Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

I OSK 1563/07 - Wyrok NSA z 2008-11-17

0
Podziel się:

lasy i grunty leśne wchodzące w skład majątków ziemskich podlegających przejęciu na cele reformy rolnej na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51) nie przechodziły, co do zasady, na własność Państwa na podstawie tego dekretu, lecz podlegały przejęciu na własność Państwa z mocy prawa o ile spełniały kryteria określone w dekrecie z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz 82).

Tezy

lasy i grunty leśne wchodzące w skład majątków ziemskich podlegających przejęciu na cele reformy rolnej na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51) nie przechodziły, co do zasady, na własność Państwa na podstawie tego dekretu, lecz podlegały przejęciu na własność Państwa z mocy prawa o ile spełniały kryteria określone w dekrecie z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz 82).

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie NSA Anna Lech (spr.) del. Ewa Dzbeńska Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G. I. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2007 r. sygn. akt IV SA/Wa 533/07 w sprawie ze skargi Lasów Państwowych Nadleśnictwo K. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] nr [...] w przedmiocie reformy rolnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od Lasów Państwowych Nadleśnictwo K. na rzecz G. I. kwotę 297 (dwieście dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2007 r. sygn. akt IV SA/Wa 533/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] tycznia 2007 r. nr [...], w przedmiocie reformy rolnej.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd wskazał na następujący stan faktyczny i prawny sprawy: G. I. w imieniu własnym i jako pełnomocnik B. I., H. M. W., M. K. Ś., K. M. G. oraz J. A. Ś. wystąpił z wnioskiem o zwrot części majątku przejętego na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13 ze zm.), wskazując, że wnioskuje o orzeczenie, że lasy o łącznej powierzchni [...] ha położone w Ł., nie podpadały pod działanie art. 2 ust. 2 lit. e powołanego dekretu.

Kierownik Oddziału Rozwoju Regionalnego Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Delegatura w Zamościu, działając z upoważnienia Wojewody Lubelskiego, decyzją z dnia [...] lipca 2006 r., na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej oraz § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 51 ze zm.), orzekł, że lasy o łącznej powierzchni [...] ha wchodzące w skład majątku [...] Ł., stanowiącego w dniu [...] września 1944 r. własność A. Ś. podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu. o przeprowadzeniu reformy rolnej i wskazał, że obszar ogólny majątku [...] Ł. przejęty na cele reformy rolnej wynosił [...] ha, a zatem znacznie przekraczał powierzchnię uprawniającą do przejęcia na Skarb Państwa w myśl art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu.

Od tej decyzji G. I. złożył odwołanie do Ministra Rolnictwa Rozwoju Wsi.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., uchylił decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] lipca 2006 r. i stwierdził, że lasy o łącznej powierzchni [...] ha wchodzące w skład majątku "[...] Ł.", stanowiącego byłą własność A. Ś. nie podpadały pod działanie przepisów art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu Polskiego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, bowiem w myśl tego przepisu na cele reformy rolnej podlegały przejęciu nieruchomości stanowiące własność albo współwłasność osób fizycznych i prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni.

W niniejszej natomiast sprawie, w ocenie organu, lasy o łącznej powierzchni [...] ha, które wchodziły w skład przedmiotowego majątku nie podpadały pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu o reformie rolnej, gdyż grunty leśne nie mogły być przejęte w trybie tego dekretu. Przejęcie na własność Państwa lasów i gruntów leśnych regulował bowiem dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82), mający charakter aktu nacjonalizacyjnego, w którym przewidziane przejęcie lasów i gruntów leśnych na własność Skarbu Państwa następowało z mocy samego prawa. W myśl art. 1 tego dekretu lasy i grunty leśne o obszarze ponad 25 ha, stanowiące własność lub współwłasność osób fizycznych i prawnych przechodziły na własność Skarbu Państwa z dniem ogłoszenia dekretu.

W związku z tym, w ocenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jeżeli według przepisów dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej przejęciu na cele reformy rolnej podlegały nieruchomości ziemskie, to nie dotyczyło to wszelkich innych rodzajów nieruchomości, na przykład lasów, w związku z czym lasy wchodzące w skład majątku "[...] Ł.", których właścicielem był A. Ś. i których powierzchnia przekraczała 25 ha (łączna powierzchnia lasów wynosiła [...] ha) nie mogły podlegać pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Na tę decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyły Lasy Państwowe Nadleśnictwo K., wskazując, że z treści znajdującej się w aktach sprawy kserokopii "protokołu z dnia [...] października 1944 r. w sprawie przejęcia na cele reformy rolnej na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o wprowadzeniu Reformy Rolnej majątku Ł. własności obywatela Ś. A." wynika, że ogólny obszar przejmowanej nieruchomości wynosił [...] ha. W skład tego majątku wchodziły także lasy o powierzchni [...] ha. Podniesiono, że treść wskazanego protokołu potwierdza fakt, że wszystkie elementy przejmowanego na rzecz Skarbu Państwa majątku stanowiły jedną i funkcjonalną całość. W ocenie Lasów Państwowych Nadleśnictwo K., na mocy aktów nacjonalizacyjnych (niezależnie od tego, czy był to dekret o reformie rolnej, czy też dekret o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa), doszło do legalnego, w świetle ówcześnie obowiązujących przepisów prawa - wywłaszczenia byłego właściciela.

Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 533/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] tycznia 2007 r., wskazując, że nie można podzielić poglądu, iż przepisy dekretu Polskiego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej nie miały zastosowania do lasów, gdyż przejmowanie lasów regulował dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa jako akt prawny o charakterze szczególnym.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, analiza treści przepisów wskazanych aktów prawnych nie wyklucza możliwości przejścia lasów prywatnych na własność Państwa na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 września 1990 r., sygn. akt W 3/89, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że działalność wytwórcza w rolnictwie oprócz typowej działalności polegającej na hodowli różnego rodzaju zwierząt i uprawie różnego rodzaju roślin mogła też polegać na posiadaniu przez rolników działek leśnych i czerpaniu z tego tytułu różnych korzyści o charakterze gospodarczym jak na przykład pozyskiwanie drzewa lub runa leśnego. W niniejszej natomiast sprawie przejęty na własność Państwa las wchodził w skład majątku "[...] Ł." mającego powierzchnię ponad 100 ha wykorzystywaną do działalności wytwórczej w rolnictwie, w związku z czym, zdaniem Sądu, nie było podstaw do orzekania, że las ten nie podlegał przejęciu w oparciu o przepisy dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Sąd podkreślił także, iż w jego ocenie, dekret z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa ma charakter aktu prawnego szczególnego w stosunku
do dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, jednakże nie reguluje on w sposób całkowicie samodzielny przejmowania na własność Skarbu Państwa wszystkich lasów.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę kasacyjną złożył pełnomocnik G. I., adwokat R. F., wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, to jest art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej przez błędną jego wykładnię i przyjęcie, że na jego podstawie lasy, których właścicielem był A. Ś. o łącznej powierzchni [...] ha, których sprawa dotyczy, przeszły na własność Skarbu Państwa i przepis ten miał zastosowanie również do przejmowania lasów prywatnych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że art. 2 ust. 1 lit. e wskazanego wyżej dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej mówi o nieruchomościach ziemskich mających charakter rolny, w związku z czym nie można przyjąć, by lasy o powierzchni [...] ha były lub mogły być częścią gospodarstwa rolnego majątku ziemskiego A. Ś. Wskazano, że lasy będące przedmiotem niniejszej sprawy miały odrębnie prowadzoną gospodarkę i były nadzorowane przez leśniczego. Jak natomiast wynika z protokołu przejęcia z dnia [...] października 1944 r., w skład majątku ziemskiego wchodziły grunty orne o powierzchni [...] ha i łąki o pow. [...] ha. Na tych terenach prowadzona była produkcja rolna, która to produkcja nie była w żaden sposób prowadzona na terenie lasu, zatem nie mógł on być przejęty na podstawie powołanego przepisu.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną, Nadleśniczy Nadleśnictwa K. wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżącego kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ podzielił argumentację Sądu pierwszej instancji oraz podniósł, że skarżący nie wykazał, iż lasy będące przedmiotem niniejszej sprawy miały odrębnie prowadzoną gospodarkę i były nadzorowane przez leśniczego. Jedynym bowiem argumentem na tę okoliczność, jest oświadczenie B. ze Ś.-I., a więc twierdzenie samej strony zainteresowanej w pozytywnym rozstrzygnięciu sprawy.

Ponadto wskazano na protokół zdawczo-odbiorczy sporządzony w dniu [...] marca 1945 roku., zgodnie z którym Wojewódzki Urząd Ziemski w Lublinie przekazał organom Administracji Lasów Państwowych między innymi obszar leśny oznaczony nazwą "Ł." o pow. [...] ha. Zgodnie z tym dokumentem, Nadleśniczy B. Z., działający w imieniu Lasów Państwowych przejął ten obszar w zarząd Skarbu Państwa.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. Nr 10, poz. 51 ze zm.) przewidywało możliwość złożenia przez stronę zainteresowaną wniosku o wyłączenie nieruchomości spod działania tego dekretu.

W myśl § 5 tego rozporządzenia orzekanie w sprawach, czy dana nieruchomość podpada pod działanie przepisów art. 2 ust. 1 pkt e dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej należało do kompetencji wojewódzkich urzędów ziemskich, od decyzji których służyło stronom prawo odwołania do Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych.

Oznacza to, że wniosek o ustalenie czy nieruchomość lub jej część podpadała lub nie pod przepisy dekretu o reformie rolnej, rozpoznawany był w postępowaniu administracyjnym, a rozstrzygnięcie zapadało w formie decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 5 czerwca 2006 r. OPS 2/06 (ONSAiWSA z. 5, poz. 123) stwierdził, że "przepis § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51 ze zm.) może stanowić podstawę do orzekania w drodze decyzji administracyjnej o tym, czy dana nieruchomość lub jej część wchodzi w skład nieruchomości ziemskiej, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 19045 r. Nr 3, poz. 13 ze zm.)".

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela ten pogląd.

Takiej instytucji prawnej nie przewidywał dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82) ani też rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 20 stycznia 1945 r. w sprawie wykonania dekretu Polskiego Komitetu Narodowego z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 4, poz. 16).

Zatem tylko ocena czy dana nieruchomość podpadała pod działanie dekretu o reformie rolnej właściwy jest organ administracji oraz sądy administracyjne. Natomiast kwestię zasadności przejęcia lasów w trybie powołanego wyżej dekretu o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa, mogą badać wyłącznie sądy powszechne.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 kwietnia 1994 r. III CZP 50/94 (OSN nr 11, poz. 212) oraz w uchwale z dnia 27 kwietnia 1994 r. III CZP 54/94 (OSN nr 11, poz. 215) wyjaśnił, że skoro dekret z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na rzecz Skarbu Państwa został uchylony na podstawie art. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) i nie ma przepisu, który by przewidywał właściwość organów administracji do rozstrzygania sporów dotyczących nabycia przez Skarb Państwa własności lasów i gruntów leśnych na podstawie tego uchylonego już obecnie dekretu, to spory takie mogą być rozstrzygane wyłącznie w postępowaniu przed sądem powszechnym.

W niniejszej sprawie las o powierzchni [...] ha został przejęty na własność Skarbu Państwa w trybie przepisów dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, co wynika z treści przedłożonego do akt protokołu przejęcia nieruchomości z dnia [...] października 1944 r. a zatem do oceny czy nieruchomość ta podpadała pod działanie tego dekretu właściwy był organ administracji i sąd administracyjny.

W skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie prawa materialnego, to jest art. 2 ust. 1 lit. e powołanego dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej przez błędną jego wykładnię i przyjęcie, że przepis ten miał zastosowanie do przejmowania lasów.

Wskazać należy, że art. 1 ust. 2 dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej stanowi, że przeprowadzenie reformy rolnej obejmuje upełnorolnienie istniejących gospodarstw rolnych o powierzchni niżej pięciu hektarów użytków rolnych, tworzenie nowych samodzielnych gospodarstw rolnych dla bezrolnych, robotników i pracowników rolnych oraz drobnych dzierżawców, tworzenie w pobliżu miast i ośrodków przemysłowych gospodarstw dla produkcji ogrodniczo-warzywniczej, kolonii i ogródków działkowych robotniczych, urzędniczych i rzemieślniczych oraz zarezerwowanie odpowiednich terenów dla szkół oraz poddanych zarządowi państwowemu lub samorządowemu ośrodków dla podniesienia kultury rolnej, wytwórczości nasiennej, hodowlanej oraz przemysłu rolnego, a po noweli tego dekretu, która weszła w życie w dniu 19 stycznia 1945 r. dodano między innymi, że również zarezerwowanie odpowiednich terenów pod rozbudowę miast, kolonii mieszkaniowych oraz terenów na potrzeby wojskowe, komunikacji publicznej i melioracji.

Przy tak określonych celach reformy rolnej art. 2 ust. 1 tego dekretu stanowił, że na cele reformy rolnej przeznaczone będą "nieruchomości ziemskie o charakterze rolniczym", a po noweli dekretu, która weszła w życie w dniu 19 stycznia 1945 r. "nieruchomości ziemskie".

Pojęcia ta nie były zdefiniowane w dekrecie. Zasadne zatem będzie przedstawienie wyjaśnienia tego pojęcia, które zostało zawarte w uchwale Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 września 1990 r. sygn. akt W 3/89.

W uzasadnieniu tej uchwały Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wyjaśniając pojęcie "nieruchomości ziemskie" z art. 2 ust. 1 lit. e dekretu, należy przyjąć, że ustawodawca poprzez określenie nieruchomości przymiotnikiem "ziemskie", miał na względzie te obiekty mienia nieruchomego, które mają charakter rolniczy.

Wniosek taki znajduje uzasadnienie zarówno w tytule dekretu ("o przeprowadzeniu reformy rolnej"), jak też w treści niektórych przepisów dekretu oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. Nr 10, poz. 51), np.:

1) art. 1 ust. 2 lit. a i b dekretu stanowi, że przeprowadzenie reformy rolnej obejmuje "upełnorolnienie istniejących gospodarstw karłowatych, małorolnych i średniorolnych, tworzenie nowych samodzielnych gospodarstw rolnych dla bezrolnych robotników i pracowników rolnych oraz drobnych dzierżawców",

2) art. 6 dekretu nakazuje Ministrowi Reform Rolnych objęcie zarządu nad przyjętymi nieruchomościami ziemskimi "wraz z budynkami, całym inwentarzem żywym i martwym oraz znajdującymi się na tych nieruchomościach przedsiębiorstwami przemysłu rolnego", zaś z art. 11 ust. 1 dekretu wynika, że "inwentarz żywy i martwy przejęty z gospodarstw parcelowanych zostanie rozdzielony między nowoutworzone gospodarstwa dla bezrolnych...".

Z § 6 powołanego wyżej rozporządzenia wykonawczego wynika natomiast, że "Strona ubiegająca się o uznanie, że dana nieruchomość jest wyłączona spod działania postanowień zawartych w art. 2 ust. 1 lit. e dekretu, winna przedłożyć wojewódzkiemu urzędowi ziemskiemu dowody, stwierdzające dokładny obszar tej nieruchomości z wyszczególnieniem użytków każdego rodzaju...".

Analiza tych przepisów prowadzi do wniosku, że intencją ustawodawcy było przeznaczenie na cele reformy rolnej tych nieruchomości lub ich części, które są lub mogą być wykorzystane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej z tym, że przez inne podmioty".

W nawiązaniu do tego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego, Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 kwietnia 2005 r. sygn. akt II CK 653/04 (OSNC 2006, nr 3, poz. 56) podniósł, że z przepisów dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej nie wynika, aby na cele reformy rolnej były przeznaczone nieruchomości niemające charakteru "ziemskiego", a więc działki budowlane niepozostające w funkcjonalnym związku z gospodarstwem rolnym, a także nieruchomości leśne.

Nadto Sąd Najwyższy podkreślił, że "za przyjęciem takiego rozumienia określenia "nieruchomość ziemska" przemawia także treść, a nawet sam fakt wydania dekretu z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa. W szczególności należy zwrócić uwagę na art. 1 ust. 3 lit. b na podstawie którego nie przechodziły na własność Skarbu Państwa lasy i grunty leśne podzielone prawnie lub faktycznie przed dniem 1 września 1939 r. na parcele nie większe niż 25 ha, stanowiące własność osób fizycznych, grunty których nie są objęte przepisami artykułu 2 lit. e dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Treść tego przepisu w części należałoby uznać za zbędną, gdyby przyjąć, że kompleksy leśne stanowiące własność osób będących właścicielami gruntów objętych przepisami dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej także były objęte przepisami wymienionego dekretu.

Reasumując, lasy należące do osób fizycznych i prawnych w dniu wejścia w życie dekretu o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (27 grudnia 1944 r.), stały się własnością Skarbu Państwa, jeżeli spełnione były przesłanki określone w tym akcie prawnym. Odnosiło się to także do lasów stanowiących część majątków ziemskich podlegających przepisom dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej".

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela ten pogląd. Wskazać jednak trzeba, że sąd administracyjny nie może swoimi orzeczeniami prawnymi wkraczać w sprawę nową w stosunku do tej, która była przedmiotem postępowania przed organem administracji i wydawanych w nim aktów. Pojęcie "sprawa" występuje tu w znaczeniu materialnym a nie procesowym. Granice tej sprawy administracyjnej, w tym przypadku sprawy o niepodpadanie lasów pod działanie dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, wyznaczają zakres sądowej kontroli wykonywania administracji publicznej, o której stanowi art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.). Podkreślić jeszcze raz należy, że ocena czy i w jakim zakresie lasy i grunty leśne przeszły na własność Skarbu Państwa nie należy do organów administracji publicznej oraz sądów administracyjnych, ale do sądów powszechnych (vide: uchwała Sądy Najwyższego z dnia 27 kwietnia 1994 r. III CZP 54/94,
OSNC 1994, nr 11, poz. 215).

Czym innym natomiast jest rozstrzygnięcie o tym, że określone lasy nie podlegały przejęciu na własność Państwa na podstawie dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Oznacza to, że lasy i grunty leśne wchodzące w skład majątków ziemskich podlegających przejęciu na cele reformy rolnej na podstawie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 10, poz. 51) nie przechodziły, co do zasady, na własność Państwa na podstawie tego dekretu, lecz podlegały przejęciu na własność Państwa z mocy prawa, o ile spełniały kryteria określone w dekrecie z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 15, poz. 82).

Przytoczone wyżej względy pozwalają Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na zajęcia odmiennego stanowiska od tego jakie zostało zaprezentowane w zaskarżonym wyroku.

Z uwagi na to, że skarga kasacyjna podnosi tylko zarzut naruszenia prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 w związku z art. 151 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę.

O kosztach Naczelny Sąd Administracyjny postanowił zgodnie z art. 203 pkt 2 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)