Tezy
- Skarga kasacyjna jest środkiem odwoławczym od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
- Wnioskowanie o ponowne badanie legalności decyzji podatkowej jest ubieganiem się o apelacyjną ocenę wyroku I instancji.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny Naczelny Sąd Administracyjny na rozprawie w Izbie Finansowej rozpoznawał sprawę ze skargi kasacyjnej Marka B., Zakład Remontowo-Budowlany w Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2004 r. III SA 823/02 w sprawie ze skarg Marka B., Zakład Remontowo-Budowlany w Ż. na decyzje Izby Skarbowej w W. z dnia 19 lutego 2002 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące z lat 1996, 1997, 1999. - oddala skargę kasacyjną, (...).
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi Marka B. na dziewięć decyzji Izby Skarbowej w W.
Decyzjami z dna 19.02.2002 r. Izba Skarbowa utrzymała w mocy dziewięć decyzji Urzędu Skarbowego w Ż. z 15.11.2001 r. określających Markowi B. wysokość zaległości wraz z odsetkami za zwłokę, w podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 1996 r., styczeń, marzec, kwiecień, sierpień, październik i grudzień 1997 r. oraz za grudzień 1999 r.
Z uzasadnienia decyzji wynikało, że podatnik dokonał korekt deklaracji VAT-7 za wymienione okresy podatkowe, wskazując w polach 63 deklaracji korygujących kwoty podatku do wpłaty, ale nie dokonał wpłat zadeklarowanych kwot.
19.10.2001 r. Urząd Skarbowy postanowieniami wszczął postępowanie podatkowe, informując równocześnie podatnika, że zgodnie z art. 200 Ordynacji podatkowej może wypowiedzieć się co do zaistniałej sytuacji w terminie 3 dni od doręczenia każdego z tych postanowień. Fakt braku wpłat na poczet zadeklarowanego podatku był oczywisty. Mimo to Izba Skarbowa, uznając, że zamieszczenie wezwania w trybie art. 200 Ordynacji podatkowej od razu w postanowieniach wszczynających postępowanie było niewłaściwe, sama wezwała pełnomocnika strony, na podstawie wskazanego przepisu, do zapoznania i wypowiedzenia się w sprawie materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy. Wezwania zostały pełnomocnikowi skutecznie doręczone. Do dnia wydania decyzji, ani on ani sam podatnik nie nawiązali kontaktu z organem odwoławczym.
W skargach skierowanych do Naczelnego Sądu Administracyjnego Marek B. wniósł o uchylenie opisanych decyzji Izby Skarbowej i poprzedzających je decyzji Urzędu Skarbowego w Ż., Izba Skarbowa utrzymała bowiem w mocy decyzje organu I instancji wydane z rażącym naruszeniem prawa. Polegało ono na niedopełnieniu przez Urząd Skarbowy obowiązku wynikającego z art. 200 par. 1 Ordynacji podatkowej wyznaczenia stronie 3 dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Takie uchybienie oznaczało rażące naruszenie prawa. Utrzymanie w obrocie prawnym decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa jest naruszeniem podstawowych zasad państwa prawa.
Rozpoznający sprawę w oparciu o art. 97 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./ Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalając skargi wywiódł, że zarzuty skargi odnoszące się do wydania decyzji określających zaległości podatkowe z rażącym naruszeniem prawa były oczywiście bezzasadne. Ani art. 156 Kpa ani art. 247 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ nie wymieniały, wśród przesłanek nieważności decyzji, ograniczenia udziału strony w postępowaniu podatkowym. Nie mogło to być również uznane za rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 247 par. 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, gdyż na wniosek strony, która nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, w sprawie zakończonej decyzją ostateczną, postępowanie mogło być wznowione /art. 240 par. 1 pkt 4 w zw. z art. 241 par. 2 Ordynacji podatkowej/.
Sąd badając zgodność zaskarżonych decyzji z prawem nie dopatrzył się zarzucanego naruszenia art. 200 par. 1 Ordynacji podatkowej, w szczególności takiego, które miałoby jakikolwiek wpływ na wynik sprawy. Jeśli nawet uznać, że równoczesne wszczęcie postępowania i wezwanie podatnika w trybie art. 200 par. 1 Ordynacji podatkowej było niewłaściwe, to uchylenie to naprawił organ odwoławczy, wzywając przed wydaniem decyzji do wypowiedzenia się na temat zgromadzonego w sprawie materiału informacyjnego.
Demonstrowana przez podatnika niechęć do współpracy z organami podatkowymi nie może uzasadniać bezproduktywnego przedłużania postępowania.
Jeśli chodziło o podniesiony dopiero na rozprawie przed Sądem zarzut bezprzedmiotowości decyzji określających zaległości z uwagi na to, że podatnik miał nadpłaty w podatku od towarów i usług, podlegające z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości w tym podatku, to Sąd stwierdził, że nadpłaty podatku powstają w okolicznościach wskazanych w art. 74 par. 1 Ordynacji podatkowej i są one w istocie z urzędu zaliczane na poczet zaległych lub bieżących zaległości podatkowych /art. 75 par. 1/, ale samo stwierdzenie nadpłaty należy do organu podatkowego - vide art. 79 par. 1 lit. "b" Ordynacji.
Z przedłożonych Sądowi na rozprawie postanowień Urzędu Skarbowego w Ż. z dnia 30.03.2000 r. (...) jednoznacznie wynikało, że podatnik nie wystąpił do organu podatkowego z żądaniem o jakim mowa w art. 79 par. 2 pkt 1 lit. "b" Ordynacji, zatem Urząd nie mógł orzec o istnieniu nadpłat.
Od powyższego wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny skargę kasacyjną wniósł reprezentowany przez doradcę podatkowego Marek B.
Skarżąc wyrok jako podstawy skargi kasacyjnej sformułował zarzut pod adresem decyzji Izby Skarbowej w W. z dnia 19 lutego 2002 r. zarzucając jej, że została wydana z naruszeniem art. 121 art. 122 i art. 187 Ordynacji podatkowej oraz art. 233 par. 1 pkt 2 lit. "b" Ordynacji podatkowej poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. W związku z powyższym wnosił o uchylenie wyroku z dnia 14 stycznia 2004 r. w całości oraz zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów sądowych w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł.
Dyrektor izby Skarbowej nie skorzystał z prawa złożenia odpowiedzi na skargę kasacyjną.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wniesiona w imieniu Marka B. skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw. Mając na względzie konstrukcję rozpatrywanej skargi kasacyjnej przypomnienia wymaga, że jest to środek odwoławczy przysługujący od wyroku lub postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem podejmowanych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej - art. 1 par. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. nr 153 poz. 1269/. W związku z powyższym środek odwoławczy od wyroku sądu administracyjnego podważać winien prawidłowość wywiązania się przez Sąd z tej funkcji poprzez takie skonstruowanie podstaw skargi kasacyjnej, które wskazywać będzie jakie przepisy prawa materialnego lub procesowego naruszył Sąd przy rozpoznaniu sprawy sądowoadministracyjnej.
Ponieważ w postępowaniu kasacyjnym sąd II instancji związany jest granicami skargi kasacyjnej /art. 183 par. 1 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/ przeto strona wnosząca ten środek odwoławczy sama wyznacza zakres i kierunki badania zaskarżonego orzeczenia. Rozpoznawana skarga kasacyjna oparta jest formalnie na drugiej podstawie kasacyjnej - art. 174 pkt 2 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi tj. zarzuca naruszenie przepisów postępowania. Są to jednak przepisy postępowania stosowane przez organy podatkowe w postępowaniu administracyjnym. Dotyczy to zarówno art. 121-122, art. 187 jak i art. 233 par. 1 pkt 2 lit. "b" ustawy Ordynacja podatkowa. Redagując podstawy skargi kasacyjnej jej autor nie tylko po przez rodzaj powołanych przepisów ale i dosłownie postawił zarzuty decyzji Izby Skarbowej.
Powyższe interpretować należy, iż w istocie domaga się on ponownego zbadania legalności dziewięciu decyzji Izby Skarbowej z dnia 19 lutego 2002 r., a więc dokonania apelacyjnej oceny wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zauważyć przy tym należy, iż opierając skargę kasacyjną na drugiej podstawie z art. 174 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wykazać należy, że naruszenie przepisu postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie to formy naruszenia prawa materialnego, a więc elementy pierwszej podstawy kasacyjnej.
Przypomnienia wymaga, iż kontrola kasacyjna jaką wprowadza ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi polega na ocenie czy postawione przez stronę zarzuty naruszenia prawa istotnie wystąpiły przy rozpoznaniu sprawy przez wojewódzki sąd administracyjny. Obowiązek ponowienia sprawy przez sąd II instancji jest cechą charakterystyczną odwoławczego postępowania o charakterze apelacyjnym. Wnoszący skargę kasacyjną Marek B. domaga się ponownej oceny legalności decyzji Izby Skarbowej a więc powtórnego zrealizowania zadań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Powyższe w świetle uregulowań ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie mogło być zrealizowane i z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw tj. takich podstaw, które mogły doprowadzić do uwzględnienia skargi poprzez uchylenie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zgodnie z zawartym w niej wnioskiem. Orzeczenie o kosztach oparte zostało na art. 204 pkt 1 w zw.
z art. 205 par. 2 ustawy prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz co do wysokości kosztów zastępstwa procesowego na par. 14 pkt 2 lit. "c" i par. 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) /Dz.U. nr 163 poz. 1349 ze zm./.