Tezy
Zgodnie z przepisem art. 127 par. 1 kpa od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji, a zatem a contrario niedopuszczalne jest odwołanie od decyzji wydanych w drugiej instancji oraz od tych decyzji wydanych w pierwszej instancji, które z mocy przepisów szczególnych nie podlegają zaskarżeniu, bądź co do których tok postępowania został w sprawie już wyczerpany. Okoliczność ta winna skutkować, zgodnie z wymogami procedury - w świetle art. 134 kpa, stwierdzeniem niedopuszczalności odwołania.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Alicja Jaszczak - Sikora Sędzia WSA Zbigniew Ślusarczyk Protokolant Małgorzata Krajewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2007 r. sprawy ze skargi S. K. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia "[...]"., nr "[...]" w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych - oddala skargę.
Uzasadnienie
Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" Kierownik Biura Powiatowego ARiMR odmówił S. K. przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych na rok 2005 z sankcjami w okresie trzech lat kalendarzowych.
Decyzją z dnia "[...]" Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, po rozpatrzeniu odwołania w/w uchylił powyższą decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.
W wyniku ponownego rozpoznania sprawy decyzją nr "[...]"
z dnia "[...]" Kierownik Biura Powiatowego ARiMR ponownie odmówił S. K. przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych na rok 2005 z sankcjami w okresie trzech lat kalendarzowych.
W dniu "[...]" S. K. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając jednocześnie decyzję nr "[...]" z dnia "[...]".
Zaskarżoną decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 kpa, umorzył postępowanie odwoławcze od decyzji z dnia "[...]", uzasadniając, iż postępowanie jest bezprzedmiotowe, gdyż brak jest przedmiotu postępowania, tj. decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR nr"[...]", która została usunięta z obrotu prawnego poprzez jej uchylenie.
W skardze od powyższej decyzji S. K. zarzuciła Kierownikowi Biura Powiatowego ARiMR brak kompetencji i rozeznania w sprawie oraz matactwo. Wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy i rozpoznanie zgłoszonych przez nią w odwołaniach zarzutów.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 134 § 1 w zw. z art. 145
§ 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje jedynie wówczas, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy stwierdzić,
iż zaskarżonej decyzji nie można przypisać tego rodzaju naruszeń prawa, wobec czego skarga nie mogła być uwzględniona.
Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest decyzja organu II instancji umarzająca postępowanie odwoławcze od decyzji z dnia "[...]", która już uprzednio została wyeliminowana z obrotu prawnego, na skutek wniesionego przez skarżącą odwołania, poprzez jej uchylenie decyzją z dnia "[...]". Zatem oczywistym w sprawie jest, iż w momencie wniesienia odwołania, wskazana decyzja już nie istniała. Niemniej jednak rozpoznanie odwołania skarżącej w żądanym zakresie tj. od decyzji z dnia "[...]" było niemożliwe przede wszystkim ze względu na wcześniejsze wyczerpanie przez stronę w tej sprawie toku instancji. Okoliczność ta winna skutkować, zgodnie
z wymogami procedury - w świetle art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego, stwierdzeniem niedopuszczalności odwołania. Przepis ten nie określa wprawdzie jakie warunki decydują o dopuszczalności bądź niedopuszczalności odwołania, wynikają one jednak z innych przepisów procesowych stanowiących o przedmiocie zaskarżenia i toku postępowania (np.: art. 15 kpa i art. 127 § 1kpa). Zgodnie z przepisem art. 127 § 1 kpa od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji, a zatem a contrario niedopuszczalne jest odwołanie od decyzji wydanych
w drugiej instancji oraz od tych decyzji wydanych w pierwszej instancji, które z mocy przepisów szczególnych nie podlegają zaskarżeniu, bądź co do których tok postępowania został w sprawie już wyczerpany (por. wyrok NSA z 16 listopada 1998r. sygn. akt II SA 1391/98 LEX nr 41308 oraz wyrok NSA z 24 lutego 1992r. sygn. akt I SA 1318/91 ONSA 1992/3-4/80).
Podnieść należy, że postępowanie odwoławcze sensu stricto, tj. postępowanie przed organem odwoławczym rozpoczyna się od badania zaistnienia przesłanek formalnych dopuszczalności odwołania. Na tym etapie postępowania, określanym
w doktrynie mianem wstępnego, organ odwoławczy jest obowiązany ocenić,
czy odwołanie jest dopuszczalne i czy zostało wniesione w terminie. Jeżeli czynności postępowania wstępnego ujawnią brak formalnych przesłanek dopuszczalności odwołania, to winno nastąpić wydanie aktu administracyjnego, kończącego ostatecznie postępowanie w sprawie. Akt ten, przybierający na podstawie art. 134 kpa formę postanowienia, nie tylko kończy zatem etap postępowania wstępnego, lecz jednocześnie całe postępowanie odwoławcze. Dopiero pozytywny rezultat wskazanych czynności rodzi automatycznie prawo i jednocześnie obowiązek organu odwoławczego zbadania sprawy i jej rozstrzygnięcia. Ten etap nazywany jest w literaturze przedmiotu postępowaniem rozpoznawczym, podczas którego przeprowadzane jest postępowanie wyjaśniające oraz wydawana jest decyzja.
W rozpoznawanej sprawie organ orzekający wbrew powyższemu nie przeprowadził kontroli dopuszczalności odwołania, wydając decyzję umarzającą postępowanie odwoławcze.
Oceniając legalność zaskarżonego rozstrzygnięcia, stwierdzić należy, iż zostało ono wydane z naruszeniem art. 134 kpa poprzez jego niezastosowanie. Jednak stopień stwierdzonych uchybień, w ocenie Sądu, pozostaje bez istotnego wpływu na wynik postępowania administracyjnego. Zważyć należy bowiem, iż decyzja o umorzeniu postępowania nie rozstrzyga merytorycznie sprawy. Wydanie takiej decyzji zamyka drogę do konkretyzacji praw lub obowiązków stron i kończy bieg postępowania w danej instancji. Dlatego też mimo niezachowania przez Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR właściwego trybu postępowania, to jednak w konsekwencji ponowne odwołanie skarżącej od decyzji z dnia "[...]" nie zostało rozpatrzone, a kwestionowane rozstrzygnięcie zakończyło postępowanie odwoławcze w sprawie. Zauważyć też można, iż stwierdzone naruszenie przepisów postępowania pozostaje bez wpływu na prawa procesowe skarżącej, gdyż z podanych powyżej względów odwołanie w żądanym zakresie nie może zostać rozpoznane.
Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę należało oddalić.
Na marginesie zasadnym jest wskazać, iż decyzją nr "[...]" z dnia
"[...]" Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR , po rozpatrzeniu odwołania S. K. od decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR z dnia "[...]", odmawiającej przyznania wnioskowanych dopłat - utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. S.K zaskarżyła powyższą decyzję do tut. Sądu. Skarga ta była przedmiotem rozpoznania w sprawie sygn. akt II SA/Ol 540/07.