Zmiany w ustawie o zamówieniach publicznych

Projekt nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych Rada Ministrów przyjęła podczas wtorkowego posiedzenia. Nowelizację przygotował Urząd Zamówień Publicznych, któremu swoje propozycje zmian przekazało m.in. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Najważniejsza zmiana dotyczy progu przetargowego, od którego ośrodki badawcze i instytucje naukowe mają rozpisywać przetargi na zakupy np. materiałów i odczynników laboratoryjnych czy specjalistycznego sprzętu. - _ Dzisiaj rząd, przyjmując stanowisko zmieniające ustawę, stara się uwolnić naukę od tych nadmiernych procedur i jestem przekonana, że dzięki tymże zmianom będzie możliwe przeprowadzenie zamówień publicznych do wysokości progów unijnych w taki sposób, że bardzo przyspieszy to realizację badań naukowych i ułatwi życie naukowcom _ - powiedziała minister nauki podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.

Zgodnie z obowiązującym dziś prawem przetargi rozpisuje się na wszystkie zakupy warte więcej niż 14 tys. euro, co znacznie spowalnia prowadzenie badań naukowych. - _ Rada Ministrów przyjęła zmiany w ustawie o zamówieniach publicznych wnoszące progi prowadzenia zamówień publicznych dla wszystkich podmiotów do 30 tys. euro dla nauki, do 130 tys. euro dla instytutów naukowych i 200 tys. euro dla uczelni wyższych _ - wyjaśniła Kudrycka. Na wtorkowym spotkaniu z dziennikarzami dodała, że różnice w wysokości poszczególnych progów wynikają z dyrektywy unijnej.

Jak pisze minister w komentarzu na stronie internetowej resortu, nasze obecne prawo o zamówieniach publicznych jest równie restrykcyjne dla wszystkich - i dla tych, którzy za publiczne pieniądze kupują sprzęt biurowy czy materiały budowlane, i tych którzy potrzebują specjalistycznej aparatury, oprogramowania albo odczynników do badań naukowych. _ - Zakupy powyżej 14 tysięcy euro wymagają skomplikowanych przetargów. O ile jednak producentów i importerów materiałów biurowych czy budowlanych jest na rynku wielu, to wyrafinowany sprzęt naukowy nierzadko znajdziemy w jednej tylko firmie. Nie mówiąc już, że naukowiec w przeciwieństwie do dyrektora administracyjnego takiej czy innej firmy, nie jest w stanie zaplanować, co będzie mu potrzebne przez najbliższe miesiące, bo potrzeby zmieniają się wraz z wynikami badań _ - tłumaczy minister nauki.

Kudrycka podała dziennikarzom przykład, że przez progi przetargowe instytucje miały np. problem z zatrudnianiem wybitnych zagranicznych naukowców, dla których polskie możliwości płacowe nie zawsze są satysfakcjonujące. - _ Szansą, by pozyskać wybitnego naukowca, noblistę, jest umowa cywilno-prawna. Jeśli byśmy stosowali procedurę zamówień publicznych, musielibyśmy zatrudnić kogoś najtańszego, a często też - najsłabszego _ - mówiła. Nowe przepisy dadzą możliwość opłacenia pracy najlepszego eksperta bez konieczności organizowania przetargu. Podała też przykład, że naukowiec, który w ramach grantu musi kupić teleskop (w cenie niższej niż próg przetargu), będzie mógł od razu ogłosić, że potrzebuje teleskopu i znaleźć producenta, z którym może zawrzeć umowę. Znacznie przyspieszy to proces zakupu tego urządzenia.

Kudrycka przyznała, że zamówienia na wyższe kwoty (np. 30 tys. euro), chociaż w wielu sytuacjach nie będą wymagały przetargu, to powinny odbywać się zgodnie z pewnymi zasadami. - _ Dlatego w projekt ustawy wpisaliśmy bardzo liberalne, ale jednak zalążki procedury: przed zawarciem zamówienia należy podać do wiadomości publicznej, że zamówienie jest planowane, a po zawarciu kontraktu należy ogłosić, z kim kontrakt został zawarty _ - wyjaśniła dziennikarzom.

Projekt przewiduje także inne rozwiązania wprowadzające ułatwienia przy udzielaniu zamówień publicznych przez zamawiających z sektora naukowo-badawczego. Przede wszystkim przewidziano rozszerzenie możliwości udzielenia zamówienia z wolnej ręki na sytuacje, gdy przedmiotem zamówienia są rzeczy wytwarzane wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji seryjnej, mającej na celu osiągnięcie rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju. Z wolnej ręki będzie można też zamówić sprzęt wytwarzany tylko przez jednego producenta.

W projekcie zapisano też możliwość anulowania już ogłoszonego przetargu, jeśli instytucja naukowa nie dostanie grantu na swoje badania. Dzięki temu formalności przetargowe będzie można rozpocząć równolegle z ubieganiem się o fundusze, co przyspieszy rozpoczęcie badań.

Autorzy projektu zastrzegli, że ustawa Prawo zamówień publicznych nie będzie stosowana w przypadku zamówień, których przedmiotem są usługi, które _ nie są w całości opłacane przez zamawiającego, lub z których korzyści, a nie tak jak obecnie własność, nie przypadają wyłącznie zamawiającemu dla potrzeb jego własnej działalności _.

Zmiany będą dotyczyły także instytucji kultury. - _ Przywracamy pewnego rodzaju normalność w działaniach instytucji artystycznych i samych twórców; normalność, dzięki której wszyscy skorzystają _ - powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski. Jak dodał, teatry, filharmonie i inne instytucje artystyczne radziły sobie z trudem z ustawą, która miała _ liczne ułomności _.