Tezy
Złożenie oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego w terminie 6 miesięcy od dnia wypłaty płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w trzecim roku realizacji planu plus 7 dni, kształtuje prawo producentów rolnych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów do otrzymania płatności w czwartym i piątym roku przyznawania pomocy finansowej, tym samym wpływa na jego sytuację materialnoprawna. Z uwagi na charakter materialnoprawny terminu przewidzianego do złożenia oświadczenia nie można, więc skutecznie domagać się jego przywrócenia w oparciu o uregulowania art.58 i art.59 kpa.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Stachurski, Sędziowie sędzia NSA Mieczysław Markowski, sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska (spr.), Protokolant Beata Borkowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 3 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi J. M. na postanowienie Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zadeklarowanych we wniosku i planie rozwoju gospodarstwa niskotowarowego oddala skargę
Uzasadnienie
W dniu 9 lutego 2009 r. Pan J. M. (dalej także jako: "Skarżący"), wniósł do Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w G. prośbę o przywrócenie terminu na złożenie oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zadeklarowanych we wniosku o pomoc finansową na działanie Wspieranie gospodarstw niskotowarowych i Planie rozwoju gospodarstwa niskotowarowego wraz z dowodami potwierdzającymi ich wykonanie.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w G. uznał, iż Skarżący nie uprawdopodobnił, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy i postanowieniem z [...] lutego 2009 r. nr [...] odmówił przywrócenia terminu do złożenie oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zadeklarowanych we wniosku i Planie rozwoju gospodarstwa niskotowarowego.
Postanowieniem z [...] marca 2009 r. nr [...] Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. utrzymał w mocy postanowienie Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w G. o odmowie przywrócenia terminu. W uzasadnieniu postanowienia organ odwoławczy wskazał, że o braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody niemożliwej do przezwyciężenia. Zdaniem Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. podnoszone przez Skarżącego okoliczności opieki nad chorymi rodzicami jako przyczyna uchybienia terminu do złożenia oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zadeklarowanych we wniosku nie są okolicznościami, które mogłyby uzasadnić brak winy Skarżącego w niedotrzymaniu terminu złożenia stosownego oświadczenia.
Powyższe postanowienie zostało w całości zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku. W uzasadnieniu skargi Skarżący podniósł, iż w postępowaniu administracyjnym nie zostały uwzględnione, zaświadczenie lekarskie o sprawowanej opiece nad chorym ojcem i oświadczenie jego sąsiada - Pana D. B., tj. dowodów, które miały potwierdzić okoliczność braku winy Skarżącego w uchybienie terminu złożenia oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zadeklarowanych we wniosku o pomoc finansową.
Odpowiadając na zarzut zawarty w skardze Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. wniósł o jej oddalenie, uznając podniesione w skardze zarzuty za niezasadne.
Organ odwoławczy podtrzymując stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia dodatkowo wskazał, że przyznając Skarżącemu pomoc finansową dla gospodarstwa niskotowarowego, w decyzji z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...], wskazano na warunki dotyczące otrzymania wypłaty w czwartym i piątym roku oraz wskazano terminy, jakie winny zostać zachowane przy realizacji zadeklarowanego przedsięwzięcia, aby wnioskodawca mógł otrzymać 4 i 5 ratę wsparcia, w tym o obowiązku zawiadomienie kierownika biura powiatowego Agencji o wypełnieniu celu zawartego w planie rozwoju gospodarstwa, zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 286, poz.2870 ze zm., dalej jako: "rozporządzenie Rady Ministrów").
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga jest niezasadna.
Spór w sprawie jest wynikiem uznania przez obie strony postępowania, że określony w § 8 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów termin do złożenia oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego jest terminem procesowym, który może podlegać przywróceniu w trybie i na warunkach określonych w art. 58 i art.59 Kodeksu postępowania administracyjnego, dalej w skrócie jako: "kpa".
Kwestią zasadniczą jest, więc kwestia ustalenia rodzaju terminu, z jakim mamy do czynienia w sprawie, czy z terminem procesowym czy też terminem materialnoprawnym?
W doktrynie przyjmuje się, że terminem procesowym jest okres przewidziany do dokonania czynności procesowej przez podmioty i uczestników postępowania, natomiast terminem materialnoprawnym jest okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw i obowiązków jednostki w ramach publicznoprawnego stosunku materialnoprawnego (por. B. Adamiak w: Ordynacja podatkowa. Komentarz, wyd. Unimex 2008, s.95). Terminy procesowe, wywołują skutki w płaszczyźnie procesowej, w przypadku ich uchybienia mogą, więc podlegać przywróceniu natomiast terminy materialnoprawne, od których zachowania zależy możliwość dochodzenia przez stronę określonego uprawnienia nie podlegają przywróceniu. W przypadku niezachowania terminu materialnoprawnego strona nie może skutecznie domagać się jego przywrócenia w oparciu o uregulowania art.58 i art.59 kpa, a upływ terminu winien skutkować wydaniem negatywnego dla strony rozstrzygnięcia. O charakterze terminu decyduje, więc treść przepisu prawa materialnego oraz skutki, jakie łączą się z jego
niezachowaniem.
Z brzmienia § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów wynika, że wypłata przyznanej producentowi rolnemu płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w czwartym i piątym roku uzależniono od spełnienia łącznie warunków wymienionych w § 8 ust.1 rozporządzenia tj. od 1) zrealizowania przedsięwzięcia zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wypłaty płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w trzecim roku realizacji planu oraz 2) złożenia oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego (dalej w skrócie jako: "oświadczenie") kierownikowi biura powiatowego Agencji, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania producenta rolnego. Forma i termin złożenia oświadczenia określone zostały w § 8 ust.2 rozporządzenia, a skutki niedotrzymania wyżej wymienionych warunków określono w § 9 rozporządzenia Rady Ministrów. Zgodnie z brzmieniem § 9 rozporządzenia Rady Ministrów płatność dla gospodarstwa niskotowarowego
podlega wstrzymaniu w czwartym i piątym roku jego wypłaty, jeżeli producent rolny nie dotrzymał warunków określonych w § 8 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z wyjątkiem przypadków wskazanych w ust.2 tego rozporządzenia, które nie mają zastosowania w rozpoznawanej sprawie.
Z powyższych regulacji wynika, że złożenie oświadczenia o zrealizowaniu przedsięwzięć zgodnie z planem rozwoju gospodarstwa niskotowarowego w terminie 6 miesięcy od dnia wypłaty płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w trzecim roku realizacji planu plus 7 dni, kształtuje prawo producentów rolnych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów do otrzymania płatności w czwartym i piątym roku przyznawania pomocy finansowej, tym samym wpływa na jego sytuację materialnoprawna. Z uwagi na charakter materialnoprawny terminu przewidzianego do złożenia oświadczenia nie można, więc skutecznie domagać się jego przywrócenia w oparciu o uregulowania art.58 i art.59 kpa.
W rozpoznawanej sprawie wniosek Skarżącego o przywrócenie terminu materialnoprawnego (przypadającego na dzień 15 października 2008 r.), nie mógł podlegać uwzględnieniu z tej właśnie przyczyny, a nie z powodu braku przesłanek umożliwiających przywrócenie terminu procesowego przewidzianych w art. 58 kpa (nie uprawdopodobnieniu braku winy w niezachowaniu terminu do złożenia oświadczenia). Dlatego też uznać należało, że odmowa przywrócenia terminu odpowiadała prawu, jednakże organ uzasadniając rozstrzygnięcie posłużył się wadliwą argumentacją.
W świetle opisanego wyżej stanu faktycznego i prawnego, Sąd nie stwierdził naruszenia prawa, które miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tym samym z uwagi na brak podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skargę oddalił.