Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

FSK 157/04 - Wyrok NSA z 2004-06-08

0
Podziel się:

Uzasadnione jest wyodrębnienie z całego przedmiotu nabycia tych składników, które mają służyć działalności gospodarczej, co spowoduje możliwość potrącenia podatku naliczonego jedynie od kwoty wyliczonej proporcjonalnie do wartości całego przedmiotu nabycia.

Tezy

Uzasadnione jest wyodrębnienie z całego przedmiotu nabycia tych składników, które mają służyć działalności gospodarczej, co spowoduje możliwość potrącenia podatku naliczonego jedynie od kwoty wyliczonej proporcjonalnie do wartości całego przedmiotu nabycia.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Jarosława M.-J.M. Handel i Serwis Maszyn w P.-T. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w B. z dnia 23 stycznia 2003 r. SA/Bd 82/03 w sprawie ze skargi Jarosława M.-J.M. Handel i Serwis Maszyn w P.-T. na decyzję Izby Skarbowej w B. z dnia 1 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług - uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Bydgoszczy, (...)

Uzasadnienie

Zaskarżonym, w trybie art. 102 par. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271/, wyrokiem Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę Jarosława M. na decyzję Izby Skarbowej w B. w sprawie podatku od towarów i usług za wrzesień 2000 r. /w wyroku błędnie podano rok 2002/. Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

Skarżący, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu i serwisu maszyn, nabył wraz z małżonką od Zakładu Pracy Chronionej "H." sp. z o.o. położoną w Ch.-Sz. nieruchomość o powierzchni ponad 5,57 ha opisaną w księdze wieczystej jako "założenie dworsko-parkowe /dwór, park, stajnie/". Sprzedawca wystawił fakturę wskazując jako nabywcę tylko Jarosława M. a jako przedmiot sprzedaży - budynek administracyjno-socjalny z ogrodzeniem i drogami wewnętrznymi. Na podstawie tej faktury podatnik dokonał odliczenia podatku VAT - w kwocie 220 000 zł. Zostało to zakwestionowane przez Inspektora Kontroli Skarbowej, który uznał, że faktura nie odzwierciedla stanu rzeczywistego, a tym samym, dokumentuje czynności, które nie zostały dokonane przez podatnika VAT. Nie podatnik, a małżonkowie, byli nabywcami nieruchomości w tej sytuacji Inspektor dokonał wymiary podatku, określił zaległość podatkową oraz wysokość odsetek za zwłokę.

Organ odwoławczy oraz Sąd, nie podzielił argumentów podatnika, który dowodził, że nieruchomość nabył dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej, a konieczność dokonania zakupu do majątku wspólnego małżonków wynikała z unormowań Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Sąd podzielił pogląd organów obu instancji, że faktura została wystawiona nieprawidłowo.

Wskazując na treść art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ oraz par. 50 ust. 4 pkt 5 lit. "a" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 109 poz. 1245/ Sąd wyjaśnił, że faktura stwierdzająca czynność, która nie została dokonana do obniżenia podatku należnego.

Nabywcami nieruchomości byli małżonkowie M. a podatnikiem VAT Jarosław M. Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie znają w tej sprawie, która dotyczy stosunku administracyjnoprawnego, zastosowania. Faktura wystawiona przez spółkę "H." nie odzwierciedlała zdarzenia gospodarczego jakim był zakup nieruchomości przez małżonków M. a nie przez firmę Jarosława M. Nabyta nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego, a okoliczność, że skarżący użytkuje tę nieruchomość w swojej działalności nie ma istotnego znaczenia dla sprawy.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Jarosław M., choć tego wyraźnie nie sformułował - ze wskazaniem przepisu, powołał obie podstawy przewidziane w art. 174 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Zdaniem skarżącego, wyrok narusza art. 2 Konstytucji RP przez dyskryminację osób pozostających w małżeńskiej wspólnocie majątkowej, oraz art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez przyjęcie, że przepis ten był redagowany wyłącznie z myślą o osobach nie pozostających w małżeńskiej wspólnocie majątkowej. Narusza nadto par. 50 ust. 4 pkt 5 lit. "a" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. przez przyjęcie, że wystawiona faktura nie odzwierciedla rzeczywistego przebiegu procesów gospodarczych.

Naruszony został także art. 328 par. 2 Kpc w zw. z art. 59 ustawy o NSA z 1995 r., gdyż Sąd nie rozważył alternatywnej możliwości uznania faktury za zawierającą błędy /jakie, tego nie podano/ ale wyłącznie o charakterze formalnym, nie stanowiącym podstawy do odliczenia zawartego w niej podatku naliczonego. Wniosek skargi zmierzał do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w całości - bez sprecyzowania, jak dalej ze sprawą należy postąpić - i do zasądzenia na rzecz powoda /?/ kosztów postępowania.

Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o oddalenie skargi ustosunkowując się do jej zarzutów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga kasacyjna zasługiwała na uwzględnienie, aczkolwiek nie wszystkie jej zarzuty należało uznać za uzasadnione. Braki skargi kasacyjnej są spowodowane w dużej mierze "mechanicznym" przepisaniem wywodów rewizji nadzwyczajnej przy niedostatecznym uwzględnieniu różnic pomiędzy środkami zaskarżenia.

Za przesadny i nieadekwatny do realiów niniejszej sprawy należało w szczególności uznać zarzut naruszenia art. 2 Konstytucji RP skoro sposób rozstrzygnięcia sprawy zależał wyłącznie od właściwej oceny stanu faktycznego /czy faktura odzwierciedlała rzeczywiste zdarzenia gospodarcze/ i reasumpcji odpowiedniego przepisu podatkowego.

Kluczową w tej sytuacji była kwestia, czy nabycie nieruchomości przez oboje małżonków, z których tylko jeden jest podatnikiem VAT wykluczało możliwość skorzystania przez tego ostatniego z odliczenia podatku naliczonego i to na podstawie faktury, wystawionej tylko na jego nazwisko.

Ta kwestia, jak to obszernie wykazano w skardze kasacyjnej wywołała zasadniczą rozbieżność w orzecznictwie NSA. Spór ten można w zasadzie uznać za rozstrzygnięty. W wyroku z dnia 30 marca 2004 r. /FSK 84/04/ Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził bowiem, że "autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, iż stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego o opiekuńczego mogą kształtować zakres prawa i obowiązków podatników od towarów i usług" /Glosa 2004 nr 6 str. 39 i n./. Tym samym okoliczność, że podatnik VAT nabył, dla potrzeb prowadzonej działalności określony składnik majątkowy wspólnie z małżonkiem nie pozbawia go prawa potrącenia podatku naliczonego stanowiącego jedną z fundamentalnych zasad konstrukcji podatku od towarów i usług /art. 19 ust. 1/. W sprawie nie było kwestionowane nabycie przez małżonków M. określonej nieruchomości, której częściami składowymi były budynek, drogi i ogrodzenie wymienione w
fakturze. Nie można zatem przyjąć, iż faktura ta dokumentowała czynność, która nie została dokonana. Co więcej - logiczne - i ekonomicznie uzasadnione - jest wyodrębnienie z całego przedmiotu nabycia tych składników, które mają służyć działalności gospodarczej, co spowoduje możliwość potrącenia podatku naliczonego jedynie od kwoty wyliczonej proporcjonalnie do wartości całego przedmiotu nabycia. Jak było w tej sprawie - nie wiadomo, bo w uzasadnieniach decyzji /i wyroku/ ceny za całą nieruchomość nie podano, a odpisowi aktu notarialnego /w aktach administracyjnych/ brak strony /3/ zawierającej tę właśnie informację.

Stwierdzić zatem należy, że zaskarżony wyrok oparty został na błędnej wykładni par. 50 ust. 4 pkt 5 lit. "a" cyt. rozporządzenia Ministra Finansów co doprowadziło do naruszenia art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast ogólnikowość zarzutu naruszenia prawa procesowego - bez odniesienia się do przepisów dotyczących wystawiania faktur - zwalnia Sąd kasacyjny od obowiązku ustosunkowania się również do tego zarzutu.

Mając powyższe na uwadze należało, na podstawie art. 185 par. 1 i art. 203 pkt 1 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzec jak w sentencji.

Na sumę kosztów składają się: wpis stosunkowy - 1.704 zł wynagrodzenie pełnomocnika skarżącego - 3.600 zł.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)