Wybory samorządowe 2014. We wtorek mija ważny termin

Do tego czasu komitety wyborcze mają czas na zbieranie podpisów poparcia swoich list wyborczych.

Co prawda rejestracja list jeszcze się nie zakończyła, ale można przypuszczać, że skala zainteresowania listopadowymi wyborami będzie podobna jak w wyborach do rad w 2010 r. Wtedy zarejestrowano blisko 89 tys. list wyborczych; startowało wówczas ponad 250 tys. osób. W tym roku do PKW zgłosiły się 33 komitety zamierzające rejestrować kandydatów w więcej niż jednym województwie. Natomiast w poszczególnych województwach zarejestrowane komitety wyborcze liczone są w setkach, a w niektórych regionach jak np. na Mazowszu, w Wielkopolsce w woj. dolnośląskim liczba ta przekroczyła tysiąc.

Listy kandydatów muszą spełniać określone warunki. Po raz pierwszy w wyborach samorządowych obowiązują na nich kwoty, czyli zarówno kobiety, jak i mężczyźni na liście w wyborach do rad: powiatów, miast na prawach powiatów, dzielnic Warszawy oraz sejmików wojewódzkich mają zagwarantowane co najmniej 35 proc. miejsc.

W poprzednich wyborach kobiety stanowiły 31 proc. kandydatów na listach. Wprowadzenie kwot nie musi jednak oznaczać, że w listopadowych wyborach kandydatów kobiet będzie więcej, gdyż kwoty nie obowiązują na listach do rad gmin (z wyjątkiem miast na prawach powiatów, gdzie obowiązują). W tych gminach wybory odbędą się w jednomandatowych okręgach wyborczych. Oznacza to, że każdy komitet wyborczy w danym okręgu będzie mógł zgłosić tylko jednego kandydata. Teoretycznie więc w gminie podzielonej na 15 okręgów wyborczych dany komitet wyborczy może wystawić nawet 15 kandydatów mężczyzn.

Jest także pytanie, czy kwoty, które mają wyrównać szanse kobiet na zdobycie mandatu, przełożą się na wynik wyborczy kobiet. Niektórzy eksperci zwracają bowiem uwagę na efekt odwrotny - wskazują, że więcej kobiet na liście oznacza, że głosy wyborców popierających kobiety rozłożą się na więcej nazwisk, a tym samym szanse kobiet na zdobycie mandatu są mniejsze.

Kolejnym z warunków rejestracji jest poparcie listy przez wyborców. Każdy wyborca ma prawo poprzeć dowolną liczbę list kandydatów, ale zgłaszanych tylko na terenie jednostki samorządu, na której mieszka. _ - Jeśli jest to lista kandydatów do rady gminy, to musi być mieszkańcem tej gminy. Jeśli jest to lista kandydatów do rady powiatu, to musi być mieszkańcem tego powiatu. Tak samo w przypadku województwa. Nie musi natomiast mieszkać na obszarze tego okręgu wyborczego, w którym ta lista będzie zgłaszana _ - powiedział Krzysztof Lorentz z Krajowego Biura Wyborczego

Komitet, który chce zgłosić kandydata w wyborach do rady w gminie niebędącej miastem na prawach powiatu musi zebrać co najmniej 25 podpisów. Co najmniej 150 musi zebrać w mieście na prawach powiatu (oraz w dzielnicach Warszawy) aby zarejestrować listę. W przypadku wyborów do rad powiatów każda lista kandydatów musi być poparta podpisami co najmniej 200 wyborców, a wyborów do sejmików wojewódzkich - podpisami co najmniej 300 wyborców.

Nie tylko listy, ale także startujący kandydaci muszą spełnić określone warunki. Startować mogą osoby pełnoletnie. Ponadto każdy obywatel polski urodzony przed 1 sierpnia 1972 r. musi złożyć oświadczenie lustracyjne.

Do 17 października do północy komitety mogą zgłaszać kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (dodatkowy termin jest możliwy, gdy żaden kandydat nie zostanie zgłoszony lub gdy zostanie zgłoszony tylko jeden). Prawo zgłaszania kandydatów ma komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. Kodeks wyborczy nie zakazuje jednoczesnego kandydowania na radnego i na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

W wyborach samorządowych, które odbędą się 16 listopada, wybierzemy blisko 47 tys. radnych gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich oraz blisko 2,5 tys. wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.