Tezy
Zakładowi pracy chronionej nie przysługuje zwrot podatku VAT, jeżeli ciążą na nim zaległości podatkowe, nawet jeżeli zostały rozłożone na raty.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2004 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. wniesionej od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi z dnia 4 lutego 2003 r. I SA/Łd 809/01 wydanego w sprawie ze skargi Spółki z o.o. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Transportowo-Usługowe "A" w Ł. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 10 kwietnia 2001 r. (...) w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za listopad 2000r. - uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia WSA w Łodzi; (...).
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 19 stycznia 2001 r. Urząd Skarbowy Ł.-W. odmówił Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością "A" - Zakład Pracy Chronionej zwrotu podatku od towarów i usług za listopada 2000 r. w wysokości 54.551 zł.
Decyzja ta utrzymana została w mocy decyzją Izby Skarbowej w Ł. z dnia 10 kwietnia 2004 r.
Zdaniem orzekających organów podatkowych spółce nie przysługiwało określone w art. 14a ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ prawo do zwrotu wpłaconej kwoty podatku od towarów i usług albowiem w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu tj. w dniu 28 grudnia 2000 r., miała ona zaległość w podatku dochodowym od osób prawnych za grudzień 1996 r. w kwocie 110.077 zł. Okoliczność taka wykluczała zaś w świetle przepisu art. 14a ust. 7 pkt 2 powołanej wyżej ustawy - dokonanie zwrotu.
Nie podzielono przy tym stanowiska strony, która argumentowała, że decyzją z dnia 27 grudnia 2000 r. płatność podatku dochodowego od osób prawnych za 1996 r. została rozłożona na 10 miesięcznych rat, zaś zgodnie z harmonogramem spłaty rat wynikających z tej decyzji, pierwsza rata stawała się wymagalna w dniu 12 stycznia 2001 r. co powoduje, że z chwilą wydania decyzji o rozłożeniu zaległości na raty, zaległość ta przestaje istnieć, jeżeli zostanie zapłacona w ratach w terminach określonych decyzją
Zdaniem organów obu instancji okoliczność rozłożenia zaległości podatkowej na raty nie powoduje, że zaległość taka przestaje istnieć.
Wyrokiem z dnia 4 lutego 2003 r. I SA/Łd 809/01 Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi uchylił decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 10 kwietnia 2001 r.
W uzasadnieniu wyroku wskazano, że w sytuacji, gdy istniejąca zaległość podatkowa została rozłożona na raty nie można mówić o jej istnieniu. W sprawie podatnik był obowiązany do zapłaty kwoty 110.077 zł z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za grudzień 1996 r. z odsetkami. Należność ta jednak, decyzją Urzędu Skarbowego Ł.-W. z dnia 27 grudnia 2000 r. została rozłożona na raty, przy czym termin płatności pierwszej raty przypadał na dzień 12 stycznia 2001 r.
Zdaniem Sądu oznacza to, że w dacie rozpatrywania wniosku o zwrot podatku od towarów i usług za listopad 2000 r. termin ten jeszcze nie upłynął, zaś istniejąca decyzja rozkładająca na raty zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób prawnych za 1996 r. uchyliła skutki dotychczas obowiązującego terminu płatności wynikającego z art. 47 Ordynacji podatkowej. W związku z tym Sąd uznał, że w sprawie powstał stan prawny, zgodnie z którym w dacie złożenia wniosku o zwrot podatku od towarów i usług /28 grudnia 2000 r./ skarżący nie miał zaległości stanowiących dochody budżetu Państwa i był uprawniony do skorzystania z przywileju określonego w art. 14a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o jego uchylenie lub zmianę w całości zarzucając, że narusza on prawo materialne przez błędną wykładnię art. 14a ust. 1 w związku z art. 14a ust. 7 pkt 2 powołanej wcześniej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym przez przyjęcie, że podatnik w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu podatku za listopad 2000 r. nie miał zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, skoro zaległość w podatku dochodowym od osób prawnych za grudzień 1996 r. uprzednio stwierdzona decyzją organu podatkowego, a następnie rozłożona na raty.
Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. udzielenie podatnikowi ulgi w postaci rozłożenia zaległości podatkowej na raty nie niweczy faktu, że zaległość ta nadal istnieje. Wydanie decyzji w sprawie rat powoduje bowiem stosownie do art. 49 par. 1 Ordynacji podatkowej - jedynie ułatwienie podatnikowi wywiązania się z zadłużenia wobec budżetu Państwa.
Odpowiadając na skargę kasacyjną pełnomocnik Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Transportowo-Usługowego "A" Spółka z o.o. wniósł o jej oddalenie podzielając pogląd wyrażony w zaskarżonym wyroku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Trafny jest zarzut skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Ł., że w zaskarżonym wyroku Sąd dokonał błędnej wykładni art. 14a ust. 1 w związku z art. 14a ust. 7 pkt 2 powołanej wcześniej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz w związku z art. 51 par. 1 i 2 i art. 48 par. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Stosownie bowiem do art. 14a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w brzmieniu obowiązującym w 1000 r. prowadzący zakład pracy chronionej i zakład aktywności zawodowej miał prawo w zakresie działalności tego zakładu, do otrzymania częściowego lub całkowitego zwrotu wpłaconej kwoty podatku od towarów i usług, według zasad określonych w art. 14a ust. 2-6 tej ustawy. W przepisie art. 14a ust. 7 pkt 2 określono jednak warunek, że wskazanych wyżej zasad nie stosuje się do podatników, u których w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu podatku występowały zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu Państwa.
Samo pojęcie zaległości podatkowej zdefiniowane zostało w art. 51 par. 1 i 2 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tymi przepisami za zaległość podatkową uznano zarówno podatek nie zapłacony w terminie płatności jak i nie zapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku.
Jak to się stwierdza w piśmiennictwie /zob. B. Brzeziński. M. Kalinowski, M. Masternak i A. Olesińska "Ordynacja podatkowa - Komentarz", Toruń, 2002r., str. 203/ art. 51 Ordynacji podatkowej rozszerza więc formułę pojęciową pojęcia zaległości podatkowej i powoduje, że wszystkie trzy rodzaje wymienionych wyżej, nie uiszczonych w terminie należności, mają status zaległości podatkowej.
W tej sytuacji uzasadniony staje się wniosek, że rozłożenie - na podstawie art. 48 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej - zapłaty zaległości podatkowej na raty nie spowoduje skutku w postaci likwidacji samej zaległości podatkowej. Samo brzmienie powołanego wyżej przepisu wskazuje bowiem wyraźnie, że ulga podatkowa w nim określona dotyczyć może bądź to "zapłaty podatku" /art. 48 par. 1 pkt 1/ bądź "zapłaty zaległości podatkowej" /art. 48 par. 1 pkt 2/.
Nie można zatem zgodzić się z poglądem wyrażonym w zaskarżonym wyroku, iż z chwilą rozłożenia na raty zaległości podatkowej nie zapłacony w terminie podatek przestaje być zaległością podatkową. Zaległość ta nadal bowiem istnieje, a wygaśnie ona dopiero z momentem zapłaty całości zaległego podatku wraz z odsetkami.
Zauważyć przy tym trzeba, że określona w art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zasada, że zwrotu wpłaconej kwoty podatku zakładom pracy chronionej lub zakładom aktywności zawodowej nie dokonuje się w odniesieniu do podatników, u których w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu występują zaległości podatkowe w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa uległa modyfikacji dopiero na mocy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 153 poz. 1272/
Wprowadzona ta ustawą zmiana polegała na umożliwieniu zwrotu podatku tym podatnikom, u których w dniu złożenia wniosku zaległości podatkowe objęte były decyzją właściwego urzędu skarbowego o ich rozłożeniu na raty, pod warunkiem terminowej wpłaty poszczególnych rat przypadających do zapłaty w dniu złożenia wniosku.
Zmiana ta miała niewątpliwie charakter normatywny, a nie jedynie wyjaśniający.
Mając to na uwadze, na podstawie art. 185 par. 1 i art. 203 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ należało orzec, jak w sentencji.