uznaniu dyrektora. W realiach badanej sprawy jako bezsporny przedstawia się fakt nie skorzystania przez dyrektora szkoły z możliwości skrócenia skarżącej wymaganego stażu przy ubieganiu się przez nią o kolejny stopień awansu zawodowego . Natomiast ocena legalności zakwestionowanego rozstrzygnięcia wymaga analizy przepisów normujących procedurę i przesłanki materialno prawne-uzyskania przez nauczyciela kolejnego stopnia awansu zawodowego. Podstawowym warunkiem nadania kolejnego stopnia
awansu jest posiadanie przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji, a uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego jest uzależnione od spełnienia przez nauczyciela trzech warunków, a mianowicie : posiadania wymaganych kwalifikacji, odbycia stażu (oprócz nauczycieli wymienionych w art. 9e ust. 1-3 ustawy Karta Nauczyciela, dla których równoważny z okresem stażu jest okres zatrudnienia) zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego, a także uzyskania pozytywnego wyniku w postępowaniu przed komisją kwalifikacyjną lub egzaminacyjną. Pozostaje poza sporem w niniejszej sprawie, że skarżąca spełnia wymóg posiadania odpowiednich kwalifikacji , bowiem poczynione w tym zakresie ustalenia nie są kwestionowane przez skarżącą. Kolejnym koniecznym warunkiem nadania stopnia awansu zawodowego jest odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego. Ustawowa definicja stażu znajduje się w art. 3 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, według której przez pojęcie stażu należy rozumieć okres zatrudnienia nauczyciela w
przedszkolach, szkołach, placówkach i innych jednostkach organizacyjnych wymienionych w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2 tej ustawy, w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a. Stażu nie odbywają nauczyciele wymienieni w art. 9e ust. 1-3 (dyrektorzy szkół, nauczyciele zatrudnieni w nadzorze pedagogicznym, nauczyciele urlopowani lub zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy do pełnienia funkcji związkowych), dla których równoważny z odbywaniem stażu jest okres zatrudnienia na stanowisku dyrektora, w nadzorze pedagogicznym lub okres urlopowania czy zwolnienia do pracy w związkach (art. 3 pkt 3). Prawidłowe ustalenia w tym zakresie i ich ocena ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia analizowanej sprawy. Jak wynika z materiału aktowego sprawy strona rozpoczęła staż wymagany dla uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w dniu 1 września 2000 r. jako nauczyciel kontraktowy. Nie ulega również
wątpliwości, że w dniu 31 sierpnia 2001 - a zatem w momencie rozwiązania stosunku pracy przez Dyrektora Ośrodka - rozpoczęty staż został przerwany. Ponownie skarżąca podjęła zatrudnienie w dniu 26 kwietnia 2005 r., a zatem po niespełna czterech latach od momentu przerwania stażu. W świetle powyższych okoliczności faktycznych - nie kwestionowanych przez skarżącą - konieczne jest sięgnięcie do przepisów normujących sytuację przerwania stażu. W tym zakresie ustawodawca w przepisach art. 9 d ust. 5 -6 Karty Nauczyciela uregulował wskazane zagadnienie przewidując , że w przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze (ust. 5). Nauczyciel kontraktowy i nauczyciel
mianowany mogą przerwać staż na swój wniosek w każdym czasie. W przypadku ponownego rozpoczęcia stażu odbywają staż w pełnym wymiarze (ust. 6). Jednoznaczne i nie nasuwające żadnych wątpliwości brzmienie przytoczonych przepisów, a w szczególności art. 9 d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela , pozwala na kategoryczne stwierdzenie, że każde przerwanie odbywania stażu przez nauczyciela trwające dłużej niż rok wymaga odbycia stażu w pełnym wymiarze. W przypadku zaś procedury nadana stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego okres ten wynosi 2 lata i 9 miesięcy. Wobec tego ,że przerwa w zatrudnieniu skarżącej, a zarazem przerwa w odbywaniu stażu wynosiła znacznie więcej niż 1 rok, to nie może być wątpliwości, że w przypadku ponownego podjęcia zatrudnienia była ona zobligowana do odbycia stażu w pełnym wymiarze. W tym zakresie wskazać również należy ,że nie ma znaczenia przyczyna przerwania stażu, a tym bardziej powód rozwiązania ze skarżącą stosunku pracy, bowiem kwestia ta - z uwagi na brzmienie przepisów nie
ma znaczenia prawnego dla sprawy. Wynika to ze zdania drugiego przepisu art. 9 d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela, w którym wprost wskazano, że nieobecność nauczyciela w szkole trwająca dłużej niż rok obliguje do powtórzenia stażu w całości. Zauważyć bowiem należy ,że ustawodawca posługując się pojęciem nieobecności nauczyciela, nie wyszczególnił w tym zakresie jakichkolwiek przyczyn nieobecności i ograniczył się wyłącznie do wskazania czasu trwania tej nieobecności. Przy czym nie można mieć wątpliwości, że nawet w przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy w okresie trwania stażu, nauczyciel de facto jest nieobecny w szkole. Okoliczność niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy może być stwierdzona dopiero w wyroku przywracającym do pracy. Natomiast użyte w przytoczonym wyżej przepisie sformułowanie dotyczące nieobecności w szkole odnosi się do sfery faktów, a nie prawa. W tym zakresie ma rację organ odwoławczy , kiedy wywodzi , że ustawodawca położył szczególny nacisk na rzeczywiste
odbycie stażu, co istotnie potwierdza instytucja przedłużenia stażu w trakcie czasowej nieobecności trwającej nie dłużej niż miesiąc, o czym mowa w przepisie art. 9 d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela. Warto w tym miejscu ponownie odwołać się do cytowanego już wyżej brzmienia przepisu art. 3 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela, definiującego pojęcie stażu, w myśl którego jest on okresem zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach, placówkach [...] rozpoczętego i realizowanego w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3 a [...]. Istotnie ustawodawca posługuje się dla zdefiniowania stażu pojęciem okresu zatrudnienia, jednakże, w końcowej części przepisu, dookreśla to pojęcie wskazując na jego rozpoczęcie i realizowanie zgodnie z zasadami ujętymi we wskazanym rozdziale. Nie można wobec tego mieć wątpliwości, że jedną z zasad realizacji stażu jest jego rzeczywiste odbywanie. Za takim rozumieniem wskazanych uregulowań przemawiają również akty wykonawcze regulujące między innymi sposób odbywania
stażu, a w szczególności rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. Nr 260, poz. 2593 ze zm.)(zwane dalej rozporządzeniem). W § 7 tegoż rozporządzenie wskazano, że nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności:
1) uczestniczyć w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych wynikających ze statutu szkoły oraz potrzeb szkoły i środowiska lokalnego,
2) pogłębiać wiedzę i umiejętności zawodowe, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego,
3) poznawać przepisy dotyczące systemu oświaty, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 1a Karty Nauczyciela - przepisy dotyczące pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż. W przytoczonym przepisie określono minimum obowiązków spoczywających na nauczycielu odbywającym staż, niezbędnych do jego poprawnej realizacji, a ich zakres w sposób niebudzący wątpliwości przekreśla możliwość jego realizacji podczas nieobecności w szkole nauczyciela, a ta musi być konsekwencją rozwiązania stosunku pracy. Wobec tego nie może odnieść zamierzonego skutku zarzut skarżącej, że w stanie faktycznym ustalonym w jej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 9 d ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela, bowiem ustawa nie reguluje kwestii uprawnień nauczyciela w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez dyrektora szkoły stosunku pracy i - jak twierdzi dalej skarżąca - zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu Pracy, a to : art. 57 § 4 i art. 51 § 1. Istotnie należy się zgodzić z argumentacją, że z powołanych przez skarżącą przepisów Kodeksu pracy wynika, że okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się
za przerwę w zatrudnieniu, jednakże, o czym już była mowa wcześniej, w przepisach dotyczących okresu trwania i przerw w pracy nie ma mowy o zatrudnieniu, a o nieobecności. Konsekwencje odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu pracy w sprawach nieuregulowanych w Karcie Nauczyciela na podstawie art. 91 c ust. 1 Karty Nauczyciela, dotyczą wyłącznie kwestii związanych organicznie ze stosunkiem pracy, normowanych przepisami prawa pracy takich jak uprawnienia urlopowe, kwestie wynagrodzenia, natomiast nie dotyczą procedury awansu zawodowego nauczycieli i związanych z tym wymogów , ocenianych i rozstrzyganych przez właściwe organy administracji publicznej, a nie przez pracodawcę nauczyciela. Nie ulega zatem wątpliwości, że wyrok sądu powszechnego przywracający do pracy skarżącą wywołuje takie właśnie konsekwencje, jednakże dotyczy on w tym zakresie sfery prawa w okresie pozostawania przez nią poza stosunkiem pracy, nie może jednak powodować w konsekwencji uznania, że w czasie pozostawania bez pracy faktycznie
odbywała ona staż. Takie odczytywanie przepisów normujących zagadnienie stażu byłoby nie do pogodzenia z instytucją stażu jako rzeczywistego praktykowania w szkole, konieczną do nabycia określonego doświadczenia w zawodzie nauczyciela. Analiza przepisów ustawy Karta Nauczyciela prowadzi również do wniosku, że możliwość uzyskania przez nauczyciela kolejnego stopnia awansu zawodowego powiązana jest również z pozostawaniem przez nauczyciela w stosunku pracy w szkole, a więc dotyczy nauczycieli aktywnych zawodowo. Brak zatrudnienia, powoduje, że nauczyciel, z wniosku którego toczy się procedura o nadanie kolejnego stopnia awansu zawodowego nie może otrzymać pozytywnej decyzji o nadaniu kolejnego stopnia awansu. Wynika to z konstrukcji prawnej zajmowania stanowiska nauczyciela, bowiem osoba nie pozostająca w stosunku pracy w szkole, posiadająca niezbędne kwalifikacje - zgodne z przepisami - nie jest nauczycielem, a jedynie osobą posiadającą niezbędne kwalifikacje pozwalające na wykonywanie tego zawodu. Dopiero
zatrudnienie w szkole powoduje, że zmienia się jej status prawny pozwalający uznać ją za nauczyciela. Potwierdza to brzmienie przepisów ustawy, a szczególności definicja nauczyciela zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy Karta Nauczyciela, w myśl której ilekroć w ustawie mowa jest o nauczycielach bez bliższego określenia - rozumie się przez to nauczycieli, wychowawców [...] zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy. Za takim rozumieniem statusu nauczyciela przemawia również regulacja art. 9a ustawy Karta Nauczyciela, w której wprost wynika, że osoba nie posiadająca stopnia awansu zawodowego z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole uzyskuje stopień nauczyciela stażysty(ust. 2), natomiast nauczyciela akademiccy legitymujący się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej [...] uzyskują z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole stopień nauczyciela kontraktowego. W tym zakresie bezspornym jest fakt , że skarżąca - na co zasadnie zwraca uwagę organ odwoławczy -
nie pozostaje w stosunku pracy od dnia 1 września 2006 r., a zatem nie spełnia podstawowego warunku nadania stopnia awansu zawodowego.
Konkludując powyższe stwierdzić należy ,że zarzuty skargi przedstawiają się jako bezzasadne , co obligowało Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153 poz. 1270 ze zm.) do oddalenia skargi.