Już obowiązuje zakaz bicia dzieci

aktualizacja 11.56* *

Wprowadza ona zakaz stosowania wszelkich kar cielesnych wobec dzieci, kładzie nacisk na profilaktykę. Ma wzmocnić ochronę ofiar przemocy, m.in. przez skuteczną izolację sprawców, przez środki separujące np. zakaz zbliżania czy nakaz opuszczenia wspólnego mieszkania. Ustawa wprowadza bezpłatną obdukcję, przewiduje także obowiązkową terapię dla sprawców przemocy.

Zmiany te zawarto w nowelizacji ustawy o przemocy w rodzinie z 2005 roku. Zanim została ona uchwalona, wywoływała sporo kontrowersji.

Kiedy Sejm uchwalał ustawę, wielu rodziców twierdziło, że nie wyobraża sobie wychowania dziecka, bez możliwości karania go przy wykorzystaniu klapsa. Mirosława Kątna, przewodnicząca Krajowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka, sprzeciwia się takiemu sposobowi myślenia. - _ Zabrania ona stosowania kar cielesnych, które naruszają godność najmłodszych. _

Nowy przepis ma jeden zasadniczy cel - mówi Mirosława Kątna. - _ Ta ustawa staje po stronie osób pokrzywdzonych w rodzinie. To nie ofiara, czyli często matka z dzieckiem, mają tułać się po hostelu - _ tłumaczy Kątna.

Gmina ma obowiązek pomocy pokrzywdzonym

Nowa ustawa nakłada na gminę obowiązek zapewnienia ofiarom przemocy w domu darmowej opieki medycznej. Dziś takie badanie jest płatne, co często utrudnia kobietom dochodzenie swoich praw przed sądem. I na co zwraca uwagę Mirosława Kątna - chodzi tu nie tylko o opatrzenie ran po pobiciu.

Nowa ustawa pozwala też na zabranie dziecka rodzicom, jeżeli zagrożone jest jego zdrowie i życie. Decyzja taka nie może być podejmowana jednoosobowo, ale wspólnie z funkcjonariuszem policji i przedstawicielem służby zdrowia. W takiej sytuacji można dziecko oddać pod opiekę najbliższej rodzinie, na przykład babci. Do tej pory dzieci trafiały do placówek opiekuńczo wychowawczych.

Daje ona także rodzicom prawo do odwołania się od tej decyzji. W przypadku zabrania dziecka z domu w sytuacji zagrożenia jego życia, sąd rodzinny musi niezwłocznie, w trybie 24-godzinnym, podjąć decyzję o jego dalszych losach. W takim samym trybie ma być także rozpatrywane odwołanie rodziców.

Ten zapis okazał się najbardziej kontrowersyjny i wywołał największe protesty. Jej przeciwnicy obawiają się, że stworzy pole do nadużyć i może doprowadzić do nadmiernej ingerencji w autonomię rodziny i sposób wychowywania dzieci. Według Stowarzyszenia Rzecznik Praw Rodziców, które protestowało najgłośniej, ustawa zmienia ona diametralnie relację państwo - rodzina i wprowadza przepisy, które pozwalają traktować jak podejrzanych rodziców tylko dlatego, że karcą swoje dzieci.

- _ Intencją ustawodawcy było, by wprowadzić procedurę korzystniejszą dla dziecka. Ten pracownik socjalny nie ma występować w roli żandarma, który przyjdzie, zapuka i zabierze dziecko - i tak już doświadczone przez los - zawiezie je pod drzwi placówki i tam zostawi. Placówka, w przypadku dziecka, które już padło ofiarą przemocy, ma być w ostatniej kolejności _ – odpowiadała Agnieszka Paterek, prawniczka z Biura Rzecznika Praw Dziecka.

W toku prac parlamentarnych do ustawy wprowadzono kilka zasadniczych zmian i złagodzono niektóre przepisy. Pozostawiono zapis zakazujący bicia dzieci, wykreślono natomiast zakaz stosowania przemocy psychicznej i innych form poniżania dziecka - zapis ten budził wiele obaw, podnoszono argument, że zawarte w nim sformułowania są niejednoznaczne i, jako takie, łatwo mogą być wypaczone i nadużywane. Wprowadzono poprawkę do budzącego kontrowersje artykułu uprawniającego pracowników socjalnych do interweniowania, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie dziecka - ma to być możliwe tylko w sytuacjach związanych ze stosowaniem przemocy w rodzinie.

Zdecydowano także, żeby minister pracy i polityki społecznej oraz Rzecznik Praw Dziecka przedstawili Sejmowi i Senatowi informację o skutkach ustawy po roku jej obowiązywania.