Gdzie jest granica między informacją, a reklamą leku

W internecie, podobnie jak w radiu, prasie i telewizji, można prowadzić zarówno reklamę skierowaną do publicznej wiadomości, jak i reklamę przeznaczoną dla specjalistów, czyli lekarzy i farmaceutów. Mimo że obowiązujące przepisy nie określają precyzyjnie, jakie wymogi powinna spełniać reklama prowadzona w internecie, należy przyjąć, że podlega ona ogólnym ograniczeniom wynikającym z ustawy Prawo farmaceutyczne i rozporządzeń wykonawczych.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie reklamy leków, reklamę można prowadzić w formie audiowizualnej, dźwiękowej lub wizualnej. Często reklama internetowa łączy te trzy formy przekazu, a przez swoją specyfikę niejednokrotnie wymaga zastosowania rozwiązań, które pozwolą na prowadzenie jej zgodnie z prawem. Dotyczy to np. kodowania dostępu do serwisów przeznaczonych dla osób uprawnionych do wystawiania recept i prowadzących obrót produktami leczniczymi tak, aby reklama leków wydawanych na receptę nie była dostępna dla ogółu użytkowników Internetu.

Na ogólnodostępnych stronach lub serwisach przeznaczonych dla profesjonalistów z branży, dopuszczalne jest - bez spełnienia rygorów ustawowych przewidzianych dla reklamy - umieszczanie takich informacji o produktach leczniczych, które w myśl ustawy nie stanowią reklamy produktu leczniczego. Wyłączenia ustawowe obejmują: informacje umieszczone na opakowaniach lub do nich załączone, korespondencję zawierającą informacje o charakterze niepromocyjnym niezbędne do udzielenia odpowiedzi na pytania dotyczące konkretnego produktu leczniczego, katalogi handlowe i cenowe, spełniające wymogi określone w ustawie, ogłoszenia o charakterze informacyjnym nieodnoszące się do właściwości produktów leczniczych i niekierowane do publicznej wiadomości, informacje dotyczące zdrowia i chorób ludzi i zwierząt, pod warunkiem że nie odnoszą się nawet pośrednio do produktów leczniczych.

Od ostatnich zmian w ustawie Prawo farmaceutyczne, w katalogu wyłączeń z pojęcia reklamy nie znajduje się udostępnianie Charakterystyki Produktu Leczniczego. Oznacza to, że udostępnianie Charakterystyki Produktu Leczniczego, w przypadku spełnienia przesłanek określonych w definicji reklamy produktu leczniczego, będzie uznane za reklamę wraz ze wszystkimi konsekwencjami związanymi z taką klasyfikacją.

Z uwagi na konstrukcję definicji reklamy leku, przy klasyfikacji informacji jako reklamy produktu leczniczego bierze się pod uwagę nie element zachęty, ale cel przekazu. Czynnikiem decydującym o kwalifikacji informacji jako przekazu reklamowego jest udostępnianie informacji w celu zwiększenia liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych.

**POZNAJ PRZEPISY DOTYCZĄCE OCHRONY DÓBR OSOBISTYCH LEKARZA

AlexRaths/iStockphoto**

Są to tzw. cztery cele komercyjne, które decydują o reklamowym charakterze przekazu. Sytuacje, w których zachodzą wątpliwości, są rozstrzygane w decyzjach Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Często organ nadzoru uznaje za reklamę produktu leczniczego informacje, które z pozoru mogą mieścić się w zakresie powyższych wyłączeń ustawowych, np. informacji dotyczących zdrowia i chorób ludzi w formie kampanii prozdrowotnych.

Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektora Farmaceutycznego kampanie prozdrowotne nie mogą podlegać wyłączeniu ustawowemu z definicji reklamy, jeżeli nawet pośrednio odnoszą się do produktów leczniczych. Wynika to z literalnego brzmienia przepisu ustawy. W swoich decyzjach Główny Inspektor Farmaceutyczny, bardzo często wskazuje, że o celu zwiększenia liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych decyduje czasami konstrukcja i szata graficzna strony internetowej, na której znajdują się informacje. Ponadto przy uznaniu określonej informacji za reklamę, organ nadzoru bierze pod uwagę całokształt przekazu a także możliwość pośredniego powiązania pozornie neutralnej informacji z identyfikacją produktu leczniczego. W związku z tym ryzyko zakwalifikowania informacji zawartej na stronie internetowej jako reklamy jest duże i stwarza ryzyko sankcji ze strony organu nadzoru.

Problem używania w domenie internetowej nazwy produktu leczniczego budzi wątpliwości w szczególności w odniesieniu do leków wydawanych na receptę. Wynika to z faktu, że w przypadku uznania takiej domeny z nazwą leku wydawanego na receptę za reklamę produktu leczniczego mamy do czynienia z naruszeniem ustawowego zakazu kierowania tego typu reklamy do publicznej wiadomości.

W związku z powyższym należałoby wskazać, że dopuszczalne jest stosowanie domen internetowych zawierających nazwę leku wydawanego na receptę, tylko do celów _ stricte _informacyjnych. Jednak w przypadku, gdy zawartość strony internetowej mieszczącej się pod wspomnianą domeną będzie zawierała informacje lub zachęty zawarte w chociażby jednym z czterech celów komercyjnych, ryzyko zakwalifikowania takiej domeny jako zakazanej reklamy jest bardzo duże.

W odniesieniu do leków OTC problem domen z nazwami leków, w przypadku ryzyka kwalifikacji takiej domeny i jej zawartości jako reklamy, będzie wymagał dostosowania do wymogów ustawowych dotyczących reklamy kierowanej do publicznej wiadomości.

Autorka jest specjalista prawa farmaceutycznego w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna