Tezy
Brak w skardze kasacyjnej jednoznacznego wniosku o uchylenie lub zmianę zaskarżonego wyroku, jak tego wymaga art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), powoduje, że skarga ta, jako pozbawiona jednego z koniecznych elementów materialnych, jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi kasacyjnej Ewy K. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Bydgoszczy z dnia 29 października 2003 r. SA/Bd 2224/03 oddalającego skargę Ewy K. na decyzję Izby Skarbowej w B. z dnia 28 maja 2003 r. (...) w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych za 2000 r. postanawia: odrzucić skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Radca prawny Zbigniew U., działając w imieniu Ewy K., wniósł pismo z dnia 20 lutego 2004 r., adresowane do Sądu Najwyższego /za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy/ w którym stwierdził, że zaskarża wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2003 r. /SA/Bd 2224/03/ zarzucając mu naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 9 ust. 1 i 2 oraz art. 24 par. 1 i 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a nadto obrazę artykułów 120-121 i art. 122 ustawy Ordynacja podatkowa. Wspomniane pismo nie zawiera tytułu, jednakże z jego treści można wnioskować, że stanowi skargę kasacyjną, wniesioną w trybie art. 101 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./. Nawiasem mówiąc, ostatnio wymieniony przepis nie został w piśmie powołany. Tymczasem treść
tezy tego przepisu nie pozostawia żadnej wątpliwości, że właściwym do rozpoznania skargi kasacyjnej jest Naczelny Sąd Administracyjny, a nie Sąd Najwyższy, do którego błędnie zaadresował pismo jego autor. Błąd ten naprawił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy przesyłając skargę kasacyjną sądowi właściwemu.
Omawiane pismo z dnia 20 lutego 2004 r. nie zawiera wniosku o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia, ani oznaczenia zakresu uchylenia lub zmiany, czego wymaga art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/. Autor pisma ograniczył się do stwierdzenia, że kwestionowany wyrok "zaskarża". W uzasadnieniu pisma wniósł o "(...) zapoznanie się z treścią (...)" innego wyroku, który załączył, a w dalszej części uzasadnienia o "(...) rozpoznanie sprawy zgodnie ze zgromadzonym materiałem dowodowym oraz z wyżej wymienionym wyrokiem i decyzją Urzędu Skarbowego i rozstrzygnięcie, czy zastosowane prawo przez organ podatkowy I instancji zostało właściwie zastosowane i nie naruszyło uprawnień strony (...)".
Przystępując do badania wymogów formalnych skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/, zwanej dalej w skrócie "Prawem o postępowaniu" wprowadził dwojakiego rodzaju wymagania, którym powinna odpowiadać skarga kasacyjna. Po pierwsze, winna ona czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym, wymienionym w art. 46 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz w art. 47 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Oznacza to, że w skardze kasacyjnej należy:
1/ oznaczyć sąd, do którego jest skierowana, podać imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2/ oznaczyć rodzaj sądu,
3/ zamieścić osnowę skargi kasacyjnej,
4/ zamieścić podpis autora skargi kasacyjnej,
5/ wymienić załączniki,
6/ oznaczyć miejsce zamieszkania stron i ich pełnomocników lub adres do doręczeń.
Ponadto do skargi kasacyjnej należy dołączyć:
1/ pełnomocnictwo,
2/ odpis lub odpisy skargi kasacyjnej,
3/ odpisy załączników.
Po drugie, skarga kasacyjna powinna spełniać wymagania szczególne właściwe tylko dla niej, a mianowicie powinna zawierać:
1/ oznaczenie zaskarżonego orzeczenia,
2/ wskazanie, czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części,
3/ przytoczenie podstaw kasacyjnych,
4/ wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia,
5/ oznaczenie zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
O ile niespełnienie wymagań wymienionych w pierwszej kolejności, przepisanych dla pism w postępowaniu sądowym, stanowi brak, który może zostać uzupełniony w trybie art. 49 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 193 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to niespełnienie wymagań szczególnych, przewidzianych li tylko dla skargi kasacyjnej wymienionych w art. 176 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi po wyrazie "oraz" nie podlega sanacji. Już na tle art. 393[3] Kpc, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2000 r., które odpowiadało treści obecnie obowiązującemu w sprawach sądowoadministracyjnych art. 176 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ukształtowało się bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego. W orzecznictwie tym podkreślono, że braki kasacji w zakresie elementów konstrukcyjnych powodują, iż kasacja dotknięta jest brakiem istotnym i nienaprawialnym w trybie właściwym do usuwania braków formalnych i w związku z tym podlega
odrzuceniu a limine jako niedopuszczalna /por. postanowienia SN: z dnia 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96 - OSNAPU 1997 nr 13 poz. 242; z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 13/97 - OSNC 1997 nr 8 poz. 114, z dnia 3 kwietnia 1997 r., I PKN 57/97 - OSNAPU nr 24 poz. 495; z dnia 7 kwietnia 1997 r., III CKN 29/97 - OSNC 1997 nr 6-7 poz. 96; z dnia 16 października 1997 r., II CKN 404/97 - OSNC 1998 nr 4 poz. 59; z dnia 21 marca 2000 r., II CKN 711/00 - OSNC 2000 nr 7-8 poz. 151/.
Argumenty podniesione we wspomnianych orzeczeniach zachowują aktualność w odniesieniu do skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zgodnie z art. 183 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Naczelny Sąd Administracyjny - poza kwestią nieważności postępowania - rozpoznaje sprawę w granicach kasacji. Władny jest zatem badać sprawę tylko z punktu widzenia podstawy kasacyjnej zawartej w skardze kasacyjnej oraz może uwzględnić taką skargę tylko w ramach wniosku w niej zawartego: o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. Innymi słowy, brak elementów konstrukcyjnych skargi kasacyjnej uniemożliwia rozpoznanie sprawy /por. postanowienie SN z dnia 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96 - OSNAPU 1997 nr 13 poz. 242/. Wspomniany brak nie może zostać uzupełniony w trybie art. 49 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż tryb ten dotyczy wymogów wymienionych w art. 46 i 47 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Biorąc pod
uwagę, że są to wymogi "przepisane dla pisma w postępowaniu sądowym", tryb ten w odniesieniu do skargi kasacyjnej może być poprzez art. 193 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stosowany wyłącznie w razie niespełnienia wymogów wymienionych w pierwszej części art. 176 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tzn. w części znajdującej się przed spójnikiem "oraz".
Dodatkowo należy zauważyć, że wobec przymusu adwokackiego, ustanowionego w art. 175 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę kasacyjną sporządzają profesjonaliści, od których można wymagać właśnie profesjonalizmu. Wzywanie ich o uzupełnienie braków w zakresie konstrukcyjnych elementów skargi kasacyjnej nie jest zatem konieczne ani celowe.
Przechodząc od tych ogólnych rozważań na grunt rozpatrywanej sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że o ile niewłaściwe oznaczenie sądu /art. 46 par. 1 pkt 1 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/ oraz brak oznaczenia rodzaju pisma /art. 46 par. 1 pkt 2 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/ nie stanowiły przeszkody do nadania pismu z dnia 20 lutego 2004 r. prawidłowego biegu /art. 49 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 193 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/ - choć świadczyły o braku staranności jego autora - to brak wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia /art. 176 in fine prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, przy związaniu Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej /art. 183 par. 1 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie tego pisma. Naczelny Sąd Administracyjny nie może jedynie domyślać się intencji autora skargi kasacyjnej, ani
wnioskować czego strona skarżąca oczekuje, żądając rozstrzygnięcia, "(...) czy zastosowane prawo przez organ podatkowy I instancji zostało właściwie zastosowane (...)". Trzeba mieć przy tym na uwadze, że przedmiotem skargi kasacyjnej może być tylko wyrok sądu administracyjnego, a nie decyzja organu podatkowego.
Nie jest dopuszczalna wykładnia zakresu zaskarżenia i jego kierunków. Skarga kasacyjna powinna być tak zredagowana, aby nie stwarzała wątpliwości interpretacyjnych /por. np. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 16 października 1997 r., II CKN 404/97 - OSNC 1998 nr 4 poz. 59/. Skoro więc autor pisma z dnia 20 lutego 2004 r. nie złożył jednoznacznego wniosku o uchylenie lub zmianę zaskarżonego wyroku, czego wymaga art. 176 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to tego rodzaju skarga kasacyjna, pozbawiona jednego ze swych podstawowych elementów konstrukcyjnych, jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 178 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Z tych przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny postanowił jak w sentencji.