II GSK 831/08 - Postanowienie NSA z 2009-03-31

Tezy

Wezwanie przedsiębiorstwa energetycznego o przedłożenie taryfy, dokonane przez Prezesa URE na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r.- Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz 625 ze zm.), nie jest aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba Sędzia NSA Stanisław Gronowski (spr.) Sędzia NSA Maria Myślińska Protokolant Ewa Czajkowska po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej V. S. P. Spółki z o.o. w G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 maja 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 500/08 w sprawie ze skargi V. S. P. Spółki z o.o. w G. na wezwanie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie wezwania do przedstawienia taryfy dla obrotu energią elektryczną postanawia: oddalić skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 maja 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 500/08, wydanym w sprawie ze skargi V. S. P. Sp. z o.o. w G. na wezwanie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie wezwania do przedstawienia taryfy dla obrotu energią elektryczną, odrzucono skargę.

Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Pismem z dnia [...] grudnia 2007 r., uzupełnionym pismem z dnia [...] grudnia 2007 r., Prezes URE skierował do V. S. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G., zwanej dalej "skarżącą", wezwanie do przedstawienia taryfy dla obrotu energią elektryczną na okres 12 miesięcy, w zakresie grup taryfowych "G". W wykonaniu tego wezwania pismem z dnia [...] grudnia 2007 r. skarżąca złożyła wspomnianą taryfę, jednakże wniosła o umorzenie postępowania w sprawie, a to z uwagi na jego bezprzedmiotowość. Jak wywodziła na podstawie decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezesa URE) z dnia [...] listopada 2007 r. sygn. akt [...] została zwolniona z obowiązku przedkładania taryf dla energii elektrycznej do zatwierdzenia.

Pismem z dnia [...] grudnia 2007 r., działając w oparciu o art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", skarżąca wezwała Prezesa URE do usunięcia naruszenia prawa polegającego na skierowaniu do skarżącej w dniu [...] grudnia 2007 r., wezwania do przedstawienia taryfy do zatwierdzenia. Według skarżącej była ona zwolniona z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia, stosownie do art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.). Wniosła o anulowanie kwestionowanego wezwania, względnie wyeliminowanie go z obrotu prawnego w inny sposób oraz zniesienie wywołanych w tym zakresie skutków prawnych.

Wobec pozostawienia wniosku bez odpowiedzi skarżąca złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. skargę na ww. wezwanie z dnia [...] grudnia 2007 r. Jako podstawę prawną skargi wskazała przepis art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. W myśl art. 3 § 1 p.p.s.a. sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. W świetle zaś art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Skarżąca zarzuciła Prezesowi URE naruszenie art. 47 ust. 1 i art. 49 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne oraz naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności art. 50 § 1 k.p.a. Stosownie do art. 47 ust. 1 powołanej ustawy przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na żądanie Prezesa URE. Zgodnie z art. 49 ust. 1 tej ustawy Prezes URE może zwolnić przedsiębiorstwo energetyczne z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi, że działa ono w warunkach konkurencji, albo cofnąć udzielone zwolnienie w przypadku ustania warunków uzasadniających zwolnienie. W myśl zaś ust. 2 powołanego artykułu zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, może dotyczyć określonej części działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, w zakresie, w jakim
działalność ta prowadzona jest na rynku konkurencyjnym. Natomiast zgodnie z art. 50 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych.

Prezes URE wniósł o odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej, ewentualnie o jej oddalenie. Według Prezesa URE, powołującego się na stanowisko zajęte w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2006 r. II GSK 193/2006 (LEX nr 288183), dla oparcia skargi na przepisie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. musi istnieć ścisły związek pomiędzy ustaleniem, stwierdzeniem, lub potwierdzeniem (oraz ich odmowami) a możliwością realizacji uprawnienia (lub obowiązku) wynikającego z przepisu prawa. Taka zaś sytuacja nie zachodzi w okolicznościach faktycznych sprawy. W ocenie Prezesa URE wezwanie skarżącej do przedłożenia do zatwierdzenia taryfy dla obrotu energią elektryczną nie stanowi aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., gdyż poza funkcją dyscyplinującą nie wywołuje skutków prawnych w zakresie zatwierdzenia bądź niezatwierdzenia taryfy. Wezwanie to nie wszczyna również postępowania
administracyjnego w przedmiocie zatwierdzenia taryfy, bowiem w świetle art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne w związku z art. 61 § 1 k.p.a. postępowanie to może być wszczęte wyłącznie w chwili złożenia wniosku przez przedsiębiorstwo energetyczne w sprawie ustalenia taryfy, podlegającej zatwierdzeniu przez Prezesa URE. Ponadto, jak podniósł Prezes URE, rozpatrzenie przez sąd administracyjny skargi na wezwanie do przedłożenia taryfy do zatwierdzenia prowadziłoby w swej istocie do merytorycznego rozstrzygnięcia przez ten sąd, czy skarżąca jest zwolniona z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia, podczas gdy kontrolę nad działalnością orzeczniczą Prezesa URE sprawuje Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów, działający w strukturach sądownictwa powszechnego. Uwzględnienie wniosku skarżącej prowadziłoby w rezultacie do wejścia sądu administracyjnego w kompetencje Sądu Okręgowego w Warszawie, właściwego do kontroli decyzji i postanowień Prezesa URE.

Ponadto, jak podniósł Prezes URE, za zasadnością wezwania skarżącej do przedstawienia taryfy do zatwierdzenia przemawiała zmiana otoczenia rynkowego, w którym ona dotychczas funkcjonowała. I tak, z dniem [...] lipca 2007 r., a więc już po wydaniu decyzji z dnia [...] maja 2007 r., umarzającej postępowanie w przedmiocie zatwierdzenia taryfy dla energii elektrycznej, skarżąca pozyskała odbiorców bezpośrednio przyłączanych do jej sieci, którym sprzedawała energię elektryczną. Innymi słowy, skarżąca przestała być wyłącznie przedsiębiorcą dokonującym obrotu energią elektryczną na rzecz odbiorców korzystających z prawa wyboru sprzedawcy, gdyż rozpoczęła ponadto działalność handlową i pełni obecnie funkcję sprzedawcy z urzędu, realizując sprzedaż energii na rzecz odbiorców w gospodarstwach domowych, niekorzystających z prawa wyboru sprzedawcy.

Postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 maja 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 500/08, jak to wskazano na wstępie, odrzucono skargę.

Według Sądu I instancji kluczową kwestią dla określenia możliwości poddania kontroli sądu administracyjnego, w trybie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., wezwania do przedstawienia taryfy wystosowanego w trybie art. 47 ust. 1 Prawa energetycznego jest przesądzenie, czy ten akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczy uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Sąd I instancji przywołał piśmiennictwo, według którego przedmiot skargi przewidzianej w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. zakreślają, występujące łącznie, następujące elementy:

a) akt lub czynność nie może mieć charakteru decyzji lub postanowienia wydanych w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym, te bowiem są zaskarżalne na podstawie art. 3 § 2 pkt 1-3 p.p.s.a.,

b) akt lub czynność musi mieć charakter publicznoprawny, ponieważ tylko w tym zakresie działalność administracji została poddana sądowej kontroli,

c) akt lub czynność musi mieć charakter zewnętrzny, czyli muszą być skierowane do indywidualnego podmiotu niepodporządkowanego organizacyjnie ani służbowo organowi wydającemu dany akt lub podejmującemu daną czynność,

e) akt lub czynność musi być skierowane do indywidualnych podmiotów,

f) akt lub czynność musi dotyczyć uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a więc ustalać, stwierdzać, potwierdzać uprawnienia lub obowiązki określone przepisami prawa (T. Woś, H. K. Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2005, str. 59 - 60).

Zdaniem Sądu I instancji wezwanie przez organ skarżącej do przedstawienia taryfy, wystosowane na zasadzie art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, nie spełnia wszystkich powyższych przesłanek, a zatem nie może być uznane za akt lub czynność, o których mowa w przepisie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Przedmiotowy akt nie dotyczy bowiem uprawnień lub obowiązków skarżącej wynikających z przepisów prawa - kryterium przedmiotowe omówione w pkt. f). Pomiędzy bowiem ustaleniem, stwierdzeniem lub potwierdzeniem danego obowiązku a możliwością realizacji uprawnienia wynikającego z prawa istnieć musi ścisły związek. W ocenie Sądu sformułowanie "dotyczy" użyte w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. odnosi się jedynie do bezpośredniego i ścisłego związku między aktem lub czynnością a uprawnieniem bądź obowiązkiem. Natomiast wezwanie Prezesa URE do przedstawienia taryfy dla obrotu energią elektryczną, wydane na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, jest tylko etapem postępowania mającego na celu skonkretyzowanie obowiązków
lub uprawnień skarżącego w ostatecznej decyzji Prezesa URE, zatwierdzającej bądź odmawiającej zatwierdzenia taryfy. Sam fakt wystosowania omawianego wezwania nie wywołuje skutków w sferze prawnej skarżącej. Natomiast wezwanie to należy traktować jako wstępny etap postępowania zmierzający do ukształtowania i skalkulowania wysokości taryfy energetycznej, mając na uwadze, z jednej strony realizację polityki energetycznej Państwa, z drugiej zaś ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i opłat. Ponadto, co istotne, powyższe postępowanie kończy merytoryczna decyzja Prezesa URE, wydana w trybie przewidzianym w art. 47 ust. 2 powołanej ustawy, zatwierdzająca bądź odmawiająca zatwierdzenia taryfy, która podlega zaskarżeniu w obowiązującym trybie.

Z powyższych względów skarga, jako niedopuszczalna, podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt. 1 p.p.s.a.

Od powyższego postanowienia skarżąca wniosła skargę kasacyjną, wnosząc o:

I. uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

II. zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżąca oparła skargę kasacyjną na obu podstawach kasacyjnych wymienionych w art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zarzucając naruszenie:

1. art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. poprzez nieprawidłowe zastosowanie, polegające na błędnej ocenie przez Sąd I instancji, iż zaskarżony akt Prezesa URE z dnia [...] grudnia 2007 r. nie jest aktem "innym niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa";

1. art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. w związku z art. 47 ust. 1 i art. 49 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że z powołanych przepisów Prawa energetycznego nie wynika obowiązek, którego dotyczyło bezpośrednio zaskarżone wezwanie;

1. art. 3 § 2 pkt 4 oraz art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 50 § 1 k.p.a., wymienionego w podstawie prawnej wezwania Prezesa URE z dnia [...] grudnia 2007 r., poprzez brak uzasadnienia co do możliwości uznania zaskarżonego wezwania nie tylko za wezwanie, o którym mowa w art. 47 ust. 1 zdanie drugie Prawa energetycznego, ale także za wezwanie w trybie art. 50 § 1 k.p.a.;

1. art. 3 § 1 oraz art. 141 § 4 w związku z art. 166 p.p.s.a. poprzez uchylenie się od obowiązku przeprowadzenia kontroli legalności działalności organu administracji w wyniku odrzucenia skargi na wezwanie Prezesa URE z dnia [...] grudnia 2007 r. do przedstawienia taryfy do zatwierdzenia oraz wadliwe uzasadnienie prawne postanowienia;

1. art. 58 § 1 pkt l i § 3 p.p.s.a. poprzez nieprawidłowe zastosowanie polegające na odrzuceniu skargi, pomimo że sprawa należy do właściwości sądu administracyjnego;

1. art. 47 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 56 ust. 1 pkt 5a) Prawa energetycznego i art. art. 77 ust. 2 Konstytucji RP poprzez błędną wykładnię, w wyniku czego Sąd błędnie uznał, że "wezwanie Prezesa URE do przedstawienia taryfy dla obrotu energią elektryczną, wydane na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, jest tylko etapem postępowania mającego na celu skonkretyzowanie obowiązków i uprawnień skarżącego w ostatecznej decyzji, zatwierdzającej bądź odmawiającej zatwierdzenia przedmiotowej taryfy, wydanej przez Prezesa URE" oraz że "Tryb postępowania, określony przez przepisy ustawy prawo energetyczne, wskazuje jednoznacznie, iż sam fakt wystosowania wezwania przez Prezesa URE do przedstawienia przez skarżącą spółkę taryfy dla obrotu energią elektryczną nie wywołuje skutków w jej sferze prawnej".

W świetle obszernego uzasadnienia podstaw skargi kasacyjnej, wbrew stanowisku Sądu I instancji, wezwanie Prezesa URE z dnia [...] grudnia 2007 r. wyczerpuje znamiona aktu lub czynności, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., co uzasadniało rozpoznanie skargi, nie zaś jej odrzucenie, z naruszeniem art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Skarga kasacyjna polemizuje ze stanowiskiem Sądu I instancji, jakoby omawiane wezwanie było tylko etapem postępowania mającego na celu skonkretyzowanie obowiązków i uprawnień skarżącego w ostatecznej decyzji, zatwierdzającej bądź odmawiającej zatwierdzenia taryfy.

Według skarżącej omawiane wezwanie jest "samoistnym" aktem administracyjnym, nakazującym wykonanie obowiązku wynikającego z przepisu prawa, pod rygorem nałożenia kary administracyjnej. I tak, za przyjęciem dopuszczalności skargi na sporne wezwanie przemawia groźba nałożenia na skarżącą kary pieniężnej, o której mowa w art. 56 ust. 1 pkt 5a Prawa energetycznego. W myśl tego przepisu karze pieniężnej podlega ten, kto nie przedkłada do zatwierdzenia taryfy wbrew żądaniu Prezesa URE, o którym mowa w art. 47 ust. 1.

Skarga kasacyjna zarzuca również pominięcie przez Sąd I instancji wskazanego w wezwaniu z dnia [...] grudnia 2007 r. przepisu art. 50 § 1 k.p.a. Jak wywodzi wezwanie, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie, jest czynnością materialno-techniczną, która może być zaskarżona do sądu administracyjnego.

Prezes URE wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej, podtrzymując zajęte stanowisko w sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na: 1) naruszeniu prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub 2) naruszeniu przepisów postępowania jeśli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Ponadto, w świetle regulacji zawartej w zdaniu pierwszym art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, mając jedynie obowiązek wzięcia pod rozwagę z urzędu nieważność postępowania, która jednakże w niniejszej sprawie nie miała miejsca.

Skarga kasacyjna spełnia powyższe wymogi formalne.

Wbrew stanowisku zajętemu w skardze kasacyjnej Sąd I instancji nie naruszył wskazanych przepisów prawa, odrzucając skargę na sporne wezwanie Prezesa URE z dnia [...] grudnia 2007 r. do przedłożenia przez skarżącą taryfy. Naczelny Sąd Administracyjny podziela argumentację Sądu I instancji, przemawiającą za odrzuceniem skargi, z powołaniem się na przepis art. 58 § 1 pkt 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Co więcej, istnieją dodatkowe argumenty na okoliczność niedopuszczalności drogi sądowo-administracyjnej w niniejszej sprawie, świadczące tym samym o bezzasadności skargi kasacyjnej. Zgodzić się bowiem należy ze stanowiskiem przedstawionym przez Prezesa URE w odpowiedzi na skargę, podzielonym co do kierunku przez Sąd I instancji, iż uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi na wezwanie Prezesa URE do przedłożenia taryfy prowadziłoby w swej istocie do merytorycznego rozstrzygnięcia przez sąd administracyjny kwestii, czy Prezes URE może wykonywać względem skarżącej swoje ustawowe zadania regulacyjne, a
w szczególności w zakresie zatwierdzenia taryfy (art. 47 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne). W rezultacie prowadziłoby to do wejścia sądu administracyjnego w kompetencje Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów, właściwego do kontroli decyzji i postanowień Prezesa URE. Intencją zaś skargi wniesionej przez skarżącą do sądu administracyjnego, co nie budzi wątpliwości, jest próba zablokowania, mających oparcie w ustawie Prawo energetyczne, kompetencji Prezesa URE do kontroli taryfy stosowanej przez przedsiębiorstwo energetyczne. Uruchomienie aktów o charakterze regulacyjnym odnosi się do przedsiębiorstw energetycznych działających w warunkach naturalnego monopolu, które tym samym niepoddawane są konkurencji ze strony innych przedsiębiorstw. Zatwierdzenie w omawianej sytuacji taryfy przedsiębiorstwu energetycznemu, do poziomu cen pokrywających uzasadnione koszty prowadzonej działalności gospodarczej, przeciwdziała przejawom nadużywania pozycji rynkowej przez to przedsiębiorstwo,
uniemożliwiając mu narzucanie odbiorcom, a w szczególności konsumentom, zawyżonych cen, które zmuszeni są przyjąć, a to z uwagi na brak na rynku alternatywnych ofert.

Regulacje ustawy Prawo energetyczne, normujące w szczególności procedurę ustalania i zatwierdzania taryf przedsiębiorcom energetycznym, a także ustalające sankcje z tytułu niepoddania się kontroli organu regulacyjnego, jak również dotyczące sądowej kontroli rozstrzygnięć organu regulacyjnego, stanowią zamkniętą całość, są kompletne i wyczerpujące. Wymaga tutaj dodania, co jest istotne w okolicznościach niniejszej sprawy, iż podejmowane przez Prezesa URE rozstrzygnięcia w powyższych sprawach podlegają kontroli sądu powszechnego, jakim jest Sąd Okręgowy w Warszawie sąd ochrony konkurencji i konsumentów, co wynika z art. 30 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne.

Jak już wskazano, na mocy art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na żądanie Prezesa URE. Ponadto Prezes URE może, z powołaniem się na art. 49 ust. 1 cytowanej ustawy, zarówno zwolnić przedsiębiorstwo energetyczne z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi, że działa ono w warunkach konkurencji, jak i cofnąć udzielone zwolnienie w przypadku ustania warunków uzasadniających zwolnienie. Aby móc realizować swoje ustawowe zadania Prezes URE ma prawo wezwać przedsiębiorstwo energetyczne do dopełnienia określonych czynności, a w szczególności, na co wyraźnie wskazuje powołany wyżej przepis, zażądać przedłożenia taryfy. Przedłożenie taryfy jest prostą czynnością faktyczną, która w swej istocie ma
charakter informacji handlowej o cenach stosowanych przez przedsiębiorstwo energetyczne w relacjach z klientami (odbiorcami), do czego zasadniczo ma prawo każdy odbiorca energii, jako strona umowy. Wspomniana czynność nie absorbuje czasu pracy przedsiębiorstwa energetycznego, gdyż sprowadza się do przedłożenia dokumentu znajdującego się w zasięgu jego ręki. Ponadto, co najistotniejsze, sam fakt doręczenia Prezesowi URE taryfy stosowanej przez przedsiębiorstwo energetyczne nie ingeruje jeszcze w sferę uprawnień lub obowiązków tego przedsiębiorstwa. Trafnie więc przyjął Sąd I instancji, iż wezwanie do przedłożenia taryfy do zatwierdzenia, jako niewywołujące bezpośrednich skutków w sferze praw lub obowiązków przedsiębiorstwa energetycznego, nie może być uznane za przejaw aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej w rozumieniu przepisu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

Niedopełnienie przez przedsiębiorstwo energetyczne wezwania Prezesa URE do przedłożenia taryfy może być sankcjonowane decyzją o nałożeniu kary pieniężnej, o której mowa w art. 56 ust. 1 pkt 5a Prawa energetycznego. Jednakże możliwość uruchomienia przez Prezesa URE wspomnianej procedury, wbrew stanowisku skarżącej, nie jest argumentem za zakwalifikowaniem spornego wezwania jako aktu lub czynności w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Skoro bowiem decyzja o nałożeniu kary pieniężnej podlega właściwości sądu powszechnego, sąd ten zbada, czy istniały uzasadnione podstawy do wezwania przedsiębiorstwa energetycznego do przedłożenia taryfy, jak i do nałożenia kary pieniężnej. Nie ma więc tutaj ani miejsca, ani potrzeby, aby wspomnianą czynność czysto faktyczną kontrolował sąd administracyjny w trybie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

Jak już wspomniano na podstawie przepisu art. 30 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne Sąd Okręgowy w Warszawie sąd ochrony konkurencji i konsumentów rozpoznaje odwołania od decyzji i postanowień Prezesa URE. Intencją powołanej ustawy jest zatem ograniczenie kompetencji orzeczniczych sądu administracyjnego nad decyzjami i postanowieniami wydawanymi przez Prezesa URE na rzecz sądu powszechnego. Właściwość sądu administracyjnego mogłaby mieć miejsce jedynie w sytuacjach, gdy określony stan faktyczny nie mieściłby się w kompetencji sądu powszechnego, a zarazem podlegał właściwości sądu administracyjnego. Przykładowo może tutaj wchodzić w grę rozpoznanie przez sąd administracyjny skargi na bezczynność organu, stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. Taki bowiem instrument nie przysługuje sądowi powszechnemu.

Natomiast pomijając już kwestię, że wezwanie do przedłożenia taryfy nie jest czynnością wymienioną w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., jak to niewadliwie ustalił Sąd I instancji, nieracjonalne byłoby, o czym była wyżej mowa, aby sąd administracyjny kontrolował zasadność wezwania Prezesa URE do przedłożenia przez przedsiębiorstwo energetyczne taryfy celem rozważenia potrzeby uruchomienia procedury regulacyjnej, jaką jest zatwierdzenie taryfy (art. 47 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne).

Ponadto w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis prawa procesowego, jakim jest art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., nie powinien być wykorzystywany przez przedsiębiorstwo energetyczne dla rozstrzygnięcia swoiście rozumianego zagadnienia wstępnego, jakim jest przesądzenie, czy Prezes URE ma prawo realizować względem przedsiębiorstwa energetycznego przewidziane w ustawie Prawo energetyczne kompetencje o charakterze regulacyjnym, a w szczególności, o których mowa w art. 47 ust. 1 i art. 49 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, tym bardziej w sytuacji, gdy kontrolę orzeczniczą nad tym organem sprawuje sąd powszechny.

Reasumując, wezwanie przedsiębiorstwa energetycznego o przedłożenie taryfy, dokonane przez Prezesa URE na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, nie jest aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

Skarga kasacyjna co prawda trafnie zarzuciła Sądowi I instancji nieodniesienie się do zarzutu naruszenia przez Prezesa URE przepisu art. 50 § 1 k.p.a., jednakże ten mankament uzasadnienia nie miał wpływu na treść rozstrzygnięcia. Wezwanie organu, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie, ma charakter czynności materialno-technicznej, jednakże nie każda taka czynność może być skutecznie przedmiotem skargi do sądu administracyjnego opartej na przepisie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Decydująca jest bowiem treść wezwania, które powinno wypełniać przesłanki wskazane w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., a to zaś nie miało miejsca w okolicznościach niniejszej sprawy.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, stosownie do art. 184 p.p.s.a.