Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

II SA/Bk 728/06 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2007-07-17

0
Podziel się:

Niezgłoszenie przez producenta rolnego zastrzeżeń do protokołu kontroli na miejscu przeprowadzonej w postępowaniu o przyznanie płatności do gruntów rolnych na podstawie art. 25 i n. Rozporządzenia Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30 kwietnia 2004 r.)i podpisanie tego protokołu, przy równoczesnym niewskazaniu innych wiarygodnych okoliczności podważających jego treść oraz gdy nie budzi ona wątpliwości również w ocenie sądu, nie pozwala na stwierdzenie, iż organ administracji orzekał w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny sprawy dotyczący działek zgłoszonych do płatności.

Tezy

Niezgłoszenie przez producenta rolnego zastrzeżeń do protokołu kontroli na miejscu przeprowadzonej w postępowaniu o przyznanie płatności do gruntów rolnych na podstawie art. 25 i n. Rozporządzenia Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30 kwietnia 2004 r.)i podpisanie tego protokołu, przy równoczesnym niewskazaniu innych wiarygodnych okoliczności podważających jego treść oraz gdy nie budzi ona wątpliwości również w ocenie sądu, nie pozwala na stwierdzenie, iż organ administracji orzekał w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny sprawy dotyczący działek zgłoszonych do płatności.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, Sędziowie asesor WSA Piotr Pietrasz,, sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 lipca 2007 r. sprawy ze skargi R. M. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] września 2006 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych oddala skargę

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 16 maja 2005 r. R. M. zwrócił się do Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. o przyznanie dwóch rodzajów pomocy finansowej:

- płatności bezpośrednich do gruntów rolnych: Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO) i Uzupełniającej Płatności Obszarowej (UPO) - skarga na decyzje rozstrzygające w przedmiocie tego wniosku jest przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie;

- płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) - skarga na decyzje rozstrzygające w przedmiocie tego wniosku jest przedmiotem rozpoznania w sprawie o sygn. akt II SA/Bk 729/06.

Do przyznania płatności zadeklarował we wniosku następujące działki:

A - żyto o pow. 4,20 ha, B - łąka trwała o pow. 0,12 ha, C - ogródek przydomowy o powierzchni 0,13 ha, D - ziemniaki o pow. 0,16 ha, E - ziemniaki o pow. 0,14 ha, F - łąka trwała o pow. 0,16 ha, G - żyto o pow. 0,34 ha, H - owies o pow. 0,25 ha, I - trawy na gruntach ornych o pow. 0,58 ha.

W dniu 05 sierpnia 2005 r. przeprowadzono na w/w działkach kontrolę, podczas której stwierdzono rozbieżności z danymi zawartymi we wniosku: działka A - ugór a nie żyto, działki C i H - nie były użytkowane rolniczo, działka G - zawyżenie powierzchni, która w rzeczywistości wynosi 0,09 ha.

Po złożeniu przez R. M. korekty wniosku, w dniu 19 września 2005 r. przeprowadzono kontrolę sprawdzającą na zadeklarowanych działkach, której ustalenia z niewielkimi wyjątkami potwierdziły wyniki kontroli poprzedniej. Rozbieżności dotyczyły działki D, na której stwierdzono uprawę wyższego gatunku niż wskazana we wniosku (żyto, a nie ziemniaki) oraz działki G, na której stwierdzono 0,11 ha żyta, a nie 0,09 ha jak ustalono w dniu 05 sierpnia 2005 r.

Z uwagi na występujące rozbieżności wnioskodawca został wezwany do złożenia wyjaśnień, które złożył na piśmie w dniu 25 kwietnia 2006 r. Wynika z nich, iż na działce A wykluczonej przez kontrolerów z płatności w/w zasiał żyto, jednak z uwagi na użycie do siewu własnych kilkuletnich nasion i nieuprawianie tej działki od pewnego czasu - 80-90% nasion nie wzeszło, a reszta uprawy została zagłuszona przez chwasty. Ostatecznie działkę zaorał. Taka sama sytuacja miała miejsce na działce oznaczonej jako H. Z kolei działki G i D, zdaniem wnioskodawcy, zasiane były dobrymi nasionami i pozostawały w ciągłej uprawie. Wskazał, iż nie było go stać na zakup dobrych nasion z centrali nasiennej.

Decyzją z dnia [...] maja 2006 r. Nr [...] Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. odmówił wnioskodawcy w roku 2005 przyznania:

  1. Jednolitej Płatności Obszarowej i nałożył na niego sankcję w wysokości 1.082, 25 zł;
  1. Uzupełniającej Płatności Obszarowej i nałożył na niego sankcję w wysokości 1.321, 40 zł.

W decyzji organ ustalił, iż sankcje będą potrącane z płatności pomocy, do której producent rolny jest uprawniony z tytułu wniosków składanych w ciągu trzech lat kalendarzowych następujących po roku kalendarzowym, w którym stwierdzono niezgodności.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ obszernie przedstawił stan faktyczny sprawy wskazując, iż producent zadeklarował we wniosku o przyznanie płatności dziewięć działek rolnych, na których przeprowadzono stosowne kontrole: pierwszą w dniu 05 sierpnia 2005 r. i sprawdzającą w dniu 19 września 2005 r. Wykazały one szereg nieprawidłowości dotyczących niespełnienia warunków dobrej kultury rolnej, zawyżenia powierzchni użytkowanej rolniczo oraz zadeklarowania do dopłat gatunku rośliny nie występującej na wskazanym terenie. Organ powołał się na szereg przepisów regulujących kwestie oceniane przy rozpoznawaniu wniosku o przedmiotowe płatności, w tym: art. 2 ust. 1 i ust. 2, art. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40) oraz § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 07 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 65, poz. 600 ze zm.).
Analizując stan faktyczny sprawy organ wskazał treść protokołu kontroli sprawdzającej przeprowadzonej w dniu 19 września 2005 r., z którego wynika, iż:

- działka rolna A wskazana jako uprawa żyta oraz działka rolna H wskazana jako uprawa owsa w rzeczywistości były użytkowane rolniczo jako ugór - nastąpiło zatem zadeklarowanie upraw do wyższej grupy płatności niż stwierdzono na miejscu, stąd działki wykluczono z płatności,

- na działce C stwierdzono nieużytek, podczas gdy we wniosku deklarowano ogródek przydomowy,

- na działce G stwierdzono zawyżenie powierzchni uprawy żyta - deklarowano 0,34 ha, stwierdzono tylko 0,11 ha,

- na działce rolnej D zadeklarowanej jako uprawa ziemniaków na powierzchni 0,16 ha w rzeczywistości było uprawiane żyto - nastąpiło zatem zadeklarowanie upraw do niższej grupy płatności niż stwierdzono na miejscu, a zatem nie wykluczało to działki z płatności.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym organ wskazał, iż dla ustalenia prawa do Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO) przyjął wielkość zadeklarowanych gruntów rolnych jako 6,08 ha, wielkość powierzchni stwierdzonej podczas kontroli i uprawnionej do tej płatności jako 1,27 ha i wyliczył, iż procentowa różnica powierzchni działek zgłoszonych i uprawnionych do płatności wynosi 378, 74 %. W przypadku Uzupełniającej Płatności Obszarowej (UPO) organ przyjął wielkość zadeklarowanych gruntów rolnych jako 5,65 ha, wielkość powierzchni stwierdzonej podczas kontroli i uprawnionej do tej płatności jako 0,97 ha i wyliczył, iż procentowa różnica powierzchni działek zgłoszonych i uprawnionych do płatności wynosi 482,47%. Tak ustalone wartości dały organowi podstawę do odmowy przyznania obydwu rodzajów płatności z uwagi na przekroczenie progów 30 % i 50 % różnicy pomiędzy powierzchnią zadeklarowaną do płatności a powierzchnią uprawnioną do niej, stwierdzoną podczas kontroli. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał:

- w przypadku JPO - art. 138 ust. 3 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady zastosowanie Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1782/2003 w sprawie systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IV a) tego rozporządzenia oraz wykorzystania gruntów zarezerwowanych do produkcji surowców (Dz. Urz. WE Nr L 345 z 20 listopada 2004r.),

- w przypadku UPO - art. 51 ust. 2 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30 kwietnia 2004 r.).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. M. zarzucając jej niezgodność z prawem.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iż w toku postępowania dopuszczono się "manipulacji faktami i protokołami kontroli". Odnośnie ustaleń dotyczących działek A i H wskazał, iż obie one były użytkowane rolniczo i zasiane było na nich żyto, co potwierdza zapis protokołu kontroli z dnia 05 sierpnia 2005 r. Nie zgodził się z twierdzeniem organu, iż w sprawie ma zastosowanie Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 07 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej oraz nie zgodził się z powołaniem przez organ w zakwestionowanej decyzji protokołu kontroli z dnia 19 września 2005 r., w którym zapisano brak upraw żyta na użytkowanych przez niego działkach. Podniósł, iż do dobrej kultury rolnej należy również obowiązek "uprzątnięcia upraw zboża w należytym terminie", przy czym termin ten w regionie, na którym gospodaruje przypada na 20 - 30 lipca. W związku z powyższym kontrolerzy nie mogli stwierdzić upraw na polu w dniu 19 września 2005 r.
Zarzucił kontrolerom, iż w dniu 19 września 2005 r. wymusili na nim podpisanie protokołów kontroli w wersji in blanco. Nadto zwrócił uwagę na błędne wskazanie w decyzji osoby nie występującej w postępowaniu.

Decyzją z dnia [...] września 2006 r. Nr [...] Dyrektor P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu organ opisał szczegółowo przebieg przeprowadzonego w pierwszej instancji postępowania wyjaśniającego i podzielił dokonane w nim ustalenia. Wskazał, iż wnioskodawca zobowiązał się do informowania organu o każdej zmianie powstałej w okresie od dnia złożenia wniosku do dnia przyznania płatności, w szczególności, jeśli zmiana dotyczy wykorzystywania gruntów rolnych, wielkości powierzchni uprawy, przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta. R. M. był obecny podczas kontroli i nie wniósł żadnych uwag ani wyjaśnień do protokołu, co potwierdza, że kontrolę przeprowadzono prawidłowo. W tych okolicznościach organ nie dał wiary wyjaśnieniom wnioskodawcy dotyczącym wykrytych nieprawidłowości, a uzasadniając takie stanowisko powołał treść przepisu art. 15 ust. 3 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r., zgodnie z którym jeśli właściwe władze poinformowały rolnika o nieprawidłowościach w pojedynczym wniosku lub jeśli powiadomiły go o zamiarze
przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, poprawki nie będą zatwierdzone w odniesieniu do działek rolnych, na których wykryto takie nieprawidłowości. Organ przedstawił również matematyczne wyliczenie różnic powierzchniowych i procentowych, którego wyniki zadecydowały o odmowie przyznania płatności i o nałożeniu sankcji. Wyniki tych obliczeń, jak wskazał, potwierdzają prawidłowość rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjnego.

Wskazując podstawy prawne rozstrzygnięcia o odmowie przyznania JPO Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. powołał art. 138 ust. 1 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. i podał, iż przekroczenie limitu 50 % różnicy zadeklarowanej powierzchni działek i powierzchni stwierdzonej uprawnia zarówno do odmowy przyznania płatności, jak i do nałożenia sankcji. Identyczne uzasadnienie organ podał wskazując przyczyny odmowy przyznania UPO z tym , że powołał się na art. 51 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r.

Skargę na decyzję organu II instancji z dnia [...] września 2006 r. złożył do sądu administracyjnego R. M. wnosząc o jej uchylenie w całości i "uznanie za niebyłe dokonane przez kontrolerów ARiMR w dniach 05 sierpnia 2005 r. i 19 września 2005 r. kontrole" oraz o przyznanie dopłat do działalności rolniczej. Dodatkowo zażądał zasądzenia od Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR na jego rzecz odszkodowania za straty poniesione wskutek nieprzyznania dopłat.

W uzasadnieniu wskazał, iż nie zgadza się z ustaleniem, jakoby na działce nr [...] był ugór, albowiem z protokołu kontroli z dnia 17 sierpnia 2005 r. wynika, iż jest tam żyto. Zdaniem skarżącego ustalenia protokołów obydwu kontroli: z dnia 05 sierpnia 2006 r. i 19 września 2006 r. wzajemnie się wykluczają - raz kontrolerzy stwierdzają na działce nr [...] ziemniaki, a później znowu żyto, na działce nr [...] - raz żyto, a następnie ugór. Zarzucił nadto, iż ustalana dwukrotnie powierzchnia kontrolowanych działek różni się: w przypadku działki nr [...] o około 30 %, zaś działek nr [...] i nr [...] o około 10 % pomimo, że do pomiaru użyto tych samych metod. W ocenie skarżącego wskazane niejasności dyskwalifikują zakwestionowane decyzje.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując w całości argumenty przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Ustosunkowując się do zarzutów skargi wskazał, iż rozbieżności w treści protokołów wynikają z faktu, że pomiędzy datami kontroli skarżący dokonał zasiewów (działka A i D) i innych zabiegów agrotechnicznych, które zmieniły nieznacznie powierzchnię i przeznaczenie działek. Przykładowo wskazał, iż na działce A zasiano żyto zimowe, które nie było plonem głównym w 2005 r., a tego właśnie roku dotyczył wniosek.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu. Sąd nie podzielił podniesionych w niej ogólnych zarzutów odnośnie prowadzonego postępowania i kończących go decyzji oraz nie dopatrzył się nieprawidłowości nie wskazanych w skardze, które był władny uwzględnić z urzędu na podstawie art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), powoływanej dalej jako p.p.s.a.

Sporne w niniejszej sprawie uprawnienie skarżącego do otrzymania dopłat bezpośrednich w postaci Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO) i Uzupełniającej Płatności Obszarowej (UPO) jest regulowane przepisami o randze wspólnotowej i przepisami krajowymi, które to akty prawne określają zasady postępowania toczącego się z wniosku o przyznanie dopłat oraz warunki ich przyznawania. Zastosowanie w sprawie tych norm prawnych przez organy administracji publicznej obydwu instancji nie budzi w ocenie sądu zastrzeżeń.

Zgodnie z obowiązującą na datę wydawania zaskarżonej decyzji ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 ze zm. - ustawa została uchylona z dniem 27 lutego 2007 r.): osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej, nieposiadajacej osobowości prawnej, będącej posiadaczem gospodarstwa rolnego, zwanej dalej "producentem rolnym", przysługują płatności na będące w jej posiadaniu grunty rolne utrzymywane w dobrej kulturze rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska, zwane dalej "gruntami rolnymi" (art. 2 ust. 1 ustawy). Warunkiem przyznania płatności jest posiadanie przez producenta rolnego działek rolnych o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, które kwalifikują się do objęcia płatnościami (art. 2 ust. 2 ustawy). Płatności te obejmują jednolitą płatność obszarową i płatności uzupełniające do powierzchni uprawy (art. 2 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy). Postępowanie mające za przedmiot
ustalenie prawa do wskazanych płatności, a w związku z tym spełnienia określonych warunków przedmiotowych (np. posiadanie minimalnego obszaru gruntów rolnych, utrzymywanie dobrej kultury rolnej) i podmiotowych (np. posiadanie przymiotu producenta rolnego) przeprowadzane jest według określonych reguł, które w sposób ogólny zapisano w w/w ustawie np. co do terminu składania wniosku, terminu rozpoczęcia wypłat, właściwości organów krajowych oraz prawa odwołania od decyzji pierwszoinstancyjnej. Jednak ustalenie szczegółowych zasad prowadzenia postępowania w przedmiocie dopłat wymaga sięgnięcia do przepisów wspólnotowych.

Przede wszystkim wskazać trzeba na Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli przewidzianych schematów w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników (Dz. Urz. WE Nr L 141 z 30 kwietnia 2004 r.) - zwane dalej Rozporządzeniem Nr 796/2004. W pkt 11 preambuły tego aktu stwierdzono: "Aby przyczynić się do ochrony interesów finansowych Wspólnoty należy przewidzieć, że płatności zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1782/2003 mogą być dokonywane po tym jak przeprowadzone zostaną kontrole dotyczące kryteriów kwalifikowalności". Zasady przeprowadzania tych kontroli przewidziano w Rozdziale I i II Tytułu III "Kontrole" Rozporządzenia Nr 796/2004. Zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 tego aktu "Kontrole administracyjne i kontrole na
miejscu przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przeprowadza się tak, aby skutecznie zweryfikować zgodność z warunkami, na jakich przyznawana jest pomoc, oraz przestrzeganie wymogów i norm istotnych dla wzajemnej zgodności. Wnioski o przyznanie pomocy, których kontrola dotyczy, są odrzucane, jeżeli rolnik lub jego przedstawiciel uniemożliwia przeprowadzenie kontroli na miejscu". Ze wskazanej normy wynika, iż w postępowaniu w przedmiocie dopłat prawnie dopuszczalne i uzasadnione są kontrole prawidłowości danych podanych we wniosku rolnika i wyniki takiej kontroli stanowią podstawę ustalenia prawa do dopłat i ich wysokości. Szczegółowe zasady tej weryfikacji zawierają przepisy art. 24 i n. Rozporządzenia Nr 796/2004, które określają m.in. częstotliwość kontroli, sposób wyznaczania kontrolowanych działek, ich ilość, dopuszczalne metody pomiarowe.

W tym miejscu trzeba zwrócić uwagę, iż zasadą jest przeprowadzanie kontroli bez uprzedzenia, co wynika z treści art. 25 ust. 1 zd. 1 Rozporządzenia Nr 796/2004, jednak dopuszczalne są wyjątki i producent rolny może być o planowanej kontroli zawiadomiony. Nadto ma on prawo uczestniczenia w niej i wypowiadania się co do jej wyników. W przepisach art. 25 ust. 1 zd. 2 i 3 oraz w art. 28 ust. 2 Rozporządzenia zapisano bowiem, iż "Jeżeli jednak nie zagrażałoby to celowi kontroli, można zawiadomić o niej z wyprzedzeniem ściśle ograniczonym do koniecznego minimum. Okres wyprzedzenia nie może przekraczać 48 godzin z wyjątkiem uzasadnionych przypadków (...) Rolnik może podpisać raport w celu zaświadczenia o swojej obecności przy kontroli oraz dodać do niego swoje spostrzeżenia. W przypadku wykrycia nieprawidłowości rolnik otrzymuje kopię raportu z przeprowadzonej kontroli.". Powołane regulacje uprawniają wnioskującego o pomoc finansową nie tylko do obserwowania pracy inspektorów na kontrolowanych gruntach, ale i do
decydowania, czy chce zaświadczyć o swojej obecności podczas kontroli i czy jego zdaniem była ona przeprowadzona prawidłowo i nie budzi jego zastrzeżeń. Nie sposób nie dostrzec korzyści płynących dla producenta rolnego z tego typu uprawnień. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy weryfikacja na miejscu wykaże określone nieprawidłowości. Obecny w trakcie kontroli producent rolny ma wówczas prawo ustosunkować się do wpisanych do protokołu uwag oraz zgłosić zastrzeżenia, które mogą mieć istotne znaczenie w dalszym postępowaniu.

Zasady doświadczenia życiowego uprawniają do wniosku, iż podpisanie przez rolnika uczestniczącego w kontroli na miejscu treści protokołu bez zgłaszania dodatkowych uwag oznacza pełną akceptację dla wyników tej kontroli.

W rozpoznawanej sprawie postępowanie poprzedzające wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie przyznania R. M. spornych dopłat zostało poprzedzone dwiema kontrolami: w dniu 05 sierpnia 2005 r. i w dniu 19 września 2005 r., Stosowne kserokopie protokołów kontroli znajdują się w aktach administracyjnych. Skarżący uczestniczył w kontrolach, o czym świadczą jego podpisy na protokołach. Zauważyć też należy, iż w obydwu protokołach w rubryce nr 95 "Uwagi osoby obecnej przy kontroli" znajdują się wpisy "nie mam uwag" (protokół z dnia 05 sierpnia 2005 r.) i "brak uwag" (protokół z dnia 19 września 2005 r.). Przedstawione okoliczności uprawniają do wniosku, iż skarżący zaakceptował wyniki obydwu kontroli i nie kwestionował w ich trakcie rozbieżności pomiędzy danymi ustalonymi podczas kontroli a danymi podanymi przez niego we wniosku oraz w złożonej po pierwszej kontroli korekcie wniosku - dotyczących powierzchni zgłoszonych działek, znajdujących się na nich upraw oraz stwierdzonych nieużytków.

Nadto różnice dotyczące powierzchni zgłoszonej i stwierdzonej są minimalne i przy wyliczeniu procentowym niezgodności w żaden sposób nie mogły rzutować na wynik sprawy.

Podnieść również należy, iż wyjaśnienia złożone przez wnioskodawcę (w piśmie z dnia 18 kwietnia 2006 r. i w odwołaniu), a dotyczące stwierdzonych na miejscu upraw lub ich braku wykluczają się, przez co nie można było ich traktować jako wiarygodnych. Skarżący podał najpierw, iż wobec użycia do siewu niepełnowartościowych ziaren i ich niewykiełkowania musiał zaorać pole (działki A i H, na których stwierdzono ugór). Następnie wywodził, iż z uwagi na konieczność utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej uprzątnął zasiewy, co było powodem niestwierdzenia na działce A i H żadnej uprawy.

Wskazać w tym miejscu trzeba za organem, iż niezależnie od podjętych na w/w działkach zabiegów agrotechnicznych, skarżący we wniosku z dnia 16 maja 2005 r. zobowiązał się do niezwłocznego informowania organu na piśmie o każdej zmianie powstałej w okresie pomiędzy złożeniem wniosku a dniem przyznania płatności, w szczególności jeśli zmiana dotyczy wykorzystywania gruntów rolnych czy wielkości powierzchni upraw. Zobowiązanie to własnoręcznie podpisał. Słusznie organ zastosował w tych okolicznościach przepis art. 15 ust. 3 Rozporządzenia Nr 796/2004, zgodnie z którym "Jeśli właściwe władze poinformowały rolnika o nieprawidłowościach w pojedynczym wniosku lub jeśli powiadomiły go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, poprawki zgodnie z ust. 1 nie będą zatwierdzone w odniesieniu do działek rolnych, w przypadku których wykryto nieprawidłowości.". W rozpoznawanej sprawie wniosek o przyznanie płatności wpłynął 16 maja 2005 r., zaś kontrole przeprowadzono w
sierpniu i wrześniu 2005 r. R. M. miał więc wystarczająco dużo czasu, by zgłosić organom dokonanie zmian na zgłoszonych do płatności działkach.

Podzielić należy również stanowisko organu, iż żaden z podniesionych w odwołaniu argumentów nie został zgłoszony do protokołu kontroli z dnia 19 września 2005 r., pomimo iż wnioskodawca był do tego uprawniony.

Podsumowując tę cześć rozważań stwierdzić należy, iż niezgłoszenie przez producenta rolnego zastrzeżeń do protokołu kontroli na miejscu przeprowadzonej w postępowaniu o przyznanie płatności do gruntów rolnych na podstawie art. 25 i n. Rozporządzenia Nr 796/2004 i podpisanie tego protokołu, przy równoczesnym niewskazaniu innych wiarygodnych okoliczności podważających jego treść oraz gdy nie budzi ona wątpliwości również w ocenie sądu, nie pozwala na stwierdzenie, iż organ administracji orzekał w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny sprawy dotyczący działek zgłoszonych do płatności.

W tych okolicznościach uprawniony jest wniosek, iż wydana w sprawie niniejszej decyzja nie kwalifikowała się do wyeliminowania z obrotu prawnego w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.

Sąd nie stwierdził również, aby zaskarżona decyzja była dotknięta wadami, o jakich mowa w przepisie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a.: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy. Organy prawidłowo dokonały bowiem subsumcji ustalonego stanu faktycznego pod obowiązujące przepisy prawa wspólnotowego.

W stosunku do Jednolitej Płatności Obszarowej prawidłowo został zastosowany przepis art. 138 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) Nr 1782/2003 w odniesieniu do systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania odłogowanych gruntów do produkcji surowców (Dz. U. UE. Nr L 345 z dnia 20 listopada 2004 r.). Z ust. 1 tego przepisu zamieszczonego w rozdziale 14 "System jednolitej płatności obszarowej" wynika, iż w przypadku stwierdzenia podczas kontroli administracyjnej bądź kontroli na miejscu, iż pomiędzy obszarem zadeklarowanym we wniosku a stwierdzonym występuje różnica przekraczająca 30 %, nie przyznaje się płatności za przedmiotowy rok, zaś gdy różnica ta przekracza 50 % rolnik jest wykluczany ponownie z przywileju uzyskania premii do kwoty, która odpowiada różnicy między obszarem zadeklarowanym a stwierdzonym. Przepis ten przewiduje również sankcję pieniężną,
która polega na tym, iż w/w kwota jest odejmowana z wypłat pomocy, do której rolnik jest uprawniony na podstawie wniosków składanych przez niego w ciągu trzech lat kalendarzowych po upływie roku, w którym wykryto różnicę. Wskazać trzeba, iż nałożenie tej sankcji i jej wysokość nie zostały pozostawione swobodnemu uznaniu organu. Przepis wyraźnie wskazuje sposób wyliczenia sankcji, nadto użyto w nim kategorycznego sformułowania "kwota jest odejmowana", co świadczy o obowiązku, a nie o możliwości nałożenia sankcji.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia [...] września 2006 r. organ wskazał graficznie (tabelka) stwierdzone różnice w powierzchni działek zgłoszonych we wniosku - zadeklarowanych i wynikających z pomiarów na gruncie oraz wskazał metodę wyliczenia procentowej różnicy w w/w wielkościach. Przedstawiony sposób rozumowania nie budzi wątpliwości. Wynika z niego, iż istotna z punktu widzenia prawa do dopłat różnica w powierzchni zadeklarowanej a stwierdzonej wynosi 378,74%, co nie tylko uprawniało do odmowy przyznania wnioskowanej płatności JPO na rok 2005 (przekroczenie 30 % - art. 138 ust. 1 akapit drugi), ale również zobowiązywało do zastosowania sankcji (przekroczenie 50 % - art. 138 ust. 1 akapit trzeci).

Podobne uwagi dotyczą odmowy przyznania płatności i nałożenia sankcji pieniężnej dotyczącej Uzupełniającej Płatności Obszarowej, z tym że podstawą takiego rozstrzygnięcia był w tym przypadku prawidłowo zastosowany przepis art. 51 ust. 1 i 2 wskazywanego już w niniejszym uzasadnieniu Rozporządzenia Nr 796/2004. Zgodnie z treścią tego przepisu stwierdzenie dla danej grupy upraw różnicy pomiędzy obszarem zadeklarowanym do jakichkolwiek systemów pomocy obszarowej a obszarem stwierdzonym wynoszącej powyżej 30 % wyklucza rolnika z pomocy na dany rok kalendarzowy w ramach tych systemów pomocowych, a gdy różnica ta przekracza 50 % - kwota odpowiadająca różnicy podlega kompensacji dopłatami w ramach jakichkolwiek programów pomocowych, o których mowa w tytułach III i IV rozporządzenia (WE) nr 1782/200, do których rolnik jest uprawniony w kontekście wniosków złożonych w ciągu trzech lat kalendarzowych następujących po roku wykrycia różnicy. Również w tym przypadku ustalenia organu dotyczące wskazanej w przepisie
różnicy w powierzchniach upraw przekraczają wielkości zarówno 30%, jak i 50 %. Ustalenie to zobowiązywało organ, identycznie jak w przypadku płatności JPO, nie tylko do odmowy przyznania przedmiotowej płatności, ale i do nałożenia sankcji pieniężnych.

Powyższe uprawnia do stwierdzenia, iż zaskarżona decyzja z dnia [...] września 2006 r. jest również prawidłowa pod względem merytorycznym.

W tym miejscu wskazać trzeba na niedopuszczalność orzekania w niniejszym postępowaniu w przedmiocie zawartego w skardze żądania zasądzenia odszkodowania od Dyrektora P. Oddziału Regionalnego ARiMR na rzecz skarżącego z tytułu strat poniesionych wskutek nieprzyznania dopłat. Postępowanie sądowoadministracyjne ma szczególny, kontrolny charakter, a sąd administracyjny rozstrzyga jedynie o legalności aktów wydawanych przez organy administracji publicznej w toku prowadzonego przez nie postępowania. Sądem właściwym do orzekania o odszkodowaniach, w tym za szkody poniesione wskutek działalności organów władzy publicznej, są sądy powszechne.

Mając na uwadze pozytywną ocenę kontrolowanego postępowania administracyjnego i kończącej go decyzji administracyjnej sąd oddalił skargę w oparciu o art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2020 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jako pozbawioną podstaw.

Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)