Tezy
Brak w skardze jednoznacznego wniosku o uchylenie lub zmianę zaskarżonego wyroku, wymaganego przez art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ powoduje, że skarga ta, pozbawiona jednego ze swych elementów konstrukcyjnych, jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 178.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2004 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Marianny K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 lutego 2004 r., I SA/Gd 2182/00 oddalającego skargę Marianny K. na decyzję Izby Skarbowej w G. Ośrodek Zamiejscowy w S. z dnia 5 września 2000 r. (...) w przedmiocie podatku od spadku i darowizn postanawia - odrzucić skargę kasacyjną; (...).
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 marca 2004 r. /I SA/Gd 2182/00/ Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyznał Mariannie K. prawo pomocy przez ustanowienie doradcy podatkowego.
Przewodniczący Zarządu (...) Regionalnego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych wyznaczył Jerzego B. do wykonania prawa pomocy.
Występując w imieniu Marianny K., Jerzy B. wniósł skargę kasacyjną do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 lutego 2004 r. /I SA/Gd 2182/00/, oddalającego skargę na decyzję Izby Skarbowej w G. - Ośrodek Zamiejscowy w S. z dnia 5 września 2000 r. w przedmiocie podatku od spadków i darowizn. W skardze kasacyjnej stwierdził, że działając na podstawie art. 174 w związku z art. 157 par. 3 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podnosi zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię, a tym samym niewłaściwie zastosowanie tego prawa i wnosi i uchylenie zaskarżonego wyroku w całości.
W uzasadnieniu podniósł, że Sąd nie uwzględnił faktu, iż skarżąca sprawowała faktyczną opiekę nad spadkodawcą, pozostając z nim w konkubinacie. Jakkolwiek z konkubinatu nie da się explicite wywieść przywileju podatkowego, to jednak - zdaniem autora skargi kasacyjnej - stan ten winien być uwzględniony przez organ orzekający przy wymiarze podatku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/, zwanej dalej w skrócie "Prawo o postępowaniu" wprowadził dwojakiego rodzaju wymagania, którym powinna odpowiadać skarga kasacyjna. Po pierwsze, winna ona czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym, wymienionym w art. 46 Prawa o postępowaniu oraz w art. 47 Prawa o postępowaniu. Oznacza to, że w skardze kasacyjnej należy:
1/ oznaczyć sąd, do którego jest skierowana, podać imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2/ oznaczyć rodzaj sądu,
3/ zamieścić osnowę skargi kasacyjnej,
4/ zamieścić podpis autora skargi kasacyjnej,
5/ wymienić załączniki,
6/ oznaczyć miejsce zamieszkania stron i ich pełnomocników lub adres do doręczeń.
Ponadto do skargi kasacyjnej należy dołączyć:
1/ pełnomocnictwo,
2/ odpis lub odpisy skargi kasacyjnej,
3/ odpisy załączników.
Po drugie, skarga kasacyjna powinna spełniać wymagania szczególne właściwe tylko dla niej, a mianowicie powinna zawierać:
1/ oznaczenie zaskarżonego orzeczenia,
2/ wskazanie, czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części,
3/ przytoczenie podstaw kasacyjnych,
4/ wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia,
5/ oznaczenie zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
O ile niespełnienie wymagań wymienionych w pierwszej kolejności, przepisanych dla pism w postępowaniu sądowym, stanowi brak, który może zostać uzupełniony w trybie art. 49 Prawa o postępowaniu w związku z art. 193 Prawa o postępowaniu, to niespełnienie wymagań szczególnych, przewidzianych li tylko dla skargi kasacyjnej wymienionych w art. 176 Prawa o postępowaniu po wyrazie "oraz" nie podlega sanacji. Już na tle art. 393[3] Kpc w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2000 r., które odpowiadało treści obecnie obowiązującemu w sprawach sądowoadministracyjnych art. 176 Prawa o postępowaniu, ukształtowało się bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego. W orzecznictwie tym podkreślono, że braki kasacji w zakresie elementów konstrukcyjnych powodują, iż kasacja dotknięta jest brakiem istotnym i nienaprawialnym w trybie właściwym do usuwania braków formalnych i w związku z tym podlega odrzuceniu a limine jako niedopuszczalna /por. postanowienia SN: z dnia 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96 - OSNAPU 1997 nr 13 poz. 242;
z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 13/97 - OSNC 1997 nr 8 poz. 114, z dnia 3 kwietnia 1997 r., I PKN 57/97 - OSNAPU nr 24 poz. 495; z dnia 7 kwietnia 1997 r., III CKN 29/97 - OSNC 1997 nr 6-7 poz. 96; z dnia 16 października 1997 r., II CKN 404/97 - OSNC 1998 nr 4 poz. 59; z dnia 21 marca 2000 r., II CKN 711/00 - OSNC 2000 nr 7-8 poz. 151/.
Argumenty podniesione we wspomnianych orzeczeniach zachowują aktualność w odniesieniu do skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zgodnie z art. 183 Prawa o postępowaniu Naczelny Sąd Administracyjny - poza kwestią nieważności postępowania - rozpoznaje sprawę w granicach kasacji. Władny jest zatem badać sprawę tylko z punktu widzenia podstawy kasacyjnej zawartej w skardze kasacyjnej oraz może uwzględnić taką skargę tylko w ramach wniosku w niej zawartego: o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. Innymi słowy, brak elementów konstrukcyjnych skargi kasacyjnej uniemożliwia rozpoznanie sprawy /por. postanowienie SN z dnia 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96 - OSNAPU 1997 nr 13 poz. 242/. Wspomniany brak nie może zostać uzupełniony w trybie art. 49 Prawa o postępowaniu, gdyż tryb ten dotyczy wymogów wymienionych w art. 46 i art. 47 Prawa o postępowaniu. Biorąc pod uwagę, że są to wymogi "przepisane dla pisma w postępowaniu sądowym", tryb ten w odniesieniu
do skargi kasacyjnej może być poprzez art. 193 Prawa o postępowaniu stosowany wyłącznie w razie niespełnienia wymogów wymienionych w pierwszej części art. 176 Prawa o postępowaniu, tzn. w części znajdującej się przed spójnikiem "oraz".
Dodatkowo należy zauważyć, że wobec przymusu adwokackiego, ustanowionego w art. 175 Prawa o postępowaniu, skargę kasacyjną sporządzają profesjonaliści, od których można wymagać właśnie profesjonalizmu. Wzywanie ich o uzupełnienie braków w zakresie konstrukcyjnych elementów skargi kasacyjnej nie jest zatem konieczne ani celowe /por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 marca 2004 r., FSK 209/04 - OSP 2004 z. 6 poz. 73 z glosą A. Skoczylasa/.
Przechodząc od tych ogólnych rozważań na grunt rozpatrywanej sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że wbrew obowiązkowi z art. 176 Prawa o postępowaniu w związku z art. 174 pkt 1 Prawa o postępowaniu, autor skargi kasacyjnej nie sprecyzował, jaki konkretny przepis prawa materialnego został naruszony przez Sąd w zaskarżonym wyroku. Ani w osnowie skargi kasacyjnej, ani w jej uzasadnieniu nie wskazano nawet jednego takiego przepisu. Oznacza to, że skarga kasacyjna nie zawiera przytoczenia podstaw kasacyjnych, a tym samym - jako pozbawiona podstawowego elementu konstrukcyjnego - jest niedopuszczalna.
Z tych przyczyn wspomniana skarga podlegała odrzuceniu na podstawie art. 178 Prawa o postępowaniu.
Mimo nieprofesjonalnego opracowania skargi kasacyjnej, jej autorowi przysługiwało wynagrodzenie od Skarbu Państwa na podstawie art. 250 Prawa o postępowaniu. Wysokość tego wynagrodzenia określono zgodnie z par. 3 ust. 1 pkt 1 i z par. 2 ust. 2 pkt 2 w związku z par. 2 ust. 1 pkt 1 lit. "c" rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu /Dz.U. nr 212 poz. 2075/.