Tezy
Jeżeli organ miał informację, że adres pod który wysyłana jest korespondencja, nie jest prawidłowy i doręczenie korespondencji nie nastąpiło do rąk własnych adresata lub domownika, który podjął się przekazania zainteresowanemu przesyłki, nie było podstaw do stosowania przy doręczaniu decyzji przepisów o doręczeniu zastępczym /art. 44 Kpa/ ani uznania, że strona zaniedbała powiadomienia organu o zmianie miejsca zamieszkania /art. 41 Kpa/.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Anna Lech Sędzia WSA - Monika Nowicka (spr.) Asesor WSA - Anna Tarnowska-Mieliwodzka Protokolant - Anna Jurak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2004 r. sprawy ze skargi [...] Przedsiębiorstwa [...] "[...]" w S. na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] sierpnia 2002 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej 1. uchyla zaskarżoną decyzji oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] maja 2002 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Ministra Infrastruktury na rzecz [...] Przedsiębiorstwa [...] "[...]" w S. kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego [...] Przedsiębiorstwo [...] "[...]" w S. wniosło o uchylenie decyzji Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia [...] sierpnia 2002 r. [...] utrzymującej w mocy decyzję tego samego organu z dnia [...] maja 2002 r. nr [...] o stwierdzeniu nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia [...] marca 1993 r. stwierdzającej nabycie z mocy prawa przez w/w Przedsiębiorstwo nieruchomości położonej w S. a oznaczonej jako działka nr [...] w części dotyczącej nieruchomości stanowiącej osadę [...], zapisaną w księdze wieczystej Kw [...] - i odmawiającą stwierdzenia nieważności w/w decyzji w pozostałej części.
W odpowiedzi na skargę Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji dodatkowo zauważając, że do organu centralnego nie należało ustalanie przyczyn wymienienia w różnych decyzjach różnych powierzchni przedmiotowej nieruchomości i kwestionowanie dokumentów geodezyjnych, określających tę powierzchnię.
Z uwagi na wejście w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. reformy sądownictwa administracyjnego niniejsza skarga stała się - z mocy przepisu art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271) - przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Wojewoda [...] - działając na zasadzie przepisu art. 2 ust. 1-3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz.464 ze zm.) - decyzją z dnia [...] marca 1993 r. nr [...] stwierdził nabycie z dniem 5 grudnia 1990 r. przez [...] Przedsiębiorstwo [...] "[...]" w S. prawa wieczystego użytkowania gruntu położonego w S. i oznaczonego jako działka nr [...], o powierzchni [...] ha oraz nieodpłatne nabycie własności budynków i budowli zlokalizowanych na tej działce.
Wnioskiem z dnia [...] listopada 2001 r. [...] Przedsiębiorstwo [...] "[...]" w S. wystąpiło o stwierdzenie nieważności powyższej decyzji wskazując, że wobec wydania przez Ministra Gospodarki w dniu [...] września 1997 r. prawomocnej decyzji stwierdzającej nieważność orzeczenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia [...] grudnia 1962 r. o przejęciu na własność Państwa przedsiębiorstwa [...] w C, Skarb Państwa nigdy nie był właścicielem tej części nieruchomości, którą to nieruchomością uwłaszczono wspomniane wyżej Przedsiębiorstwo.
Z ustaleń organu wynikało, że nieruchomość położona w C., obejmująca osadę [...], o powierzchni [...] m kw. weszła następnie w skład działki nr [...] ( późniejsza działka nr [...] ),w stosunku do której wydano wspomnianą decyzję uwłaszczeniową a przed wydaniem której to decyzji, zostały zgłoszone roszczenia następców prawnych byłych właścicieli przedmiotowej nieruchomości.
Stojąc na stanowisku, iż brak własności co do części nieruchomości przez Skarb Państwa oznacza, że decyzja uwłaszczeniowa - w tej części - została wydana z rażącym naruszeniem prawa, organ - z mocy przepisu art. 156 § 1 pkt. 2 k.p.a.- stwierdził jej nieważność w części w jakiej odnosiła się ona do opisanej na wstępie nieruchomości. W stosunku zaś do pozostałej części działki nr [...] odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej, gdyż w stosunku do tej części nieruchomości, brak było podstaw do przyjęcia, że decyzja ta rażąco narusza prawo.
Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy wniosło [...] Przedsiębiorstwo [...] "[...]" w S. podnosząc, że w różnych decyzjach została wskazana odmienna powierzchnia nieruchomości stanowiącej osadę [...]. Ponieważ okoliczność ta może - zdaniem wnioskodawcy -utrudnić przyszłe rozliczenia z następcami prawnymi właściciela znajonalizowanego przedsiębiorstwa, we wniosku zawarto żądanie wydania decyzji uwzględniającej powierzchnię nieruchomości, którą określała decyzja Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. z dnia [...] czerwca 1964 r. na [...] m kw.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2002 r. organ utrzymał w mocy swoje poprzednie rozstrzygnięcie podnosząc, że w decyzji Ministra Gospodarki z dnia [...] września 1997r. wskazano, że przejmowana na rzecz Państwa nieruchomość liczyła [...] m kw. (str. [...] decyzji ) a następnie wskazano, że w wyniku scalenia gruntów w 1970 r. dotychczasowa osada [...] o powierzchni [...] m kw. została połączona z innymi gruntami (str. [...] decyzji). Z dokumentu zaś przyjętego do Składnicy [...] w dniu [...] października 1980 r. wynikałoby, że osada [...] liczyła [...] m kw. przyjętego do składnicy [...] w dniu [...] października 1980 r. wynikało, iż osada liczyła [...] m kw. W związku z powyższym - zdaniem organu - należałoby wnosić, że ten obszar byłby objęty decyzją uwłaszczeniową.
W skardze do Sądu [...] Przedsiębiorstwo [...] "[...]" w S. wniosło o uchylenie powyższej decyzji przytaczając argumenty zawarte we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawuje, w zakresie swojej właściwości, kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonych aktów lub czynności organów administracji publicznej przy czym - zgodnie z przepisem art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ) - rozpoznaje skargę w granicach sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną.
Powyższe oznacza, że Sąd władny jest stwierdzić nieważność lub uchylić zaskarżoną decyzję z przyczyn wskazanych w art. 145 powołanej wyżej ustawy, jeżeli organ administracji publicznej dopuści się naruszenia prawa. W rozpatrywanej sprawie organ wydając zaskarżoną decyzję oraz decyzję poprzedzającą ją naruszył przepisy postępowania w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.
Uszło uwagi organu, że zarówno decyzja wydana w dniu [...] maja 2002 r. jak i [...] sierpnia 2002 r. nie zostały w ogóle doręczone uczestniczącym w niniejszym postępowaniu na prawach strony A. R., J. H. i M. K.
Decyzje dla dwóch ostatnich osób zostały doręczone adwokatowi T. K., który nie wylegitymował się w postępowaniu administracyjnym pełnomocnictwa od w/w uczestników, w postępowaniu zaś i to wyłącznie przed Sądem reprezentował jedynie M. K.
Odpisy decyzji przeznaczone natomiast dla A. R. należy uznać, że ogóle nie zostały jej doręczone.
Pierwsza bowiem korespondencja w sprawie jaką stanowiło zawiadomienie o wszczęciu postępowania została zwrócona przez urząd pocztowy jako awizowana i niepodjęta w terminie, decyzja z dnia [...] maja 2002 r. została już zwrócona z adnotacją listonosza, że adresatka nie zamieszkuje pod wskazanym adresem, zaskarżoną zaś decyzję wysłano mimo wszystko, ponownie na ten sam adres i korespondencja ta - tak jak i poprzednie, nie została odebrana.
W sytuacji, w której organ miał pozytywną informację, że adres na który wysyłana jest korespondencja nie jest prawidłowy a pierwotne doręczenie korespondencji nie nastąpiło do rąk własnych adresata lub domownika, który podjął się przekazania zainteresowanemu przesyłki, nie było podstaw do stosowania przy doręczaniu decyzji przepisów o doręczeniu zastępczym ( art. 44 k.p.a. ) ani uznania, ze strona zaniedbała powiadomienia organu o zmianie miejsca zamieszkania ( art. 41 k.p.a. ).
Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ zatem ustali prawidłowy adres uczestniczki postępowania oraz doręczy wszystkim stronom przeznaczoną dla nich korespondencję.
Zauważyć przy tym jednocześnie wypada, że z akt administracyjnych nie wynika w sposób jasny kto z grona osób fizycznych i z jakiego powodu uczestniczył w niniejszym postępowaniu na prawach strony. Jedynie odnośnie S. H. syna S. dokumentacja wskazuje na tytuł prawny jego ojca, ale jedynie do części nieruchomości jaka stanowiła przedmiotowa osada [...]. O jego zaś następstwie prawym po ojcu wspomina uzasadnienie decyzji Ministra Gospodarki z dnia [...] września 1997 r. stwierdzając, że w sprawie o stwierdzenie nieważności zarządzenia z dnia [...] września 1952 r. zostało przedłożone postanowienie Sądu Rejonowego w S. o stwierdzeniu nabycia spadku po S. H.
Wprawdzie uzasadnienie tej decyzji powołuje się również na postanowienie o nabyciu praw do spadku po F. K., ale ani z ustaleń organu, ani z żadnego dokumentu znajdującego się w aktach administracyjnych nie wynikają jej prawa do przedmiotowej nieruchomości czy prawa jej następców prawnych. W aktach znajdują się jedynie kserokopie i to niepoświadczone wniosków o wszczęcie postępowania zakończonego wydaniem wspomnianej wyżej decyzji Ministra Gospodarki, z których wynika, że F. K. i J. H. rościli pretensje do nieruchomości stanowiącej osadę [...], twierdząc, że stanowiła dawniej ich własność. Rozpatrując zatem sprawę ponownie organ przede wszystkim ustali i uzasadni krąg uczestników niniejszego postępowania.
W tej sytuacji, Sąd - mając na względzie zapewnienie wypowiedzenia się w sprawie w postępowaniu administracyjnym wszystkim stronom - nie wypowiedział się o zasadności zarzutów zawartych w przedmiotowej skardze i z mocy przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. b i c w związku z art. 152 i 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.