Tezy
W świetle art. 2 ust. 1 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru (Dz. U.z 2004 r., Nr 6 poz. 40) brak jest podstaw do automatycznego pozbawiania płatności wnioskodawcy w razie przeniesienia gospodarstwa rolnego na innego producenta rolnego przed wydaniem decyzji, o której mowa w art. 3 tej ustawy.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Edward Kierejczyk Sędziowie Tadeusz Cysek NSA Jerzy Sulimierski (spr.) Protokolant Anna Tomaka-Magdoń po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 11 lutego 2008 r. sygn. akt IV SA/Wa 2294/07 w sprawie ze skargi P. J. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w przedmiocie przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W., 2. zasądza od Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na rzecz P.J. kwotę 280 (słownie: dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 11 lutego 2008 r. Sygn. Akt IV SA/Wa 2294/07 oddalił skargę P. J. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturalizacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] września 2007 r. nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. z dnia [...] lipca 2007 r., stwierdzającą nieważność decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. nr [...] z dnia [...] listopada 2006 r., o przyznaniu P. J. płatności bezpośrednich do gruntów rolnych na rok 2006,
WSA orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym:
P. J. złożyła w dniu [...] maja 2006 r. wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych, zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych lub przyznania płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej o niekorzystnych warunkach gospodarowania na 2006 r.(Dz.U. z 2004 r., nr 6, poz.40). Wniosek obejmował 10 działek ewidencyjnych o numerach: 883/4, 899/2, 907, 1/1, 109/1, 2, 43/1, 50/2, 6, 45/2 oraz 43/1, położonych w województwie [...] w powiecie m., w gminie D., w obrębie ewidencyjnym C. i S.
Aktem notarialnym z dnia 18 listopada 2005 r. P. J. zawarła z E. i M. G. warunkową umowę sprzedaży gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodziły w/w działki ewidencyjne. W umowie postanowiono (§ 7), że "sprzedający zobowiązuje się wydać przedmiot sprzedaży w posiadanie kupujących w terminie do dnia 30 września 2006 r." Kolejnym aktem notarialnym w dniu 29 maja 2006 r. zawarta została pomiędzy tymi stronami umowa przeniesienia własności gospodarstwa, obejmująca przedmiotowe działki ewidencyjne. Zgodnie z § 3 tej umowy "P J. w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej w dniu 18 listopada 2005 r. oświadczyła, że wyraża bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście nieruchomości na rzecz E. i M. G., którzy to przeniesienie bezwarunkowo przyjmują".
Kierownik Biura Powiatowego ARIMR w M. decyzją nr [...] z dnia [...] listopada 2006 r. przyznał P. J. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na rok 2006 r.
W związku ze złożeniem przez M. G. w dniu 7 czerwca 2006 r. w Powiatowym Biurze ARiMR w M. wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych w przypadku przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta, pismem z dnia 4 kwietnia 2007 r. Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w S. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] listopada 2006 r., przyznającej płatności bezpośrednie P. J. Organ prowadzący postępowanie nadzorcze wezwał P. J. do "potwierdzenia faktu dokonania przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz M. G., w związku ze złożonym przez niego wnioskiem o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych w przypadku przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta". W odpowiedzi na to pismo, P. J. potwierdziła przeprowadzenie transakcji przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego aktem notarialnym z dnia 29 maja 2006 r. i wyjaśniła, że wydanie zadeklarowanych we wniosku działek
rolnych w użytkowanie p. G. następowało sukcesywnie, po zbiorach poszczególnych ziemiopłodów w 2006 r. (ok. 10-20 sierpnia oraz 15 września 2006 r.).
W opisanym stanie sprawy, decyzją z dnia [...] lipca 2007 r. Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S., działając na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa w związku z art. 2 ust. 1 i 2 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz.U. z 2004 r., nr 6, poz.40), stwierdził nieważności decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. z dnia [...] listopada 2006 r. przyznającej P. J. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na rok 2006.
Od tej decyzji P. J. odwołała się do Prezesa ARiMR. W odwołaniu podkreśliła, iż zadeklarowane przez nią we wniosku działki zostały przekazane p. G. w końcu września 2006 r.
Prezes ARiMR decyzją z dnia [...] września 2007 r. Nr [...] utrzymał w mocy decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S[...] z dnia [...] lipca 2007 r. stwierdzającą nieważność decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR o przyznaniu P. J. płatności bezpośrednich do gruntów rolnych na rok 2006.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy podał, że ustalił w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalił, iż "faktyczne przeniesienie posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz Państwa E. i M. G. nie nastąpiło w dniu 29 maja 2006 r. (tj. w dniu zawarcia umowy przeniesienia własności) lecz w okresie późniejszym, tj - jak wskazuje strona w pismach kierowanych do organów prowadzących postępowanie w sprawie - sukcesywnie do dnia 30 września 2006 r. (zgodnie z zapisami § 7 umowy sprzedaży zawartej aktem notarialnym w dniu 18 listopada 2005 r.- Repertorium A5094/2005)". Prezes ARiMR wskazując na treść przepisów art. 2 ust. 1 i 2 i art. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz.U. z 2004 r., nr 6, poz.40 ze zm.) postanawiających, że w przypadku gdy w okresie od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do dnia wydania decyzji, nastąpi przeniesienie gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta rolnego w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy
lub innej umowy płatność przysługuje temu producentowi, jeżeli spełnia on warunki do jej przyznania i w terminie 14 dni od dnia przeniesienia gospodarstwa rolnego złoży wniosek do kierownika biura powiatowego Agencji o przyznanie płatności, której dotyczył pierwszy wniosek - uznał za rażące naruszenie prawa (art. 4 ust. 1 ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru przyznanie płatności bezpośrednich) przyznanie płatności P. J., pomimo przekazania przez nią gospodarstwa rolnego na rzecz E. i M. G. w okresie od dnia złożenia wniosku do dnia wydania decyzji.
P. J. od powyższej decyzji Prezesa ARiMR wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. W skardze podniosła zarzuty niewyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz naruszenia prawa materialnego, poprzez błędną jego wykładnię. Skarżąca podkreśliła, że gospodarstwo przekazane zostało do faktycznego użytkowania nowym nabywcom 30 września 2006 r.
W odpowiedzi na skargę Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. skarga nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd stwierdził, że w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] listopada 2006 r., przyznającej P. J. płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na rok 2006 r., organ nadzoru nie naruszył prawa. Sąd wskazał na wszczęcie przedmiotowego postępowania przez P. J. w dacie wniosku z dnia 8 maja 2006r. i na przeniesienie własności zadeklarowanych działek na rzecz innego producenta rolnego umową z dnia 29 maja 2006 r. oraz na wprowadzenie w posiadanie działek nabywcy gospodarstwa rolnego, przed wydaniem decyzji przyznającej P. J. płatności bezpośrednie. Powołując treść przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18.12.2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (...), Sąd uznał prawidłowość decyzji stwierdzającej nieważność decyzji przyznającej P. J. płatności bezpośrednie, bowiem - w ocenie sądu - wskutek niespełnienia obligatoryjnej przesłanki posiadania przez wnioskodawczynię deklarowanych we wniosku
działek rolnych w dniu wydawania decyzji, nastąpiło jej wydanie z rażącym naruszeniem prawa (art. 156 § 1 pkt 2 kpa).
Od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. P. J. wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła na podstawie art. 174 pkt 1 ppsa naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, polegającą na przyjęciu, że producentowi rolnemu, który posiadał grunty rolne w czasie od początku roku za który wydano decyzję o przyznaniu płatności bezpośrednich do dnia 30 września tego samego roku - płatności takie nie przysługują, podczas gdy wskazywany przepis nie precyzuje wymaganego czasookresu posiadania gruntów na który przyznawane są płatności, a dokonana przez Sąd I instancji wykładnia stoi w sprzeczności z ideą pomocowego charakteru tychże płatności. Organ nadzoru pozbawił bowiem skarżącą uprawnienia do ich otrzymania, która przez cały okres wegetacji uprawianych roślin utrzymywała grunt w dobrej kulturze rolnej, przenosząc posiadanie
tego gruntu po dokonaniu zbioru.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podkreśla się, ze skarżąca w postępowaniu sądowoadministracyjnym wskazała na istotne okoliczności sprawy: datę wniosku - 8 maja 2006 r., przeniesienie posiadania gruntów, które nastąpiło dopiero z dniem 30 września 2006 r. oraz na datę złożenia wniosku przez nabywcę gospodarstwa M. G. w dniu 7 czerwca 2006 r. - w terminie nie odpowiadającym dyspozycji art. 4 ust. 1 ustawy. W tych okolicznościach sprawy - zdaniem autora kasacji - interpretacja przepisu art. 2 ust. 1 prowadząca do konkluzji, że osoba posiadająca grunt w danym roku, za który mają być przyznane płatności, traci przysługujące jej uprawnienia tylko z tego powodu, że przeniosła jego posiadanie po zebraniu plonów - zdaniem kasatora - jest pozbawiona racjonalnego uzasadnienia. Skarżąca zaś dołączyła do akt sprawy zestawienie faktur potwierdzających poniesione wydatki na kwotę ponad 10.000,- zł, a ponadto dowody na wydatki związane z eksploatacją maszyn rolniczych oraz robocizną. Natomiast nowy użytkownik gruntu, który
dokonał zasiewów dopiero po 30 września 2006 r., otrzymał za ten okres dopłaty w roku 2007.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniósł o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do przepisu art. 183 § 1 ppsa Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Wobec niestwierdzenia z urzędu nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny ogranicza swoje rozważania do oceny wskazanych przepisów prawa w skardze kasacyjnej.
Skarga kasacyjna oparta została na podstawie określonej w art. 174 pkt. 1 ppsa, wskazując na naruszenie przez Sąd I instancji przepisów art. 2 ust. 1 oraz art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru (Dz.U. Nr 6, poz. 40 ze zm.). Skarga kasacyjna zasługuje na jej uwzględnienie.
Oceniana przez Sąd I instancji decyzja Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] września 2007 r. stwierdza na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa w zw. z art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru (Dz.U. z 2004 r., Nr 6, poz. 40 ze zm.) nieważność decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. z dnia [...] listopada 2006 r., przyznającej skarżącej płatności bezpośrednie do gruntów rolnych na rok 2006.
Powołany art. 2 ust. 1 cyt. ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. stanowi, że osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, będącej posiadaczem gospodarstwa rolnego, zwanej dalej "producentem rolnym", przysługują płatności na będące w jej posiadaniu grunty rolne utrzymywane w dobrej kulturze rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska, zwane dalej "gruntami rolnymi" (ust. 1). Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1, w przypadku gdy w okresie od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności do dnia wydania decyzji, o której mowa w art. 3 ust. 1, nastąpi przeniesienie posiadania gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta rolnego w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, płatność przysługuje temu producentowi, jeżeli spełnia on warunki do jej przyznania i w terminie 14 dni od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego złoży wniosek do kierownika biura powiatowego Agencji o przyznanie płatności, której dotyczył pierwszy wniosek.
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji uznał, że stwierdzenie nieważności decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR z dnia [...] listopada 2006 r. było następstwem ustalenia przeniesienia umową notarialną z dnia 29 maja 2006 r. własności działek zadeklarowanych we wniosku skarżącej na rzecz innego producenta rolnego oraz wprowadzeniem nabywcy w posiadanie działek przed wydaniem decyzji przyznającej skarżącej płatności bezpośrednie (sukcesywnie przed 30 września 2006 r.), tj. niespełnieniem przez wnioskodawczynię (skarżącą) obligatoryjnej przesłanki posiadania deklarowanych we wniosku działek rolnych w dniu wydawania decyzji (s. 5).
Punktem wyjścia dla prawidłowego stosowania obowiązującego prawa wspólnotowego w ramach krajowego porządku prawnego winno być założenie, iż ocena prawna sądu administracyjnego rozstrzygnięć organu administracji publicznej w drodze wykładni obowiązującego prawa wspólnotowego musi się mieścić w granicach rozstrzygnięć możliwych do podjęcia zgodnie z prawem krajowym (Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, C. Mik, Toruń TNOiK, s. 132).
W ramach krajowego prawa wewnętrznego (wątpliwości interpretacyjne stron postępowania sądowoadministracyjnego wiążą się w szczególności z powołanymi w zaskarżonej decyzji nadzorczej przepisami ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r.) zgodnie z art. 336 i 337 kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Wydanie przez wnioskodawczynię nabywcy zadeklarowanych we wniosku działek (czynność zbywcy gospodarstwa rolnego zmierzającą do umożliwienia nabywcy objęcia we władanie przedmiotowych działek) nastąpiło po zebraniu plonów, "sukcesywnie do dnia 30 września 2006 r.".
Niezależnie więc od tego, czy stan posiadania w rozumieniu cyt. ustawy o płatnościach (...) uznać za rodzaj prawa podmiotowego, czy jedynie za stan faktyczny, skutek materialnoprawny określony przepisem art. 4 ust. 1 w postaci "przeniesienia gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta rolnego w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy na rzecz innego producenta (zmiana podmiotu praw i obowiązków), choć należy do kategorii rozporządzeń, może być następstwem nie tylko czynności prawnych, ale także innych zdarzeń o skutkach prawnych (E. Łętowska, System prawa cywilnego, t. III. cz.1 Prawo zobowiązań -Część ogólna, Wrocław-Warszawa 1981, s. 899 i nast., Polska Akademia Nauk Instytut Państwa i Prawa, System prawa cywilnego, t. II, Ossolineum Wrocław, W-wa, Kraków, Gdańsk, s. 868). 9 i nast.). Konstatacja ta koresponduje z przesłanką art. 4 ust. 1 cyt. ustawy o płatnościach, dopuszczającą przekazanie posiadania gospodarstwa rolnego w drodze umowy nienazwanej - "innej umowy".
Wykładnia gramatyczna cyt. przepisów ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności (którą posłużył się Sąd I instancji) musi uwzględniać znaczenie, jakie nadało tym przepisom leżące u jej podstaw rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniające rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) 1453/2001, (WE) 1454/2001/ (WE) nr 1868/94, nr (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz.U.UE. L z dnia 21 października 2003 r.).
We wspólnotowym kontekście normatywnym przy interpretacji art. 2 ust.1 w zw. z art. 4 ust. 1 analizowanej ustawy nie można zatem pomijać istotnych warunków rozporządzenia (WE) nr 1782/2003, zobowiązujących rolnika, otrzymującego płatności bezpośrednie do przestrzegania wymogów podstawowych w zakresie zarządzania, o których mowa w załączniku III, zgodnie z harmonogramem określonym w tym załączniku, oraz zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, których należy przestrzegać (art. 3 ust. 1); a także tej części tekstu przepisów ogólnych rozporządzenia, w których postanawia się, że "płatność pełnej kwoty pomocy bezpośredniej powinna być powiązana ze spełnieniem zasad odnoszących się do gruntów rolnych, produkcji i działalności rolniczej, a przy niespełnianiu tych norm zaleca się cofnięcie pomocy w całości lub w części w oparciu o kryteria proporcjonalności, obiektywności i stopniowości (p. 2), z przeciwdziałaniem przekazywaniu płatności rolnikom, którzy sztucznie stworzyli warunki niezbędne do
uzyskania takich płatności (p. 20) oraz spekulacyjnemu przenoszeniu prawa do kumulacji uprawnień do płatności bez odpowiadających podstaw rolniczych, w zakresie przyznawania pomocy (p. 30).
Odnosząc wymienione w niezbędnym zakresie wspólnotowe zasady przyznawania przedmiotowych płatności do warstwy językowej art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. zwraca uwagę normatywna konstrukcja uprawnienia producenta rolnego do płatności, która ma charakter zindywidualizowanego świadczenia podmiotowego, albowiem przysługuje temu producentowi rolnemu, który spełnia warunki utrzymywania posiadanych gruntów w dobrej kulturze rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska. Przyznanie zaś płatności innemu producentowi rolnemu w razie przeniesienia na jego rzecz posiadania gospodarstwa prawodawca uzależnia - co istotne - również od spełnienia przez niego warunków do jej przyznania i złożenia wniosku w terminie 14 dni od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego do właściwego biura Agencji, której dotyczył pierwszy wniosek (art. 4 ust. 1). W świetle powołanych przepisów dopuszczalne byłoby zatem przyjęcie, że w przypadku przeniesienia gospodarstwa rolnego na rzecz innego producenta i złożenia
przez niego wniosku o płatność, pierwotny wniosek byłby czynnością prawną dotkniętą szczególnego rodzaju sankcją bezskuteczności zawieszonej. Powstanie stanu zawieszenia skutków tej czynności prawnej uzależnione jest od stwierdzenia ważności czynności "innego producenta" w spełnieniu warunków, o których mowa w art. 4 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1. Brak jest jednak normatywnie usprawiedliwionych podstaw do automatycznego pozbawiania płatności wnioskodawczyni, która - jak trafnie wywodzi się w skardze kasacyjnej - w danym roku gospodarczym użytkowała przedmiotowy grunt rolny zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu przez cały okres wegetacji uprawianych na nim roślin ("w danym roku") i przed wydaniem decyzji przyznającej płatność wnioskodawczyni, przeniosła posiadanie dopiero po zebraniu plonów. Nasuwa się w tym miejscu trudny do odparcia zarzut przeciwko "formalistycznemu i pomijającemu cel realizowania płatności, iż to nie gospodarowanie na gruntach ONW, a sam wybór daty wydania decyzji przez właściwy
organ byłby czynnikiem rozstrzygającym w sprawie" (wyrok NSA z dnia 18 grudnia 2008 r. II GSK 559/08). Doświadczenie nakazuje, aby nie tracić z pola widzenia możliwych w postępowaniu administracyjnym faktów opóźnienia wydania decyzji, i z tego chociażby punktu widzenia, racjonalność analizowanej regulacji uległaby znacznej deprecjacji.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela oceny prawnej wyrażonej przez Sąd I instancji w rozważanym w zaskarżonym wyroku stanie faktycznym i prawnym, iż w świetle treści art. 2 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o płatnościach bezpośrednich skarżąca nie spełniła obligatoryjnego warunku przyznania jej płatności, tj. przesłanki posiadania przez nią deklarowanych we wniosku działek rolnych w dniu wydawania decyzji, a w szczególności, że decyzja Kierownika Biura Powiatowego ARiMR z dnia [...] listopada 2006 r. o przyznaniu P. J. płatności bezpośrednich do gruntów rolnych obarczona jest wadą kwalifikowaną w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa.
Jakkolwiek z teoretycznego punktu widzenia Sąd I instancji trafnie podkreślił, iż "orzekając w sprawie nieważności decyzji organ obowiązany jest z jednej strony mieć na względzie zasadę stabilności ostatecznych decyzji administracyjnych, z drugiej zaś wagę zarzutów odnoszących się do legalności wydanej decyzji", oraz - w ślad za orzecznictwem sądowym - opowiedział się za aprobowanym w piśmiennictwie prawniczym stanowiskiem, że "z rażącym naruszeniem prawa (art. 156 § 1 pkt 2 kpa) mamy do czynienia wtedy, gdy treść przepisu jest jednoznacznie sprzeczna z treścią określonego przepisu prawa i gdy rodzaj tego naruszenia powoduje, iż decyzja ta nie może być zaakceptowana jako rozstrzygnięcie wydane przez organy praworządnego państwa", - to jednak z wyżej wykazanych względów stwierdzić należy, że Sąd I instancji z naruszeniem art. 156 § 1 kpa w zw. z art. 2 ust..1 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru dokonał
pozytywnej oceny legalności zaskarżonej decyzji nadzorczej.
Poruszając się w ramach wykładni celowościowej w zakresie systemu prawnego ustanawiającego wspólne zasady wsparcia dla rolników poprzez płatności bezpośrednie, warto w tym miejscu odnotować, że wydana m.in. w oparciu o rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 217), która weszła w życie 27 lutego 2007 r. i z tym dniem uchyliła analizowaną w niniejszym postępowaniu ustawę z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych i oddzielnej płatności z tytułu cukru, usunęła przedmiotowe niejasności interpretacyjne dookreślając w art. 7 ust. 1, że "rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa na będące w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego kwalifikujące się do objęcia tą płatnością", a także przyznaje uprawnienie do płatności
przekazującemu, w przypadku przekazania gospodarstwa rolnego, jeżeli przekazanie zostało dokonane nie później niż do dnia 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności, zastrzegając z kolei płatności dla przekazującego w przypadku w przypadku przekazania gospodarstwa rolnego po dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie jednolitej płatności obszarowej lub płatności uzupełniającej.
Z przytoczonych powyżej względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 i art. 203 pkt 1 ppsa uchylił zaskarżony wyrok i orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego.