Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

IV SA 35/03 - Wyrok WSA w Warszawie z 2004-06-18

0
Podziel się:

Orzekając rozbiórkę części obiektu budowlanego należy brać pod uwagę wykonalność tej decyzji z punktu widzenia warunków technicznych - możliwości dokonania rozbiórki bez zagrożenia bezpieczeństwa pozostałej części obiektu budowlanego /budynku/, wykonanej zgodnie z prawem.

Tezy

Orzekając rozbiórkę części obiektu budowlanego należy brać pod uwagę wykonalność tej decyzji z punktu widzenia warunków technicznych - możliwości dokonania rozbiórki bez zagrożenia bezpieczeństwa pozostałej części obiektu budowlanego /budynku/, wykonanej zgodnie z prawem.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Gliniecki (spr), Sędziowie As. WSAGrzegorz Czerwiński, NSA Bożena Walentynowicz, Protokolant Tomasz Szpojankowski, po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2004 r. sprawy ze skargi Z. S. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] listopada 2002 Nr [...] w przedmiocie nakazania rozbiórki obiektu budowlanego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję utrzymaną nią w mocy, II. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku, III. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego Z. S. kwotę 10 zł. (dziesięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 1 lipca 1998 r. (IV SA 1427/96) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Wojewody W. nr [...] z dnia [...] lipca 1996 r., utrzymującą w mocy decyzję nr [...] z dnia [...] lipca 1995 r., którą Zastępca Burmistrza Gminy W., na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego z 1994 r.

- - nakazał rozbiórkę części budynku mieszkalnego przy ul. [...] w W. - samowolnie wykonanej nadbudowy poddasza mieszkalnego nad dobudowaną legalnie częścią parterową budynku,
- - uchylił własną decyzję nr [...] z dnia [...] czerwca 1993 r. zarządzającą natychmiastowe wstrzymanie budowy.

W uzasadnieniu powyżej wymienionego wyroku jako przyczyny uchylenia decyzji obu instancji wskazano:

- - uchylenie własnej decyzji w oparciu o przepis o charakterze materialno-prawnym, tymczasem można było tego dokonać jedynie w oparciu o art. 154 lub 155 kpa,
- - naruszenie art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego z 1994 r., gdyż na podstawie tego przepisu nakazano rozbiórkę części budynku, tymczasem w tej sprawie nigdy nie zapadła decyzja o wstrzymaniu robót budowlanych wydana na podstawie art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego z 1994 r. Natomiast miało miejsce wstrzymanie robót budowlanych na podstawie art. 36 ust. 1 i 2 Prawa budowlanego z 1974 r. W związku z tym organy powinny rozważyć przepisy jakiej ustawy tu powinny mieć zastosowanie w świetle regulacji art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie W. decyzją nr [...] z dnia [...] stycznia 2002 r., wydana na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego z 1974 r., nakazał Z. S. "dokonanie rozbiórki nadbudowanej i rozbudowanej części budynku mieszkalnego położonego przy ul. [...] w W., wybudowanej bez pozwolenia na budowę".

Z uzasadnienia powyższej decyzji wynika, iż inwestor rozpoczął rozbudowę swojego budynku na podstawie decyzji nr [...] z dnia [...].11.1992 r. o pozwoleniu na rozbudowę parteru i adaptacji istniejącego poddasza na cele mieszkalne i w trakcie robót budowlanych odstąpił w sposób istotny od zatwierdzonego projektu, w skutek czego dokonał samowolnej rozbudowy parterowej części budynku dobudowując dodatkową kondygnację poddasza.

Jak wynika z protokołu oględzin z dnia 19.10.1999 r. i opinii biegłego sądowego inż. L. T., część budynku mieszkalnego - rozbudowana, wykazuje szereg błędów konstrukcyjnych stropu, dachu i schodów, dokonanych na etapie wykonawstwa, a także ma negatywny wpływ na istniejącą część budynku samego inwestora i przylegającego budynku Państwa S. W związku z powyższym rozbudowana część obiektu nadal powoduje niebezpieczeństwo dla ludzi i mienia, co wyczerpuje przesłankę z art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego z 1974 r.

Z uwagi na fakt, iż rozbudowa przedmiotowego obiektu rozpoczęta została w 1992 r., a więc pod rządami Prawa budowlanego z 1974 r. to pomimo, iż w zasadzie zakończono ją w okresie obowiązywania Prawa budowlanego z 1994 r., do sprawy tej zastosowanie mają zgodnie z art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r. przepisy ustawy z dnia 24 października 1974 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. S., wnosząc o jej uchylenie, gdyż "zawiera szereg błędów a wręcz kłamstw, pomówień i jest niezgodna z obowiązującym prawem" (art. 107 § 3 kpa). Skarżący twierdzi, że w oparciu o określenie w osnowie decyzji części budynku objętej nakazem rozbiórki, nie wie "o jaką część budynku chodzi". Uzasadnienie decyzji nie odpowiada wymogom art. 107 § 3 kpa, nie zgadza się też z ustaleniami zwartymi w opinii inż. L. T. Skarżący powołuje się na orzeczenie techniczne Z. R., które zawiera odmienne ustalenia i wnioski, czego organy nie wzięły pod uwagę. Ustalenia organu, że skarżący "dokonał samowolnej rozbudowy parterowej części budynku dobudowując dodatkową kondygnację poddasza" w konfrontacji z materiałami i decyzją nr [...] z dnia [...].07.1995 r., są nieprawdziwe, podobnie jak i inne twierdzenia organu zawarte w uzasadnieniu skarżonej decyzji. Składający odwołanie jako inwestor i zainteresowany w sprawie, nie otrzymał żadnego protokołu z oględzin, chociaż dokonywano w nich
poprawek po złożeniu podpisu. Jego zdaniem, decyzja pierwszej instancji została wydana z naruszeniem art. 6, 7, 10, 14, 35, 36, 65, 66, 71, 77 i 107 kpa.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po rozpatrzeniu odwołania, decyzją nr [...] z dnia [...] listopada 2002 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdza, że postępowanie w sprawie zostało przez organ pierwszej instancji przeprowadzone zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego a decyzja została wydana w oparciu o potwierdzony oględzinami stan faktyczny i inne zgromadzone w aktach sprawy dowody. Dodatkowa kondygnacja poddasza powstała w warunkach samowoli budowlanej (dodatkowa powierzchnia mieszkaniowa) jako efekt nieobjętej pozwoleniem na budowę zabudowy tarasu, jaki miał powstać i powstał nad dobudowaną częścią parteru. Postępowanie przed organami nadzoru budowlanego zostało wszczęte przed dniem 01.01.1995 r., co zgodnie z art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego, stanowi podstawę do stosowania przepisów dotychczasowych. Orzeczenia technicznego inż., Z. R. organ nie uznał za wystarczającą przekonywujący dowód w sprawie, gdyż pozostaje ono w sprzeczności z innymi. Organ odwoławczy zgadza się z oceną dowodów przeprowadzoną przez organ pierwszej instancji.

Zdaniem organu odwoławczego, "PINB słusznie nakazał inwestorowi rozbiórkę nadbudowanej - mając na myśli zabudowę tarasu tworzącą dodatkową kondygnację poddasza i rozbudowanej części budynku - mając na myśli adaptację poddasza na cele mieszkaniowe, która jest rozbudową w myśl przepisów ustawy Prawo budowlane".

Z. S. złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję, podnosząc zarzuty i wyjaśnienia.

Zdaniem skarżącego, samowolę budowlaną stanowi tylko zabudowa tarasu na I piętrze w wyniku czego powstały dodatkowe dwa pomieszczenia, te część wybudował, nie czekając na zatwierdzenie odpowiednich projektów i aneksów do pozwolenia z dnia [...].11.1992 r. Rozbudowa parteru i adaptacja poddasza na cele mieszkalne wykonana została zgodnie z pozwoleniem.

Po wydaniu wyroku z dnia 01.07.1998 r. przez Naczelny Sąd Administracyjny skarżący wielokrotnie występował do organów o wydanie decyzji, jednak bez skutku. Tymczasem na żądanie L. S. z dnia 01.10.1999 r. postępowanie zostało wszczęte błyskawicznie.

W stosunku do decyzji pierwszej instancji skarżący podtrzymuje wszystkie zarzuty zawarte w odwołaniu z dnia 12.02.2002 r.

W zaskarżonej decyzji organ nie ustosunkował się do wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu. W protokołach z oględzin z dnia [...].10.1999 r. i z dnia [...].06.2000 r. dokonano zapisów po złożeniu podpisu przez skarżącego. Opinia biegłego L. T. z 1994 r. zawiera poważne błędy. Według biegłego ściana tzw. działowa między lokalem skarżącego a lokalem L. S. ma grubość 12 lub 13cm. W istocie jest to ściana nośna (konstrukcyjna) i ma grubość nie mniejszą niż 24cm. W tej sytuacji organy powinny stanowisko skarżącego potraktować zgodnie z art. 78 § 1 kpa jako żądanie przeprowadzenia dowodu przeciw treści opinii biegłego. W przedmiocie nakazu dokonania rozbiórki są widoczne rozbieżności pomiędzy tym, co napisano w decyzjach pierwszej i drugiej instancji.

Zdaniem skarżącego, jego samowola "zagraża samowoli budowlanej L. S.", na którą brak odpowiedniej reakcji organów.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargę podtrzymuje stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji i wnosi o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu przez w/w Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1271 z późn. zm.).

Skarga jest uzasadniona.

Oceniając zaskarżoną decyzję oraz decyzję utrzymaną nią w mocy, należy w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę charakter tych decyzji i przedmiot ich rozstrzygnięcia. Omawiane decyzje zostały wydane w przedmiocie nakazu rozbiórki części obiektu budowlanego, a więc w oparciu o nie, ma być dokonana przez inwestora fizyczna rozbiórka części budynku. Jeżeli inwestor nie dokona sam nakazanej rozbiórki, to decyzje te będą stanowiły podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, wydania tytułu wykonawczego a w dalszej konsekwencji może również dojść do zastepczego wykonania obowiązku tzn. do wykonania rozbiórki przez inny podmiot na koszt zobowiązanego. Nakazanie rozbiórki (części lub całości) obiektu budowlanego, jest największą sankcją (dolegliwością) jaka może dotknąć inwestora na podstawie przepisów Prawa budopwlanwego.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2000 r. sygn. akt IV SA 394/98 (OSP, 2001, z. 7/8, poz. 107), nakazać rozbiórkę można tylko w takim zakresie, w jakim wybudowano obiekt z naruszeniem prawa, tzn. bez wymaganego pozwolenia na budowę. Powyższa zasada, jakkolwiek została sformułowana w odniesieniu do przepisów Prawa budowlanego z 1994 r., ma w pełni zastosowanie również i do przepisów Prawa budowlanego z 1974 r., szczególnie w tych sytuacjach, kiedy tylko część obiektu została wzniesiona w warunkach samowoli budowlanej.

Orzekając nakaz rozbiórki, części bądź całości obiektu budowlanego należy pamiętać, że wykonanie tego obowiązku, rodzi trudne do odwrócenia skutki, mogące wyrządzić znaczne szkody w przypadku późniejszego stwierdzenia wadliwości decyzji nakazującej rozbiórkę.

Nie można też zapominać, że orzekając rozbiórkę części obiektu budowlanego, należy brać pod uwagę wykonalność tej decyzji z punktu widzenia warunków technicznych - możliwości dokonania rozbiórki bez zagrożenia bezpieczeństwa pozostałej części obiektu budowlanego (budynku), wykonanej zgodnie z prawem.

Wszystkie powyżej omówione okoliczności i uwarunkowania, nie zostały wzięte pod uwagę przez organy w niniejszej sprawie.

Jeżeli już dochodzi do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę części obiektu budowlanego to, nie może być wątpliwości żadnych co do podstaw merytorycznych takiej decyzji. Tymczasem w niniejszej sprawie, istnieje spór pomiędzy inwestorem a organami nadzoru budowlanego w jakiej części budowa została wykonana w warunkach samowoli budowlanej. Sąd w tym zakresie nie może zająć stanowiska, gdyż w aktach sprawy brak jest decyzji nr [...] z dnia [...] listopada 1992 r. - o pozwoleniu na rozbudowę parteru i adaptację istniejącego poddasza na cele mieszkaniowe, a tylko w oparciu o ten dokument i zatwierdzony projekt, można ustalić co jest samowolą budowlaną, a co nie.

Nakazując rozbiórkę części obiektu budowlanego, nie można tak ogólnikowo i mało precyzyjnie tego uczynić, jak zrobił to organ pierwszej instancji w osnowie swojej decyzji, a potem organ drugiej instancji próbował wyjaśnić w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, co Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego miał na myśli.

Ustalenie zakresu samowoli budowlanej powinno być oparte na porównaniu stanu pierwotnego obiektu i wydanego pozwolenia na rozbudowę i adaptację obiektu z inwentaryzacją powykonawczą obiektu ewentualnie precyzyjnymi protokołami i szkicami wykonanymi w trakcie oględzin. Określenie części, w której nakazano rozbiórkę obiektu, nie powinno pod względem wykonawczym i technicznym budzić żadnych wątpliwości.

Skoro w omawianym przypadku nakaz dokonania rozbiórki opiera się na przepisie art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego z 1974 r., nie może być wątpliwości żadnych co do podstawy merytorycznej - obiekt powoduje niebezpieczeństwo dla ludzi i mienia. Tymczasem skarżący kwestionuje konkretne ustalenia zawarte w opinii biegłego inż. L. T., która stanowi podstawę orzeczenia nakazu rozbiórki i organy nie odnoszą się merytorycznie do tych zarzutów, tylko odwołują się do art. 80 kpa, dającego im formalne prawo oceny materiału dowodowego. Nikt nie kwestionuje tego prawa, wynika ono z władztwa, którym z mocy prawa dysponują organy administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym, ale nie o takie uzasadnienie tu chodzi. Mało tego, skarżący przedstawia w sprawie opinię biegłego inż. Z. R., która została odrzucona bez żadnej analizy merytorycznej tylko z tego powodu, że pozostaje w sprzeczności z wcześniej powołaną opinią innego biegłego.

Część z tych zarzutów można by uznać za nieuzasadnione, gdyby uzasadnienia decyzji organów pierwszej i drugiej instancji spełniły wymogi określone w art. 107 § 3 kpa, i gdyby organ odwoławczy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji odniósł się do wszystkich zarzutów zawartych w odwołaniu. Tak jednak nie jest i wszystkie wcześniej omówione zarzuty, należy uznać na uzasadnione i godzące w podstawowe zasady postępowania administracyjnego.

W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja oraz utrzymana nią w mocy decyzja, zostały wydane z naruszeniem przepisów art. 7, 8, 10 § 1, 11, 12, 77 § 1, 78 § 1, 80 i 107 § 3 kpa oraz art. 37 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego z 1974 r., co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1a i 1c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 200 w/w ustawy w związku z art. 97 § 2 ustawy - Przepisy wprowadzające, powołanej na wstępie.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)