Referendum w Szkocji. "To może być koniec Unii Europejskiej"

Każde państwo wcześniej czy później się rozpadnie. Wynik referendum w Szkocji może oznaczać koniec ponad 300-letniej unii brytyjskiej, ale może też dać impuls do reformy państwa - mówi historyk profesor Norman Davies.

W skład Zjednoczonego Królestwa Szkocja weszła w roku 1707 roku. Teraz po 307 latach Szkoci mają w referendum wypowiedzieć się w sprawie opuszczenia Wielkiej Brytanii. Głosowanie - już w czwartek.

_ - Oczywiście zagrożona jest unia brytyjska między królestwem Szkocji, dawnym królestwem Anglii i Walii, i Irlandii Północnej. Jeśli Szkoci zagłosują na +tak+ w referendum, to już nie będzie Wielkiej Brytanii, która zbudowała największe imperium w historii świata, więc to byłaby ogromna zmiana _ - powiedział prof. Davies.

_ - W ostatniej swojej książce +Zaginione królestwa+ pisałem, że każde państwo wcześniej czy później rozpadnie się. To jest kwestia czasu, nic nie jest wieczne. Już dwadzieścia lat temu czułem, że Zjednoczone Królestwo jest zagrożone. To jest moim zdaniem naturalne - tak jak w życiu ludzkim jednostki rodzą się, żyją i potem umierają. Państwa polityczne mają podobny rytm, tylko oczywiście nieco dłuższy _ - zaznaczył.

Historyk podkreślił, że tożsamość brytyjska jest wielowarstwowa. _ - Można być Szkotem i Brytyjczykiem jednocześnie, Walijczykiem i Brytyjczykiem itd. Ale widać - niezależnie od tego chcemy czy nie chcemy - że ta warstwa brytyjska jest słabsza, niż kiedyś _ - powiedział prof. Davies.

Według niego wynik referendum może dać sygnał do rozpadu Królestwa, ale może też być odwrotnie - może dać impuls do jego reformy, co - w jego opinii - jest bardzo, bardzo potrzebne. _ - Mamy ten problem, że Londyn jest bogaty, dynamiczny, ogromny. Niejako wysysa zasoby Wysp. Szkocja próbuje (coś zrobić) przeciw temu, ale i w Anglii ludzie mają podobne poczucie _ - mówił. _ Zobaczymy albo będzie rozpad i potem jakieś nowe połączenie - bo oczywiście Szkocja z Anglią zawsze będą sąsiadami - albo będzie reforma państwa _ - ocenił.

Historyk - jak zaznaczył - jest tu optymistą. - _ Tak czy inaczej jakieś rozwiązanie się znajdzie. Dopóki istnieje Unia Europejska, każdy naród większy czy mniejszy ma w niej swoje miejsce _ - dodał.

Jego zdaniem _ rozpad osłabi potencjał wojskowy, militarny Królestwa, ale niekoniecznie osłabi dobrobyt mieszkańców _. _ - Chcieć mieszkać w osobnym państwie nie oznacza być wrogiem. Ci, którzy chcą secesji, chcą być dobrymi sąsiadami narodu angielskiego _ - dodał.

Zastrzegł, że sam nie opowiada się po żadnej ze stron. _ Ja nie mam głosu, ja jestem historykiem. Que sera, sera. Ale nie widzę tu katastrofy, nie jestem imperialistą _ - dodał.

Prof. Davies ma - jak powiedział - _ sympatię dla tych Szkotów, którzy czują, że pod jednym dachem (z pozostałymi Brytyjczykami) mieszkali już wystarczająco długo _. _ Tak czy inaczej, (Szkoci) dobrze robią, będą mieli lepiej - obojętnie, jaki będzie wynik referendum _ - powiedział.

Według niego Polacy powinni rozumieć, co się dzieje _ w głowach Szkotów _. _ - Oni chcą mieć swoje państwo, być panami swojego kraju _ - dodał. I choć tradycje powstańcze Szkocji to już historia bardzo dawna, to psychologiczna sytuacja jest _ trochę podobna _.

_ - Szkoci mają swoją historię, odrębną narrację historyczną, własną kulturę, literaturę, nie tylko język, ale języki. Czują się sobą, to jest podstawa _ - mówił.

_ Nikt nie wie dokładnie, jaki będzie np. efekt gospodarczy (ewentualnej secesji). "Chłodni" i racjonalni nie bardzo chcą ryzykować. Natomiast ci, którzy chcą głosować na "tak", działają właśnie trochę romantycznie, tak od serca _ - powiedział prof. Davies.