Tezy
Jednoznaczne brzmienie § 20 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, nie pozwala organowi na sanowanie skutku wcześniejszego wyzbycia się przez wnioskodawcę gospodarstwa rolnego, tj. wyzbycia się go jeszcze przed weryfikacją wniosku.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Stanisław Prutis, Sędziowie asesor WSA Urszula Barbara Rymarska, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Protokolant Elżbieta Stasiewicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2005 r. sprawy ze skargi T.D. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] grudnia 2004 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania renty strukturalnej oddala skargę, -
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] października 2004 r. Kierownik Biura Powiatowego
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł., powołując się na § 20 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 30 kwietnika 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. z 2004 r. nr 114, poz. 1191) i po rozpatrzeniu wniosku skarżącego T.D. z [...] sierpnia 2004 r. odmówił przyznania renty strukturalnej. Organ wskazał, że na datę wydania postanowienia o spełnieniu warunków niezbędnych do otrzymania renty strukturalnej skarżący nie posiadał użytków rolnych o powierzchni do 1 ha. Z akt sprawy wynika, że skarżący wyzbył się użytków rolnych już po złożeniu wniosku tj. aktem notarialnym z [...] sierpnia 2004 r.
W odwołaniu od tej decyzji skarżący podniósł, że organ błędnie uznał, że nie spełnia on warunków koniecznych do uzyskania renty strukturalnej skoro wszelkie kryteria spełniał w dacie złożenia wniosku stosownie do § 4 cytowanego wyżej rozporządzenia. Zdaniem strony organ naruszył prawo materialne błędnie stosując w sprawie § 20 ust. 3 w/w rozporządzenia., Prawidłowa weryfikacja wniosku nie pozwoliłaby na wydanie decyzji w oparciu o wskazaną przez organ podstawę. Skarżący dodał w odwołaniu, iż to że na datę wydania przez organ decyzji nie był już właścicielem gospodarstwa rolnego stanowi skutek porady pracownika powiatowego biura ARiMR, który zalecał skarżącemu wyzbycie się użytków rolnych.
Decyzją z dnia [...] grudnia 2004 r. Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR po rozpatrzeniu powyższego odwołania, orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji pierwszoinstancyjnej. Organ odwoławczy przytoczył treść § 20 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z 30.04.2002 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych (...) i stwierdził, że w oparciu o powyższy przepis kierownik biura powiatowego musiał dokonać weryfikacji wniosku na datę orzekania i zobowiązany był do ustalenia czy wnioskodawca w tej dacie jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1 ha. Wobec zaś dołączonego do sprawy aktu notarialnego o sprzedaży użytków rolnych przez skarżącego musiał uwzględnić
tę okoliczność i ustalić, że skarżący nie spełnia przesłanki do uzyskania pozytywnej decyzji. Odnosząc się do zarzutu błędnie udzielonej skarżącemu informacji przez pracownika agencji organ twierdził, że problem wyzbycia się gospodarstwa rolnego zaraz po złożeniu wniosku wystąpił - na 180 wniosków złożonych do 01.12.2004 r. - wyłącznie w przypadku skarżącego, co czyni niewiarygodnym wyjaśnienia strony.
W skardze skierowanej do sądu administracyjnego przez T.D. podniesione zostały następujące zarzuty:
- naruszenia art. 7 kpa poprzez załatwienie sprawy przy pominięciu interesu społecznego oraz słusznego interesu obywatela, przy jednoczesnym niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych mających wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie pominięcia oświadczeń osób, które były obecne w czasie udzielania skarżącemu przez pracownika agencji porady zbycia gospodarstwa
- naruszenia art. 8 kpa poprzez dokonanie takiej wykładni przepisów prawa materialnego, która wskazuje wyraźnie na stronniczość organu administracyjnego, co w konsekwencji spowodowało naruszenie zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa
- sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a mianowicie ustalenie, że T.D. nie spełnia warunków koniecznych do uzyskania renty strukturalnej, podczas gdy w myśl § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 30.04.2002 r. w sprawie szczególnych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, skarżący w chwili złożenia wniosku spełniał wszelkie kryteria niezbędne w uzyskaniu renty strukturalnej
- naruszenia prawa materialnego poprzez błędne zastosowanie w sprawie § 20 ust. 3 wymienionego wyżej rozporządzenia albowiem prawidłowa weryfikacja wniosku nie pozwoliłaby na wydanie decyzji w oparciu o wskazaną podstawę.
Podnosząc powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.
Dyrektor P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. zważył, co następuje:
Skarga podlegała oddaleniu.
Sądowa kontrola działalności administracji publicznej sprawowana jest pod względem zgodności z prawem tj. według kryterium legalności, o ile ustawy nie stanowią inaczej (vide: art. 1 § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych). Zaskarżona decyzja nie narusza zaś przepisów prawnych regulujących warunki i tryb przyznawania rent strukturalnych w ramach realizacji unijnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. z 2003 r. nr 229, poz. 2273 z późn. zmianami) zostało udzielone w art. 3 ust. 2pkt 1 Radzie Ministrów upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków, trybu udzielania, wstrzymywania, zawieszania, zwracania i zmniejszania pomocy finansowej na działania objęte planem. Takie rozporządzenie w odniesieniu do rent strukturalnych jako jednego z działań objętych planem pomocy
zostało przez Radę Ministrów wydane w dniu 30 kwietnia 2004 r. (Dz. U.
z 2004 r. nr 114, poz. 1191). Rozporządzenie powyższe zarówno wymienia materialnoprawne przesłanki uzyskania renty strukturalnej, jak i szczegółowo reguluje tryb postępowania w sprawie przyznania takiej renty. Wczytanie się w treść przepisów rozporządzenia pozwala jednoznacznie stwierdzić, iż każdy wniosek rolnika ubiegającego się o rentę strukturalną z dołączoną do niego konieczną dokumentacją, podlega weryfikacji przez kierownika biura powiatowego agencji
w terminie 40 dni od daty jego złożenia (§ 20 ust. 1 rozporządzenia). W § 20 ust. 2 rozporządzenia zostało wskazane, jakie okoliczności bada i ustala organ podczas weryfikacji wniosku, a w § 20 ust. 3 zostały wymienione konsekwencje ustalenia
w następstwie weryfikacji wniosku, iż wnioskodawca nie spełnia warunków określonych § 4 pkt 1-3, 6 i 7 lub § 11 rozporządzenia lub gdy wnioskodawca nie jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1 ha, współwłaścicielem tego gospodarstwa wraz z małżonkiem ani właścicielem takiego gospodarstwa. W przypadku takim ustaleń kierownik biura powiatowego agencji,
w drodze decyzji, odmawia przyznania renty strukturalnej. Ustalenie zaś faktu spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek do uzyskania renty strukturalnej, pozwala kierownikowi biura powiatowego agencji na wydanie postanowienia
o spełnieniu tych warunków (vide: § 20 ust. 4 rozporządzenia). Dopiero w takim postanowieniu zawierane jest pouczenie dla wnioskodawcy o warunkach dotyczących formy, sposobu i terminu przekazania gospodarstwa rolnego oraz zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej oraz informacja o ustaleniach dotyczących spełnienia przez wskazanego we wniosku przejmującego gospodarstwo, warunku posiadania kwalifikacji zawodowych. Z § 20 ust. 7 rozporządzenia wynika wprost, iż obowiązek przekazania przez wnioskodawcę gospodarstwa rolnego oraz zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej winien być wypełniony w ciągu 6 miesięcy od daty otrzymania pozytywnego postanowienia o spełnieniu warunków do uzyskania renty strukturalnej.
W niniejszej sprawie bezsporna jest okoliczność, iż skarżący nie czekając
na zweryfikowanie jego wniosku przez organ, wyzbył się w dniu [...] sierpnia 2004 r. gospodarstwa rolnego. Nastąpiło to 14-go dnia od daty złożenia wniosku, podczas gdy ustawowy termin weryfikacji wniosku skarżącego upłynąć miał dopiero [...] września 2004 r. Zdaniem Sądu, nawet przyjęcie, że wcześniejsze wyzbycie się gospodarstwa rolnego było następstwem rady udzielonej przez pracownika biura agencji, nie mogłoby zmienić prawnej oceny sprawy. Kierownik powiatowego biura agencji nie mógłby bowiem - wobec jednoznacznego brzmienia § 20 ust. 3 rozporządzenia nakazującego wydanie w takim przypadku decyzji odmawiającej przyznania renty strukturalnej - sanować skutku działania wnioskodawcy. Błędne pouczenie skarżącego, o ile miało miejsce, może rodzić jedynie odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego. Skarżący akcentując potrzebę celowościowej wykładni przepisów rozporządzenia, pomija fakt, że renty strukturalne ze środków unijnych są przyznawane jedynie
do wysokości limitu określonej w Planie Rozwoju Obszarów wiejskich. Wyczerpanie na dany rok limitu takich środków ma ten skutek, że dla wnioskodawcy spełniającego przesłanki do uzyskania renty strukturalnej, przesuwa początkowy moment pobierania renty albowiem w takiej sytuacji przekazanie gospodarstwa rolnego i zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej warunkujące uzyskanie decyzji o przyznaniu renty strukturalnej, może nastąpić dopiero w okresie
od 1 stycznia do 30 czerwca następnego roku (vide: § 22 rozporządzenia). Nadto
z przepisów rozporządzenia wynika wprost, że decyzję o przyznaniu renty strukturalnej może uzyskać jedynie ten wnioskodawca, który otrzymał pozytywne postanowienie o spełnieniu warunków do uzyskania renty wydane w oparciu o § 20 ust. 4 rozporządzenia (§ 21 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia). Organ kierując się wykładnią celowościową, musiałby więc złamać ściśle określone reguły postępowania w sprawie przyznania rent strukturalnych.
Mając powyższe na uwadze Sąd nie znalazł podstaw do postawienia organowi zarzutu niezgodnego z prawem działania przy wydawaniu zaskarżonej decyzji
i dlatego skargę jako bezzasadną oddalił (art. 152 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. nr 153, poz. 1270).