Tezy
I. Samo zawieszenie przepisów regulujących instytucję wydawania zaświadczeń w kodeksie postępowania administracyjnego dowodzi, że postępowanie to jest postępowaniem administracyjnym.
II. Odmowa wydania zaświadczenia winna nastąpić w formie zaskarżalnego postanowienia, a w stosunku do postępowań zakończonych takim rozstrzygnięciem może wnosić skargi na bezczynność.
III. Zakres podmiotowy postępowania objętego przepisami działu VII-go kpa jest bardzo szeroki. Obejmuje on i organy administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym i organy należące do systemu ustrojowego organów administracji publicznej, w tym również przedsiębiorstwa państwowe jako państwowe jednostki organizacyjne.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Protokolant Elżbieta Stasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 09 czerwca 2005 r. sprawy ze skargi W.Ch. na bezczynność Dyrektora Rejonowego Urzędu Poczty w Ł. w przedmiocie wydania zaświadczenia zobowiązuje Dyrektora Rejonowego Urzędu Poczty w Ł. do załatwienia w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku wniosku skarżącego W.Ch. z dnia [...] września 2004r. dotyczącego wydania zaświadczenia - w sposób przewidziany przepisami działu VII kodeksu postępowania administracyjnego
Uzasadnienie
Skargą złożoną [...] grudnia 2004 r. W.Ch. zarzucił Państwowemu Przedsiębiorstwu Użyteczności Publicznej "Poczta Polska" - Rejonowemu Urzędowi Poczty w Ł. bezczynność polegającą na braku załatwienia w sposób prawem przewidziany jego wniosku z [...] września 2004 r. o wydanie zaświadczenia o doręczeniu do rąk skarżącego listowej przesyłki poleconej "[...]". Skarżący podał, że urzędowe poświadczenie daty doręczenia mu opisanej przesyłki, jest potrzebne dla rozstrzygnięcia początkowej daty terminu dla wykonania czynności w postępowaniu sądowym. Organ nie wydał skarżącemu zaświadczenia ani postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia, stąd skarga na bezczynność.
Z akt sprawy wynika, że organ w odpowiedzi na pismo skarżącego przesłał mu pismem z [...] października 2004 r. wyjaśnienie, iż [...] września 2004 r. nie nadeszła
na nazwisko skarżącego i nie została mu doręczona przesyłka polecona nr [...] nadana
w Urzędzie Pocztowym [...]. Skarżący złożył w dniu [...] października 2004 r. zażalenie na bezczynność organu I instancji do Dyrekcji Okręgu Poczty w O., a ta w odpowiedzi, na to zażalenie pismem z [...] października 2004 r. stwierdziła, iż nie znajduje prawnego uzasadnienia dla pozytywnego rozpatrzenia sprawy albowiem z poświadczonych dokumentów wynika, że skarżący nie był odbiorcą przesyłki określonym przez nadawcę
a jedynie osobą uprawnioną do odbioru przesyłki na podstawie przepisów regulujących doręczanie przesyłek i przekazów pocztowych. Stąd odmowa wydania zaświadczenia przez RUP Ł. o doręczeniu przesyłki Nr [...] była zgodna z obowiązującymi przepisami.
W skardze na bezczynność skarżący podniósł, że Przedsiębiorstwo Poczta Polska jako państwowa jednostka organizacyjna jest podmiotem administrującym w sferze realizacji powszechnych usług pocztowych i do jej działań administracyjnoprawnych mają zastosowanie przepisy działu VII kodeksu postępowania administracyjnego, dotyczącego wydawania zaświadczeń. Forma załatwienia jego wniosku z [...] września 2004 r. nie jest zaś właściwą według uregulowań działu VII kodeksu postępowania administracyjnego.
Dyrektor Rejonowego Urzędu Poczty w Ł. w odpowiedzi na skargę stwierdził,
że skarga jest całkowicie nieuzasadniona a na dodatek wniesiona po upływie terminu określonego w art. 53 § l ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, póz. 1270). Nadto podniósł, iż sprawa objęta skargą nie podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny, gdyż nie mieści się w katalogu spraw określonych w art. 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. zważył, co następuje:
Skarga podlega uwzględnieniu. Nie jest bowiem uzasadnione twierdzenie zawarte
w odpowiedzi na skargę jakoby sprawa nią opisana nie mieściła się w katalogu spraw określonych w art. 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Z przepisu tego wynika, że sprawowana przez sądy administracyjne kontrola działalności administracji publicznej obejmuje między innymi orzekanie w sprawach skarg
na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt l - 4 § 2 art. 3 tj. w takich przypadkach, w których istnieje obowiązek zakończenia postępowania administracyjnego decyzją bądź zaskarżalnym postanowieniem. Problematykę wydawania zaświadczeń przez organy mieszczące się pod pojęciem "organów administracji publicznej" regulują przepisy działu VII - go kodeksu postępowania administracyjnego, zawarte w art. 217 - 220. Samo zamieszczenie przepisów regulujących instytucję wydawania zaświadczeń w kodeksie postępowania administracyjnego dowodzi, że postępowanie to jest postępowaniem administracyjnym. Przepisy art. 217 - 220 kpa określają tryb wszczęcia postępowania
(art. 217 § l kpa), termin wydania zaświadczenia (art. 217 § 3 kpa), przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego (art. 218 § 2 kpa) oraz formę odmowy wydania zaświadczenia
i środek zaskarżenia (art. 219 kpa). Postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia kończy bądź wydanie zaświadczenia bądź zaskarżalne postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia. Nie ulega przy tym wątpliwości, że na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie, służy skarga do sądu administracyjnego (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z 26 marca 1997 r,, sygn. III RN 9/97 - OSNP 1997 r. Nr 20, póz. 395). Powyższe przesądza także
o dopuszczalności skargi na bezczynność w sprawie dotyczącej wydania zaświadczenia. Skoro odmowa wydania zaświadczenia winna nastąpić w formie zaskarżalnego postanowienia, a w stosunku do postępowań zakończonych takim rozstrzygnięciem można wnosić skargi na bezczynność (zgodnie z zapisem art. 3 § 2 pkt 8 - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), to skargę niniejszą też należałoby uznać za dopuszczalną.
Sąd zgadza się przy tym z twierdzeniem skarżącego, iż wskazany przez niego organ -Rejonowy Urząd Poczty w Ł. (konkretnie dyrektor tego urzędu) stal się w postępowaniu dotyczącym wydania zaświadczenia, organem administracji publicznej, Zakres podmiotowy postępowania objętego przepisami działu VII - go kodeksu postępowania administracyjnego jest bardzo szeroki. Obejmuje on wszystkie organy wymienione w art. 5 § 2 pkt 3 kpa
tj. ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich imieniu lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolone
i niezespolone), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy państwowe
i inne podmioty, gdy są powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumienia do wydawania zaświadczeń. Wśród tak rozumianych organów administracji publicznej mieszczą się zatem i organy administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym i organy nienależące do systemu ustrojowego organów administracji publicznej, w tym również przedsiębiorstwa państwowe jako państwowe jednostki organizacyjne. Takim organem jest też Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej "Poczta Polska".
W sprawie niniejszej Dyrektor Rejonowego Urzędu Poczty w Ł. nie załatwił wniosku skarżącego o wydanie zaświadczenia w formie przewidzianej przepisami działu VII -go kodeksu postępowania administracyjnego mimo upływu terminu do jego załatwienia. Zażalenie skarżącego na bezczynność organu l instancji nie zostało uwzględnione. Spełnione zatem zostały przesłanki do uwzględnienia skargi skoro na datę orzekania przez sąd organ dalej pozostawał w bezczynności błędnie nie znajdując podstaw do załatwienia wniosku strony w formie przewidzianej przepisami działu VII kodeksu postępowania administracyjnego.
Z tych przyczyn na mocy art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, póz. 1270) zobowiązano organ do załatwienia wniosku strony o wydanie zaświadczenia w terminie 7 dniu od uprawomocnienia się wyroku (tj. terminie wynikającym z art. 217 § 3 kpa) i w formie przewidzianej przepisami działu VII kodeksu postępowania administracyjnego.
Końcowo Sąd stwierdza, iż nic podzielił stanowiska zajętego w odpowiedzi na skargę, jakoby skarga miała podlegać odrzuceniu jako spóźniona. W odniesieniu bowiem do wszystkich kategorii skarg na bezczynność organów administracji publicznej nie znajdują zastosowania ograniczenia czasowe we wniesieniu skargi, określone art. 53 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. "Ratio legis'" tego przepisu jest niedopuszczanie do nieograniczonego czasowo kwestionowania "rozstrzygnięć w sprawie" oraz "aktu lub innej czynności". Wyraźnie przepis ten nawiązuje do skarg wymienionych w art. 3 § 2 pkt l - 4 w/w ustawy. Celem skargi na bezczynność jest zaś wymuszenie na organie administracji publicznej zachowań określonych w tych przepisach. Tak więc skargę na bezczynność można wnieść aż do czasu załatwienia przez właściwy organ sprawy przez wydanie decyzji, postanowienia albo innego aktu lub podjęcia czynności (tak w Komentarzu do ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi autorstwa T.
Wosia, H. Krzysiak - Malczyk, M. Romańskiej - Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005 r., str. 243).
O zwrocie kosztów postępowania na rzecz skarżącego Sąd nie orzekał albowiem skarżący nie wykazał wysokości tych kosztów (z kosztów sądowych był zwolniony
a poniesionych wydatków nie udowodnił)
Stąd orzeczono jak w sentencji.