Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

II GSK 397/07 - Wyrok NSA z 2008-03-20

0
Podziel się:

Zgodne z prawem postanowienie prostujące błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki decyzji wydane w oparciu o art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), nie kształtuje sytuacji prawnej strony. To decyzja, której oczywiste omyłki czy błędy sprostowano, wywołuje skutek prawny w sferze stosunku materialnoprawnego bądź w sferze stosunku procesowego. Postanowienie, o którym stanowi art. 113 § 1 k.p.a. nie może zatem naruszać zakazu reformationis in peius.

Tezy

Zgodne z prawem postanowienie prostujące błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki decyzji wydane w oparciu o art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), nie kształtuje sytuacji prawnej strony. To decyzja, której oczywiste omyłki czy błędy sprostowano, wywołuje skutek prawny w sferze stosunku materialnoprawnego bądź w sferze stosunku procesowego. Postanowienie, o którym stanowi art. 113 § 1 k.p.a. nie może zatem naruszać zakazu reformationis in peius.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Stanisław Biernat Sędziowie NSA Tadeusz Cysek Małgorzata Korycińska (spr.) Protokolant Marta Gorajek po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej T. Spółki Akcyjnej w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 29 czerwca 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 433/07 w sprawie ze skargi T. Spółki Akcyjnej w W. na postanowienie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...] w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki w sprawie dotyczącej usług telekomunikacyjnych oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

I

Zaskarżonym skargą kasacyjną wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uchylił postanowienie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia [...] stycznia 2007 r., w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki w decyzji ustalającej warunki świadczenia usługi hurtowego dostępu do sieci oraz uchylił utrzymane nim w mocy postanowienie z dnia [...] grudnia 2006 r.

W uzasadnieniu orzeczenia podano, że decyzją z dnia [...] grudnia 2006 r. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ustalił warunki świadczenia usługi hurtowego dostępu do sieci telekomunikacyjnej T. Następnie postanowieniem z dnia [...] grudnia 2006 r., wydanym w oparciu o art. 113 § 1 k.p.a., Prezes UKE sprostował w XV punktach oczywiste omyłki zawarte w załączniku nr 3 i załączniku nr 4 decyzji. We wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy T. S. A. domagała się uchylenia postanowienia w części obejmującej punkty V, VI, VIII, X, XII, XIV i XV. Prezes UKE postanowieniem z dnia [...] stycznia 2007 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie, stwierdzając w jego uzasadnieniu, że sprostowanie oczywistej omyłki nie doprowadziło do merytorycznej zmiany decyzji, a jedynie do poprawnego przedstawienia obliczenia matematycznego. Błąd wynikał z omyłkowego dokonania obliczenia wysokości ceny hurtowej za połączenia do numerów C. [...], do numerów P. [...], [...], a także opłaty za inicjację połączeń.

W skardze na to postanowienie T. S.A. wniosła o jego uchylenie w całości oraz uchylenie postanowienia z dnia [...] grudnia 2006 r. w punktach V, VI, VIII, X, XII, XIV i XV. Zaskarżonym postanowieniom zarzuciła naruszenie przepisu art. 113 § 1 k.p.a. polegające na zastosowaniu instytucji sprostowania oczywistej omyłki do merytorycznej zmiany decyzji z dnia [...] grudnia 2006 r.

Sąd I instancji uwzględniając skargę i uzasadniając uchylenie wydanych w sprawie postanowień stwierdził, że Prezes UKE dopuścił się przy ich wydaniu mającego istotny wpływ na wynik sprawy naruszenia przepisu art. 113 § 1 k.p.a. Sąd podkreślił, że przedmiotem sprostowania w trybie określonym w tym przepisie są "błędy pisarskie i rachunkowe" oraz "inne oczywiste omyłki". Sprostowanie nie może wykraczać poza granice określone powyższym przepisem. Oczywistość błędu pisarskiego, rachunkowego czy też innego, wynikać powinna bądź z natury samego błędu, bądź z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, z treścią wniosku, czy też innymi okolicznościami. Sąd przywołując pogląd przyjęty w orzecznictwie i piśmiennictwie stwierdził, że sprostowanie nie może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia, to jest ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego.

W ocenie Sądu I instancji, w rozpoznawanej sprawie Prezes UKE, w trybie instytucji sprostowania oczywistej omyłki, dokonał w istocie merytorycznej zmiany decyzji z dnia [...] grudnia 2006 r. Wprowadzone w punktach: I, II, V, VI, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV i XV postanowienia z dnia [...] grudnia 2006 r. zmiany w treści tej decyzji dotyczą wysokości opłat należnych T. za świadczenie poszczególnych usług. Zmiany w pozostałych punktach dotyczą zmiany uprawnionego podmiotu. Sąd podzielił stanowisko skarżącej, że cena jest istotnym elementem umowy o dostępie telekomunikacyjnym, a w konsekwencji również decyzji administracyjnej zastępującej taką umowę. Każda zmiana ceny stanowi merytoryczną zmianę decyzji, nie może być zatem swobodnie zmieniana poprzez wydanie postanowienia w trybie art. 113 § 1 k.p.a., a wymaga zastosowania art. 154 k.p.a., lub art.155 k.p.a. Z tego powodu Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w związku z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia

2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., uchylił zarówno zaskarżone postanowienie, jak i poprzedzające je postanowienie z dnia [...] grudnia 2006 r., nie tylko w zaskarżonej części, lecz w całości uznając, że uchylenie tego postanowienia w całości jest niezbędne do końcowego załatwienia sprawy.

II

W skardze kasacyjnej T. S.A. w W. zaskarżyła powyższy wyrok w części dotyczącej uchylenia postanowienia Prezesa UKE z dnia [...] grudnia 2006 r. w punktach: I, II, VII, IX, XI i XIII. W objętym skargą kasacyjnym zakresie zarzucono Sądowi I instancji naruszenie art. 134 § 2 p.p.s.a, poprzez wydanie orzeczenia na niekorzyść skarżącej.

Uzasadniając powyższy zarzut skarżąca przypomniała najpierw, że jej skarga wniesiona do sądu administracyjnego obejmowała tylko punkty: V, VI, VIII, X, XII, XIV i XV postanowienia z dnia [...] grudnia 2006 r. Uchylenie przez Sąd postanowienia w niezaskarżonej części nastąpiło z naruszeniem zakazu orzekania na niekorzyść strony, gdyż w wyniku uchylenia punktu I, II, IX i XIII za każdą minutę połączenia T. będzie otrzymywała niższą opłatę o [...] zł. Z kolei na skutek uchylenia punktu VII postanowienia T. będzie obowiązana do zapewnienia na rzecz D. dostępu do Internetu i do telefonii internetowej [...], podczas gdy nie byłaby do tego zobowiązana, jeżeli postanowienie zostałoby utrzymane w mocy w tej części. W wyniku natomiast uchylenia punktu XI postanowienia T. przysługiwać będzie opłata pomniejszona o 40%, zamiast opłaty pomniejszonej tylko o 20%. Podkreśliła, że straty, jakie skarżąca poniesie na skutek uchylenia postanowienia w punktach: I, II, VII, IX, XI i XIII mogą być znaczące.

III

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionej podstawie. Jej autor upatruje naruszenie zakazu orzekania na niekorzyść skarżącego w tym, że Sąd I instancji eliminując z obrotu prawnego niezaskarżoną część postanowienia uchylił te jego punkty, które określały ceny wyższe za usługi w porównaniu z cenami podanymi w decyzji z dnia [...] grudnia 2005 r. Strona skarżąca uważa zatem, że w zależności od tego czy określony punkt postanowienia podwyższał czy też obniżał kwotę usługi w stosunku do kwoty określonej w decyzji, Prezes UKE działał na jej korzyść bądź na niekorzyść. Tak pojmowany zakaz reformationis in peius strona skarżąca przenosi na postępowanie sądowoadministracyjne twierdząc, że uchylenie wadliwych prawnie, acz niezaskarżonych, bo "korzystnych" dla skarżącej punktów postanowienia, stanowiło naruszenie art. 134 § 2 p.p.s.a. Taka wykładnia zakazu reformationis in peius, jaką zaprezentowano w skardze kasacyjnej jest błędna z dwóch powodów.

Po pierwsze, zaskarżone orzeczenie Sądu I instancji zostało wydane na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. Sąd uznał bowiem, że postanowienie to naruszało art. 113 § 1 k.p.a. w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Ta okoliczność ma istotne znaczenie dla wyniku postępowania kasacyjnego, albowiem w postępowaniu sądowoadministracyjnym ewentualną "niekorzyść", o której mowa w art. 134 § 2 p.p.s.a. należy oceniać poprzez wpływ oceny prawnej zawartej w kasacyjnym wyroku sądu administracyjnego na sytuację skarżącego w ponownym postępowaniu przed organami administracji publicznej. Kasacyjny charakter orzeczeń sądu administracyjnego wydawanych w wyniku uwzględnienia skargi na postanowienia zapadłe w postępowaniu regulowanym przepisami kodeksu postępowania administracyjnego sprawia, że ciężar oceny ewentualnego pogorszenia sytuacji skarżącego przesuwa się z postępowania sądowoadministracyjnego na postępowanie administracyjne. Inaczej rzecz ujmując, uchylając postanowienie Sąd I instancji na
etapie orzekania musi rozważyć, czy wyeliminowanie postanowienia z obrotu prawnego nie spowoduje przy ponownym rozpoznaniu sprawy administracyjnej naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 134 § 2 p.p.s.a. Tylko stwierdzenie, że zawarte w wyroku oceny i zalecenia mogą w dalszym postępowaniu administracyjnym doprowadzić do wydaniu postanowienia pogarszającego sytuację skarżącego w stosunku do tej, która wynika z zaskarżonego postanowienia uzasadnia przyjęcie, że wydanie tej treści wyroku naruszałoby zakaz reformationis in peius. Z tych powodów przyjmuje się, że dokonanie oceny, czy uwzględnienie skargi nastąpiło na korzyść czy też na niekorzyść skarżącego nie jest możliwe w sytuacji, kiedy - stosownie do postanowień art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. - uwzględnienie skargi nastąpiło ze względu na stwierdzone przez sąd naruszenie w postępowaniu poprzedzającym wydanie zaskarżonego aktu lub czynności przepisów prawa procesowego, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy (por. K. Gruszecki "Obowiązywanie
zakazu reformationis in peius w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym", Państwo i Prawo 1998, nr 3,

s. 34).

Po wtóre, zgodne z prawem postanowienie prostujące błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki decyzji wydane w oparciu o art. 113 § 1 k.p.a., nie kształtuje sytuacji prawnej strony. To decyzja, której oczywiste omyłki czy błędy sprostowano, wywołuje skutek prawny w sferze stosunku materialnoprawnego bądź w sferze stosunku procesowego. Postanowienie, o którym stanowi art. 113 § 1 k.p.a. nie może zatem naruszać zakazu reformationis in peius. Myli się strona skarżąca twierdząc, że takie postanowienie może być korzystne lub też niekorzystne dla strony. Postanowienie prostujące błędy i omyłki jest bowiem integralną częścią treści decyzji, a ta kształtuje prawa i obowiązki strony.

Inna sytuacja zachodzi natomiast wówczas, gdy wydane na podstawie art. 113 § 1 k.p.a. postanowienie narusza ten przepis i instytucja sprostowania oczywistych omyłek w istocie w sposób odmienny od decyzji kształtuje sytuacje prawną strony postępowania. Wówczas to, z naruszeniem zasad rzetelnej procedury administracyjnej, wszelkich praw przysługujących stronie w postępowaniu, dochodzi do odmiennego ukształtowania jej praw i obowiązków. Zmiana istotnych elementów decyzji administracyjnej poprzez postanowienie wydane w oparciu o art. 113 § 1 k.p.a., w takim ujęciu, musi być postrzegana jako działanie organu niekorzystne dla strony. W takim przypadku, uchylając wadliwe postanowienie i wskazując, że zmiana istotnych elementów decyzji może nastąpić tylko decyzją wydaną na podstawie art. 154 k.p.a. lub 155 k.p.a. sąd administracyjny nie tylko eliminuje wadliwe prawnie rozstrzygnięcie, ale i przesądza o tym, że to co zostało uznane przez organ jako błędy lub omyłki nie stanowi błędów i omyłek w rozumieniu art. 113 §
1 k.p.a. Organ nie może zatem wydać ponownie postanowienia prostującego omyłki i błędy w zakresie, w jakim sąd administracyjny uznał, że doszło do nadużycia instytucji sprostowania decyzji, a jeżeli z urzędu bądź na wniosek strony będzie zmieniał decyzję, to we właściwym trybie, wskazanym przez sąd administracyjny, gwarantującym stronie m.in. czynny udział w postępowaniu. Również więc wtedy, gdy sąd administracyjny uchyla postanowienie prostujące błędy i omyłki decyzji, które wbrew treści art. 113 § 1 k.p.a., zmienia istotne elementy decyzji, nie można skutecznie wywodzić, że doszło do naruszenia zakazu reformationis in peius, o którym stanowi art. 134

§ 2 p.p.s.a.

Z tych powodów Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionej podstawy i oddalił ją w oparciu o art. 184 p.p.s.a.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)