Tezy
Prorektor uczelni wyższej, działający w granicach upoważnienia wydanego przez rektora, nie jest uprawniony do upoważnienia innego pracownika uczelni do wydania decyzji administracyjnej. Taka decyzja dotknięta jest nieważnością, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 Kpa.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Stefan Kłosowski (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Maria Mysiak Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska Protokolant: Beata Radomska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 listopada 2008r. sprawy ze skargi S. J. na decyzję Rektora Uniwersytetu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zmiany oceny na dyplomie ukończenia studiów I. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji, II. zasądza od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego S. J. kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia (...) znak (...) wydaną na podstawie § 49 ust. 2, 3, 4 Regulaminu Studiów Uniwersytetu, stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr (...) Rektora Uniwersytetu z dnia 15 kwietnia 1998 r. w zw. z art. 144 ust. 3 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.) Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu nie wyraził zgody na zmianę S J oceny na dyplomie ukończenia studiów stacjonarnych II stopnia na kierunku: administracja.
Po rozpatrzeniu odwołania S J powyższa decyzja została utrzymana w mocy zaskarżoną decyzją z dnia (...) wydaną "z upoważnienia Prorektora ds. studenckich" przez starszego specjalistę - zastępcę kierownika działu spraw studenckich. Jako podstawę prawną tego rozstrzygnięcia wskazano art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), w związku z art. 207 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.) oraz § 5 ust. 1, §49 ust. 2, ust. 3 i ust. 4 Regulaminu Studiów Uniwersytetu.
Odnosząc się do zawartej w odwołaniu argumentacji, iż stosownie do przepisu § 49 ust. 3 i § 49 ust. 4 Regulaminu Studiów ostateczny wynik studiów S J wynosi 3,63, wobec czego na dyplomie ukończenia studiów winna być wpisana ocena dobra, organ odwoławczy stwierdził, iż zgodnie z § 49 ust. 4 Regulaminu Studiów w brzmieniu z dnia 15 kwietnia 1998 r. ocena dobra na dyplomie może być wystawiona, gdy średnia ocen z całego okresu studiów wynosi przynajmniej 3,5. Przepis § 49 ust. 2 pkt "a" Regulaminu Studiów zawiera definicję średniej ocen całego okresu studiów jako średnią arytmetyczną wszystkich ocen z egzaminów oraz zaliczeń z przedmiotów nie kończących się egzaminem objętych planem studiów, z uwzględnieniem wszystkich ocen niedostatecznych z w/w egzaminów i zaliczeń uzyskanych w ciągu całego okresu studiów. Średnia ocen,
o której mowa w § 49 ust. 2 pkt "a" Regulaminu Studiów, w przypadku Pana J wynosi 3,41 i nie jest kwestionowana przez skarżącego. Tym samym nie ma podstawy do dokonania zmiany oceny na dyplomie ukończenia studiów.
Powyższą decyzję S J zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Polemizując ze stanowiskiem organów obu instancji skarżący podnosi, iż § 49 ust. 2 pkt "a" Regulaminu Studiów nie definiuje średniej ocen całego okresu studiów a tylko jeden z elementów (wchodzących z wagą 4/5) końcowej średniej definiowanej w § 49 ust. 3.
Zdaniem skarżącego, decyzje organów obu instancji nie zawierają odpowiedzi, dlaczego stosując § 49 ust. 4 Regulaminu Studiów Uniwersytetu używa się pojęcia średniej arytmetycznej, skoro zapisy Regulaminu w tym przypadku posługują się średnią ważoną, której algorytm normuje ust. 3 § 49. Tam, gdzie chodzi o średnią arytmetyczną jest to wyraźnie zaznaczone.
Odpowiadając na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie
w odpowiedzi na skargę zawarto szczegółowe wyjaśnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazując, iż zgodnie z przepisem § 49 ust. 2 Regulaminu Studiów podstawą obliczenia średniego wyniku studiów są:
a) średnia arytmetyczna wszystkich ocen z egzaminów oraz zaliczeń
z przedmiotów nie kończących się egzaminem, objętych planem studiów
z uwzględnieniem wszystkich ocen niedostatecznych z w/w egzaminów
i zaliczeń uzyskanych w ciągu całego okresu studiów,
b) ocena pracy magisterskiej (dyplomowej),
c) ocena egzaminu magisterskiego (dyplomowego).
Oceny wskazane w przepisie § 49 ust. 2 Regulaminu Studiów uzyskane przez skarżącego i przez niego niekwestionowane są następujące:
a) 3,41 - średnia ocen, o której mowa w § 49 ust. 2 pkt "a" Regulaminu Studiów,
b) 5,0 - ocena z egzaminu magisterskiego,
c) 4,5 - ocena pracy magisterskiej.
Zgodnie z przepisem § 49 ust. 3 Regulaminu Studiów wynik studiów stanowi sumę: 4/5 ocen wymienionych pod literą "a" oraz po 1/10 ocen wymienionych pod lit. "a" i "b", przepis ten wskazuje następujący "wzór", ustalenia wyniku studiów:
W = wynik studiów
W = 0,80 x (średnia ocen) + 0,1 x (ocena z egzaminu magisterskiego) + 0,1 x (ocena pracy magisterskiej).
W przypadku skarżącego wynik studiów (W) wynosi zatem 3,68 (0,80 x 3,41 + 0,1 x 5 + 0,1 x 4,5 = 3,68).
Zgodnie z przepisem § 49 ust. 4 zd. 1 Regulaminu Studiów w dyplomie ukończenia studiów wpisuje się ostateczny wynik studiów wyrównany do pełnej oceny zgodnie z zasadą:
do 3,5 - dostateczny (3),
od 3,51 do 4,5 - dobry (4),
powyżej 4,5 - bardzo dobry (5).
Jednakże, w myśl zdania drugiego, student może otrzymać ocenę dobrą na dyplomie ukończenia studiów, gdy średnia ocen całego okresu studiów wynosi przynajmniej 3,5.
Przepis ten wskazuje jaki ostatecznie wynik studiów, w postaci oceny, wpisuje się na dyplomie ukończenia studiów. O ostatecznym wyniku decyduje wynik studiów, który podlega odpowiedniemu zaokrągleniu, a ponadto w przypadku, gdy chodzi
o wynik studiów w przedziale od 3,51 do 4,5 również średnia ocen całego okresu studiów.
Zdanie drugie przepisu § 49 ust. 4 Regulaminu Studiów wprowadza drugi konieczny warunek, od którego uzależnione jest uzyskanie oceny dobrej na dyplomie, a mianowicie konieczności posiadania przez studenta średniej ocen
z całego okresu studiów co najmniej 3,5.
Analiza § 49 Regulaminu Studiów prowadzi do wniosku, że sformułowanie "średnia ocen całego okresu studiów" zawarte w § 49 ust. 4 oznacza średnią arytmetyczną, o której mowa w przepisie § 49 ust. 2 lit. "a" Regulaminu Studiów. Inna wykładnia tego przepisu, a w szczególności podnoszona przez skarżącego, że "średnia ocen całego okresu studiów" to średnia, o której mowa w przepisie § 49
ust. 2 lit "a" "b" i "c" (łącznie) nie jest dopuszczalna. W takiej bowiem sytuacji zdanie drugie przepisu § 49 ust. 4 (drugi warunek) stałoby się zbędnym.
Średnia ocen, o której mowa w § 49 ust. 4 zdanie drugie Regulaminu Studiów w przypadku S J wynosi 3,41. Zatem mimo tego, że wynik studiów skarżącego, o którym mowa w przepisie § 49 ust. 3 Regulaminu Studiów wynosi 3,68 nie jest możliwe, aby skarżący na dyplomie ukończenia studiów miał wpisaną ocenę "dobry". Skarżący nie spełnił drugiego, koniecznego warunku jakim jest uzyskanie średniej ocen z całego okresu studiów co najmniej 3,5.
Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm. dalej P.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przez organy administracji publicznej przepisów obowiązującego prawa. Sąd uchyla zaskarżony akt w wypadku stwierdzenia naruszenia przez organ administracji przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzony postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 P.p.s.a.) mających wpływ na wynik sprawy albo stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kpa lub innych przepisach (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a.) Z mocy art. 134 P.p.s.a. Sąd nie jest związany zarzutami
i wnioskami skargi i wszelkie stwierdzone naruszenia prawa bierze pod uwagę
z urzędu,
Zgodnie z art. 207 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) do decyzji podjętych przez organy uczelni
w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Kpa).
Art. 66 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym stanowi, iż rektor uczelni publicznej podejmuje decyzje we wszystkich sprawach dotyczących uczelni,
z wyjątkiem spraw zastrzeżonych przez ustawę do kompetencji innych organów uczelni lub kanclerza. Zatem organem uczelni jest rektor.
Zgodnie z § 29 ust. 1 Statutu Uniwersytetu rektor wykonuje swoje zadania przy pomocy prorektorów. Z powyższych uregulowań wynika,
iż prorektor nie posiada ustawowo lub statutowo określonego zakresu swej właściwości i działa jedynie w zakresie upoważnienia określonego przez rektora uczelni.
W zakresie dotyczącym niniejszej sprawy kwestie te regulują odpowiednio przepisy § 5 oraz § 6 Regulaminu Studiów.
Stosownie do art. 107 Kpa decyzja powinna m.in. zawierać podpis z podaniem imienia i nazwiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.
Zaskarżona decyzja została podpisana przez zastępcę kierownika działu spraw studenckich, A N z klauzulą, iż została wydana z upoważnienia prorektora ds. studenckich.
Do Sądu nadesłane zostało również "Upoważnienie" z dnia 12 kwietnia 2007 r., wydane przez prorektora, z którego wynika, iż prorektor upoważnia zastępcę kierownika działu spraw studenckich mgr A N do podpisywania pism
i decyzji wydanych przez prorektora ds. studenckich w sprawach związanych
z tokiem studiów, objętych Regulaminem Studiów. Upoważnienie to nie zawiera podstawy prawnej do jego wydania.
Badanie tej sprawy przez Sąd nie dało pozytywnej odpowiedzi, że w ustawie lub statucie uczelni istnieje podstawa do udzielenia przez prorektora, który sam działa
w granicach upoważnienia Rektora, dalszych upoważnień innym pracownikom uczelni w kwestiach zawiązanym w wydawaniem decyzji administracyjnych.
Zgodnie z art. 268a Kpa organ administracji publicznej (w tym wypadku rektor) może w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu, w ustalonym zakresie,
a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień
i zaświadczeń. Z powyższego wynika, że prorektor, działający w tym zakresie tylko
w granicach upoważnienia wydanego przez rektora, nie jest uprawniony
do upoważnienia innego pracownika uczelni do wydania decyzji administracyjnej, zatem zaskarżona decyzja dotknięta jest nieważnością, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 Kpa.
W tej sytuacji należało na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a. stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji, bez odniesienia się do jej treści merytorycznej
i zarzutów skargi w tym zakresie. Merytoryczne rozstrzygnięcie winien bowiem wydać właściwy organ.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a.