Tezy
- Wynikająca z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) zasada związania Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej nie pozwala temu Sądowi na podstawienie przepisów postępowania sądowego obowiązujących w chwili wydania zaskarżonego orzeczenia na miejsce przepisów nieobowiązujących, błędnie powołanych w rozpatrywanej skardze kasacyjnej.
- Ograniczenie się do zarzutu naruszenia art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.), bez wskazania odpowiedniego punktu art. 23 ust. 1 tej ustawy, uniemożliwia Sądowi zbadanie, czy w zaskarżonym wyroku trafnie zaliczono dany wydatek do kategorii wyłączeń przewidzianych w tym ostatnim przepisie.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2004 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Marii Z. i Mariana Z. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi z dnia 16 czerwca 2003 r. I SA/Łd 413/02 w sprawie ze skargi Marii Z. i Mariana Z. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 23 stycznia 2002 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1997 r. - oddala skargę kasacyjną; (...).
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2003 r. /I SA/Łd 413/02/ Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie - Ośrodek Zamiejscowy w Łodzi oddalił skargę Marii i Mariana małżonków Z. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 23 stycznia 2002 r., wydaną w trybie art. 233 par. 1 pkt 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./, określającą wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych za 1997 r.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzja Izby Skarbowej nie naruszała prawa. Sąd uznał, że organy podatkowe obu instancji trafnie zaliczyły wydatki podatników, poniesione w związku z pracami prowadzonymi w wynajętych budynkach przy ul. K. 6 w Ł., do nakładów inwestycyjnych w obcych środkach trwałych, a nie do wydatków remontowych, jak chcieli tego podatnicy. Sąd zwrócił uwagę, że wspomniane budynki były wykorzystywane przez właściciela jako warsztaty i magazyny, natomiast małżonkowie Z. zmienili sposób ich użytkowania, przeznaczając je na cele eksploatacyjno-handlowe oraz na przechowywanie sprzętu i artykułów gospodarstwa domowego. Przeprowadzone prace zwiększyły wartość użytkową obiektu. Ustalone fakty znajdowały potwierdzenie - zdaniem Sądu - w opiniach dwóch biegłych rzeczoznawców.
Sąd uznał, że Izba Skarbowa zasadnie nie uwzględniła wniosku o powołanie trzeciego biegłego, gdyż niezależnie od warunkowego charakteru tego wniosku, zebrany materiał stanowił wystarczającą podstawę do wydania decyzji. W konsekwencji Sąd podzielił pogląd organów podatkowych, że poniesione przez podatników wydatki podlegały wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 lit. "c" ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ oraz par. 2 i par. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych /Dz.U. nr 6 poz. 35 ze zm./.
Pełnomocnik Marii i Mariana Z. wniósł skargę kasacyjną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w trybie art. 101 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./, opierając ją na obu podstawach wymienionych w art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/, zwanej dalej w skrócie "Prawo o postępowaniu"
W szczególności zarzucił naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:
a/ art. 141 par. 4 Prawa o postępowaniu - przez brak wyjaśnienia podstawy rozstrzygnięcia, na skutek nieustosunkowania się do zarzutów zawartych w skardze, a dotyczących niepowołania przez organy podatkowe biegłego;
b/ art. 141 par. 4 Prawa o postępowaniu - przez nieuwzględnienie w podstawie rozstrzygnięcia decyzji Izby Skarbowej w Ł. z dnia 31 stycznia 2002 r. (...);
c/ art. 106 par. 3 Prawa o postępowaniu - przez nieprzeprowadzenie na rozprawie wnioskowanego przez stronę skarżącą dowodu z dokumentu w postaci decyzji Izby Skarbowej w Ł. wymienionej w pkt b/;
d/ art. 141 par. 4 Prawa o postępowaniu - w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez nieodniesienie się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odrębnie do każdego ze spornych wydatków.
Podnosząc nadto zarzut naruszenia prawa materialnego, autor skargi kasacyjnej zarzucił naruszenie art. 22 par. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez niezaliczenie do kosztów uzyskania przychodów skarżących:
a/ wydatków poniesionych na wymianę posadzek,
b/ wydatków poniesionych na renowację instalacji wodno-kanalizacyjnej i elektrycznej,
c/ wydatków poniesionych na pokrycie kosztów dokumentacji w tej części, w jakiej dotyczy ona prac uznanych przez sąd i organy podatkowe za prace o charakterze remontowym.
Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 183 par. 1 Prawa o postępowaniu, poza niewystępującymi w rozpatrywanej sprawie przypadkami nieważności postępowania sądowego, Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Oznacza to, że nie może badać zgodności zaskarżonego wyroku z przepisami prawa nie wymienionymi we wniesionej skardze.
Tymczasem autor skargi kasacyjnej w zakresie podstawy z art. 174 pkt 2 Prawa o postępowaniu powołał jedynie przepisy art. 106 par. 3 Prawa o postępowaniu oraz art. 141 par. 4 Prawa o postępowaniu Zaskarżony wyrok nie mógł naruszać żadnego z nich, gdyż został wydany dnia 16 czerwca 2003 r., podczas gdy oba powołane w skardze kasacyjnej przepisy weszły w życie dnia 1 stycznia 2004 r. /art. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./.
Wydając wspomniany wyrok, Naczelny Sąd Administracyjny stosował przepisy postępowania zawarte w ustawie z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, a także wymienione w art. 59 tej ustawy przepisy Ordynacji podatkowej i Kodeksu postępowania cywilnego. Skoro żaden z nich nie został powołany w skardze kasacyjnej, zarzut naruszenia przepisów postępowania nie mógł być skuteczny. Wynikająca z art. 183 par. 1 Prawa o postępowaniu zasada związania Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej nie pozwala temu Sądowi na podstawianie obowiązujących w chwili wydania zaskarżonego orzeczenia przepisów postępowania sądowego w miejsce przepisów nieobowiązujących, błędnie powołanych w rozpatrywanej skardze kasacyjnej.
Przechodząc do zarzutu naruszenia prawa materialnego, zauważyć należy, że zarzut ten podlega badaniu w oparciu o stan faktyczny przedstawiony w zaskarżonym wyroku. Autor skargi kasacyjnej zarzucił naruszenie art. 22 par. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez wskazania daty tej ustawy, miejsca publikacji, ani roku w którym obowiązywało brzmienie przepisu, rzekomo naruszone przez Sąd. Gdyby przyjąć, że chodzi o art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./ w brzmieniu obowiązującym w 1997 r., to podnieść trzeba, że przepis ten dzielił się na ustępy, a nie na paragrafy. Ustęp 1 omawianego przepisu stwierdzał w zdaniu pierwszym, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Naczelny Sąd Administracyjny nie naruszył kwestionowanego przepisu, skoro przyjął, że sporne wydatki podatnika zostały poniesione w celu osiągnięcia
przychodów, a jedynie treść art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. "c" omawianej ustawy wyłączała te wydatki z kategorii kosztów uzyskania przychodów. Brak powołania w skardze kasacyjnej ostatnio wymienionego przepisu uniemożliwiła Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu zbadanie, czy wyłączenie miało w sprawie zastosowanie.
Z wyżej podanych względów skarga kasacyjna podlegała oddaleniu na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu O kosztach postępowania kasacyjnego postanowiono zgodnie z art. 204 pkt 1 Prawa o postępowaniu, określając ich wysokość na podstawie par. 14 ust. 2 pkt 2 lit. "c" w związku z par. 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz.U. nr 163 poz. 1349 ze zm./.