Tezy
Ambona myśliwska jest wprawdzie w myśl prawa łowieckiego - urządzeniem łowieckim, ale jest jednocześnie stanowiskiem nadziemnym o określonej konstrukcji budowlanej.
Tego rodzaju urządzenie winno spełniać wymagania podstawowe określone w art. 5 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego.
Prowadzi to do wniosku, że urządzenia łowieckie zwane ambonami myśliwskimi należy uznać za obiekty małej architektury w rozumieniu art. 3 pkt 4 Prawa budowlanego, do którego mają zastosowanie odpowiednie przepisy tego prawa.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom, Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński, Sędzia NSA Maciej Kierek (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Łucja Krasińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 maja 2007 r. sprawy ze skargi T.N. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania nakazu rozbiórki 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego T.N. kwotę 500 (pięćset ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...]utego 2007r., znak: [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1pkt 1 kpa w zw. z art. 80 ust. 2 pkt 2 oraz art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r.- Prawo budowlane (t.j. Dz.U. Nr 156, poz.1118 ze zm.) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po rozpoznaniu odwołania T.N. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...]listopada 2006r., znak:[...] odmawiającą wydania nakazu rozbiórki dwóch ambon myśliwskich usytuowanych w M.S., oznaczonych numerami [...] i [...], należących do Koła Łowieckiego nr ewid. [...] "[...]" w W.U.
Organy administracyjne obu instancji stanęły na stanowisku, że ustawianie ambon myśliwskich związane jest z prowadzeniem gospodarki łowieckiej i nie podlega ustawie - Prawo budowlane.
Organy powołały się na przepis § 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 marca 2005r. w sprawie szczegółowych warunków wykonywania i znakowania tusz (Dz.U. Nr 61, poz.548), zgodnie z którym przez ambonę rozumie się nadziemne stanowisko myśliwskie, z którego korzystają myśliwi w czasie polowania, oczekując na zwierzynę. Natomiast w myśl art. 4 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1995r. Prawo łowieckie (Dz.U. Nr 127, poz.1066 ze zm.) gospodarka łowiecka jest to działalność w zakresie ochrony, hodowli i pozyskiwania zwierzyny, zaś dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich mogą, po uzyskaniu zgody właściciela, posiadacza lub zarządcy gruntu wyznaczać i oznakować zakazem wstępu obszary stanowiące ostoje zwierzyny oraz wznosić urządzenia związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej.
Skargę do sądu administracyjnego wniósł T.N., domagając się uchylenia powyższej decyzji.
Wskazał, że w M.S. jest wiele ambon wybudowanych bez pozwolenia na budowę, a dokonywane z nich w ramach polowania strzały zagrażają bezpieczeństwu ludzi, na potwierdzenie czego skarżący przytoczył fragmenty artykułów prasowych.
Ponadto ambony położone na działkach nr ... oraz nr [...] zagrażają ludziom bezpośrednio, ponieważ są usytuowane przy drogach, a jednocześnie są stare i mogą się w każdej chwili zawalić.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Rozpatrując złożoną skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1269), sądy te sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej.
Istotą wymiaru sprawiedliwości jest wydanie orzeczenia stwierdzającego jaka norma prawa administracyjnego (ustrojowego, materialnego, procesowego) znajduje zastosowanie w rozpatrywanej sprawie i ustaleniu skonkretyzowanej dyspozycji tej normy.
Zgodnie z art. 134 § 1 cyt. ustawy sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W związku z tym należy powiedzieć, że przedmiotem postępowania sądowo - - administracyjnego w tej sprawie są decyzje organów administracji oparte o art. 80 ust. 2 pkt 2 oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego (tj. Dz.U. Nr 156, poz.1118 ze zm.) odmawiające wydania nakazu rozbiórki dwóch ambon myśliwskich usytuowanych w miejscowości M.S..
Odnosząc się do licznych zarzutów skargi i twierdzeń skarżącego na rozprawie należy powiedzieć, że inne sprawy tam podnoszone należą nie do kompetencji sądu administracyjnego, ale do organów ścigania.
Podstawowym zagadnieniem w sprawie jest ustalenie czy ambona myśliwska jest obiektem budowlanym, bowiem ustawa Prawo budowlane normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji w tych dziedzinach.
Ograniczenia ustanowione w ustawie Prawo budowlane, są konieczne w szczególności z uwagi na zagwarantowanie porządku publicznego, ochronę środowiska, ochronę praw do wolności innych osób (Zdzisław Kostka: Prawo budowlane. Komentarz. Gdańsk 2004 s.6).
Określając zakres regulacji ustawy odwołano się do projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych. Ustawodawca założył, że przepisów ustawy nie będzie można stosować do przedmiotów, które nie będą odpowiadać definicji obiektu budowlanego.
Jednak uznanie wytworu ludzkiej działalności za obiekt budowlany uzasadniać będzie zastosowanie do jego powstania, utrzymania i rozbiórki przepisów ustawy Prawo budowlane niezależnie od tego czy budowa tego obiektu jest reglamentowana przez konieczność uzyskania pozwolenia na budowę lub wcześniejszego zgłoszenia zamiaru budowy właściwemu organowi.
Przepisów ustawy Prawo budowlane nie stosuje się jedynie do wyrobisk górniczych, a jej przepisy nie naruszają przepisów odrębnych (art. 2).
W rozpatrywanej sprawie, organy administracji stoją na stanowisku, że przedmiotowe ambony myśliwskie są to urządzenia związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej i podlegają przepisom prawa łowieckiego. Zdaniem organów, ich budowa w myśl art. 30 ust. 1 pkt 1 oraz art. 28 ust. 1 pkt 13 Prawa budowlanego nie wymaga ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia, a zatem w sprawie brak jest podstaw do nakazania rozbiórki na podstawie art. 48 ust. 1 czy art. 49 b ust. 1.
Zdaniem Sądu, jest to stanowisko powierzchowne, a więc wymaga powtórnego rozważenia i oceny.
Zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 z późn.zm.) dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich mogą, po uzyskaniu zgody właściciela, posiadacza lub zarządcy gruntu wznosić urządzenia związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej.
Przez pojęcie urządzeń łowieckich należy rozumieć urządzenia ułatwiające odłów i odstrzał zwierzyny, przede wszystkim różnego rodzaju naziemne stanowiska myśliwskie zwane ambonami, a także kosze, odłownie lub pułapki (Wojciech Radecki: Prawo łowieckie, Komentarz Warszawa 2007, s. 94).
Z prawa łowieckiego wynika, że ambona jest urządzeniem, a więc wznoszoną nad ziemią konstrukcją. Ma więc ona charakter konstrukcji budowlanej nadziemnej, jest wytworem ludzkiej działalności o charakterze wytwórczym, budowlanym. Stąd ambona musi być wznoszona zgodnie ze sztuką budowlaną, zgodnie z wymogami bezpieczeństwa. Ambona jest urządzeniem naziemnym służącym do oczekiwania i w praktyce odstrzału zwierzyny. Spełnia więc ona w gospodarce łowieckiej podobną rolę jaką w zakresie szkolenia myśliwych spełniają strzelnice łowieckie, które podlegają przepisom ustawy - Prawo budowlane (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 listopada 2001 r. II SA/Gd 1673/99).
Definicje obiektu budowlanego w Prawie budowlanym są bardzo szerokie i obejmują pojęcia budynku (art. 3 pkt 2), budowli (art. 3 pkt 3) i obiektów małej architektury (art. 3 pkt 4).
Ustawodawca w przypadku budowli i obiektu małej architektury stosuje metodę kazuistyczną, polegającą na przykładowym wyliczeniu budowli i obiektów malej architektury.
Podział obiektów budowlanych na budynki, budowle i obiekty małej architektury jest oparty na kryterium wielkości i skomplikowania technicznego, a więc oceny czy do powstania obiektu zastosowano technikę, która mieści się w pojęciu robót budowlanych oraz czy obiekt ten został wykonany z materiałów, które można uznać za wyroby budowlane, a także na kryterium celu powstania obiektu.
Zawarte w słowniczku definicje budynku, budowli i obiektu małej architektury zostały sformułowane w sposób mało precyzyjny i dlatego budzą liczne wątpliwości i są przedmiotem wielu, często kontrowersyjnych orzeczeń sądów administracyjnych.
Przykłady podane w ustawie nie są wyliczeniem kompletnym - mają one jedynie ułatwić, poprzez zastosowanie analogii, zakwalifikowanie obiektu budowlanego do kategorii budowli lub obiektu małej architektury.
I tak, w orzecznictwie, do obiektów budowlanych zaliczono m.in. kioski ruchu, wykonane z różnych materiałów pokrycia namiotów, barakowozy, wieże antenowe.
Do budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego zaliczono m.in. kabinę telefoniczną, zewnętrzne kręte schody stalowe związane z gruntem, obwałowania stawu, sztuczny staw, wagę samochodową, zabudowę otwartego rowu betonowymi rurami, komin.
Do obiektów małej architektury zaliczono natomiast w orzecznictwie np. pergolę ogrodową, altanę przykrywającą śmietnik, trzepak.
Występująca w przedmiotowej sprawie ambona myśliwska jest wprawdzie - w myśl prawa łowieckiego - urządzeniem łowieckim, ale jest także jednocześnie stanowiskiem nadziemnym o określonej konstrukcji budowlanej, jest wznoszona z materiałów drewnianych lub innych, jest trwale lub nietrwale związana z gruntem.
Tego rodzaju urządzenie winno spełniać wymagania podstawowe określone w art. 5 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, a więc zapewnić bezpieczeństwo konstrukcji, pożarowe, użytkowania, spełniać warunki higieniczne i ochrony środowiska, a także zapewnić poszanowanie uzasadnionych interesów osób trzecich.
Prowadzi to do wniosku, że urządzenia łowieckie zwane ambonami myśliwskimi należy uznać za obiekty małej architektury w rozumieniu art. 3 pkt 4 Prawa budowlanego, do którego mają zastosowanie odpowiednie przepisy tego prawa.
Zdaniem Sądu, organy administracji dokonując interpretacji przepisów i przyjmując odmienny pogląd naruszyły prawo materialne i przepisy postępowania administracyjnego.
W sytuacji występującej w sprawie, Sąd zaskarżoną decyzję uchylił na podstawie art. 145 pkt 1 lit. a/ i c/ Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Orzeczenie o kosztach oparto o przepis art. 200 cyt. ustawy.