Tezy
Przyznanie stronie skarżącej prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym nie podważa zasadności samego zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego, ani też nie czyni postępowania zażaleniowego, co do tego zarządzenia, bezprzedmiotowym.W tym bowiem postępowaniu sąd odwoławczy niezależnie od granic zażalenia bada z urzędu prawidłowość wezwania strony do uiszczenia wpisu sądowego, zarówno co do zasady, tj.czy strona ma taki obowiązek, bo nie korzysta z ustawowego zwolenienia od kosztów sądowych, o których mowa w art. 239 pkt 1-3 p.p.s.a., jak i co do wysokości wpisu.Natomiast prawo pomocy w zakresie dotyczącym zwolnienia od kosztów sądowych w całości lub w części ( art. 245 p.p.s.a) może być przyznane postanowieniem sądu wówczas, gdy strona nie jest objęta ustawowym zwolnieniem od tych kosztów( art.239 pkt 4 p.p.s.a.). Od zasadności wezwania do uiszczenia wpisu zależy zatem byt postępowania o przyznanie prawa pomocy w tym samym zakresie, a nie odwrotnie i to zarówno co do samego obowiązku
uiszczenia wpisu, jak i co do jego wyskości.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jan Kacprzak po rozpoznaniu w dniu 23 września 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia T. N. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 854/10 o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie ze skargi T. N. na decyzję Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lutego 2010 r. nr [...] w przedmiocie przeniesienia ucznia do innej szkoły postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Zarządzeniem z dnia 7 maja 2010 r. Przewodniczący Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wezwał T. N. do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 200 zł od skargi na decyzję Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lutego 2010 r., nr [...] w przedmiocie przeniesienia ucznia do innej szkoły. Jako podstawę prawną ww. zarządzenia wskazano art. 220 § 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oraz § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193).
Na powyższe zarządzenie skarżąca wniosła zażalenie oraz wniosek o przyznanie prawa pomocy.
Następnie postanowieniem z dnia 22 czerwca 2010 r. referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przyznano skarżącej prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej p.p.s.a.), strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Stosownie do art. 220 § 1 p.p.s.a. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo (skargę), aby uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. Skarga od której pomimo wezwania nie został uiszczony należy wpis, podlega odrzuceniu przez sąd (§ 3).
W przedmiotowej sprawie Przewodniczący Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zastosował powyższy przepis prawidłowo wzywając skarżącą do uiszczenia wpisu od skargi na decyzję Ministra Edukacji Narodowej z dnia [...] lutego 2010 r. Trafnie określono również wysokość należnego wpisu w kwocie 200 zł, powołując się na § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.).
Podnieść należy, że przyznanie skarżącej prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym w zakresie całkowitym, określonym w prawomocnym postanowieniu z dnia 21 lipca 2010 r. o przyznaniu tego prawa powoduje, że w myśl art. 239 pkt 4 p.p.s.a. skarżąca nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, w tym też wpisu określonego w zaskarżonym zarządzeniu. Przytoczona jednak wyżej okoliczność nie podważa zasadności samego zarządzenia, ani też nie czyni postępowania zażaleniowego, co do tego zarządzenia, bezprzedmiotowym. W tym bowiem postępowaniu sąd odwoławczy niezależnie od granic zażalenia bada z urzędu prawidłowość wezwania strony do uiszczenia wpisu sądowego, zarówno co do zasady tj. czy strona ma taki obowiązek, bo nie korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, o których mowa w art. 239 pkt 1-3 p.p.s.a., jak i co do wysokości wpisu. Natomiast prawo pomocy w zakresie dotyczącym zwolnienia od kosztów sądowych w całości lub w części (art. 245 p.p.s.a.) może być przyznane postanowieniem sądu
wówczas, gdy strona nie jest objęta ustawowym zwolnieniem od tych kosztów (art. 239 pkt 4 p.p.s.a). Od zasadności wezwania do uiszczenia wpisu zależy zatem byt postępowania o przyznanie prawa pomocy w tym samym zakresie, a nie odwrotnie i to zarówno co do samego obowiązku uiszczenia wpisu, jak i co do jego wysokości.
Z tych też względów Naczelny Sąd Administracyjny na postawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 p.p.s.a. orzekł o oddaleniu zażalenia.