479

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW¹⁾

z dnia 14 kwietnia 2006 r.

w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych oraz maksymalnej wysokości kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w stosunku do kapitałów

Na podstawie art. 94 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) zakres i szczegółowe zasady wyznaczania wymogów kapitałowych dla domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską, z wyłączeniem podmiotów prowadzących działalność maklerską wyłącznie w zakresie czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 lub art. 69 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

2) maksymalną wysokość kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w stosunku do kapitałów dla domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie -- rozumie się przez to ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi;

2) ustawie o rachunkowości -- rozumie się przez to ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.²⁾);

3) ustawie o giełdach towarowych -- rozumie się przez to ustawę z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019 i Nr 183, poz. 1537 i 1538);

4) ustawie -- Prawo bankowe -- rozumie się przez to ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. -- Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.³⁾);

5) Komisji -- rozumie się przez to Komisję Papierów Wartościowych i Giełd;

6) krajowej firmie inwestycyjnej -- rozumie się przez to dom maklerski i bank prowadzący działalność maklerską, z wyłączeniem podmiotów prowadzących działalność maklerską wyłącznie w zakresie czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 lub art. 69 ust. 3 pkt 2 ustawy;

7) operacji -- rozumie się przez to podejmowane przez krajową firmę inwestycyjną czynności faktyczne lub prawne, w wyniku których powstają wielkości bilansowe lub pozabilansowe; do operacji zalicza się:

a) operacje dotyczące danego instrumentu bazowego, z których wynika powstanie składnika aktywów lub pasywów bilansu krajowej firmy inwestycyjnej,

b) operacje, których wynikiem jest pozabilansowa pozycja pierwotna;

8) operacjach, których wynikiem jest pozabilansowa pozycja pierwotna -- rozumie się przez to zawarcie wywołujących ten skutek:

a) umów o charakterze gwarancyjnym,

b) transakcji terminowych, do których zalicza się: transakcje terminowe proste, transakcje terminowe opcyjne oraz terminowe operacje złożone;

9) parametrach cenowych -- rozumie się przez to cenę lub inny niż cena wskaźnik wartości danego instrumentu bazowego, w tym w szczególności stopę procentową oraz kurs waluty i indeks giełdowy;

10) dniu zapadalności pozycji pierwotnej instrumentu bazowego -- rozumie się przez to ostatni dzień, w którym zgodnie z umową powinna nastąpić realizacja wszystkich zobowiązań związanych z daną pozycją pierwotną instrumentu bazowego;

11) rezydualnym terminie zapadalności -- rozumie się przez to okres między dniem sprawozdawczym a dniem:

a) zapadalności pozycji pierwotnej -- w przypadku pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych opartych na stałej stopie procentowej.

b) najbliższej zmiany oprocentowania -- w przypadku pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych opartych na zmiennej stopie procentowej;

12) dniu sprawozdawczym -- rozumie się przez to dzień, na który dokonuje się obliczenia całkowitego wymogu kapitałowego;

13) wartości godziwej -- rozumie się przez to wartość, o której mowa w art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości;

14) rentowności do wykupu -- rozumie się przez to stopę rentowności w skali roku, przy której bieżąca wartość godziwa instrumentu bazowego jest równa zdyskontowanym, na dzień sprawozdawczy, za pomocą tej stopy wartościom wszystkich znanych przyszłych płatności z tytułu tego instrumentu zgodnie z ich rezydualnymi terminami zapadalności;

15) średnim okresie zwrotu -- rozumie się przez to średnią ważoną liczbę lat od dnia sprawozdawczego do dnia zapadalności poszczególnych należności z tytułu danego instrumentu bazowego, z wagami równymi udziałom płatności za poszczególne okresy w całkowitej wartości godziwej tego instrumentu, przy zastosowaniu odpowiedniej dla danego instrumentu bazowego rentowności do wykupu;

16) zaktualizowanym średnim okresie zwrotu -- rozumie się przez to średni okres zwrotu zdyskontowany za pomocą odpowiedniej dla danego instrumentu bazowego rentowności do wykupu przy założeniu rocznego okresu dyskonta;

17) kuponie -- rozumie się przez to wyrażony w procentach iloraz nominalnej wartości jednorocznych płatności odsetkowych z tytułu utrzymywania danej pozycji pierwotnej i nominalnej wartości tej pozycji;

18) funduszu rozliczeniowym -- rozumie się przez to fundusz, o którym mowa w art. 65 ust. 1 lub art. 68 ustawy;

19) uznanej firmie inwestycyjnej z państw trzecich -- rozumie się przez to podmiot z siedzibą na terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim, który prowadzi działalność maklerską w tym państwie i który podlega regułom ostrożnościowym co najmniej tak restrykcyjnym, jak podmioty prowadzące taką działalność w państwie członkowskim;

20) instytucji kredytowej -- rozumie się przez to podmiot, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy -- Prawo bankowe;

21) banku -- rozumie się przez to osobę prawną mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o której mowa w art. 2 ustawy -- Prawo bankowe;

22) instytucji finansowej -- rozumie się przez to podmiot, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy -- Prawo bankowe, z wyłączeniem domów maklerskich i zagranicznych firm inwestycyjnych;

23) jednostce dominującej -- rozumie się przez to jednostkę, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości;

24) jednostce zależnej -- rozumie się przez to jednostkę, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 39 ustawy o rachunkowości;

25) współczynniku delta -- rozumie się przez to stosunek spodziewanej zmiany ceny opcji do dowolnie małej zmiany ceny instrumentu bazowego będącego przedmiotem opcji;

26) ekwiwalencie delta -- rozumie się przez to wartość nominalną instrumentów bazowych do otrzymania albo instrumentów bazowych do wydania będących przedmiotem danej opcji, pomnożoną przez odpowiedni współczynnik delta;

27) giełdzie towarowej -- rozumie się przez to giełdę, o której mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o giełdach towarowych;

28) operacjach finansowania zapasów -- rozumie się przez to operacje dotyczące fizycznych zapasów towarów, w których koszt finansowania został ustalony w stosunku do daty transakcji terminowej;

29) dominującym podmiocie nieregulowanym -- rozumie się przez to podmiot dominujący, o którym mowa w art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz. U. Nr 83, poz. 719).

§ 3. 1. Poziom nadzorowanych kapitałów nie może być niższy niż wysokość całkowitego wymogu kapitałowego.

2. Całkowity wymóg kapitałowy jest sumą wymogów kapitałowych obliczonych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka związanego z zakresem prowadzonej przez krajową firmę inwestycyjną działalności.

3. Krajowa firma inwestycyjna jest zobowiązana do obliczania całkowitego wymogu kapitałowego na koniec każdego dnia roboczego -- według stanu na poprzedni dzień roboczy i porównywania tak obliczonej wielkości z poziomem nadzorowanych kapitałów.

4. Poziom nadzorowanych kapitałów nie może być niższy niż wysokość wymogu kapitałowego z tytułu kosztów stałych określonego w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

5. Poziom nadzorowanych kapitałów:

1) ustalony, niezależnie od zakresu prowadzonej działalności, w sposób określony w § 1 ust. 3 załącznika nr 9 do rozporządzenia, albo

2) ustalony, niezależnie od zakresu prowadzonej działalności, w przypadku gdy dom maklerski wchodzi w skład grupy, która nie oblicza skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na podstawie § 13, w sposób określony w § 6 załącznika nr 9 do rozporządzenia, bez uwzględnienia wielkości kapitałów uzupełniających III kategorii,

nie może być niższy niż wymagana wysokość kapitału założycielskiego na prowadzenie działalności maklerskiej określona w art. 98 ustawy.

§ 4. 1. Wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka obejmują łączny wymóg kapitałowy z tytułu:

1) ryzyka rynkowego obejmującego:

a) ryzyko pozycji, w tym:

-- łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen instrumentów kapitałowych,

-- łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów,

-- łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego cen instrumentów dłużnych,

-- łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego stóp procentowych -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia,

b) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

2) ryzyka rozliczenia-dostawy -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

3) ryzyka kontrahenta -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

4) ryzyka kredytowego -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia;

5) przekroczenia limitu koncentracji zaangażowania i limitu dużych zaangażowań -- obliczony w sposób określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia;

6) pozostałych kategorii ryzyka -- w zakresie i wysokości adekwatnej do ponoszonego ryzyka.

2. Całkowity wymóg kapitałowy obejmuje:

1) wymogi kapitałowe, o których mowa w ust. 1 -- w przypadku krajowych firm inwestycyjnych, których zakres prowadzonej działalności jest znaczący;

2) wymogi kapitałowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a tiret drugie i lit. b oraz pkt 4--6 -- w przypadku krajowych firm inwestycyjnych, których zakres prowadzonej działalności, ustalony w sposób określony w § 7 ust. 2, jest nieznaczący.

§ 5. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka rynkowego oblicza się na podstawie pozycji pierwotnych w instrumentach bazowych, określających rodzaje i wielkość ryzyka obciążającego poszczególne operacje nierozliczone na koniec dnia, wyznaczonych zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w części A załącznika nr 1 do rozporządzenia oraz z uwzględnieniem zasad szczegółowych określonych w załącznikach nr 2 i 5 do rozporządzenia.

§ 6. 1. Do obliczania wymogów kapitałowych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, można stosować metodę wartości zagrożonej określoną w załączniku nr 10 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

2. Krajowa firma inwestycyjna może stosować metodę wartości zagrożonej pod warunkiem, że:

1) wystąpi do Komisji z wnioskiem, o którym mowa w art. 105 ust. 1 pkt 4 lub art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy, i uzyska zezwolenie na jej stosowanie;

2) ustalona na dzień przedłożenia wniosku, na podstawie weryfikacji historycznej określonej w § 8 załącznika nr 10 do rozporządzenia, liczba dni -- spośród ostatnich 250 dni roboczych bezpośrednio poprzedzających dzień obliczenia, w których dzienna strata rynkowa na pozycjach pierwotnych objętych metodą wartości zagrożonej przekroczyła wartość zagrożoną wyznaczoną na dany dzień roboczy -- nie przewyższa 10.

3. Krajowa firma inwestycyjna stosująca metodę wartości zagrożonej jest zobowiązana zaniechać jej stosowania, począwszy od dnia, w którym ustalona, na podstawie weryfikacji historycznej określonej w § 8 załącznika nr 10 do rozporządzenia, liczba dni -- spośród poprzedzających ten dzień 250 kolejnych dni roboczych, w których dzienna strata rynkowa na pozycjach pierwotnych objętych metodą wartości zagrożonej przekroczyła wartość zagrożoną wyznaczoną na dany dzień roboczy -- przewyższa 10, lub od dnia, w którym zmienił się stan faktyczny w stosunku do danych zawartych we wniosku, o którym mowa w ust. 2.

§ 7. 1. Zakres prowadzonej działalności krajowej firmy inwestycyjnej jest znaczący, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Zakres prowadzonej działalności krajowej firmy inwestycyjnej można uznać za nieznaczący, począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu, w którym jest spełniony przynajmniej jeden z poniższych warunków:

1) średnia arytmetyczna dziennych sum kwot operacji zawartych w każdym spośród ostatnich 250 dni roboczych bezpośrednio poprzedzających dzień obliczenia, zaliczonych do portfela handlowego, nie przekroczyła równowartości 15 000 000 euro obliczonej w złotych według bieżącego kursu średniego ogłoszonego na dany dzień przez Narodowy Bank Polski;

2) w ciągu 250 dni roboczych bezpośrednio poprzedzających dzień obliczenia nie istnieją cztery dni, w których suma kwot operacji zaliczonych do portfela handlowego zawartych w każdym z tych dni z osobna przekroczyła równowartość 20 000 000 euro obliczoną w złotych według bieżącego kursu średniego ogłoszonego na dany dzień przez Narodowy Bank Polski;

3) średnia arytmetyczna zakresu prowadzonej działalności obliczona za ostatnie 250 dni roboczych bezpośrednio poprzedzających dzień obliczenia nie przekroczyła 0,05;

4) w ciągu 250 dni roboczych bezpośrednio poprzedzających dzień obliczenia nie istnieją cztery dni, w których zakres prowadzonej działalności przekroczył 0,06.

3. Zakres prowadzonej działalności, o którym mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, oblicza się jako stosunek kwot operacji zawartych w danym dniu, zaliczonych do portfela handlowego, do sumy bilansowej powiększonej o sumę kwot wszystkich operacji pozabilansowych nierozliczonych do tego dnia, z wyłączeniem pozabilansowych transakcji terminowych.

4. Kwoty operacji, o których mowa w ust. 2 i 3, ustala się zgodnie z zasadami określonymi w § 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

5. Krajowa firma inwestycyjna obliczająca zakres prowadzonej działalności jest zobowiązana do dokonywania i dokumentowania obliczeń, o których mowa w ust. 4, z częstotliwością niezbędną do sprawdzenia istnienia warunków wymienionych w ust. 3.

6. Krajowa firma inwestycyjna obliczająca zakres prowadzonej działalności jest zobowiązana do sporządzania ewidencji portfela handlowego i niehandlowego, w postaci operacji zawartych w dniu, dla którego dokonano obliczenia.

§ 8. 1. Krajowa firma inwestycyjna dokonuje podziału przeprowadzanych operacji na portfel handlowy i portfel niehandlowy.

2. Portfel handlowy krajowej firmy inwestycyjnej obejmuje:

1) operacje dokonywane we własnym imieniu i na własny rachunek z zamiarem uzyskania korzyści finansowych w krótkich okresach z rzeczywistych lub oczekiwanych różnic między rynkowymi cenami zakupu i sprzedaży lub też z innych odchyleń cen lub parametrów cenowych, w tym w szczególności stóp procentowych, kursów walutowych, indeksów giełdowych;

2) operacje dokonywane w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z operacji zaliczonych do portfela handlowego;

3) operacje dokonywane we własnym imieniu i na własny rachunek krajowej firmy inwestycyjnej w celu realizacji zadań związanych z organizacją rynku regulowanego lub alternatywnego systemu obrotu;

4) umowy o subemisje inwestycyjne lub usługowe, o których mowa odpowienio w art. 14 lub art. 15 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz. 1539);

5) operacje dokonywane we własnym imieniu i na własny rachunek krajowej firmy inwestycyjnej w celu realizacji umów zawartych z emitentem danego papieru wartościowego lub wystawcą danego instrumentu finansowego niebędącego papierem wartościowym, na podstawie których krajowa firma inwestycyjna zobowiązuje się do podtrzymywania płynności notowań tego papieru wartościowego lub odpowiednio instrumentu finansowego niebędącego papierem wartościowym;

6) operacje bezpośrednio związane z operacjami zaliczonymi do portfela handlowego, polegające na naliczaniu i rozliczaniu opłat, prowizji, odsetek, dywidend i depozytów zabezpieczających transakcje terminowe zawarte na rynku giełdowym i pozagiełdowym.

3. Portfel niehandlowy krajowej firmy inwestycyjnej obejmuje operacje niezaliczone do portfela handlowego krajowej firmy inwestycyjnej, w szczególności udzielanie pożyczek, zakładanie lokat i depozytów bankowych oraz operacje służące zabezpieczaniu krajowej firmy inwestycyjnej przed ryzykiem związanym z zaliczonymi do niego operacjami.

4. Do portfela handlowego krajowej firmy inwestycyjnej zalicza się w szczególności następujące rodzaje operacji, jeśli spełniają warunki określone w ust. 2 pkt 1 i 2:

1) giełdowe i pozagietdowe transakcje bilansowe i pozabilansowe;

2) operacje dokonywane na zlecenie osoby trzeciej we własnym imieniu i na własny rachunek, nawet jeżeli pozycje pierwotne określone w § 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia, wynikające z tych operacji, są w pełni kompensowane z pozycjami przeciwstawnymi;

3) operacje dokonywane na podstawie umowy z udzielonym przez krajową firmę inwestycyjną przyrzeczeniem odkupu oraz umowy o udzielenie przez krajową firmę inwestycyjną pożyczki, których przedmiotem są aktywa uprzednio nabyte w wyniku operacji, o których mowa w pkt 1 lub 2, jeśli nie zostały ujęte w portfelu handlowym na podstawie pkt 1 lub 2;

4) operacje dokonywane na podstawie umowy z otrzymanym przez krajową firmę inwestycyjną przyrzeczeniem odkupu oraz umowy o zaciągnięcie przez krajową firmę inwestycyjną pożyczki, których przedmiotem są aktywa uprzednio nabyte w wyniku operacji, o których mowa w pkt 1 lub 2, jeśli operacje te spełniają łącznie warunki określone w lit. a--c i lit. e lub warunki określone w lit. d oraz lit. e:

a) pozycja pierwotna określona w § 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia, wynikająca z danej operacji, podlega codziennej wycenie według jej wartości godziwej określonej w art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości,

b) przyjęte lub udzielone zabezpieczenie podlega bieżącemu dostosowaniu w celu uwzględnienia istotnych zmian jego wartości godziwej,

c) umowa przewiduje możliwość dokonania potrącenia wierzytelności krajowej firmy inwestycyjnej z wierzytelności drugiej strony umowy przysługującej jej wobec krajowej firmy inwestycyjnej w przypadku niewykonania przez drugą stronę umowy zobowiązań w ustalonym terminie,

d) drugą stroną umowy jest podmiot, o którym mowa w § 9 ust. 1 pkt 1 i 5 oraz § 10 pkt 1 i 2 załącznika nr 6 do rozporządzenia,

e) cel zawarcia umowy został określony, zaakceptowany i mieści się w strategii działania krajowej firmy inwestycyjnej;

5) operacje polegające na gwarantowaniu emisji papierów wartościowych.

§ 9. 1. Krajowa firma inwestycyjna oblicza poziom nadzorowanych kapitałów w sposób określony w załączniku nr 9 do rozporządzenia.

2. W przypadku jakichkolwiek zmian wielkości poszczególnych składników nadzorowanych kapitałów krajowa firma inwestycyjna koryguje poziom nadzorowanych kapitałów na bieżąco. Obowiązek skorygowania poziomu nadzorowanych kapitałów powstaje w szczególności w przypadku poniesienia przez krajową firmę inwestycyjną znaczącej straty finansowej, stanowiącej ponad 50 % poziomu nadzorowanych kapitałów krajowej firmy inwestycyjnej nieuwzględniającego jej wielkości.

3. Kapitały uzupełniające III kategorii mogą być wykorzystywane przy ustalaniu przestrzegania norm, o których mowa w § 3 ust. 1 i 4, wyłącznie przez krajowe firmy inwestycyjne, których zakres prowadzonej działalności jest znaczący.

§ 10. 1. Zobowiązaniami podporządkowanymi są zobowiązania, których okres wymagalności, od momentu ich powstania, jest dłuższy niż dwa lata i co do których wierzyciel zobowiązał się nieodwołalnie, że w przypadku otwarcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości domu maklerskiego jego roszczenia zostaną zaspokojone w ostatniej kolejności.

2. Umowa pożyczki lub kredytu, w wyniku której powstają zobowiązania podporządkowane, nie może przewidywać obowiązku ustanowienia przez dom maklerski zabezpieczeń zwrotu pożyczki lub kredytu ani dopuszczać możliwości odstąpienia od niej przed upływem okresu wymagalności zobowiązań z niej wynikających, z wyłączeniem takich okoliczności, jak likwidacja lub upadłość domu maklerskiego.

3. Zobowiązania podporządkowane mogą powiększyć poziom nadzorowanych kapitałów, o ile środki z tytułu umowy pożyczki lub kredytu, w wyniku której powstają zobowiązania podporządkowane, zostały w pełni wpłacone.

4.  Dom maklerski uwzględniający zobowiązania z tytułu przyjętego kredytu lub pożyczki podporządkowanej w wielkości nadzorowanych kapitałów jest obowiązany zawiadomić Komisję o zamierzonej spłacie pożyczki lub kredytu, która spowoduje obniżenie wielkości nadzorowanych kapitałów do poziomu niższego niż 120 % całkowitego wymogu kapitałowego.

5. Dom maklerski nie może dokonać spłaty zobowiązań podporządkowanych uwzględnionych w wielkości nadzorowanych kapitałów, jeżeli spowoduje ona obniżenie wielkości nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego do poziomu niższego niż 100 % całkowitego wymogu kapitałowego.

§ 11. 1. Krajowa firma inwestycyjna, której zakres prowadzonej działalności jest znaczący, oblicza codziennie łączny dzienny wynik rynkowy stanowiący zysk lub stratę i obejmujący:

1) dzienny wynik rynkowy na operacjach zaliczonych do portfela handlowego, rozumiany jako zmiana wyceny tych operacji według wartości rynkowej lub godziwej w danym dniu, w tym również operacji zawartych w tym samym dniu i rozliczonych w tym samym dniu;

2) dzienny wynik rynkowy z tytułu zmian kursów walutowych i cen towarów na operacjach zaliczonych do portfela niehandlowego, rozumiany jako zmiana wyceny operacji z tytułu zmiany kursów walutowych i cen towarów, w tym również operacji zawartych w tym samym dniu i rozliczonych w tym samym dniu.

2. W dziennym wyniku rynkowym uwzględnia się koszty finansowania operacji, rozumiane jako obliczone lub oszacowane koszty pozyskania pasywów krajowej firmy inwestycyjnej.

3. Dzienny wynik rynkowy ustala się zgodnie z zasadami wyceny aktywów i pasywów określonymi w przepisach ustawy o rachunkowości.

§ 12. 1. Dom maklerski, o którym mowa w ust. 2--5, z zachowaniem wymogu spełniania norm określonych w § 3, zobowiązany jest dodatkowo do spełnienia skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej polegających na:

1) codziennym utrzymaniu poziomu skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów w wysokości nie niższej niż wysokość skonsolidowanego całkowitego wymogu kapitałowego;

2) utrzymaniu poziomu skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów w wysokości nie niższej niż skonsolidowany wymóg kapitałowy z tytułu kosztów stałych;

3) utrzymaniu poziomu skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów nieuwzględniających wielkości skonsolidowanych kapitałów III kategorii, niezależnie od zakresu prowadzonej przez dom maklerski działalności, w wysokości nie niższej niż wymagana na prowadzenie działalności maklerskiej wysokość kapitału założycielskiego określona w art. 98 ustawy.

2. W przypadku gdy dom maklerski jest jednostką dominującą wobec instytucji kredytowej, zagranicznej firmy inwestycyjnej, innego domu maklerskiego lub instytucji finansowej, oblicza się skonsolidowane normy adekwatności kapitałowej.

3. W przypadku gdy dom maklerski posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20 % kapitału wobec instytucji kredytowej, zagranicznej firmy inwestycyjnej, innego domu maklerskiego lub instytucji finansowej lub pozostaje z instytucją kredytową, zagraniczną firmą inwestycyjną, innym domem maklerskim lub instytucją finansową w związku gospodarczym, opartym na stałej współpracy, w szczególności wynikającej z zawartej umowy lub umów, który może mieć istotny wpływ na pogorszenie się sytuacji finansowej jednego z podmiotów, oblicza się skonsolidowane normy adekwatności kapitałowej.

4. W przypadku gdy jednostką dominującą wobec domu maklerskiego jest instytucja finansowa, która nie jest dominującym podmiotem nieregulowanym, będąca jednocześnie jednostką dominującą wobec podmiotów stanowiących wyłącznie lub głównie instytucje kredytowe, banki, zagraniczne firmy inwestycyjne lub instytucje finansowe, z których przynajmniej jedna jest domem maklerskim, zagraniczną firmą inwestycyjną, instytucją kredytową lub bankiem, oblicza się skonsolidowane normy adekwatności kapitałowej.

5. W przypadku gdy jednostką dominującą w grupie jest podmiot niebędący domem maklerskim, zagraniczną firmą inwestycyjną, bankiem, instytucją kredytową, instytucją finansową ani dominującym podmiotem nieregulowanym, a przynajmniej jedną jednostką zależną jest dom maklerski, zagraniczna firma inwestycyjna, bank lub instytucja kredytowa, oblicza się skonsolidowane normy adekwatności kapitałowej.

6. Dom maklerski, na podstawie swojego skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości, z pominięciem wpływu podmiotów konsolidowanych metodą praw własności, ustala:

1) skonsolidowany wymóg kapitałowy z tytułu kosztów stałych w oparciu o zasady zawarte w załączniku nr 8 do rozporządzenia;

2) skonsolidowany całkowity wymóg kapitałowy rozumiany jako suma skonsolidowanych wymogów z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, określonych w § 4 ust. 1 oraz zgodnie z zasadami określonymi w § 4 ust. 2, przy czym:

a) skonsolidowany portfel handlowy obejmuje operacje zaliczone przez dom maklerski i podmioty ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym do ich portfeli handlowych zgodnie z ich pierwotną klasyfikacją dokonaną przez te podmioty, a w przypadku gdy podmioty te nie wyodrębniają portfela handlowego i portfela niehandlowego, odpowiedniej klasyfikacji operacji dokonuje dom maklerski sporządzający skonsolidowane sprawozdanie finansowe, zgodnie z zasadami stosowanymi do własnych operacji,

b) skonsolidowany portfel niehandlowy obejmuje pozostałe operacje.

7. Poziom skonsolidowanych nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego oblicza się zgodnie z zasadami zawartymi w załączniku nr 9 do rozporządzenia.

§ 13. 1. Dom maklerski wchodzący w skład grupy określonej w § 12, po wcześniejszym przekazaniu informacji do Komisji, może nie obliczać skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej dla grupy tylko w przypadku, gdy:

1) w skład grupy nie wchodzi instytucja kredytowa lub bank;

2) każda zagraniczna firma inwestycyjna lub każdy dom maklerski wchodzące w skład grupy:

a) stosuje definicję nadzorowanych kapitałów zawartą w przepisach załącznika nr 9 do rozporządzenia i oblicza ich wysokość zgodnie z zasadami określonymi w § 6 załącznika nr 9 do rozporządzenia,

b) spełnia wymogi określone w § 3 i załączniku nr 7 do rozporządzenia,

c) monitoruje i kontroluje źródła nadzorowanych kapitałów oraz finansowania zewnętrznego wszystkich pozostałych podmiotów wymienionych w § 12 wchodzących w skład tej samej grupy.

2. Dom maklerski, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do zachowania wymogu spełniania norm określonych w § 3 ust. 1 i 4 w oparciu o poziom nadzorowanych kapitałów obliczony w sposób określony w § 6 załącznika nr 9 do rozporządzenia.

3. Dom maklerski, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany powiadomić Komisję o ryzyku, które może zagrozić jego działalności, a w szczególności związanym ze źródłami nadzorowanych kapitałów oraz finansowaniem zewnętrznym, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c.

4. W związku z informacją, o której mowa w ust. 3, Komisja może zwrócić się do domu maklerskiego o podjęcie działań mających na celu ograniczenie ryzyka.

§ 14. 1. Dom maklerski, o którym mowa w § 12, po wcześniejszym przekazaniu informacji do Komisji, może wyłączyć z obliczeń skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej poszczególne podmioty wtedy, gdy:

1) w skład grupy nie wchodzi instytucja kredytowa lub bank;

2) podmiot, który powinien być objęty konsolidacją, jest umiejscowiony w państwie trzecim określonym w § 16 pkt 3, w którym występują prawne przeszkody w przekazywaniu niezbędnych informacji;

3) suma bilansowa:

a) podmiotu, który powinien być objęty konsolidacją, lub

b) podmiotu, z którym dom maklerski pozostaje w związku gospodarczym, opartym na stałej współpracy, w szczególności wynikającej z zawartej umowy lub umów, który może mieć istotny wpływ na pogorszenie się sytuacji finansowej jednego z podmiotów z grupy lub wartość posiadanego bezpośrednio lub pośrednio udziału w tym podmiocie, stanowiącego co najmniej 20 % kapitału podmiotu

-- nie przekracza niższej z dwóch wielkości: 10 milionów euro lub 1 % sumy bilansowej domu maklerskiego, o ile suma wartości udziałów w podmiotach lub sum bilansowych podmiotów łącznie nie przewyższa powyższych kryteriów;

4) włączenie podmiotu, który powinien być objęty konsolidacją, do obliczeń skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej spowoduje błędną lub nieodpowiednią konsolidację.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać szczegółowe dane dotyczące podmiotu, który został wyłączony z obliczeń, w szczególności podstawę wyłączenia, wartość udziału w podmiocie, sumę bilansową domu maklerskiego.

§ 15. Dom maklerski, wobec którego jednostką dominującą jest zagraniczna firma inwestycyjna lub instytucja kredytowa lub bank mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jest zobowiązany do spełniania norm określonych w § 3 odrębnie od jednostki dominującej.

§ 16. Przy obliczaniu skonsolidowanego całkowitego wymogu kapitałowego dopuszczalne jest:

1) w celu wyliczenia łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego określonego w załączniku nr 2 lub w załączniku nr 10 do rozporządzenia oraz w celu wyliczenia zaangażowań wobec podmiotów określonych w załączniku nr 7 do rozporządzenia, kompensowanie pozycji netto w portfelu handlowym jednego banku, domu maklerskiego, instytucji kredytowej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej z pozycjami netto w portfelu handlowym innego tego typu podmiotu, zgodnie z zasadami przedstawionymi odpowiednio w załącznikach nr 1 lub 2 i 7 do rozporządzenia;

2) kompensowanie pozycji walutowej jednego banku, domu maklerskiego, instytucji kredytowej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej z pozycjami walutowymi innego tego typu podmiotu, zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 1 lub 5 do rozporządzenia;

3) kompensowanie pozycji portfela handlowego i pozycji walutowej podmiotów mających siedzibę w państwach niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej, zwanych dalej „państwami trzecimi”, o ile spełnione są równocześnie następujące warunki:

a) podmioty te posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności przyznane w państwie trzecim i spełniają kryteria definicji instytucji kredytowej lub zagranicznej firmy inwestycyjnej oraz przestrzegają norm ostrożnościowych co najmniej takich, jak opisane w rozporządzeniu lub stanowią uznane firmy inwestycyjne z państw trzecich,

b) podmioty te obliczają wymogi kapitałowe zgodnie z zasadami zawartymi w § 3,

c) w danych państwach nie obowiązują żadne przepisy, które uniemożliwiają przepływ kapitałów w ramach grupy.

§ 17. Kompensacja, o której mowa w § 16, jest również dopuszczalna:

1) pomiędzy instytucją kredytową i zagraniczną firmą inwestycyjną należącymi do jednej grupy i mającymi siedzibę w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej pod warunkiem, że warunki określone w zezwoleniach, licencjach oraz zawarte umowy określające warunki działalności i współpracy tych podmiotów gwarantują wzajemne wsparcie finansowe w ramach grupy;

2) pomiędzy instytucją kredytową lub zagraniczną firmą inwestycyjną należącą do jednej grupy a innym tego typu podmiotem należącym do tej samej grupy, ale mającym siedzibę w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej -- tylko w przypadku, gdy podmioty te są zobowiązane do obliczania wymogów kapitałowych zgodnie z zasadami zawartymi w § 3 odrębnie od innych podmiotów.

§ 18. 1. Dom maklerski w przypadku, gdy dokonał wyłączenia z obliczeń skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej na podstawie § 14, jest zobowiązany do przekazania sprawozdań finansowych wyłączonych z obliczeń jednostek zależnych od domu maklerskiego oraz sprawozdań finansowych wyłączonych z obliczeń podmiotów, w których dom maklerski posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20 % kapitału lub z którymi pozostaje w związku gospodarczym, opartym na stałej współpracy, w szczególności wynikającej z zawartej umowy lub umów, który może mieć istotny wpływ na pogorszenie się sytuacji finansowej jednego z podmiotów.

2. Domy maklerskie stosujące skonsolidowane normy adekwatności kapitału są zobowiązane przekazać Komisji niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 90 dni od dnia zatwierdzenia, skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki dominującej w grupie lub sprawozdanie finansowe sporządzone na najwyższym szczeblu konsolidacji.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządzone w języku obcym dom maklerski przekazuje wraz z ich tłumaczeniem na język polski dokonanym przez tłumacza przysięgłego.

§ 19. Dom maklerski i mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jednostka dominująca w grupie, o której mowa w § 12, są zobowiązane zapewniać właściwe funkcjonowanie wewnętrznej kontroli danych i informacji wymaganych w związku ze sprawowaniem nadzoru skonsolidowanego, a także udzielać, na żądanie Komisji lub osób upoważnionych przez Komisję, wszelkich informacji i wyjaśnień dotyczących swojej działalności oraz działalności podmiotów wchodzących w skład grupy.

§ 20. Wysokość zaciągniętych przez dom maklerski kredytów, pożyczek oraz wyemitowanych przez niego dłużnych papierów wartościowych nie może przekroczyć czterokrotności poziomu nadzorowanych kapitałów.

§ 21. 1. Krajowa firma inwestycyjna jest obowiązana opracować w formie pisemnej wewnętrzną procedurę obejmującą szczegółowe zasady wyodrębniania portfela handlowego i niehandlowego oraz wyznaczania pozycji pierwotnych.

2. Krajowa firma inwestycyjna, której zakres prowadzonej działalności jest znaczący, jest obowiązana dodatkowo poszerzyć wewnętrzną procedurę, o której mowa w ust. 1, o szczegółowe zasady ustalania wyniku rynkowego, ustalania straty na operacjach zaliczonych do portfela niehandlowego.

3. Dom maklerski, o którym mowa w § 12, jest obowiązany dodatkowo poszerzyć wewnętrzną procedurę, o której mowa w ust. 1, o szczegółowe zasady stosowania skonsolidowanych norm adekwatności kapitałowej.

4. Wewnętrzna procedura oraz wszelkie jej zmiany powinny być zatwierdzone przez radę nadzorczą domu maklerskiego lub radę nadzorczą banku prowadzącego działalność maklerską.

5. Wszelkie zmiany w zakresie wewnętrznej procedury krajowej firmy inwestycyjnej powinny być uzasadnione w formie pisemnej.

§ 22. 1. Krajowa firma inwestycyjna jest obowiązana sporządzić w formie pisemnej strategię bieżącej, średnioterminowej i długoterminowej polityki inwestycyjnej uwzględniającą w szczególności:

1) krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe cele inwestowania;

2) zasadę budowy portfela inwestycji i metody zarządzania nim;

3) kwotę środków przeznaczoną do inwestowania;

4) zasady i mechanizmy zabezpieczające przed przekroczeniem dopuszczalnych limitów koncentracji zaangażowania i dużych zaangażowań.

2. Strategia polityki inwestycyjnej krajowej firmy inwestycyjnej uwzględnia:

1) okres do 3 miesięcy -- w przypadku strategii bieżącej;

2) okres od 3 miesięcy do 12 miesięcy -- w przypadku strategii średnioterminowej;

3) okres powyżej 12 miesięcy -- w przypadku strategii długoterminowej.

3. Strategia polityki inwestycyjnej krajowej firmy inwestycyjnej oraz wszelkie jej zmiany powinny być zatwierdzone przez radę nadzorczą domu maklerskiego lub radę nadzorczą banku prowadzącego działalność maklerską.

4. Wszelkie zmiany w zakresie strategii polityki inwestycyjnej krajowej firmy inwestycyjnej powinny być uzasadnione w formie pisemnej.

§ 23. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 25 kwietnia 2006 r., z wyjątkiem § 21 i 22, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia⁴⁾.

Minister Finansów: Z Gilowska

Załączniki do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 kwietnia 2006 r. (poz. 479)

Załącznik 1

OGÓLNE ZASADY WYZNACZANIA POZYCJI W INSTRUMENTACH BAZOWYCH

Załącznik 2

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA POZYCJI

Załącznik 3

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA ROZLICZENIA-DOSTAWY

Załącznik 4

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA KONTRAHENTA

Załącznik 5

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA WALUTOWEGO

Załącznik 6

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO

Załącznik 7

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU PRZEKROCZENIA LIMITU KONCENTRACJI ZAANGAŻOWANIA I LIMITU DUŻYCH ZAANGAŻOWAŃ

Załącznik 8

OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU KOSZTÓW STAŁYCH

Załącznik 9

OBLICZANIE POZIOMU NADZOROWANYCH KAPITAŁÓW

Załącznik 10

METODA WARTOŚCI ZAGROŻONEJ

¹⁾ Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej -- instytucje finansowe, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 października 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 220, poz. 1887).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz. 1152, Nr 139, poz. 1324 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 145, poz. 1535, Nr 146, poz. 1546 i Nr 213, poz. 2155 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539 i Nr 267, poz. 2252.

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 85, poz. 727, Nr 167, poz. 1398 i Nr 183, poz. 1538.

⁴⁾ Niniejsze rozporządzenie poprzedzone było rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 maja 2003 r. w sprawie określenia wielkości środków własnych domu maklerskiego w zależności od rozmiarów wykonywanej działalności oraz maksymalnej wysokości kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w stosunku do środków własnych (Dz. U. Nr 109, poz. 1032) oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 maja 2003 r. w sprawie określenia wysokości środków własnych przeznaczonych na prowadzenie przez bank działalności maklerskiej w zależności od rozmiarów wykonywanej działalności (Dz. U. Nr 109, poz. 1033), które utraciły moc zgodnie z art. 222 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).