Tezy
Senat szkoły wyższej nie jest organem wyższego stopnia dla rady jednostki organizacyjnej ( rady wydziału) szkoły wyższej w rozumieniu art. 17 pkt 3 k.p.a. w sprawach o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego.Takim organem jest Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Hyla Sędziowie: WSA Alina Dominiak (spr.) WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka Protokolant Starszy Sekretarz sądowy Anna Zegan po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2009 r. sprawy ze skargi A. S-O. na uchwałę Senatu Uniwersytetu z dnia 28 lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie dopuszczenia do kolokwium habilitacyjnego 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2. zasądza od Senatu Uniwersytetu na rzecz skarżącej A. S- O. kwotę 200,00 zł ( dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, 3. określa, że zaskarżona uchwała nie może być wykonana.
Uzasadnienie
W dniu 6 grudnia 2007 r. Rada Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania administracyjnego podjęła uchwałę, którą zawiesiła postępowanie w sprawie habilitacji dr A. S.-O. z uwagi na brak wcześniejszego rozstrzygnięcia wniosku jej pełnomocnika z dnia 20 listopada 2006 r. o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Wydziału Nauk Społecznych z dnia 20 listopada 2003 r. przez Centralną Komisję ds. Stopni i Tytułów w W. w formie przewidzianej art. 65 § 1 kpa. W związku z tym Rada Wydziału postanowiła pozostawić odwołanie pełnomocnika habilitantki do rozpatrzenia do czasu podjęcia zawieszonego postępowania.
W uzasadnieniu uchwały Rada Wydziału stwierdziła, że podzielając zastrzeżenia pełnomocnika skarżącej zawarte w odwołaniu postanowiła podjąć niniejszą uchwałę z urzędu.
Uchwała zawierała pouczenie, iż przysługuje od niej zażalenie do Senatu Uniwersytetu - za pośrednictwem Rady Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu - w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia o treści uchwały.
Na powyższą uchwałę zażalenie wniosła A. S.- O. zarzucając w nim m.in. rażące naruszenie prawa przez zawieszenie postępowania już po wydaniu przez organ decyzji kończącej postępowanie w danej instancji, tj. uchwały Rady Wydziału Nauk Społecznych z dnia 24 kwietnia 2007 r., przez zawieszenie postępowania w sytuacji braku przesłanek do zawieszenia postępowania, przez wstrzymanie rozpatrzenia odwołania skarżącej od uchwały Rady Wydziału z dnia 24 kwietnia 2007 r.
Uchwałą z dnia 28 lutego 2008 r. nr 19/08 Senat Uniwersytetu, po rozpatrzeniu zażalenia skarżącej, na podstawie art. 68 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym oraz § 160 Statutu UG, podtrzymał uchwałę Rady Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu z dnia 6 grudnia 2007 r. zawieszającą postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego dr A. S.- O..
Uchwała nie zawierała uzasadnienia.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na uchwałę Senatu Uniwersytetu z dnia 28 lutego 2008 r. nr 19/08 wniosła skarżąca A. S. - O., wnosząc o jej uchylenie.
W uzasadnieniu zarzuciła, że zaskarżona uchwała rażąco narusza art. 68 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. przez podtrzymanie uchwały Rady Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu z dnia 6 grudnia 2007 r. zawieszającej postępowanie w sytuacji braku podstaw do wydania takiego rozstrzygnięcia, rażąco narusza art. 104 § 2 i art. 123 k.p.a. przez podjęcie obu uchwał po wydaniu przez organ decyzji kończącej postępowanie, tj. uchwały Rady Wydziału Nauk Społecznych z dnia 24 kwietnia 2007 r. Wskazała, że zaskarżona uchwała narusza interes prawny skarżącej. a także art. 78 Konstytucji RP. Dodatkowo podniosła, że zaskarżona uchwała nie zawiera żadnej argumentacji i uzasadnienia dotyczącego motywów podtrzymania uchwały Rady Wydziału. Stwierdziła, że nie istnieje żadne zagadnienie wstępne, od rozstrzygnięcia którego zależy dalsze procedowanie, wobec czego nie zostały spełnione przesłanki z art. 97 § 1 pkt 4 kpa.
Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie przytaczając obszernie przebieg postępowania habilitacyjnego. Organ podniósł, że rozpatrując w trybie art. 68 ust. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym zażalenie na uchwałę Rady Wydziału z dnia 6 grudnia 2007 r. nie mógł uznać jej za sprzeczną z art. 97 § 1 pkt 4 kpa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Zgodnie natomiast z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności( art. 134 § 2 ).
Skarga zasługuje na uwzględnienie, choć nie z powodów w niej wskazanych.
Uchwała Rady Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu dotyczyła zawieszenia postępowania w sprawie habilitacji skarżącej - A. S.- O.. Skarżąca złożyła wniosek o otwarcie przewodu habilitacyjnego w 2000 r. i w tym samym roku Rada Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu podjęła uchwałę w przedmiocie wszczęcia przewodu habilitacyjnego.
Obecnie kwestie związane z uzyskaniem stopnia naukowego doktora habilitowanego normuje ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki ( Dz. U. Nr 65, poz.595 ze zm.), która weszła w życie w dniu 1 maja 2003 r. Jednak z uwagi na treść art. 51 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że przewody habilitacyjne, niezakończone do dnia wejścia w życie ustawy są prowadzone na podstawie przepisów dotychczasowych, do przewodu habilitacyjnego skarżącej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 12 września 1990 r. o tytule naukowym i stopniach naukowych ( Dz. U. Nr 65, poz.386 ze zm.), zwanej dalej "ustawą'.
Zgodnie z art. 2 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy, stopień naukowy doktora i doktora habilitowanego jest nadawany w jednostkach organizacyjnych szkół wyższych, posiadających uprawnienie do ich nadawania. W szkole wyższej przewód habilitacyjny przeprowadza i stopień naukowy doktora habilitowanego nadaje rada wydziału lub rada naukowa innej jej jednostki ( art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy).
W sprawie skarżącej zawieszenie postępowania nastąpiło po podjęciu przez Radę Wydziału uchwały w przedmiocie dopuszczenia do kolokwium habilitacyjnego.
Żaden z przepisów ustawy nie normuje wprost kwestii zawieszenia postępowania w toku przewodu habilitacyjnego, ani nie określa wprost organu właściwego do rozpoznania zażalenia na uchwałę (postanowienie) rady wydziału w takim przedmiocie.
Art. 29 ust. 1 ustawy stanowi natomiast, że w postępowaniach dotyczących nadania stopnia naukowego albo tytułu naukowego oraz ograniczenia, zawieszenia i pozbawienia uprawnienia do nadawania stopnia naukowego, w zakresie nie uregulowanym w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 maja 2008 r. sygn. akt I OSK 212/08 ( pub!. w Centralnej Bazie Orzeczeń i Informacji o Sprawach Naczelnego Sądu Administracyjnego), "postępowanie w sprawach o nadanie tytułu naukowego oraz stopni naukowych cechuje odrębność związana ze specyfiką tych spraw. (...) "Odpowiedniość" stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oznacza stosowanie jednych przepisów wprost, bez żadnych modyfikacji lub zmian, a niektórych z nich z dostosowaniem do charakteru rozpatrywanej sprawy. Inaczej mówiąc, postępowanie w sprawach stopni i tytułu naukowego jest postępowaniem administracyjnym prowadzonym na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, z odrębnościami wynikającymi z przepisów procesowych, zamieszczonych w (...) ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki".
Pogląd ten Sąd orzekający w zupełności podziela. Podkreślenia wymaga fakt, że w sprawie niniejszej odrębności wynikać będą - z powodów wyżej wskazanych _ z przepisów procesowych zamieszczonych w ustawie z dnia 12 września 1990 r. o tytule naukowym i stopniach naukowych.
Przepis art. 144 k.p.a. stanowi, że w sprawach nie uregulowanych do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań. Zgodnie natomiast z art. 127 § 2 k.p.a., właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy. Wynika z powyższego, że do rozpatrzenia zażalenia właściwy jest organ administracji publicznej wyższego stopnia.
Z przytoczonych wcześniej przepisów ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych z dnia 12 września 1990 r. wynika, że organami właściwymi do podejmowania czynności w toku postępowania habilitacyjnego są rada wydziału lub rada naukowa innej jednostki szkoły wyższej. Drugim organem, wymienionym w ustawie jako organ właściwy do działania w sprawach dotyczących nadania stopnia naukowego była Centralna Komisja do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych. Obecnie organem tym jest Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, co wynika z art. 3 ust. 1 i art. 52 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym i tytule w zakresie sztuki.
Ustawa z dnia 12 września 1990 r. o tytule naukowym i stopniach naukowych nie wymienia innych organów właściwych do działania w toku przeprowadzania czynności przewodu habilitacyjnego, przy czym Centralnej Komisji przysługuje m.in. prawo do rozpoznawania odwołań od uchwał kończących czynności przewodu habilitacyjnego, jeżeli są odmowne ( art. 16 ust. 2 ustawy).
Zgodnie z art. 17 pkt 3 k.p.a., organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.
W sprawie niniejszej zażalenie na postanowienie (uchwałę) o zawieszeniu postępowania zostało wniesione do Senatu Uniwersytetu, zgodnie z pouczeniem udzielonym skarżącej przez Radę Wydziału. Senat podejmując zaskarżoną uchwałę powołał się na art. 68 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym ( Dz. U. Nr 164, poz.1365 ze zm.), jak i na § 160 Statutu Uniwersytetu. Treść § 160 Statutu Uniwersytetu jest w istocie powtórzeniem przepisu art. 68 ust. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, który stanowi co prawda, że Senat uchyla uchwałę rady podstawowej jednostki organizacyjnej sprzeczną z ustawą. statutem, uchwałą senatu lub najwyższego organu kolegialnego uczelni niepublicznej, regulaminami i innymi przepisami wewnętrznymi uczelni lub naruszającą ważny interes uczelni, jednak przepis ten jest usytuowany w art. 68 tej ustawy ,stanowiącym o kompetencjach rady podstawowej jednostki organizacyjnej. Kompetencje te to w szczególności:
1) ustalanie ogólnych kierunków działalności jednostki;
2) uchwalanie, po zasięgnięciu opinii właściwego organu samorządu studenckiego, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat uczelni publicznej lub organ kolegialny uczelni niepublicznej, planów studiów i programów nauczania;
3) uchwalanie, po zasięgnięciu opinii właściwego organu samorządu doktorantów, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat uczelni publicznej lub organ kolegialny uczelni niepublicznej, planów i programów studiów doktoranckich;
4) uchwalanie, zgodnie z wytycznymi ustalonymi przez senat uczelni publicznej lub organ kolegialny uczelni niepublicznej, planów i programów studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających (art. 68 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym). Należy z powyższego wywieść wniosek, że możliwość uchylenia uchwały Rady Wydziału przez Senat dotyczy uchwał podjętych w sprawach - ogólnie rzecz ujmując- spraw uczelni, nie zaś w sprawach normowanych ustawą o tytule naukowym i stopniach naukowych.
"Odpowiedniość" stosowania przepisu art. 17 pkt 3 k.p.a. z uwzględnieniem odrębności sprawy przewodu habilitacyjnego przejawia się w tym, że za organ wyższego stopnia dla Rady Wydziału w tym zakresie należało uznać Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Nie ma bowiem żadnych podstaw do uznania, że zażalenia na postanowienia wpadkowe, takie jak postanowienia o zawieszeniu postępowania, wydane w toku postępowania habilitacyjnego, mogą rozpoznawać jeszcze inne organy, nie wymienione w ustawie o tytule naukowym i stopniach naukowych, nawet gdy są one organami tej samej uczelni, co Rada Wydziału, która postanowienie wpadkowe wydała.
Wobec powyższego uznać należy, że senat szkoły wyższej nie jest organem wyższego stopnia dla rady jednostki organizacyjnej ( rady wydziału) szkoły wyższej w rozumieniu art. 17 pkt 3 k.p.a. w sprawach o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego. Takim organem jest bowiem Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów.
Tak więc organem właściwym do rozpatrzenia zażalenia skarżącej na postanowienie (uchwałę) Rady Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu o zawieszeniu postępowania w sprawie przewodu habilitacyjnego , prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 września 1990 r. o tytule naukowym i stopniach naukowych jest Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, a nie Senat Uniwersytetu. Mając powyższe na względzie Sąd doszedł do przekonania, że zażalenie w sprawie niniejszej zostało rozpoznane przez organ niewłaściwy.
Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub części, jeżeli zachodzą przyczyny określone wart. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
Jedną z przyczyn nieważności, określoną wart. 156 § 1 pkt 1 kpa, jest naruszenie przepisów o właściwości. Zaskarżona uchwała jest w istocie postanowieniem i - jak stwierdzono wyżej- postanowieniem wydanym przez organ niewłaściwy, co skutkuje uwzględnieniem skargi i stwierdzeniem nieważności zaskarżonej uchwały (postanowienia) Senatu Uniwersytetu na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 200 p.p.s.a.
Na podstawie art. 152 p.p.s.a. Sąd określił, że zaskarżona uchwała nie może być wykonana.