Tezy
Brak udokumentowania istnienia stosunku obligacyjnego stanowi istotną przeszkodę do zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /t.j. Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA (del.) Edmund Łój (spr.), Sędzia NSA Jan Rudowski, Asesor sądowy WSA Ewa Radziszewska-Krupa, Protokolant Anna Zientara, po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2004 r. sprawy ze skargi Spółki z o.o. G. z/s w W. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia [...] listopada 2002 r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę
Uzasadnienie
Izba Skarbowa w W. decyzją z dnia [...] października 2002r. uchyliła w całości decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w W. i określiła "G.P." Sp. z o.o. zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 1999r. w kwocie 7.679.137,00 zł, zaległość w tym podatku na kwotę 9.052,00 zł oraz odsetki od tej zaległości w kwocie 6.974,70 zł.
Izba Skarbowa podzieliła zarzut odwołania Spółki o braku podstaw faktycznych i prawnych w kwestii doliczenia do przychodów kwoty 57.898,04 zł z tytułu nieodpłatnego świadczenia wykonanego na rzecz Miasta P.i w związku z tym wydała decyzję reformatoryjną.
Izba Skarbowa nie podzieliła natomiast wywodów podatniczki w przedmiocie zasadności zaliczenia kwoty 26.623,02 zł stanowiącej sumę wydatków na zakup biletów lotniczych i pokrycie kosztów pobytu w hotelach doradcy inwestycyjnego firmy n. P. P., do kosztów uzyskania przychodów, z uwagi na jego działania na rzecz skarżącej.
Izba Skarbowa stwierdziła mianowicie, iż P. P. łączyła umowa z dnia [...] stycznia 1997r. o doradztwo z n. firmą G.B. będącą udziałowcem skarżącej.
Umowa ta obejmowała swym zakresem:
- sporządzanie i negocjowanie umów kupna - sprzedaży nieruchomości
w Polsce,
- zasięganie informacji w sądach i urzędach,
- współpracę przy uzyskiwaniu zezwoleń urzędowych,
- udzielanie informacji związanych z nabywaniem nieruchomości, prawem handlowym i działalnością handlową w Polsce.
W postanowieniach tej umowy G.B. zobowiązała się zwracać P. P. koszty podróży, koszty wyżywienia i noclegów. Spółka niemiecka wypłacała za świadczone przez niego usługi umówione wynagrodzenie.
Z kolei firma G.B. za świadczone usługi związane także z działalnością P. P. pobierała od skarżącej wynagrodzenie.
Izba Skarbowa stwierdziła zatem, iż sporne wydatki poniesione zostały w celu uzyskania przychodów firmy n. i na niej jako dającej zlecenie ciążył obowiązek zwrotu wydatków tegoż P.
W skardze skierowanej do Naczelnego Sądu Administracyjnego spółka postawiła zarzuty:
- naruszenia art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych,
- naruszenia art. 122, 124, 187 i art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej
i wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, w części dotyczącej zakwestionowania, jako koszt uzyskania przychodu kosztów biletów lotniczych P. P.
W uzasadnieniu tej skargi spółka wywodziła, iż stanowisko Izby Skarbowej co do zwrotu kosztów biletów lotniczych i zakwaterowania P. P. jest pozbawione oparcia w istniejącym w sprawie stanie faktycznym i prawnym, w przekonaniu autora skargi działania tegoż P. służyły działalności gospodarczej spółki, polegającej na świadczeniu usług doradczych na rzecz spółek G. obejmujących przede wszystkim w przedmiocie wyboru najkorzystniejszych warunków inwestowania w Polsce, stąd też czynności wykonywane przez P. P. na terytorium Polski były niezbędne do realizacji usług skarżącej na rzecz wspomnianych spółek.
W tej sytuacji wyłącznie beneficjentem działań tegoż doradcy była spółka, co zresztą wynika z treści faktur wystawionych przez spółkę n. G.B., a kosztów z tych faktur organy podatkowe nie zakwestionowały.
Skoro zaś umowa zlecenia firmy n. z P. P. przewidywała zwrot m. in. kosztów podróży i noclegów na terytorium Polski, to obojętnym z punktu widzenia wysokości kosztów uzyskania przychodów Spółki jest fakt, czy koszty biletów lotniczych oraz koszty zakwaterowania tegoż doradcy zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki na podstawie refaktury czy też bezpośrednio.
W rezultacie bowiem te koszty i tak wpłyną na podstawę opodatkowania skarżącej.
W ocenie skarżącej Izba Skarbowa mogłaby zakwestionować zaliczenie spornych wydatków, gdyby wykazała, iż Spółka została obciążona nimi dwukrotnie: raz na podstawie refaktury, a raz poprzez dokonanie bezpośredniego zwrotu wydatków. W tym zakresie nie przeprowadzono jednak postępowania, a poprzestano na wskazaniu, iż P. P. nie wiązał ze spółką żaden stosunek podczas, gdy należało - zgodnie z dyrektywą art. 122 Ordynacji podatkowej - wnikliwie przeprowadzić postępowanie, co doprowadziłoby do ustalenia, iż rzeczywistym beneficjentem usług świadczonych przez P. P. była Spółka skarżąca, a to z kolei oznacza, że cel poniesienia kosztu, o jakim jest mowa w art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej, został spełniony.
W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa wniosła o jej oddalenie, utrzymując się przy argumentacji zawartej w skardze.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Na wstępie należy wyjaśnić kwestię właściwości WSA do rozstrzygania niniejszej skargi.
Otóż zgodnie z art. 2 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.) utraciła moc ustawa z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), zaś z dniem 1 stycznia 2004r. weszła w życie ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Zgodnie z treścią art. 97 § 1 ustawy Przepisy wprowadzające .... sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem 1 stycznia 2004r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W myśl art. 1 § 1 i art. 3 § 1 tejże ustawy sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie. Podkreślenia wymaga, iż sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (ust 134 § 1), a wyrok wydaje na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1).
Przechodząc do merytorycznej oceny zarzutów skargi, WSA stwierdza, iż zaskarżona decyzja nie została wydana z naruszeniem prawa materialnego, ani też nie zawiera wad procesowych mogących mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Z uwagi na sprzeczność pomiędzy petitum skargi a jej uzasadnieniem przyjąć należało, iż skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji także w części odnoszącej się do kosztów 40 pobytów w hotelach P. P.
W skardze nie zostało zakwestionowane stanowisko Izby Skarbowej, iż skarżącej spółki nie wiązał umowny stosunek zlecenia. Dodać należy, iż Izba Skarbowa w kwestii stosunku prawnego wypowiedziała się dalej, niż to zostało opisane w skardze.
Izba Skarbowa stwierdziła mianowicie, że dopisek P. K. na umowie z dnia [...] stycznia 1997r. oznaczający zgodę na przejęcie kosztów (biletów lotniczych i pobytów w hotelach P. P.) przez spółkę skarżącą nie mógł wywrzeć skutków finansowych dla skarżącej z uwagi na brak umocowania prawnego tegoż K. w chwili sporządzenia owego dopisku.
Wojewódzki Sąd Administracyjny podziela w pełni stanowisko Izby Skarbowej, iż skarżącą Spółkę nie łączył stosunek obligacyjny w przedmiocie wykonywania usług doradczych.
Z materiałów sprawy wynika, iż adwokata P. łączyła umowa o usługi doradcze, z firmą n., na którą powołuje się Izba Skarbowa, a z tej umowy wynika obowiązek zachowania w tajemnicy wszystkich poznanych i poznawanych spraw handlowych i zakładowych, a nadto tenże doradca zobowiązał się, że nie będzie pracować na rzecz innych firm.
Ta okoliczność wzmacnia argumentację organów skarbowych, iż nie istniało i nadto nie mogło istnieć źródło finansowania wydatku, które było wymagane do poczynienia zapisów w księgach podatkowych.,
Skarżąca spółka jest oddzielnym podmiotem gospodarczym w stosunku do firmy będącej jej wspólnikiem i dlatego te argumenty dotyczące uproszczenia rozliczeń z G.B., czy też argumenty dotyczące uzyskiwania faktycznych korzyści z pobytów tegoż doradcy w Polsce, nie mogą znaleźć akceptacji na gruncie przepisów art. 15 ust. 1 i art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Jeśli zaś P. P. odniósł korzyść ze środków finansowych skarżącej, to można to było uczynić z dochodu po opodatkowaniu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.