III SA 2393/02 - Wyrok WSA w Warszawie z 2004-03-23

Tezy

Doręczenie decyzji osobie niemającej pełnomocnictwa do reprezentowania strony przed podatkowym organem odwoławczym skutkuje brakiem udziału strony bez jej winy na tym etapie postępowania podatkowego i stanowi przesłankę do wznowienia postępowania na podstawie art. 240 par. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędziowie Asesor WSA Sylwester Golec, NSa ( del. ) Antoni Hanusz (spr.), Protokolant T. Iwaćkowska, po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2004 r. sprawy ze skargi E. L. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lipca 2002 r. Nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżoną decyzję 2) stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu w całości 3) zasadza od Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz strony skarżącej kwotę [...] złotych ( [...]10/100 złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Zaskarżoną decyzją z dnia [...].07.2002 r. , Nr [...], po rozpoznaniu odwołania E. L. od decyzji Urzędu Skarbowego W. z dnia [...].02.2002 r. Nr [...], określającej wysokość nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do rozliczenia w następnych okresach za miesiące od maja do listopada 1999 r. , oraz od marca do sierpnia 2000 r., a także za czerwiec 2001 r., jak również wysokość zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług za grudzień 1999 r. i za luty oraz za miesiące od września do grudnia 2000 r. i od stycznia do lipca 2001 r., jak również wysokość kwoty zwrotu za sierpień 2001 r. i wysokość należnego zwrotu za ten miesiąc, a także odsetki od dnia otrzymania zwrotu , Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy decyzję organu I instancji.

Jak wynika z motywów powyższej decyzji w toku przeprowadzonego postępowania podatkowego organ I instancji ustalił, iż skarżąca zawyżyła podatek naliczony w wyniku uwzględnienia w rozliczeniu kwot podatku naliczonego z faktur, których nie posiadała w zbiorze dokumentów. Tymczasem zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm. ) kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot określonych w fakturach stwierdzających nabycie towarów i usług, a także z powodu dwukrotnego uwzględnienia w rozliczeniu za wrzesień 2000 r. kwot podatku z faktur zakupu, jak również w związku z nieujęciem w rozliczeniu za czerwiec 2001 r. kwoty zmniejszającej podatek naliczony na podstawie rejestru zwrotów towarów. Ponadto stwierdzono, iż skarżąca zaniżyła podatek należny poprzez nieprawidłowe rozliczenie podatku od towarów i usług w deklaracjach VAT-7, a kwotę wynikającą z ewidencji sprzedaży VAT prowadzonej w oparciu o okresowe raporty fiskalne, a
także w wyniku nieujęcia w rejestrach sprzedaży VAT na porty fiskalne i deklaracjach VAT-7 podatku należnego oraz z powodu wykonywania sprzedaży i kupna o wartościach O zł.

W odwołaniu wniesionym od decyzji organu I instancji strona zarzuciła naruszenie przepisów prawa podatkowego z uwagi na to, iż zaskarżona decyzja określa łączną wysokość zobowiązania podatkowego za okres 24 miesięcy wybranych z kontrolowanego okresu, gdy tymczasem decyzja powinna obejmować jedynie okresy miesięczne. Ponadto to odwołująca się zarzuca pominięcie przez organ I instancji faktów, które zostały przedstawione w trakcie kontroli podatkowej w przedmiocie ewidencji zakupów.

1. Izba Skarbowa w W. nie znalazła podstaw do uwzględnienia odwołania i wskazała, iż zarzuty strony są bezpodstawne. Organ I instancji określił bowiem wysokość zobowiązania strony , jak również wysokość nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozliczeniu za poszczególne miesiące, a nie za 24 miesiące łącznie. Odwoławczy organ podatkowy przyznał również, iż brak jest podstaw prawnych do uwzględnienia kwot podatku naliczonego tj. kwot wynikających z ewidencji zakupu ponieważ nie wykazano przez stronę tych kwot w składanych deklaracjach VAT - 7 za poszczególne miesiące badanego okresu. Strona wykazywała bowiem w tych deklaracjach podatek w kwocie 0 zł.

1. Na powyższe decyzje E. L. wniosła skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wnosząc w niej o uchylenie decyzji organów obu instancji skarżąca zarzuca im, że naruszają one prawo materialne, a w szczególności art. 19 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatek akcyzowy poprzez uniemożliwienie jej odliczenia podatku naliczonego i zapłaconego za pośrednictwem wystawców faktur towarów i usług nabywanych w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa.

W uzasadnieniu skargi skarżąca przyznaje, iż poza sporem jest okoliczność, iż biuro rachunkowe prowadzące obsługę finansowo - księgową i podatkową przedsiębiorstwa skarżącej wykonywało ją źle , a więc niezgodnie z wymogami prawa i sztuki.

Pomimo tego, zdaniem skarżącej , odbiorca faktury płacąc za opisany w niej przedmiot opodatkowania wystawcy faktury powinien mieć możliwość odliczenia , a więc pomniejszenia zapłaconego podatku z kwot podatku, który otrzymał od odbiorców wystawionych przez siebie faktur, niezależnie od tego, czy uczynił to prawidłowo i we właściwym do tego terminie w deklaracji VAT - 7, czy też później w korekcie tej faktury za dany miesiąc. W jej ocenie podatnik powinien mieć możliwość odliczenia zapłaconego podatku od towarów i usług, a więc podatku naliczonego również w przypadku gdy udokumentował organom skarbowym podczas kontroli, że określone kwoty podatku naliczonego poniósł, chociażby nie zostały one uwidocznione ani w pierwszej deklaracji VAT za dany miesiąc, ani w jej ewentualnych korektach. Prawo takie podatnik powinien mieć do czasu przedawnienia zobowiązań i należności podatkowych, aż do zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w marcu 2002 r., kiedy to ustawodawca wyraźnie czasowo
prawo to ograniczył. Ograniczenie to jednak nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Zdaniem skarżącej ani moment rozpoczęcia, ani moment zakończenia kontroli podatkowej nie może zatem decydować o utracie prawa podatnika w tym zakresie. Tymczasem pomimo przedłożenia w toku kontroli podatkowej dokumentacji źródłowej tj. dowodów zakupu i ewidencji zakupów VAT zostały one pominięte w decyzji Urzędu Skarbowego, co zaakceptowała w skarżonej decyzji Izba Skarbowa w W. Wykonanie tych decyzji zdaniem skarżącej spowodowałoby zatem w istocie podwójne wpływy z tego samego tytułu do Skarbu Państwa. Urząd Skarbowy W. bezpodstawnie odmówił również uwzględnienia złożonych przez skarżącą korekt deklaracji VAT - 7 m.in. za miesiące objęte tą skargą, motywując, że złożyła je po wszczęciu kontroli podatkowej.

1. W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa w W. wniosła o jej oddalenie bowiem jej zarzuty uznała za bezzasadne i podtrzymała stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji wraz z przytoczoną tam argumentacją.

1. Rozpoznając niniejszą sprawę Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji pod względem jej zgodności z prawem w świetle art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25.07.2002 r. , Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm. ) stwierdzić należy , iż decyzja ta narusza przepisy postępowania w stopniu uzasadniającym jej uchylenie. Skarga zasługuje więc na uwzględnienie , choć z zupełnie innych powodów aniżeli podniesiony w skardze.

Strona w postępowaniu podatkowym może występować osobiście lub, jeżeli charakter czynności nie wymaga jej osobistego działania, działać bez pełnomocnika.

W niniejszej sprawie skarżąca ustanowiła swym pełnomocnikiem swego ojca M. L., jednakże w swym oświadczeniu woli nie ustanowiła go pełnomocnikiem do występowania przez Izbę Skarbową. Pełnomocnictwo dotyczy w swej warstwie przedmiotowej występowania przed Sądami Pracy , Sądami Gospodarczymi , Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Głównym Urzędem Statystycznym , Urzędem Gminy oraz Urzędem Skarbowym.

Natomiast zaskarżoną decyzję Izby Skarbowej doręczono M. L. , który nie mógł być pełnomocnikiem w sprawie toczącej się przed tym organem podatkowym. Decyzji nie doręczono zatem stronie postępowania. Skutkowało to brakiem udziału strony w postępowaniu.

Doręczenie decyzji osobie nie mającej pełnomocnictwa do reprezentowania strony przed podatkowym organem odwoławczym skutkuje brakiem udziału strony bez jej winy na tym etapie postępowania podatkowego i stanowi przesłankę do wznowienia postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej bez jej winy. Także stan faktyczny stanowi natomiast przesłankę do wznowienia postępowania podatkowego na podstawie art. 240 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej.

Powyższe okoliczności w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego świadczą o naruszeniu przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy i dlatego na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm. ) należało zaskarżoną decyzję uchylić i orzec o kosztach na podstawie art. 200 powołanej ustawy.