Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

II SA/Bk 44/07 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2007-04-05

0
Podziel się:

1. Sens przepisu § 4 pkt 2 Rozporządzenia RM z 30.04.2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych, objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, należy poszukiwać w jego związkach z innymi obowiązującymi na obszarze RP aktami prawnymi, definiującymi pojęcia "rolnik" i "prowadzenie gospodarstwa rolnego", zwłaszcza zaś tymi aktami, których przepisy wykazują funkcjonalne powiązanie z emerytalno-rentowym zabezpieczeniem producentów rolnych.
2. Ujęty w punkcie 2 § 4 wskazanego wyżej rozporządzenia warunek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 10 lat poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną, zawiera słowo "nieprzerwanie", stąd w stanie faktycznym wskazującym na przerwy (przerwę) w prowadzeniu działalności rolniczej, nie można upatrywać spełnienia powyższej przesłanki.

Tezy

  1. Sens przepisu § 4 pkt 2 Rozporządzenia RM z 30.04.2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych, objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, należy poszukiwać w jego związkach z innymi obowiązującymi na obszarze RP aktami prawnymi, definiującymi pojęcia "rolnik" i "prowadzenie gospodarstwa rolnego", zwłaszcza zaś tymi aktami, których przepisy wykazują funkcjonalne powiązanie z emerytalno-rentowym zabezpieczeniem producentów rolnych.
  1. Ujęty w punkcie 2 § 4 wskazanego wyżej rozporządzenia warunek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 10 lat poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną, zawiera słowo "nieprzerwanie", stąd w stanie faktycznym wskazującym na przerwy (przerwę) w prowadzeniu działalności rolniczej, nie można upatrywać spełnienia powyższej przesłanki.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Elżbieta Stasiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 22 marca 2007 r. sprawy ze skargi S.W. na decyzję Dyrektora P.Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania renty strukturalnej - oddala skargę. -

Uzasadnienie

Skarga została wniesiona na tle następujących okoliczności:

Skarżący S.W. złożył w dniu [...].06.2006r. w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w K. wniosek o przyznanie renty strukturalnej.

Do wniosku S.W. załączył dokumenty umożliwiające jego weryfikację między innymi zaświadczenie z KRUS nr [...]/2006 z dnia [...].05.2006r., potwierdzające podleganie ubezpieczeniu społecznemu strony jako rolnika w okresie od 01.01.1991r. do 31.03.1995r. i od 27.09.2001r. z mocy ustawy w zakresie emerytalno-rentowym oraz wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim.

W związku z tym, że zaświadczenie z KRUS, o którym mowa wyżej wykazywało przerwę w ubezpieczeniu społecznym rolników. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w dniu 28.07.2006r. wystosował wezwanie do skarżącego

do złożenia wyjaśnień w powyższej kwestii. Dodatkowo Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w K. wystąpił z wnioskiem do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówki Terenowej w K. o udostępnienie danych ze zbioru danych osobowych opisujących historię zmian w ubezpieczeniu S.W. , która mogła mieć wpływ na ustalenie czy wnioskodawca nieprzerwanie prowadził działalność rolniczą w okresie od marca 1993r. do września 2001r.

W dniu 03.08.2006r. Pan S.W. złożył pod odpowiedzialnością karną oświadczenie, że przebywał za granicą, a gospodarstwo swoje przekazał w opiekę S.Ś. Ponadto Palcówka Terenowa KRUS w odpowiedzi na wniosek o udostępnieniu danych wyjaśnił, że S.W. w okresie od 31.03.1995r. do 26.09.2001r. nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników gdyż przebywał w USA i nie prowadził osobiście działalności rolniczej. W zasobach KRUS znajdują się oświadczenia, że w wyżej wymienionym czasie gospodarstwo S.W. użytkował i czerpał z niego korzyści S.Ś.

Realizując art. 10 kpa, S.W. w dniu 08.09.2006r. został poinformowany o możliwości zapoznania się i wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego w sprawie o przyznanie renty strukturalnej

(zwrotne potwierdzenie odbioru). Z przysługującego prawa strona nie skorzystała.

W związku z powyższym Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w K.

w dniu [...].09.2006r. wydał decyzję (nr [...]), w której odmówił S.W. przyznania renty strukturalnej. W uzasadnieniu podał, iż S.W. nie spełnił warunku wymaganego do uzyskania renty strukturalnej ponieważ zgodnie z § 4 pkt 2 Rozporządzenia RM w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielenia pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich nie prowadził nieprzerwanie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym w okresie co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną.

Odwołanie skarżącego od powyższego decyzji nie zostało uwzględnione Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. decyzją z dnia [...] grudnia 2006r. orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji pierwszoinstancyjnej. Organ odwoławczy w uzasadnieniu swojej decyzji przytoczył treść § 4 opisanego wcześniej rozporządzenia w sprawie rent strukturalnych, precyzującego materialnoprawne przesłanki uzyskania takiej renty i wskazał, że skarżący winien był spełnić między innymi warunek określony w § 4 pkt 2 tj. prowadzenia nieprzerwanie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym w okresie, co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną. Określenie czy wnioskujący o przyznanie renty strukturalnej spełnia w/w warunek odbywa się na podstawie załączonych do wniosku dokumentów, których rodzaj Ustawodawca określił w § 19 ust. 3 cytowanego rozporządzenia. Paragraf ten oprócz dokumentów potwierdzających posiadanie gospodarstwa rolnego na własność wraz z określoną powierzchnią łączną w punkcie 1
wymienia zaświadczenie właściwej jednostki organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) o okresach podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w ostatnich 10 latach przed złożeniem wniosku o rentę strukturalną.

W niniejszej sprawie okres, co najmniej 10 lat prowadzenia działalności rolniczej na własny rachunek przez odwołującego to okres od czerwca 1996r.

do czerwca 2006r.

Dowodem świadczącym o nieprowadzeniu przez S.W. działalności rolniczej na własny rachunek jest zaświadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówki Terenowej w K. z dnia [...].08.2006r. nr ż>ś, które wykazuje w okresie od 1.04.1995r. do 26.09.2001r. przerwę w podleganiu przez odwołującego w/w ubezpieczeniu. A zatem w weryfikowanym 10-letnim okresie bezpośrednio przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej S.W. nie podlegał ubezpieczeniu w KRUS przez 5 lat. Ponadto KRUS przekazał informację, iż wyżej w cytowanym okresie S.W. został wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników, bowiem przebywając w USA nie prowadził osobiście działalności rolniczej, natomiast gospodarstwo S.W. użytkował S.Ś. (powyższe zostało ustalone w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez KRUS).

Innym dowodem na powyższą okoliczność jest oświadczenie Strony postępowania złożone pod odpowiedzialnością karną, że podczas jego nieobecności w kraju gospodarstwo swoje przekazał w opiekę S.Ś.

Nadto w toku postępowania odwoławczego placówka Terenowa KRUS

w K. przekazała potwierdzoną za zgodność z oryginałem decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...].02.1997r. (znak [...]) o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników, mocy której S.W. i M.W. od 20.03.1993r. zostali wyłączeni z ubezpieczenia społecznego rolników na podstawie art. 7 i 16 oraz art. 6 pkt 1 z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998r. nr 7 poz. 25 ze zm.)

Powyższa decyzja stanowi dowód na okoliczność wystąpienia przerwy

w prowadzeniu działalności rolniczej na własny rachunek przez odwołującego

w okresie 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną. Wyłączenie odwołującego w podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników trwało przez okres około 5 lat w ostatnich 10-ciu latach bezpośrednio przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej i okresu tego nie można uznać, za wykonywanie zawodowej stałej i osobistej działalności związanej z gospodarstwem rolnym przez S.W.

W odwołaniu strona podnosiła, że nie zaprzestała działalności rolniczej, bowiem kierowała gospodarstwem przebywając za granicą. Zdaniem organu odwoławczego takie zachowanie może być uznane co najwyżej za sprawowanie swoistego nadzoru właścicielskiego, którego nie można utożsamiać z wykonywaniem zwykłych czynności składających się na prowadzenie gospodarstwa.

Podając za wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2005r.

(I UK 16/2005) prowadzenie działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy

z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998r.

nr 7 poz. 25 ze zm. ) oznacza prowadzenie na własny rachunek przez posiadacza gospodarstwa rolnego działalności zawodowej, związanej z tym gospodarstwem stałej i osobistej oraz mającej charakter wykonywanej pracy lub innych zwykłych czynności wiążących się z jego prowadzeniem.

Organ odwoławczy odmówił mocy dowodowej dołączonym do odwołania dokumentom, które zdaniem odwołującego miały potwierdzać prowadzenie przez niego nieprzerwanie działalność rolniczą na własny rachunek, bowiem dotyczyły one z okresu, który nie podlegał weryfikacji z tytułu spełnienia przez S.W. warunków do otrzymania renty strukturalnej. Zgodnie z przepisami cytowanego rozporządzenia weryfikacji podlegały lata od 1996r. do 2006r. Załączone opłaty za wypożyczenie kombajnu dotyczyły lat 1993-1995, dowód przyjęcia ziemniaków na punkt skupu posiadał datę wystawienia 24.04.1993r. zaświadczenie o dostawie mleka dotyczyły lat 1994 i 1995. Natomiast dokumenty potwierdzające ubezpieczenia w PZU budynków nie są dowodem na okoliczność prowadzenia działalności rolniczej na własny rachunek. Należy również podkreślić, że sam fakt bycia właścicielem bądź współwłaścicielem gospodarstwa rolnego nie jest dowodem na prowadzenie działalności rolniczej na własny rachunek. Stąd organ II instancji podtrzymał ustalenie, iż skarżący
nie spełnił warunków do uzyskania renty strukturalnej.

W skardze na tę decyzję S.W. zarzucił organowi błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że nie spełnił warunku prowadzenia działalności rolniczej w okresie 10 lat poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną w sytuacji gdy zaświadczenie z KRUS o niepodleganiu ubezpieczenia w okresie od 01.04.1995r. do 26.09.2001r. potwierdza jedynie fakt niepodlegania ubezpieczeniu co nie jest równoznaczne z zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej. Zaświadczenie z KRUS potwierdziło jedynie spełnienie warunku podlegania co najmniej przez 5 lat ubezpieczeniu i nieposiadaniu zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Zdaniem skarżącego prawidłowa ocena materiału dowodowego wskazuje, iż skarżący prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą na własny rachunek korzystając w latach nieobecności w kraju z pomocy osób trzecich, które pracowały na jego rzecz, w jego imieniu i pod jego kierownictwem. Nadto skarżący podnosił zarzut błędnej wykładni pojęcia "prowadzenia działalności
gospodarczej", które nie jest tożsame z koniecznością bezpośredniej, fizycznej pracy przy produkcji rolnej i oznacza również kierownictwo oraz zarządzanie gospodarstwem rolnym. Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie bądź stosowną zmianę decyzji oraz zwrot kosztów postępowania.

Organ wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu albowiem organ odmawiając przyznania skarżącemu renty strukturalnej nie naruszył przepisów prawa materialnego,

a odmowę decyzji wydał po przeprowadzeniu w sposób prawidłowy postępowania administracyjnego. Sądowa kontrola działalności administracji publicznej sprawowana jest zaś pod względem zgodności z prawem tj. według kryterium legalności, chyba, że ustawy stanowią inaczej (vide: art. 1 § 2 ustawy z 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych). Zaskarżona decyzja nie narusza przepisów regulujących warunki i tryb przyznania rent strukturalnych w ramach realizacji unijnego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ustawie z dnia

28 listopada 2003r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. z 2003r. Nr 229, poz. 2273 z późn. zmianami) zostało udzielone w art. 3 ust. 2 pkt 1 Radzie Ministrów upoważnienie do określenia w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków i trybu udzielania, wstrzymywania, zawieszania, zwracania i zmniejszania pomocy finansowej na działania objęte planem. Takie rozporządzenie w odniesieniu do rent strukturalnych jako jednego z działań objętych planem pomocy, zostało przez Radę Ministrów wydane w dniu

30 kwietnia 2004r. (Dz. U. z 2004r. Nr 114, poz. 1191 z późn. zmianami). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia rentę strukturalną przyznaje się producentowi rolnemu będącym osobą fizyczną prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwanemu dalej "rolnikiem", jeżeli łącznie spełnia on warunki wymienione w punktach od 1-go do 7-go tegoż paragrafu. Punkt 2-gi stanowi o warunku prowadzenia nieprzerwanie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym w okresie co najmniej 10 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną i podlegania przez okres co najmniej 5 lat ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników zwanemu dalej ubezpieczeniem emerytalno-rentowym". Przepisy rozporządzenia samodzielnie nie definiują pojęć "rolnik" i "prowadzenie nieprzerwanie" działalności rolniczej albowiem zawarty w § 2 słownik pojęć rozporządzenia wyjaśnia jedynie znaczenie słów
"działalność rolnicza", "najniższa emerytura" i "następca". Również przepisy unijne regulujące sprawy związane ze wspieraniem rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) nie definiują pojęcia "prowadzenie" gospodarstwa rolnego wskazując jedynie na wymóg, by osoba przekazująca gospodarstwo prowadziła je "przez 10 lat poprzedzających" jego przekazanie (vide: art. 11 pkt 1 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z EFOGR - Dz. U. UE z 1999r. Nr 160, poz. 80 ze zmianami).

W tej sytuacji sensu przepisu § 4 pkt 2 Rozporządzenia RM z 30.04.2004r. należy poszukiwać w jego związkach z innymi obowiązującymi na obszarze RP aktami prawnymi, definiującymi pojęcia "rolnik" i "prowadzenie gospodarstwa rolnego", zwłaszcza zaś tymi aktami, których przepisy wykazują funkcjonalne powiązanie z emerytalno-rentowym zabezpieczeniem producentów rolnych. Organy administracji orzekające w sprawie prawidłowo zatem sięgnęły do definicji rolnika zawartej w art. 6 pkt 1 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz. U. z 1998r. Nr 7, poz. 25 ze zmianami), zgodnie z którą za rolnika uznaje się "pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą

w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym". Rozumienie słów "prowadzenie działalności rolniczej" zawartych w cytowanej definicji było wielokrotnie przedmiotem analizy Sądu Najwyższego i sądów powszechnych.

I tak w wyroku z dnia 29.09.2005r. (sygn. I UK 16/05 -OSNP 2006/17-18/278) Sąd Najwyższy stwierdził, że prowadzenie działalności rolniczej w rozumieniu

art. 6 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oznacza prowadzenie na własny rachunek przez posiadacza gospodarstwa rolnego działalności zawodowej, związanej z tym gospodarstwem, stałej i osobistej oraz mającej charakter wykonywania pracy lub innych zwykłych czynności wiążących się z jej prowadzeniem. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy powołując się na uchwałę składu siedmiu sędziów z 30 maja 1988r. (sygn. III UZP 8/88) wskazał,

iż praca lub zwykłe czynności związane z prowadzeniem gospodarstwa wprawdzie nie muszą mieć charakteru pracy fizycznej i mogą polegać na zarządzaniu gospodarstwem, ale to zarządzanie gospodarstwem powinno wówczas mieć charakter zawodowej, stałej, osobistej i realizującej interesy zarządzającego działalności rolniczej. Pojęcie "prowadzenie działalności rolniczej" mieści w sobie cały zespół czynności ale istota tego pojęcia tkwi w osobistym charakterze prowadzenia gospodarstwa rolnego. Nieobecność osoby w kraju uniemożliwia zajmowanie się gospodarstwem rolnym w sposób opisany ustawą chyba, że ma charakter krótkotrwały i nie dochodzi do zerwania związku takiej osoby z gospodarstwem rolnym. Jak stwierdził Sąd Najwyższy, przyjęte wyżej rozumienie pojęcia prowadzenia działalności rolniczej znajduje dodatkowe potwierdzenie w ustawie

z 1 kwietnia 2003r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592), która do cech pojęcia rolnika indywidualnego zalicza między innymi, osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego, wprowadzając domniemanie, że taki stan rzeczy występuje, gdy dana osoba podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej.

Odnosząc powyższą interpretację do wymogu wynikającego z § 4 pkt 2 Rozporządzenia RM z 30 kwietnia 2004r. i uwzględniając fakt, iż ujęty w punkcie

2 § 4 warunek prowadzenia gospodarstwa rolnego przez okres 10 lat poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną zawiera słowo "nieprzerwanie", należy dojść do wniosku, iż w stanie faktycznym wskazującym na przerwy (przerwę) w prowadzeniu działalności rolniczej, nie można upatrywać spełnienia powyższej przesłanki. Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy były bezsporne. Skarżący, czemu nie zaprzeczył, w podlegających ocenie okresie

10-ciu lat poprzedzających złożenie wniosku o rentę strukturalną przez pięć lat przebywał w USA dokąd wyjechał w celach zarobkowych.

Przez ten pięcioletni okres skarżący i jego małżonka byli wyłączeni

z ubezpieczenia społecznego rolników zaś gospodarstwo rolne użytkowała osoba trzecia (S.Ś.), przy czym jak wskazał organ I instancji w uzasadnieniu swojej decyzji, w zasobach KRUS znajdują się oświadczenia, że S.Ś. - użytkujący gospodarstwo rolne skarżącego, czerpał z tego gospodarstwa korzyści.

Jak stanowi § 19 pkt 3 Rozporządzenia RM z 30 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich, dokumentami potwierdzającymi okoliczności, o których mowa w § 18 ust. 5 pkt 2 (tj. okres prowadzenia działalności rolniczej w ostatnich 10 latach przed złożeniem wniosku) są poza dokumentami wymienionymi w § 19 ust. 2:

1) zaświadczenie właściwej jednostki organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w okresach podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej;

2) oświadczenie o prowadzeniu działalności rolniczej w okresach nieobjętych ubezpieczeniem, o którym mowa z pkt 1

Dane wynikające z oświadczenia strony podlegają weryfikacji organu.

W sytuacji gdy oświadczenie wskazuje na faktyczną przerwę w prowadzeniu działalności rolniczej, obowiązkiem organu jest dokonanie oceny spełnienia przez stronę wymogu "nieprzerwanego prowadzenia" gospodarstwa rolnego przez okres wskazany przez ustawodawcę. Taka ocena przeprowadzona została w niniejszym postępowaniu administracyjnym. Jest to ocena zgodna z funkcjonalną i systemową wykładnią pojęcia "prowadzenie" działalności rolniczej. Oparta na tej ocenie decyzja nie naruszyła prawa.

Z tych przyczyn zarzuty skargi Sąd uznał za niezasadne a w konsekwencji skargę oddalił (art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270).

Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)