Tezy
Naczelny Sąd Administracyjny, w związku z treścią art. 183 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/, nie jest zobowiązany ani uprawniony do rozszerzania lub uzupełniania powołanych przez wnoszącego skargę kasacyjną podstaw kasacyjnych.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Sławomira W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 stycznia 2004 r., III SA 77/03 w sprawie ze skargi Sławomira W. na postanowienie Izby Skarbowej w W. Ośrodek Zamiejscowy w P. z dnia 12 grudnia 2002 r. (...) w przedmiocie określenia wysokości nieprzekazanej kwoty wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym - oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 stycznia 2004 r., III SA 77/03, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Sławomira W. na postanowienie Izby Skarbowej w W. Ośrodek Zamiejscowy w P. z dnia 12 grudnia 2002 r. w przedmiocie określenia wysokości nie przekazanej kwoty wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym.
Izba Skarbowa zaskarżonym postanowieniem utrzymała w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. z dnia 18 października 2002 r., mocą którego została określona wysokość nie przekazanej przez dłużnika zajętej wierzytelności. W uzasadnieniu podano, iż daty wystawionych faktur oraz wynikające z nich terminy zapłaty dają podstawę do uznania, że dłużnik uchyla się od wypłaty zajętej wierzytelności w wysokości uznanej wcześniej za zasadną.
Ustalono, że bezspornym w sprawie jest, iż Sławomir W. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "U." nie zapłacił producentowi, tj. firmie "W.", za odebrany towar w terminie wskazanym w fakturach. Wobec tego Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. wystawił dostawcy towaru dwa tytuły wykonawcze za zaległości w zapłacie podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym za lipiec 2002 r. Do Sławomira W. zostało skierowane zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego, stanowiącego wierzytelność pieniężną u dłużnika budżetu państwa, tj. producenta towaru, z jednoczesnym wezwaniem Sławomira W. do przekazania kwoty należnej producentowi na wskazany rachunek bankowy organu egzekucyjnego. Skarżący uznał zajęte wierzytelności, jednakże poinformował, że w związku z zapłaceniem części zobowiązania, pozostałą część zobowiązania uznaje za roszczenie sporne i uzależnia jego wypłatę do otrzymania z Urzędu Skarbowego zaświadczenia o nie zaleganiu z płatnościami podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżący wniósł o uchylenie postanowienia Izby Skarbowej podnosząc, iż organ drugiej instancji nie odniósł się do istotnych okoliczności sprawy, w szczególności pomijając kwestię wzajemnych rozliczeń między skarżącym, a firmą "W." oraz zapisów na fakturach, że podatek akcyzowy od dostarczonego alkoholu ma zapłacić producent. Dlatego też skarżący został obciążony podatkiem akcyzowym w podwójnej wysokości, raz z uwagi na niedostarczenie przez producenta stosownego zaświadczenia, drugi raz jako dłużnik zajętej wierzytelności na podstawie zaskarżonego postanowienia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w zaskarżonym wyroku uznał, iż zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Sąd podniósł, że postanowienie wydane w trybie art. 71a par. 9 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /Dz.U. 2002 nr 110 poz. 968 ze zm./ jest zgodne z obowiązującym prawem, jeżeli dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od jej przekazania organowi egzekucyjnemu w całości lub części oraz jeżeli na podstawie dokonanych czynności kontrolnych ustalono, że dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od wpłaty zajętej wierzytelności na wskazany przez organ egzekucyjny rachunek bankowy. W przedmiotowej sprawie skarżący doszedł do przekonania, iż wpłacenie części zaległej kwoty oraz wzajemne relacje stron w zakresie uzyskania z urzędu skarbowego zaświadczenia o nie zaleganiu przez producenta z płatnościami podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pozwalają mu nie wpłacać dalszych kwot na rachunek wskazany przez Urząd Skarbowy.
Ponadto Sąd, którego wyrok zaskarżono, stwierdził, iż stanowisko skarżącego o uznaniu za sporną kwoty wskazanej w postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego nie może być przesłanką do stwierdzenia, że dłużnik w sposób zasadny uchyla się od zapłaty zajętej wierzytelności. Z całokształtu zebranego materiału dowodowego nie wynika bowiem aby dłużnik wskazał przyczyny, które dawałyby podstawę do uznania bezpodstawności zakończonego bądź toczącego się postępowania o zajęte wierzytelności. Skarżący uzależnił wpłatę dalszych kwot z zajętej wierzytelności od uzyskania z urzędu skarbowego zaświadczenia o nie zaleganiu przez jego kontrahenta z podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym, pomijając dość istotna kwestię, że osoba, która podejmuje działalność gospodarczą ponosi ryzyko związane z jej prowadzeniem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny poparł również twierdzenie Izby Skarbowej, że wzajemne relacje wynikające między innymi z porozumienia o umniejszenie płatności zawartego pomiędzy zobowiązanym na podstawie tytułów wykonawczych, a skarżącym nie wywołują skutków prawnych na gruncie toczącego się postępowania egzekucyjnego.
W skardze kasacyjnej z dnia 24 marca 2004 r. wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, pełnomocnik skarżącego zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania tj. art. 71a par. 9, art. 71b, art. 89 par. 1 i art. 91 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu administracyjnym w administracji /Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./ poprzez bezpodstawne określenie firmie "U." nie przekazanej kwoty zajętej wierzytelności.
Wskazując na powyższe podstawy pełnomocnik domagał się uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia kosztów postępowania. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej, po obszernym przedstawieniu stanu faktycznego sprawy, jej autor zwrócił uwagę na postanowienia umowy zawartej pomiędzy skarżącym, a producentem alkoholu dotyczące wpłat podatku i jego przekazywania do urzędu skarbowego. Zwrócono również uwagę na fakt, iż w niniejszym stanie faktycznym sporne jest czy właściciel wierzytelności, z powodu nie dostarczenia zaświadczeń o nie zaleganiu w płatności podatków miał na podstawie zawartej umowy handlowej prawo do wierzytelności, a więc czy w ramach tej kwoty organ egzekucyjny mógł dokonać zajęcia.
W dalszej części uzasadnienia podniesiono, iż skarżący nie zgadza się z twierdzeniem organu egzekucyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, że postanowienia umowy handlowej są obowiązujące dla stron jako regulacje cywilnoprawne, natomiast nie wywołują skutków w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym. Nietrafny jest również zarzut Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który stwierdził, że pismo skarżącego informujące producenta towaru o tym, iż zgodnie z postanowieniem umowy handlowej w związku z niedostarczeniem zaświadczenia o nie zaleganiu z opłatami podatku, pomniejszona zostaje wielkość zobowiązania z tytułu zakupionego wina, jest skuteczne jedynie między stronami, a nie na gruncie toczącego się postępowania egzekucyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżonemu wyrokowi wnoszący skargę kasacyjną zarzuca naruszenie przepisów postępowania, wśród których wymienia art. 71a par. 9, art. 71b, art. 89 par. 1 i art. 91 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu administracyjnym w administracji /Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./ poprzez bezpodstawne określenie firmie U. nie przekazanej kwoty zajętej wierzytelności. Zgodnie jednak z dyspozycją art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 156 poz. 1270/, na który powołuje się autor skargi kasacyjnej zarzut naruszenia przepisów postępowania musi dotyczyć norm, których adresatem jest sąd, a więc przepisów postępowania sądowoadministracyjnego. Do tego rodzaju przepisów nie można natomiast zaliczyć wskazanych w skardze kasacyjnej regulacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, dotyczących egzekucji należności pieniężnych, w tym z wierzytelności pieniężnych. Ich adresatem są bowiem organy egzekucyjne stosujące wskazane tam środki
przymusu służące doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych określonych obowiązków oraz sposoby ich zabezpieczenia.
Z tak sformułowanymi zarzutami nie współgra ich uzasadnienie. Sprowadza się bowiem ono w zasadzie do kwestionowania stanowiska Sądu, że postanowienia umowy handlowej, zawartej pomiędzy skarżącym, a dłużnikiem budżetu państwa, którego wierzytelność została zajęta są obowiązujące tylko dla stron tej umowy i nie wywołują żadnych skutków w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym. Wnoszący skargę kasacyjną nie podał również w tej części skargi kasacyjnej jakie przepisy naruszył Sąd, którego orzeczenie zaskarżono. Natomiast Naczelny Sąd Administracyjny w związku z treścią art. 183 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie jest zobowiązany ani uprawniony do rozszerzania lub uzupełniania powołanych przez wnoszącego skargę kasacyjną podstaw kasacyjnych.
Z tych przyczyn na podstawie art. 184 powołanej wyżej ustawy należało orzec jak w sentencji.