Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

FSK 390/04 - Wyrok NSA z 2004-11-08

0
Podziel się:

Błędny jest pogląd i nie znajdujący umocowania w obowiązującym ówcześnie stanie prawnym, regulującym postępowanie przed sądem administracyjnym, że Sąd administracyjny dokonujący kontroli legalności decyzji administracyjnej, nie ma prawa zapoznać się z innymi aktami spraw związanych ze sprawą rozstrzyganą, ani też nie może uwzględnić w procesie orzekania i w uzasadnieniu swego orzeczenia informacji, co do których powziął wiadomość z urzędu, w związku z rozpoznawaniem sprawy.

Tezy

Błędny jest pogląd i nie znajdujący umocowania w obowiązującym ówcześnie stanie prawnym, regulującym postępowanie przed sądem administracyjnym, że Sąd administracyjny dokonujący kontroli legalności decyzji administracyjnej, nie ma prawa zapoznać się z innymi aktami spraw związanych ze sprawą rozstrzyganą, ani też nie może uwzględnić w procesie orzekania i w uzasadnieniu swego orzeczenia informacji, co do których powziął wiadomość z urzędu, w związku z rozpoznawaniem sprawy.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Antoni Hanusz (spr.), Sędziowie NSA Grzegorz Krzymień, Ewa Madej, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2004 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "A." Spółki z o.o. Zakładu Pracy Chronionej w G. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2003 r. I SA/Gd 2070/02 w sprawie ze skargi "A." Spółki z o.o. Zakładu Pracy Chronionej w G. na decyzję Izby Skarbowej w G. z dnia 26 sierpnia 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za miesiąc marzec 2000 r. 1. Oddala skargę kasacyjną. 2. Zasądza od "A." Spółki z o.o. Zakładu Pracy Chronionej w G. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G. kwotę 1.200 zł /jeden tysiąc dwieście złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

  1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11.12.2003 r., I SA/Gd 2070/02, Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku oddalił skargę firmy "A." Sp. z o.o. Zakładu Pracy Chronionej w G. na decyzję Izby Skarbowej w G. z dnia 26.08.2002 r., w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za marzec 2002 r. Izba Skarbowa powyższą decyzją utrzymała w mocy decyzję (...) Urzędu Skarbowego w G. z dnia 24.05.2002 r., który odmówił zwrotu podatku od towarów i usług w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej VAT-7 za marzec 2002 r. Organ podatkowy drugiej instancji stwierdził, iż prawo do zwrotu wpłaconej uprzednio kwoty podatku od towarów i usług uzależnione jest od złożenia przez prowadzącego zakład pracy chronionej deklaracji VAT-7, wpłacenia kwoty zobowiązania wynikającego z tej deklaracji oraz złożenia wraz z deklaracją wniosku o zwrot podatku. Tymczasem strona skarżąca nie wpłaciła w terminie tj. do dnia 25.02.2002 r. kwoty podatku należnego za styczeń 2002 r., co powodowało niemożliwość jego zwrotu. Niezasadne więc było stanowisko strony o dysponowaniu przez Urząd Skarbowy kwotą 27.317,10 zł pochodząca z podatku należnego za grudzień 2001 r. Kwota ta została bowiem zaliczona na poczet zaległości podatkowej z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych /PIT-8A/, a jedynie na skutek oczywistej omyłki w postanowieniu z dnia 13.02.2002 r. (...) Urząd Skarbowy w G. podał, że zarachował tę kwotę na zaległość w PIT-4. Skoro strona nie dokonała w terminie wpłaty kwoty z deklaracji VAT-7 za marzec 2002 r. i posiadała zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa to nie ma prawa do otrzymania zwrotu kwoty podatku za marzec 2002 r.
  1. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku w zaskarżonym wyroku stwierdził, iż zaskarżona decyzja nie zawiera wad uzasadniających jej uchylenie. W ocenie Sądu, bez względu na nieskuteczność postanowień (...) Urzędu Skarbowego w G. należało stwierdzić, iż istniała podstawa prawna do wydania decyzji o odmowie zwrotu podatku wynikającego z deklaracji VAT-7 za marzec 2002 r. Podstawę tę stanowił przepis art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ stanowiący, że prawa do otrzymania zwrotu wpłaconej kwoty podatku od towarów i usług nie stosuje się do podatników, u których w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu podatku występują zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. W niniejszym przypadku strona skarżąca zalegała z wpłatą zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu dywidend za 1999 r. Zaległość podatkowa wynikała ze złożonej przez skarżącą deklaracji PIT-8A za listopad 2001 r. Korekta tej deklaracji wraz z żądaniem stwierdzenia nadpłaty wpłynęła do (...) Urzędu Skarbowego w G. w dniu 28.02.2002 r. Organ podatkowy niezwłocznie wszczął postępowanie na wniosek podatnika, stosownie do art. 165 par. 3 Ordynacji podatkowej i decyzją z dnia 29.05.2002 r. określił skarżącej spółce zaległość podatkową w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych za 2001 r. Strona zaległość uregulowała wpłatą dnia 18.06.2002 r. Zatem w dniu złożenia wniosku o zwrot podatku skarżąca posiadała zaległość podatkową wynikająca z deklaracji PIT-8A, a następnie wynikającą decyzji z dnia 29.05.2002 r. Nie można było uznać, że strona zapłaciła należny podatek za marzec 2002 r. w formie istnienia nadpłaty wynikającej z niezwrócenia podatku wynikającego z deklaracji VAT-7 za grudzień 2001 r., gdyż takiej nadpłaty nie było, bowiem skarżącej nie przysługiwał zwrot podatku należnego z deklaracji VAT-7 za grudzień 2001 r.
  1. W skardze kasacyjnej z dnia 29.02.2004 r. wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w trybie art. 101 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271/ pełnomocnik podatnika zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu:
  1. naruszenie prawa materialnego "przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie", a to:

- art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w związku z art. 21 i art. 51 Ordynacji podatkowej przez przyjęcie, że do stwierdzenia lub określenia zaległości podatkowej, o której mowa w art. 14a ust. 7 pkt 2 nie jest wymagane przeprowadzenie jakichkolwiek czynności przez organ podatkowy, ale że samo przyjęcie deklaracji podatkowej jest równoznaczne ze stwierdzeniem zaległości, ponadto przez przyjęcie, że art. 14a ust. 7 pkt 2 dotyczy nie tylko zaległości podatnika ale także zaległości płatnika podatku osoby trzeciej i wreszcie przez przyjęcie, że zaległości stwierdzone po dniu złożenia wniosku o zwrot podatku od towarów i usług mają wpływ na rozstrzygnięcie w przedmiocie odmowy jego zwrotu za wnioskowany miesiąc,

- art. 30 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa przez przyjęcie, że stwierdzenie zaległości u płatnika podatku dochodowego nie wymaga wydania decyzji, ani przeprowadzenia postępowania podatkowego.

  1. naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

- art. 52 ustawy z dnia 11.05.1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ poprzez oparcie wyroku na stanie faktycznym i prawnym odmiennym niż ten na podstawie, którego wydana była zaskarżona decyzja,

- art. 207 Ordynacji podatkowej i art. 1 i 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym poprzez rozstrzygnięcie o odmowie zwrotu podatku za grudzień 2001 r. w wyroku Sądu zamiast w decyzji organu podatkowego,

- art. 22 par. 2 w związku z art. 53 par. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym poprzez oddalenie skargi pomimo naruszenia prawa w zaskarżonej decyzji, zwłaszcza art. 120, 121 par. 1, 122, 125 par. 2, 207 par. 4 i 210 par. 3 Ordynacji podatkowej,

- art. 194 par. 1 Ordynacji podatkowej, art. 30 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i art. 365 par. 1 Kpc przez nieuwzględnienie wiążącego dla Sądu wyroku, z którego wynika, że od kwot których dotyczyła deklaracja PIT-8A podatek został prawidłowo pobrany i zapłacony jeszcze w 2000 r.,

- art. 201 par. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej poprzez rozstrzygnięcie w sprawie przed wyjaśnieniem zagadnienia wstępnego tj. kwestii istnienia w dniu 29.01.2002 r. "zaległości w PIT-8A",

- art. 120, art. 121 par. 1, art. 122, art. 125 par. 2 Ordynacji podatkowej tj. sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału oraz niewyjaśnienie okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy,

- art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 2 Konstytucji RP poprzez nieuwzględnienie faktu wielokrotnej zmiany kwalifikacji prawnej dokonywanej w toku postępowania przez organy podatkowe oraz przez przyjęcie, że decyzja wydana dopiero 4.04.2003 r. miała wpływ na rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu podatku za styczeń, luty i marzec 2002 r., zawarte w decyzjach Izby Skarbowej z dnia 26 sierpnia 2002 r. oraz obarczenie strony negatywnymi konsekwencjami błędów organów podatkowych,

- art. 328 par. 2 Kpc poprzez nieprzytoczenie jakichkolwiek dowodów potwierdzających udowodniony, zdaniem Sądu, fakt stwierdzenia przez organ podatkowy pierwszej instancji zaległości podatkowej w dniu 29 stycznia 2002 r.

Wskazując na powyższe pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przypisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej, po przedstawieniu stanu faktycznego sprawy, podniesiono, iż z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika jednak, że zdaniem sądu w dniu złożenia wniosku o zwrot podatku od towarów i usług istniała podstawa prawna do wydania decyzji o odmowie zwrotu tego podatku za marzec 2002 r. Stwierdzenie to stoi w rażącej sprzeczności z treścią zebranego w sprawie materiału i dobitnie świadczy o niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. W tych ramach stwierdzono, iż strona dokonała korekty deklaracji PIT-8A przed dniem złożenia wniosku o zwrot podatku od towarów i usług, tj. dnia 27.02.2002 r., z uwagi na treść art. 12 par. 6 pkt 2 Ordynacji podatkowej w przedmiotowej sprawie nie ma żadnego znaczenia, że deklaracja ta została dostarczona przez Pocztę Polską dopiero w dniu 28.02.2002 r. Nawet jeżeli przyjąć, że na stronie ciążył w dniu 27.02.2002 r. obowiązek podatkowy z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych,
to z uwagi na brak jakiejkolwiek decyzji oraz z uwagi na korektę deklaracji PIT-8A, dokonaną przez stronę przed dniem wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli w sprawie, nie istnieją żadne podstawy prawne do stwierdzenia, że na stronie w dniu złożenia wniosku ciążyły jakiekolwiek zobowiązania podatkowe w tytułu podatku dochodowego. Z treści art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika bowiem, że dla uprawnienia podatnika, Zakładu Pracy Chronionej do otrzymania zwrotu podatku od towarów i usług nie ma znaczenia okoliczność, czy podatnik posiadał zaległość podatkową, ale istotne jest, czy zaległość ta została stwierdzona lub określona przez organ podatkowy przed dniem złożenia wniosku o zwrot. Łączenie faktu pomyłkowego złożenia przez spółkę deklaracji PIT-8A, która następnie została wycofana w dniu 25.02.2002 r., tj. przed wszczęciem postępowania podatkowego w sprawie z utratą prawa do otrzymania zwrotu podatku od towarów i usług nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach i
stanowi naruszenie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa, z których jednoznacznie wynika, iż zaległość podatkowa powstaje nie w wyniku złożenia deklaracji podatkowej, ale wskutek zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, w tym wypadku nie pobrania lub nie zapłacenia przez płatnika kwoty pobranej od podatnika. Zdaniem skarżącej w przedmiotowej sprawie istotny jest również fakt, iż zgodnie z ostatecznymi i wykonalnymi w momencie złożenia przez stronę wniosku o zwrot podatku od towarów i usług decyzjami organów podatkowych zaległość w PIT-8A powstać nie mogła, gdyż podatek został przez stronę zapłacony przed dniem 6.12.2001 r. Z niekwestionowanego w toku postępowania stanu faktycznego sprawy jednoznacznie wynika, że organy podatkowe w dniu 27.02.2002 r. nie miały jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych, ani nawet świadomości istnienia takich zaległości.

W dalszej części skargi pełnomocnik skarżącej zwrócił uwagę, iż z literalnej treści art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że zaległość która powoduje utratę prawa Zakładu Pracy Chronionej do otrzymania zwrotu podatku od towarów i usług powinna być stwierdzona wyłącznie u podatnika, który składa wniosek o dokonanie zwrotu. Przyjęcie, że utratę prawa do zwrotu podatku od towarów i usług powoduje występowanie zaległości u strony jako płatnika, stanowi niedopuszczalną w systemie prawa podatkowego wykładnię rozszerzającą powyższego przepisu.

Następnie stwierdzono, że istotną kwestią w sprawie jest fakt, iż przed dniem 25.01.2002 r. brak było nie tylko decyzji, ale w ogóle jakiegokolwiek aktu, z których wynikałoby, że organ skarbowy stwierdził zaległość podatkową. Wobec powyższego teza, że w stosunku do spółki "A." w dniu 29 stycznia 2002 r. istniała stwierdzona lub określona zaległość podatkowa na gruncie art. 30 par. 1 Ordynacji podatkowej jest całkowicie nieuzasadniona. Przepisy prawa podatkowego, zdaniem skarżącej nie przewidują bowiem innej formy stwierdzenia odpowiedzialności podatkowej płatnika niż decyzja.

W dalszej części strona skarżąca podniosła, iż w uzasadnieniu wyroku nie zostały przytoczone jakiekolwiek okoliczności faktyczne, ani argumenty prawne potwierdzające tezę, że zaległość podatkowa spółki "A." jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych została stwierdzona lub określona na dzień 29.04.2002 r., sytuacja taka jest równoznaczna z brakiem uzasadnienia w zaskarżonym wyroku, co stanowi dodatkowo naruszenie art. 124 Ordynacji podatkowej.

Wskazano także, iż w uzasadnieniu wyroku Sąd pominął podstawowy dla sprawy fakt, że zaległość wynikająca z zaniżenia podatku w deklaracji VAT-7 za grudzień 2001 r. została określona dopiero w decyzji (...) Urzędu Skarbowego w G. w dniu 4.04.2003 r., a więc rok po wydaniu przedmiotowej decyzji dotyczącej odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za marzec 2002 r. Również w decyzji z kwietnia 2003 r. po raz pierwszy zwrot podatku od towarów i usług za grudzień 2001 r. został określony jako nienależny. Odmowa zwrotu podatku od towarów i usług za grudzień 2001 r. w pełnej wysokości została po raz pierwszy wyrażona w wyroku NSA z dnia 11.12.2003 r. w sprawie I SA/Gd 920/03.

Na koniec swoich rozważań strona skarżąca podała, iż zaskarżony wyrok został wydany z rażącym naruszeniem art. 52 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz, że rozstrzygnięcie, w którym prawo podatnika do zwrotu podatku od towarów i usług zostało uzależnione od stwierdzonych, po upływie roku od momentu kiedy to uprawnienie powstało, zaległości podatkowych, stanowi nadto rażące naruszenie art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej.

  1. Odpowiadając na skargę kasacyjną pełnomocnik Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku wniósł o jej odrzucenie, jako niedopuszczalnej, na podstawie art. 58 par. 1 pkt 6 w związku z art. 193 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, albowiem w skardze tej wskazano jako stronę przeciwną Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Tym samym doszło do wadliwego określenia podmiotowego zakresu postępowania sądowoadministracyjnego, co stanowi, w ocenie pełnomocnika organu odwoławczego, nieusuwalny brak istotnych warunków materialnych skargi kasacyjnej, a nie brak formalny.

W piśmie procesowym z dnia 26.08.2004 r. pełnomocnik skarżącej spółki "A." odniósł się do powyższego wniosku podkreślając, że wskazanie w skardze kasacyjnej, jako strony przeciwnej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku było wynikiem oczywistej omyłki, a zakres przedmiotowy i podmiotowy tej skargi wynika w sposób nie budzący wątpliwości z jej treści. Powyższa pomyłka nie uniemożliwiała nadania skardze biegu, a nawet gdyby uznać powyższy błąd za wymagający usunięcia, to można ten brak oceniać wyłącznie w kategorii braku formalnego pisma procesowego, do którego usunięcia Sąd jest obligowany wezwać stronę. Jednocześnie w tym piśmie procesowym pełnomocnik prawidłowo oznaczył strony postępowania kasacyjnego.

  1. Pismem z dnia 1.09.2004 r. pełnomocnik organu odwoławczego uzupełnił odpowiedź na skargę kasacyjną, podtrzymując wniosek o jej odrzucenie, ale alternatywnie wnosząc o oddalenie skargi kasacyjnej, jako nieuzasadnionej. W szczególności podkreślił, że bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd art. 52 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, albowiem Sąd stosownie do tego artykułu może z urzędu lub na wniosek przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeśli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia w sprawie.

Podobnie nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 201 par. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, albowiem postępowanie w sprawie określenia odpowiedzialności skarżącej jako płatnika za zaległość w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2001 r. nie stanowi zagadnienia wstępnego w sprawie określenia wysokości zobowiązania w podatku od towarów i usług za grudzień 2001 r., zatem nie zachodziła potrzeba zawieszenia drugiego, z wymienionych postępowań, do czasu zakończenia postępowania w sprawie zawisłej ze skargi Spółki "A." przed NSA w Gdańsku - I SA/Gd 761/03. Za nieuzasadnione uznał też pełnomocnik organu zarzuty naruszenia dalszych, wskazanych w skardze przepisów proceduralnych, dodatkowo wskazując, iż wnoszący skargę kasacyjną nie wykazał wpływu naruszenia tych przepisów na wynik sprawy. Odnośnie zarzutu naruszenia prawa materialnego pełnomocnik podkreślił, że przepis art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, przewidywał wyłączenie prawa do zwrotu podatku wobec "podatników, u których w dniu
złożenia wniosku o dokonanie zwrotu, o którym mowa w ust. 1, występują zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa". Istotnym było więc ustalenie, czy Spółka "A.", jako podatnik w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, nie posiadała na dzień złożenia wniosku zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. W świetle art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, o obowiązku przekazania kwot zryczałtowanego podatku i art. 62 pkt 1 ustawy z dnia 26.11.1998 r. o finansach publicznych, zaliczającego podatek dochodowy do dochodów budżetu państwa, nie wpłacona kwota zadeklarowanego podatku przerodziła się w zaległość podatkową, stosownie do art. 51 par. 3 Ordynacji podatkowej i tym samym w rozumieniu art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 30 Ordynacji podatkowej. Przepis ten określa skutki niedopełnienia obowiązków przez płatnika i inkasenta. Organ podatkowy stwierdza zatem najpierw istnienie zaległości podatkowej, a później wydaje decyzję o odpowiedzialności płatnika za niepobrany lub niewpłacony podatek. Wobec stwierdzenia, że Spółka "A." nie dopełniła obowiązku z art. 8 Ordynacji podatkowej, (...) Urząd Skarbowy w G. wydał w tym zakresie decyzję z dnia 29.05.2002 r., utrzymaną w mocy decyzją Izby Skarbowej w G. Z tego względu nie można mówić o naruszeniu art. 30 Ordynacji podatkowej.

Do powyższej odpowiedzi na skargę kasacyjną ustosunkował się pełnomocnik strony skarżącej w piśmie z dnia 28 października 2004 r., podejmując polemikę z przedstawionym stanowiskiem organu i raz jeszcze obszernie uzasadniając wszystkie sformułowane w skardze kasacyjnej zarzuty.

  1. Rozpoznając niniejszą sprawę Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika Dyrektora Izby Skarbowej w G. o odrzucenie skargi kasacyjnej z powodu wadliwego wskazania w niej, jako strony przeciwnej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wymogi formalne, jakie stawia skardze kasacyjnej ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ w art. 176, są w tym względzie identyczne jak dla wszystkich pism w postępowaniu sądowym. Art. 46 tej ustawy przewiduje bowiem, że każde pismo powinno zawierać m. in. "imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników". Skoro zaś art. 176 odrębnie nie reguluje kwestii oznaczenia stron postępowania kasacyjnego, to wadliwe wskazanie, przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną, strony przeciwnej jest jedynie brakiem formalnym, który może zostać usunięty przez stronę we własnym zakresie bądź na wezwanie Sądu. W niniejszej sprawie, zanim Sąd wezwał pełnomocnika strony skarżącej, wadliwość
oznaczenia stron postępowania została usunięta.

Natomiast przystępując do merytorycznej oceny zasadności zarzutów postawionych w skardze kasacyjnej, w pierwszej kolejności trzeba zauważyć, że zarzut naruszenia prawa materialnego został sformułowany w sposób nieprawidłowy. Strona skarżąca wskazała bowiem, że naruszenie prawa materialnego nastąpiło przez "błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie", nie konkretyzując, która z tych alternatywnych wadliwości miała, jej zdaniem, miejsce. Jedynie ze sposobu sformułowania zarzutów w odniesieniu do każdego z dwóch wymienionych w skardze przepisów prawa materialnego można wnioskować, że strona skarżąca zarzuca niewłaściwe zastosowanie art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz błędną wykładnię art. 30 Ordynacji podatkowej.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 14a ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie przepis ten stanowił, że "przepisów ust. 1-6 nie stosuje się do podatników, u których w dniu złożenia wniosku o dokonanie zwrotu kwoty, o której mowa w ust. 1, występują zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa". Obowiązujący w danym okresie przepis art. 14a ust 7 pkt 2 cytowanej ustawy nie posługiwał się pojęciem zaległości podatkowej "określonej" lub "stwierdzonej" decyzją czy postanowieniem, na co powołano się w skardze kasacyjnej. Użyte przez ustawodawcę sformułowanie o zaległościach występujących u podatnika ubiegającego się o zwrot podatku, ma zatem szeroki zasięg i dotyczy sytuacji, w której podatnik nie pozostaje w zwłoce co do zapłaty należnych podatków, stanowiących dochód budżetu państwa. Ten obiektywny stan rzeczy nie wymaga więc, aby zaległość podatkowa wynikała z decyzji ustalającej bądź określającej taką zaległość. Zarzut
naruszenia przepisu art. 14a ust 7 pkt 2 cytowanej ustawy ocenić więc należy jako nieuzasadniony, ponieważ w odniesieniu do marca 2002 r. miały zastosowanie przepisy stanowiące o istnieniu zaległości podatkowej, a nie o konieczności ich stwierdzenia lub ich określenia. Wobec tego samo istnienie zaległości podatkowej w podatku podlegającym samoobliczeniu stanowiło podstawę do odmowy zwrotu podatku od towarów i usług.

Z kolei zarzut naruszenia art. 30 Ordynacji podatkowej nie został skonkretyzowany co do jednostki redakcyjnej tego przepisu. Nie sposób zatem odnieść się do kwestii, który konkretnie przepis prawa został, zdaniem strony skarżącej, naruszony. Niezależnie jednak od tego istotnego braku należy wskazać, że stawiając ten zarzut strona skarżąca powołała się również na konieczność stwierdzenia zaległości podatkowej, podczas gdy przepis art. 14a ust. 7 pkt 2 w ówcześnie obowiązującym brzmieniu stanowił jedynie o zaległości podatkowej występującej u podatnika. Zaległością podatkową są w świetle art. 51 par. 3 Ordynacji podatkowej należności z tytułu podatków, zaliczek na podatki oraz rat podatków nie wpłaconych w terminie przez płatnika lub inkasenta są zaległością podatkową. Zaległość ta występuje zatem z chwilą upływu terminu płatności podatku, który to termin wynika z przepisów ustaw podatkowych. Natomiast decyzja o odpowiedzialności płatnika określa jedynie wysokość należności za jaką ponosi odpowiedzialność
płatnik. Nie oznacza to jednak, że dopiero z datą doręczenia decyzji wydanej na podstawie art. 30 Ordynacji podatkowej powstaje zaległość podatkowa.

Przechodząc z kolei do oceny zarzutów naruszenia prawa procesowego trzeba stwierdzić iż część z nich, odnosząca się do postępowania podatkowego, a nie sądowego nie może stanowić postawy skargi kasacyjnej. Stawiając te zarzuty strona wnosząca skargę kasacyjną nie wskazała jakie przepisy postępowania sądowego zostały naruszone przez Sąd, który wydał zaskarżony wyrok. Dotyczy to zarzutów naruszenia art. 201 par. 1 pkt 2, art. 120, art. 121 par. 1, art. 122, art. 125 par. 2 Ordynacji podatkowej, a także art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 2 Konstytucji RP. Z tego też względu Sąd pominął je w swych rozważaniach.

Pozostałe zarzuty Sąd uznał za nieuzasadnione. W pierwszej kolejności trzeba odnieść się do zarzutu naruszenia art. 52 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjny, które, zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, polegało na oparciu wyroku na stanie faktycznym i prawnym odmiennym niż ten, na podstawie którego wydana była zaskarżona decyzja. W tym przypadku strona skarżąca również nie sprecyzowała, który z ustępów wskazanego art. 52 został naruszony. Tym nie mniej, z uwagi na kluczowe, jak się wydaje, znaczenie tego zarzutu, Sąd uznał za niezbędne ustosunkowanie się do niego. Przypomnieć zatem należy, że w art. 52 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym przewidywał iż "Sąd orzeka na podstawie akt sprawy, chyba, że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 39 ust. 1". Ten ostatni przepis nie miał zastosowania w niniejszej sprawie. Z kolei w ust. 2 art. 59 przewidziano, że "Sąd może z urzędu lub na wniosek uczestnika postępowania przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeśli jest to niezbędne do
wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie".

Sąd, dokonujący kontroli legalności decyzji administracyjnej ma prawo zapoznać się z innymi aktami spraw związanych ze sprawą rozstrzyganą. Może też uwzględniać w procesie orzekania i w uzasadnieniu swego orzeczenia informacje, co do których powziął wiadomość z urzędu, w związku z rozpoznawaniem sprawy. Treść art. 52 ust. 2 dawała Sądowi podstawę przeprowadzenia z urzędu dowodu z dokumentu. Niezależnie od powyższego należy przywołać uregulowanie zawarte w art. 228 Kodeksu postępowania cywilnego, mające odpowiednie zastosowanie w postępowaniu sądowoadministracyjnym na mocy art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Przepis ten stanowi, że fakty znane sądowi urzędowo nie wymagają dowodów. W ocenie Sądu rozpoznającego skargę kasacyjną w niniejszej sprawie analiza akt postępowania sądowego oraz postępowania administracyjnego uzasadnia w pełni pogląd, że Naczelny Sąd Administracyjny, przy wydaniu zaskarżonego wyroku z dnia 11 grudnia 2003 r. I SA/Gd 2070/02 nie naruszył żadnego z przytoczonych wyżej
przepisów. Natomiast zarzuty jakie formułuje autor skargi kasacyjnej w tym zakresie skierowane są pod adresem zupełnie innego wyroku aniżeli będący przedmiotem niniejszego zaskarżenia, tj. wyroku Naczelnego Sądu administracyjnego, I SA/Gd 2068/02. Wobec tego nie mogą być one rozpatrzone na podstawie rozpoznawanej skargi kasacyjnej. Sąd orzekający w niniejszej sprawie odnosząc się do zarzutu kasacyjnego polegającego na naruszeniu treści art. 22 par. 2 w związku z art. 53 par. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym zwraca uwagę, iż artykuł ten dzieli się na ustępy, a nie na paragrafy. Przyjmując, iż autor skargi kasacyjnej zarzuca naruszenie art. 22 ust. 2 powołanej ustawy trzeba także zauważyć, iż ustęp ten składa się z trzech dalszych jednostek redakcyjnych, a więc punktów od 1 do 3, których ani treść, ani sposób ich naruszenia przez sąd, wnoszący skargę kasacyjną nie przytacza. Wobec tego zbadanie tak sformułowanego zarzutu staje się niemożliwe.

Zarzut naruszenia art. 207 Ordynacji podatkowej jest również chybiony, gdyż przepis ten, nie został wymieniony w art. 59 ustawy o NSA, zatem nie mógł mieć zastosowania w postępowaniu sądowym. Powiązany z tym zarzut naruszenia art. 1 i 16 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym jest także nieuzasadniony, albowiem Sąd w swym orzeczeniu nie rozstrzygnął żadnej sprawy administracyjnej, a jedynie oddalił skargę strony na konkretną decyzję organu podatkowego.

Nie sposób także uznać za zasadny zarzut łącznego naruszenia następujących przepisów: art. 194 par. 1 Ordynacji podatkowej, art. 30 ustawy o NSA i art. 365 par. 1 Kpc. Każdy z tych przepisów reguluje bowiem inną kwestię, a żaden z nich nie został naruszony przez Sąd pierwszej instancji. Art. 194 par. 1 Ordynacji podatkowej dotyczy mocy dowodowej dokumentu urzędowego, natomiast w zaskarżonym wyroku nie zakwestionowano mocy dowodowej wyroku na jaki powołała się skarżąca, a jedynie stwierdzono, że dotyczył on innej kwestii, nie mającej znaczenia dla rozpoznanej sprawy. Tym samym niezasadne jest powołanie się na naruszenie art. 365 par. 1 Kpc. Natomiast zarzucając w skardze kasacyjnej naruszenie przepisu art. 328 par. 2 Kpc poprzez nie przytoczenie przez Sąd jakichkolwiek dowodów potwierdzających fakt stwierdzenia przez organ podatkowy pierwszej instancji zaległości podatkowej autor skargi kasacyjnej nie powołał odpowiedniego przepisu ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, a tym samym nie wskazał na jego
naruszenie. Wnoszący skargę kasacyjną podnosząc, że w uzasadnieniu wyroku nie zostały przytoczone jakiekolwiek okoliczności faktyczne i prawne potwierdzające tezę, że zaległość podatkowa skarżącej spółki jako podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych została stwierdzona lub określona, nie dostrzega, iż Sąd wskazuje na treść rozstrzygnięcia jakie zapadło w tym zakresie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego I SA/Gd 920/03.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał skargę kasacyjną za nieuzasadnioną i na mocy art. 184 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł o jej oddaleniu. Jednocześnie, uwzględniając wniosek zawarty w odpowiedzi na skargę kasacyjną, Sąd zasądził na rzecz organu administracji zwrot kosztów postępowania, na podstawie art. 204 i 209 powołanej ustawy.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)