Tezy
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 a ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz.U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.) w zw. z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003r. o krajowym systemie ewidencji producentów (Dz.U. z 2004r. Nr 10, poz. 76) warunkiem przyznania płatności z §2.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U Nr 73 poz. 657 ze zm.) jest posiadanie lub współposiadanie gruntów uprawnionych do dopłat.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis,, asesor WSA Urszula Barbara Rymarska (spr.), Protokolant Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2006 r. sprawy ze skargi B. B. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] czerwca 2005 r. Nr [...] w przedmiocie przyznania płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej oddala skargę.
Uzasadnienie
Pani B. B. dnia 9 czerwca 2004 roku złożyła w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w B. wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych lub o przyznanie płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania na rok 2004. W wyniku przeprowadzonej kontroli wykryto nieścisłości dotyczące przekroczenia powierzchni uprawnionej do dopłat na działkach rolnych położonych na działce ewidencyjnej nr [...], położonej w woj. p., powiat b., gmina B. P., obręb P. Na działki rolne położone na działce ewidencyjnej nr [...] wniosek złożyło więcej producentów rolnych. W związku, z powyższym Kierownik Biura Powiatowego w dniu 22 lipca 2004 r. wystosował wezwanie do złożenia wyjaśnień do Wnioskodawców spornych działek rolnych.
Skarżąca B. B. stawiła się na wezwanie i przedstawiła umowę dzierżawy. Do Biura Powiatowego ARiMR wpłynęło pismo z dnia 30 lipca 2004r. podpisane przez Panią W. Ł., Panią M. P., Pana M. N., Pana A. D., Panią A. Z.-S.
i Pana S. T., z którego wynikało, iż skarżąca jest dzierżawcą natomiast nie jest użytkownikiem spornych działek rolnych. Wobec powyższego w dniu 13 sierpnia 2004 r. przeprowadzono dowód z oględzin na działce ewidencyjnej nr [...], w trakcie których pracownicy Biura Kontroli na miejscu dokonali pomiaru działek rolnych zadeklarowanych do dopłat. Z dokonanych pomiarów wynikało, że zadeklarowana przez skarżącą uprawa oraz jej powierzchnia jest niezgodna ze stanem faktycznym. Zadeklarowana uprawa to pszenżyto o powierzchni 6,44 ha, natomiast stwierdzono żyto o powierzchni 5,30ha, owies o powierzchni 2,39ha pszenica o powierzchni 0,43ha i jęczmień o powierzchni l,06ha. Ustalono, że zadeklarowana przez Panią B. B. uprawa o powierzchni 6,44 ha nie występuje na działce ewidencyjne nr [...] o całkowitej powierzchni 10,74ha, położonej w obrębie P.
Kierownik Biura Powiatowego w B. w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy w dniu [...] kwietnia 2005r. wydał decyzję nr [...] o przyznaniu płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (płatność ONW), na 2004r. w pomniejszonej wysokości. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że istnieje niezgodność, co do deklarowanej i stwierdzonej uprawy ponadto nie stwierdzono upraw działek rolnych położonych na działce ewidencyjnej nr [...], położonej obręb P., zadeklarowanych w złożonym przez skarżącą wniosku. Z uwagi na powyższe zdaniem organu pierwszej instancji doszło do zadeklarowania przez odwołującą wyższej powierzchni w stosunku do powierzchni uprawnionej do uzyskania płatności.
Na powyższą decyzji skarżąca złożyła odwołanie, w którym zarzuciła m.in. naruszenie: przepisów art. 336kc, 337kc, 340kc, 341kc, 342kc,; art. 5 ust. 2 ustawy
z dnia 28 listopada 2003r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji Rolnej
(Dz. U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.), § 6 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na spieranie działalności rolniczej na obszarach niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich
(Dz. U. Nr 73, poz. 657 ze zm.).
Dyrektor P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. decyzją z dnia [...] czerwca 2005r. nr [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że z materiału dowodowego wynika, iż odwołująca od 2002 roku do 2004 roku nie prowadziła działalności rolniczej na spornych gruntach rolnych, a działalność rolniczą wykonywała Pani W. Ł. i Pani E. P., które od wielu lat uprawiały sporną działkę. Uznano za nie zasadne twierdzenie, iż przerwanie posiadania przedmiotowego gruntu rolnego było jedynie przeszkodą przemijającą, bowiem nie można w przyjąć, iż okres od zawarcia umowy dzierżawy tj. od dnia 10 lipca 2002r. do zakończenia zbiorów 2004r. stanowi taką przemijającą przeszkodę. Powyższe było podstawa przyjęcia, że skarżąca nie użytkowała przedmiotowych działek rolnych w żadnym okresie zawartej umowy dzierżawy. Wobec pozbawienia skarżącej władztwa nad spornymi gruntami przez osoby trzecie zdaniem organu drugiej instancji nastąpiła utrata
posiadania tych gruntów, a nieprzemijająca przeszkoda w wykonywaniu władztwa, która nie przerywa posiadania. Tym samym nie został spełniony warunek posiadania działki rolnej położonej na działce ewidencyjnej o numerze [...] przez skarżącą.. Według organu fakt, że w złożonym odwołaniu od decyzji Kierownika Biura Powiatowego Pani B. B. oświadczyła, że przedmiotową działkę przeznaczyła
na ugorowanie przez okres trzech lat oraz, iż informację dotyczącą dokonanych zasiewów przez Panią Ł. na spornych działkach uzyskała dopiero po zawiadomieniu przez organ pierwszej instancji świadczą, iż nie prowadziła działalności rolniczej na spornych działkach ani nie prowadziła dobrej praktyki rolniczej zgodnie z potrzebą ochrony środowiska i utrzymania krajobrazu wiejskiego na przedmiotowych działkach.
W skardze na powyższą decyzję wniesiono o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez jej uchylenie w całości i przyznanie skarżącej w całości płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania. Skarżąca zarzuciła decyzji naruszenie art. 7 Kpa w zbiegu z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.), § 6 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na spieranie działalności rolniczej na obszarach niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 73, poz. 657 ze zm.) poprzez niepodjęcie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i
załatwienia sprawy mając na względzie ochronę praworządności; art. 70 i art. 71 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) poprzez zastosowanie tychże przepisów do zadeklarowanych przez skarżącą powierzchni obszarowych na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania; naruszenie przepisów § 2.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 73, poz. 657 ze zm.) w zbiegu z art. 336 Kc, 337 Kc, 340 Kc, 341Kc, 342 Kc poprzez uznanie bezprawności działania Pani W. Ł. za zgodne z prawem i tolerowanie przez organ pierwszej instancji działań niezgodnych z prawem i w majestacie prawa popierających bezprawność osób
trzecich.
Odpowiadając na skargę Odpowiadając na skargę Dyrektor P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. wniósł o jej oddalenie.
Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR uznał za niezasadny zarzut naruszenia art. 7 Kpa, ponieważ organy prowadzące postępowanie podejmowały wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego przy uwzględnieniu interesu społecznego i słusznego interesu strony w szczególności: przeprowadzono oględziny, przesłuchano świadków, zebrano oświadczenia oraz dokumenty.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia § 2 ust. l Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2004r., Nr 73, poz. 657 ze zm.) podniesiono, że zadaniem Agencji jest zgodnie z powyższym paragrafem udzielanie płatności z tytułu wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania producentowi rolnemu, który prowadzi działalność rolniczą tj. produkcje roślinną
i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego i reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych
i grzybów uprawnych, sadownictwo, hodowlę i produkcję materiału zarodowego ssaków, ptaków i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowle ryb oraz przestrzega wymagań określonych w art. 14 ust. 2 i 3 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999r.
w sprawie wsparcia rozwoju wsi przez Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF), nowelizujące i uchylające niektóre Rozporządzenia (Dz. U. UE Nr 160 z 26.06.1999r., str. 80-102) tj. stosuje dobrą praktykę rolniczą zgodną z potrzebą ochrony środowiska i utrzymania krajobrazu wiejskiego. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego tj. oględzin z udziałem stron m.in. stwierdzono, iż w 2004r. skarżąca nie prowadziła działalności rolniczej na spornej działce [...]. We wniosku zadeklarowano uprawę pszenżyta natomiast oględziny przeprowadzone przez pracowników Agencji wykazały, iż zasiane były tam owies, żyto, pszenica i jęczmień. Mając na względzie powyższe organ stwierdził,
że skarżąca B. B. w odniesieniu do spornych działek rolnych nie spełniła warunków uprawniających do udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich.
W kwestii zarzutu naruszenia art. 336 Kc, 337 Kc, 340 Kc, 341 Kc i 342 kc Dyrektor Agencji podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.
Zarzutu naruszenia art. 70 i 71 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004
z dnia 29.04.2004r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich
z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (Dz. U. UE Nr 153 z 30.04,2004r., str. 30-83) uznano za bezzasadny ze względu na fakt, iż skarżąca nie prowadziła działalności rolniczej w 2004r. na spornej działce ewidencyjnej
w związku z powyższym doszło do przekroczenia powierzchni uprawnionej
do płatności, które było podstawą przyznania płatność w pomniejszonej wysokości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Podstawowym celem i efektem kontroli sądowej jest eliminowanie z obrotu aktów i czynności organów administracji publicznych niezgodnych z prawem i przywrócenie stanu zgodnego z prawem
(art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych -
Dz. U. Nr 153, poz. 1269 oraz art. 3 i art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że sądy administracyjne nie mają uprawnień do merytorycznego rozpatrzenia sprawy, mają wyłącznie uprawnienia kasatoryjne. Orzeczenie sądu administracyjnego stanowi dopiero podstawę uzyskania merytorycznego, zgodnego z prawem, rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji publicznej.
Sąd zauważa, że zgodnie z §2.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U Nr 73 poz. 657 ze zm.) płatność ONW udzielana jest producentowi rolnemu, który prowadzi działalność rolniczą
na obszarze znajdującym się w mniej korzystnej sytuacji, przez przynajmniej pięć lat od pierwszej wypłaty dodatku wyrównawczego, a łączna powierzchnia działek rolnych, na których jest prowadzona działalność rolnicza, wynosi co najmniej hektar, a także prowadzi ogólną dobrą praktykę rolniczą zgodną z potrzebą ochrony środowiska i utrzymania krajobrazu wiejskiego.
Zgodnie zaś z treścią art. 5 ust. la ustawy z dnia 28 listopada 2003r.
o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.) w zw. z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003r. o krajowym systemie ewidencji producentów (Dz. U. z 2004r. Nr 10, poz. 76) warunkiem przyznania płatności jest posiadanie lub współposiadanie gruntów uprawnionych do dopłat.
Posiłkując się definicją ustawową posiadania zawartą w treści przepisu art. 336Kc wskazać należy, że posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie
włada, jak właściciel tzw. posiadacz samoistny, jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą tzw. posiadacz zależny. Zatem posiadanie przedstawia się jako stan faktycznego określonego władztwa nad rzeczą. Według panującego poglądu doktryny posiadanie występuje przy równoczesnym istnieniu fizycznego elementu władania rzeczą (dostrzegalny fakt fizycznego władztwa nad rzeczą, jej "używania") oraz psychicznego elementu rozumianego, jako zamiar władania rzeczą dla siebie.
Bezspornie w sprawie ustalono, że faktycznym użytkownikiem działki rolnej
o pow. 6,44 ha na działce o nr ewidenc. [...], w 2004r., nie była skarżąca legitymująca się umowa dzierżawy nr [...] m.in. gruntów ornych o pow. 6,44 ha położonych na działce [...] w obrębie P., lecz osoby trzecie (protokół oględzin z dnia 13 sierpnia 2004r., szkic pomiaru działek rolnych sporządzonego w dniu 16 sierpnia 2004r., wyjaśnienia stron uczestniczących w oględzinach oraz pisemne wyjaśnienia z dnia 30 lipa 2004r. złożone m.in. przez W. Ł., E. P.). Tym samym należy uznać, że nie został spełniony przez skarżącą podstawowy warunek przyznania tj. warunek posiadania działki rolnej (zabrakło fizycznego władztwa nad rzeczą, używania gruntów rolnych) położonej na działce ewidencyjnej o numerze [...], z uwagi na fakt pozbawienie władztwa nad gruntem przez inne osoby, korzystające z niego bezumownie. Należy również uznać, że w 2004r. działalność rolnicza na spornych działkach prowadziły inne osoby w tym W. Ł., co wykazały organy w prowadzonym postępowaniu (skarżąca nie potrafiła wskazać działki i prowadzonych
tam upraw, ponadto stwierdzono rozbieżności, co do prowadzonych upraw na działce w stosunku do upraw zadeklarowanych w złożonym wniosku).
Konsekwencją ustalenia nieprawidłowości w deklaracji działek rolnych było zastosowanie przepisu art. 70 i 71 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich
z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej. Zgodnie z powyższymi przepisami, jeżeli różnica pomiędzy powierzchnią zadeklarowaną a powierzchnią stwierdzoną po wyjaśnieniu błędu zaistniałego w wyniku kontroli administracyjnej wniosku lub kontroli na miejscu jest większa niż 3% albo 2 ha, ale nie więcej niż 20% określonej powierzchni Kierownik Biura Powiatowego przyznaje płatności
w pomniejszonej wysokości. W przedmiotowej sprawie powierzchnia wykluczonej działki rolnej wynosi 6,44 ha, natomiast powierzchnia uprawniona do płatności
z tytułu ONW wynosi 40,21 ha. Wykluczona działka stanowi, zatem 19,7% powierzchni uprawnionej do dopłat, co było podstawą przyznania płatności
w pomniejszonej wysokości.
Mając powyższe na uwadze należy uznać, że zaskarżona decyzja pod względem merytorycznym jest prawidłowa. Nadto w ocenie Sądu organy administracyjne nie dopuściły się również uchybień formalnych, tym samym wszystkie zarzuty podniesione w skardze uznać należy za bezzasadne.
Sąd nie dopatrzył się również podnoszonego w skardze naruszenia zasady prawdy obiektywnej wyrażonej w art. 7 Kpa, zgodnie z którą organy administracji
w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego powinny w sposób wyczerpujący zebrać cały materiał dowodowy, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.
Biorąc pod uwagę powyższe, nie znajdując podstaw do uwzględnienia skargi Sąd orzekł o jej oddaleniu na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).