W niektórych częściach Albanii nadal obowiązuje wendeta, zwyczaj sięgający co najmniej XV wieku. W obawie przed krwawą zemstą w odosobnieniu żyje ok. 600 rodzin - podaje organizacja dokumentująca przypadki tego procederu.
W 3-milionowej Albanii wendeta jest częścią kodeksu prawa zwyczajowego o nazwie Kanun Leki Dukagjiniego, od imienia XV-wiecznego możnowładcy. Kanun zezwala członkom rodu na odwet za zabójstwo, popełnione na ich krewnym, w wyniku czego akt przemocy staje się początkiem wieloletniego cyklu. Prawo to nadal jest przestrzegane na niektórych wiejskich obszarach, a częstym powodem wendety są spory o ziemię.
_ - Chodzi o morderstwa sprzed 50 czy stu lat, które rodziny dziedziczą z pokolenia na pokolenie. Pewnego dnia dochodzi do zemsty _ - tłumaczył podczas spotkania z dziennikarzami z UE w Tiranie albański minister spraw wewnętrznych Saimir Tahiri.
Choć w Kanunie można znaleźć m.in. przepisy dotyczące gościnności lub dotrzymywania słowa, to w przestarzały sposób jest tam postrzegany honor, a każde zabójstwo musi być pomszczone - pisze niemiecki tygodnik _ Der Spiegel _.
Od lipca 1990 r. do lipca tego roku w wyniku aktów samosądów - z powodu krwawej zemsty, ale nie tylko - zginęło 10,5 tys. Albańczyków, w tym od stycznia br. - 102 osoby - wynika z danych przekazanych PAP przez Ogólnonarodowy Komitet Pojednania (CNR). Dokumentuje on przypadki wendety w Albanii i działa na rzecz pojednania zwaśnionych rodzin.
_ Morderstwa są popełniane z powodu wypaczonego postrzegania Kanunu _ - wyjaśnia Gjin Marku z CNR w oświadczeniu przekazanym PAP.
Jak informuje, dzięki pracy wolontariuszy z jego organizacji i wysiłkom policji systematycznie spada liczba dzieci i rodzin, które żyją w izolacji, obawiając się wendety. W 2012 r. takich dzieci było 900, a rodzin 1008, podczas gdy pod koniec 2013 r. liczba ta spadła do 306 dzieci i 700 rodzin. Obecnie 159 dzieci żyje w odosobnieniu, a takich rodzin jest 600 - szacuje CNR.
Historię jednej z nich opisuje agencja AFP. 9-letni Nikolin Gjonluli i jego o cztery lata starszy brat Amarildo mieszkają w miejscowości Mazrek ok. 150 km na północ od Tirany i całe dnie spędzają w domu z kratami w oknach. Jedynym łącznikiem chłopców ze światem zewnętrznym jest odwiedzająca ich dwa razy w miesiącu nauczycielka, która od kilkunastu lat pomaga mieszkającym w izolacji dzieciom z okolic Szkodry. Uczy braci czytać i pisać.
Podczas kłótni w 1993 r., czyli jeszcze przed narodzinami chłopców, ich wujek zabił sąsiada. Został skazany na 25 lat więzienia, ale mimo to rodzina ofiary postanowiła się zemścić. Po obu stronach z powodu wendety zginęło już kilka osób, a chłopcy mogą być następni - podkreśla AFP.
Żaden męski członek rodziny, niezależnie od wieku i związku z zabójcą, nie jest bezpieczny. Amarildo nie może nawet wychodzić przed dom, bo sąsiad, który mu zagraża, mieszka kilkanaście metrów dalej i próbował już do niego strzelać. Pośrednią ofiarą wendety jest matka chłopców, która popełniła ostatnio samobójstwo.
_ Der Spiegel _ dotarł z kolei do 14-letniego Leonarda Qukaja, który w izolacji przebywa od czterech lat. Grozi mu zemsta nie tylko ze strony rywalizującego klanu, ale też wuja. Powodem sporu z 2010 r. między rodzinami było to, czy bliscy Leonarda powinni płacić za korzystanie z wody ze strumienia, który przepływał przez ziemię sąsiadów.
Szef MSW podkreśla, że wendeta obecnie uznawana jest w Albanii za poważne przestępstwo. Kary zostały ostatnio zaostrzone z 25 do 40 lat pozbawienia wolności.
Tahiri przekonuje, że istnieją specjalne programy profilaktyczne, którymi zajmuje się policja, organizacje pozarządowe i lokalne władze. Ich celem jest m.in. zwiększanie świadomości tego problemu, wymiana informacji i ściganie tych, którzy popełniają lub zamierzają popełnić przestępstwo.
Jednak zdaniem Marku z CNR władze nie podejmują odpowiednich kroków mających zapobiegać wendecie. Socjaldemokratyczny rząd Ediego Ramy, który u władzy jest od ponad roku, tylko przyznał publicznie, że system sprawiedliwości zawiódł w tej kwestii. Policja usiłuje działać, ale _ nie jest w stanie zapobiec morderstwom we wrogich sobie rodzinach _ - ubolewa Marku.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Chcą do UE i zaczynają walczyć z narkotykami Jednym z warunków rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Tiraną jest kontynuowanie przez Albanię walki z przestępczością zorganizowaną. | |
| Starcie premierów Albanii i Serbii o Kosowo Premier Albanii podczas pierwszej od 68 lat wizyty w Serbii wezwał Belgrad do uznania niepodległości Kosowa. | |
| Skandal na meczu eliminacji Euro. Zamieszki Wczorajszy mecz między Serbią i Albanią uznany został wcześniej jako wydarzenie wysokiego ryzyka i miał się odbyć bez udziału kibiców gości. |
