Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

II OSK 489/09 - Wyrok NSA z 2010-03-04

0
Podziel się:

podstawowym warunkiem dla stwierdzenia istnienia materialnoprawnej podstawy wymierzenia grzywny organowi administracji publicznej w oparciu o art. 154 § 1 p.p.s.a. jest upływ terminu do wykonania wyroku wyznaczonego przez sąd administracyjny do wydania aktu lub podjęcia czynności bądź też upływ ustawowego terminu. Wyraźnego zaznaczenia wymaga przy tym fakt, iż działania organu podjęte po wniesieniu skargi nie stanowią podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi, tylko z tego względu, że organ podjął czynności do realizacji, których był zobowiązany.

Tezy

podstawowym warunkiem dla stwierdzenia istnienia materialnoprawnej podstawy wymierzenia grzywny organowi administracji publicznej w oparciu o art. 154 § 1 p.p.s.a. jest upływ terminu do wykonania wyroku wyznaczonego przez sąd administracyjny do wydania aktu lub podjęcia czynności bądź też upływ ustawowego terminu. Wyraźnego zaznaczenia wymaga przy tym fakt, iż działania organu podjęte po wniesieniu skargi nie stanowią podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi, tylko z tego względu, że organ podjął czynności do realizacji, których był zobowiązany.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Maria Czapska-Górnikiewicz /spr./ Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska Sędzia NSA del. Jerzy Solarski Protokolant: Paweł Konicki po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej W. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 listopada 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 852/08 w sprawie ze skargi W. W. na niewykonanie wyroku w sprawie II SA/Kr 1134/06 przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie - Powiat Grodzki 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza od Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie na rzecz W. W. kwotę 400 (słownie: czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 listopada 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę W. W. na niewykonanie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie Powiat Grodzki wyroku tego Sądu z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1134/06.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, iż W. W., działając przez pełnomocnika J. W., wniósł stosownie do treści art. 154 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- zwanej dalej p.p.s.a.) skargę na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie w wykonaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie "(...) z 19 lutego 2008 r., sygn. akt: II SA/Kr 1134/06(...)" oraz wniósł o wymierzenie temu organowi grzywny w maksymalnej wysokości.

W odpowiedzi na skargę Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie, wnosząc o jej oddalenie, wskazał, że przy piśmie z dnia 25 czerwca 2008 r. (data wpływu: 2 lipca 2008 r.), Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie zwrócił Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego akta sprawy wraz z kserokopią prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2008 r. wydanego po rozpatrzeniu sprawy ze skargi W. W. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] sierpnia 2006 r. Natomiast pismem z dnia 7 lipca 2008 r. (data wpływu: 7 lipca 2008 r.), W. W. wezwał Powiatowego Inspektora do wykonania wyroku Sądu z dnia 10 marca 2008 r. Decyzja umarzająca postępowanie administracyjne prowadzone z wniosku lokatorów w sprawie stanu technicznego budynku nr [...] przy ul. [...] w [...] została wydana przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu [...] września 2008 r.

W ocenie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego wezwanie do wykonania wyroku Sądu Administracyjnego nastąpiło przedwcześnie, a wydanie decyzji z [...] września 2008 r. z uwagi na skomplikowany charakter sprawy nastąpiło z zachowaniem 2 miesięcznego terminu określonego w art. 35 § 3 k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie rozpoznając wniosek W. W. stwierdził, iż przedmiotem sprawy jest wykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1134/06, a nie jak wskazał skarżący w skardze z dnia ,,19 lutego 2008 r. sygn. akt. II SA/Kr 1134/06". Błąd ten stanowił w ocenie Sądu oczywistą omyłkę pisarską.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji zestawienie treści art. 154 § 1 p.p.s.a. i art. 154 § 3 p.p.s.a. prowadzi do wniosku, że jeżeli organ po pisemnym wezwaniu przez stronę do wykonania wyroku sądu lub załatwienia sprawy, wykona wyrok lub załatwi sprawę i uczyni to przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego, to nie pozostaje on w bezczynności. Instytucja, bowiem wezwania organu ma służyć temu, aby organ administracji wykonał wyrok lub załatwił sprawę zanim będzie konieczna interwencja sądu administracyjnego. Dopiero, zatem gdy organ administracji po wezwaniu nie wykona wyroku lub nie załatwi sprawy albo gdy uczyni to dopiero po wniesieniu przez stronę skargi na bezczynność, wówczas istnieje przesłanka do ukarania organu grzywną, o której mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a.

W przedmiotowej sprawie bezsprzecznym jest fakt, że skarżący przed wystąpieniem do Sądu, pisemnie wezwał Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie do wykonania wyroku Sądu z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1134/06. Uczynił to pismem z dnia 7 lipca 2008 r., co też przyznał sam organ. Wobec tego skarżący spełnił wymóg zawarty w art. 154 § 1 p.p.s.a. i skarga jego jest dopuszczalna.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny skarga z art. 154 § 1 p.p.s.a. może być wniesiona tylko w jednym z dwóch przypadków: niewykonania przez organ administracji publicznej wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność albo bezczynności organu administracji publicznej po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności. W rozpatrywanej sprawie nie zaistniała pierwsza sytuacja, bowiem wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 10 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1134/06 uchylono decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z [...] sierpnia 2006 r. oraz poprzedzającą ją decyzję organu l instancji. Jest to, zatem druga z sytuacji opisanych w § 1 art. 154 p.p.s.a., której zaistnienie umożliwia wniesienie skargi na podstawie tego przepisu.

Odwołując się do poglądów doktryny, Sąd pierwszej instancji wskazał, iż z bezczynnością organu administracji publicznej w rozumieniu art. 154 p.p.s.a. mamy do czynienia wtedy, gdy właściwy organ w tym wypadku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie, po wydaniu przez sąd prawomocnego wyroku, uwzględniającego na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lub 2 albo § 2, art. 146 - 148 lub 150 p.p.s.a. skargę na akt lub czynność w zakresie określonym w art. 3 § 2 pkt 1- 7 p.p.s.a. i uchylającym lub stwierdzającym nieważność zaskarżonego aktu lub czynności, nie wydał stosownego aktu lub nie dokonał czynności w powtórnie prowadzonym postępowaniu w wykonaniu wyroku sądu administracyjnego. Nie pozostawiał, zatem zdaniem Sądu żadnych wątpliwości fakt, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nie pozostaje w stanie bezczynności. W dniu [...] września 2008 r. wydał on, bowiem decyzję, którą umorzył postępowanie administracyjne prowadzone z wniosku lokatorów w sprawie stanu technicznego budynku nr [...] przy ul. [...] w
[...]. Uczynił to po pisemnym wezwaniu skarżącego do wykonania wyroku (wezwanie z 7 lipca 2008 r.), a przed wniesieniem skargi na bezczynność z art. 154 p.p.s.a. do sądu (skarga wniesiona osobiście w dniu 4 sierpnia 2008 r.) i przed interwencją sądu (rozprawa w dniu 28 listopada 2008 r.). Skoro tak, to nie tylko organ nie pozostawał w bezczynności, ale i brak jest podstaw do wymierzenia temu organowi z tego tytułu grzywny, o której mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a. Organ ten wydał, bowiem akt administracyjny w terminie określonym w art. 35 k.p.a. Gdyby to załatwienie nastąpiło z przekroczeniem tych terminów byłaby to ewentualna podstawa do rozważenia ukarania organu grzywną z art. 154 p.p.s.a.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, jeśli Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie wydał decyzję po prawomocnym wyroku Sądu z dnia 10 marca 2008 r. i po uprzednim pisemnym wezwaniu skarżącego do jego wykonania, a przed wniesieniem skargi z art. 154 p.p.s.a., to fakt ten świadczy o wykonaniu ww. wyroku, stanowiąc wystarczającą przesłankę do uznania za niezasadną skargę W. W., opartą na tym przepisie.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł W. W., zaskarżając go w całości i zarzucając mu na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a to:

  1. art. 153 § 1 i 3 p.p.s.a. przez oddalenie skargi i przyjęcie, iż w sprawie nie ma miejsca bezczynność organu po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności, albowiem Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie- Powiat Grodzki, wydając decyzję nr [...] w dniu [...] września 2008 r. uczynił to zanim skarżący wniósł do Sądu skargę na bezczynność, gdy tymczasem jak wynika to z akt sprawy i uzasadnienia zaskarżonego wyroku złożenie skargi miało miejsce w dniu 4 sierpnia 2008 r., a więc ww. decyzja została wydana po przeszło 27 dniach od wniesienia skargi na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w wykonaniu wyroku Sądu z dnia 10 marca 2008 r. w sprawie II SA/Kr 1134/06;
  1. art. 154 § 3 p.p.s.a. przez oddalenie skargi z przyczyn wskazanych powyżej, gdy tymczasem załatwienie sprawy po wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi, a tym samym skarga na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w wykonaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie II SA/Kr 1134/06 była uzasadniona, bowiem złożona została 27 dni przed wydaniem decyzji przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego i decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z dnia [...] września 2008 r. nie mogła stanowić podstawy do oddalenia skargi;
  1. art. 133 § 1 w związku z art. 151 oraz art. 45 p.p.s.a. w związku z pominięciem przy rozstrzygnięciu dokumentów załączonych do pisma procesowego strony z dnia 21 listopada 2008r. w tym kompletnych akt sprawy oznaczonej nr [...], a przekazanej Sądowi wraz z aktami o sygn. akt SAB/Kr 112/08, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności sprawa nie przedstawiała się jako skomplikowana wymagająca rozstrzygnięcia w przedłużonym 2 miesięcznym terminie (art. 35 k.p.a.), ani nie wyjaśniono na czym skomplikowany charakter sprawy miał polegać.

Wskazując na powyższe podstawy kasacji skarżący wniósł o uchyleniu zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie oraz o zasądzenie na podstawie art. 203 pkt 1 p.p.s.a. kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniesionej skargi kasacyjnej skarżący wskazał, iż Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przekazał do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wyłącznie skargę, odpowiedź na skargę i potwierdzoną za zgodność kopię decyzji [...]. Dołączone do pliku "Zawiadomienie" dotyczyło natomiast innej sprawy. Sąd pierwszej instancji, nie posiadając kompletnych akt oraz nie uwzględniając dokumentów załączonych do pisma strony z dnia 21 listopada 2008 r., w tym kopii potwierdzenia złożenia skargi na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w przekazaniu kompletnych akt w terminie przewidzianym art. 54 § 2 p.p.s.a. wraz z wnioskiem o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 55 § 2 p.p.s.a. i art. 154 § 6 p.p.s.a., nie wyjaśnił rozbieżności pomiędzy twierdzeniem strony, że sprawa jest prosta i powinna być załatwiona w ciągu miesiąca, a dowolnym twierdzeniem organu nadzoru budowlanego, niepopartym żadnymi dowodami ilustrującymi podejmowanie przez organ kolejnych czynności.

W dniu 2 lipca 2008 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego otrzymał od organu II instancji akta sprawy sygn. II SA/Kr 1134/06 wraz z uzasadnieniem wyroku. Stosownie do art. 35 k.p.a. organ był obowiązany zająć stanowisko w sprawie niezwłocznie, najpóźniej do 1 sierpnia 2008 r. Skarżący odwołując się do orzecznictwa sądów administracyjnych wskazał, iż sprawa oceniana przez organ kilka lat nie jest sprawą skomplikowaną zaś miesięczny termin na jej załatwienie należy traktować jako maksymalny. Skarga na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w wykonaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 10 marca 2008 r. została natomiast złożona w dniu 4 sierpnia 2008 r. Po 27 dniach, tj. w dniu [...] września organ wydał decyzję w sprawie, nie dokumentując ewentualnych uprzednio wykonanych czynności, jakie uzasadniałyby dwumiesięczny termin do wykonania wyroku w sprawie II SA/Kr 1134/06, czego Sąd pierwszej instancji nie mógł stwierdzić nie posiadając kompletnych akt przekazanych przez
Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Jak podkreślił skarżący, jeżeli między dokumentami przekazanymi przez skarżącego, a dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy zachodzą rozbieżności, to obowiązkiem Sądu jest te rozbieżności wyjaśnić, a czego Sąd pierwszej instancji w rozpoznawanej sprawie nie uczynił i czym naruszył postanowienia art. 133 § 1 p.p.s.a. w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwione podstawy.

W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego była skarga na niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 1134/06 przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego wniesiona w oparciu o art. 154 p.p.s.a.

Istota wniosku opartego na wymierzeniu grzywny, o jakiej mowa w art. art. 154 § 1 p.p.s.a. sprowadza się do żądania zastosowania przez sąd określonych środków prawnych w stosunku do podmiotu będącego w zwłoce w realizacji swych obowiązków. Trzeba jednak podkreślić, iż skarga ta jest odmiennym środkiem prawnym od skargi na bezczynność. Nie można utożsamiać sprawy o niewykonanie wyroku sądu z wnioskiem o wymierzenie organowi grzywny ze sprawą ze skargi na bezczynność organu (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2008 r. sygn. akt II OZ 786/08 niepubl.). O ile, bowiem ta ostatnia ma na celu ustalenie, czy organ jest zobowiązany w określonej sytuacji do wydania aktu administracyjnego, a w przypadku pozytywnego ustalenia tej okoliczności i stwierdzenia, że pozostaje w bezczynności, do nakazania podjęcia określonych czynności, to skarga, o jakiej mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a. zmierza do wymierzenia organowi sankcji za niewykonanie wyroku sądu w sytuacji określonej tą normą prawną.
Podkreślić należy, iż sam ustawodawca wskazał w § 3 art. 154 p.p.s.a., że samo wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi. Oznacza to, iż podstawowym warunkiem dla stwierdzenia istnienia materialnoprawnej podstawy wymierzenia grzywny organowi administracji publicznej w oparciu o art. 154 § 1 p.p.s.a. jest upływ terminu do wykonania wyroku wyznaczonego przez sąd administracyjny do wydania aktu lub podjęcia czynności bądź też upływ ustawowego terminu. Wyraźnego zaznaczenia wymaga przy tym fakt, iż działania organu podjęte po wniesieniu skargi nie stanowią podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi, tylko z tego względu, że organ podjął czynności do realizacji, których był zobowiązany. Odmienna wykładnia prowadziłaby do przyjęcia, że organowi administracyjnemu w skardze wniesionej na podstawie art. 154 § 1 p.p.s.a. przysługują uprawnienia autokontrolne (art. 54 § 3 p.p.s.a.), co jest
niedopuszczalne ze względu na fakt, iż skargi określone w art. 54 i art. 154 p.p.s.a stanowią dwie samodzielne, odrębne instytucje. Skoro, więc ustawodawca nie wskazał na możliwość uwzględnienia złożonej skargi w całości przez organ, zakreślając termin do jej uwzględniania, jak ma to miejsce w art. 54 § 3 p.p.s.a., to należy przyjąć, iż w przypadku skargi opartej na art. 154 p.p.s.a. nie ma możliwości zastosowania trybu autokontrolnego, a wydanie aktu przez organ po wniesieniu skargi na bezczynność, jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie, nie sanuje stanu pozostawania w bezczynności organu po wydaniu wyroku sądowego.

Mając przedstawione wyżej uwarunkowania na uwadze za błędny należało uznać pogląd Sądu pierwszej instancji, wyrażony w uzasadnieniu skarżonego wyroku, iż Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Krakowie nie pozostaje w stanie bezczynności, skoro wydał w dniu [...] września 2008 r. decyzję, którą umorzył postępowanie administracyjne i "uczynił to po pisemnym wezwaniu skarżącego do wykonania wyroku (wezwanie z 7 lipca 2008 r.), a przed wniesieniem skargi na bezczynność z art. 154 p.p.s.a. do sądu (skarga wniesiona osobiście w dniu 4 sierpnia 2008 r.) i przed interwencją sądu (rozprawa w dniu 28 listopada 2008 r.)". Pozostawiając na marginesie wadliwe stwierdzenie, że decyzja została wydana przed wniesieniem skargi, podkreślić należy, iż dla oceny zasadności skargi na bezczynność organu po wydaniu wyroku przez Sąd nie ma znaczenia okoliczność, iż po wniesieniu skargi organ wykonał wyrok, wydając rozstrzygnięcie w określonej sprawie. Takie stanowisko jest, bowiem sprzeczne z § 3 art. 154 p.p.s.a. Prowadzi to
również do wniosku o zasadności zarzutu skargi kasacyjnej dotyczącego naruszenia art. 154 § 3 p.p.s.a.

Zasygnalizować jednakże należy, iż fakt wykonania wyroku przed rozpoznaniem skargi jest jedną z okoliczności, którą Sąd winien wziąć pod uwagę przy określeniu wysokości wymierzonej ewentualnie grzywny. Okoliczności, które mają wpływ na wysokość wymierzonej kary muszą być zawsze przedmiotem szczegółowej analizy konkretnej sprawy, przy uwzględnieniu wszystkich warunków i to z punktu widzenia każdego z uczestników tegoż postępowania.

W niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji dokonując ustaleń stanu faktycznego sprawy, nie dysponował aktami administracyjnymi i w efekcie nie dokonał analizy czynności organu mających wpływ na rozpoznanie przedmiotowej skargi. Ponieważ w wyroku z dnia 10 marca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie określił terminu zobowiązującego organ do wydania aktu lub czynności, w sprawie zastosowanie znajdują terminy ustawowe do załatwienia sprawy (bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych w ciągu dwóch miesięcy). Termin ustawowy należy przy tym liczyć od dnia doręczenia akt organowi (por. art. 286 § 2 p.p.s.a.). Dopiero dokonanie oceny wszystkich okoliczności sprawy pozwoli Sądowi pierwszej instancji na ustalenie, czy został przekroczony termin do wydania rozstrzygnięcia przez organ, uzasadniający ziszczenie się przesłanek określonych w art. 154 § 1 p.p.s.a. Stąd za uzasadniony należało też uznać postawiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 133 § 1
w związku z art. 54 § 2 p.p.s.a. Rozpoznając ponownie sprawę Wojewódzki Sąd Administracyjny winien mieć na względzie uwagi wyżej przedstawione.

Z powyższych przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na mocy art. 203 pkt 1 p.p.s.a.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)