Zgodnie z Programem Działania Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2012,
PIP zamierza przeprowadzić 88 tys. kontroli. Szczególny nacisk kładziony będzie na kontrolę wypłaty wynagrodzeń oraz sprawdzanie legalności zatrudnienia. Kontrole np. legalności zatrudnienia, będą prowadzone w branżach charakteryzujących się dotychczas największą skalą nieprawidłowości w tym zakresie (np. hotelarstwie, gastronomii, handlu oraz rolnictwie). Działania zostaną też ukierunkowane na podmioty zatrudniające małą liczbę pracowników.
W związku powyższym, warto zastanowić się, jakie uprawnienia przysługują kontrolowanym podmiotom oraz jakie działania może podejmować Państwowa Inspekcja Pracy w ramach prowadzonych kontroli.
PIP jest organem państwowym uprawnionym do kontroli i nadzoru w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (znajdujących się w dziale X i XIII Kodeksu pracy) oraz przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej. Uprawnienia PIP w powyższym zakresie określa ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, z której wynika, iż do zadań należy m. in. nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem.
PIP przeprowadza kontrole za pomocą inspektorów okręgowych inspektoratów pracy. W trakcie tych kontroli inspektor może:
- swobodnie wejść na teren obiektów i pomieszczeń kontrolowanego,
- przeprowadzić oględziny obiektów, stanowisk pracy oraz urządzeń,
- żądać udzielenia ustnych lub pisemnych informacji w sprawach objętych kontrolą, a także wzywać i przesłuchiwać osoby zatrudnione w kontrolowanej firmie,
- domagać się przedłożenia odpowiednich dokumentów, czy też sporządzonych na ich podstawie zestawień i obliczeń.
Kontrolę, zgodnie z art. 26 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, przeprowadza się
w siedzibie podmiotu kontrolowanego oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych. Poszczególne czynności kontrolne mogą być również przeprowadzone w siedzibie jednostki organizacyjnej PIP.
Należy podkreślić, że inspektor PIP - przed podjęciem czynności kontrolnych - jest obowiązany do zgłoszenia swojej obecności podmiotowi kontrolowanemu. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy takie zgłoszenie mogłoby mieć wpływ na wynik przeprowadzanej kontroli, np. w momencie przeprowadzania kontroli dotyczącej legalności zatrudnienia cudzoziemców, która zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o PIP, może być przeprowadzana bez uprzedzenia oraz o każdej porze dnia i nocy.
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/161/m141729.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/za;co;pracownik;moze;dostac;kare;pieniezna,215,0,882391.html) *Za co pracownik może dostać karę pieniężną? * Szef może ukarać pracownika, np. za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Kara nie może być jednak wyższa niż 1/10 pensji. Kontrolowany przedsiębiorca ma prawo żądać okazania dokumentów uprawniających do przeprowadzenia kontroli tj. legitymacji służbowej inspektora oraz upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z ugruntowaną linią orzecznictwa sądów administracyjnych, ustawa o PIP nakłada na inspektora wyłącznie obowiązek okazania legitymacji oraz upoważnienia. Nie jest to równoznaczne z obowiązkiem jego doręczenia kontrolowanemu podmiotowi (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 15 licpa 2008 r., sygn. II SA/Bd 268/08).
Przedsiębiorca może ponadto pilnować, aby kontrola przebiegała zgodnie z przepisami prawa, w szczególności przepisami dotyczącymi ochrony informacji niejawnych oraz zasadami BHP obowiązującymi w firmie.
Szczególnie ważnym uprawnieniem kontrolowanego przedsiębiorcy jest możliwość zgłoszenia w terminie 7 dni (licząc od dnia przedstawienia protokołu), zastrzeżeń odnośnie ustaleń zawartych w protokole kontrolnym, który zostaje sporządzony przez inspektora
po przeprowadzeniu kontroli.
W przypadku stwierdzenia podczas kontroli uchybień i naruszeń przepisów prawa organ kontrolny wydaje decyzję, w której może nakazać:
- usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie,
- wstrzymania prac lub prowadzonej działalności,
- wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń,
- zaprzestania działalności lub działalności określonego rodzaju,
- ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku jeśli miały miejsce,
- wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy,
- wypłaty zaległego wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia należnego pracownikowi.
Ponadto, zgodnie z art. 11 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy organ kontrolny może,
w drodze decyzji, zakazać wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w określonych miejscach.
Należy jednocześnie podkreślić, iż przedsiębiorcy w stosunku do którego została wydana jedna z powyższych decyzji przysługuje odwołanie, zgodnie z trybem określonym w ustawie z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
| O prawie pracy czytaj w Money.pl | |
|---|---|
| Od czego zależy odszkodowanie za mobbing? Ciężar dowodu związany z wykazaniem związku między mobbingiem a rozstrojem zdrowia i rozmiarem doznanej krzywdy spoczywa na pracowniku. | |
| Jak zatrudnić stażystę w firmie Staż stwarza bezrobotnym możliwość zdobycia doświadczenia, a pracodawcom - pozyskania pracownika bez wypełniania obowiązków związanych z zatrudnieniem. | |
| Kto może pozwać pracodawcę w imieniu pracownika Związek zawodowy może występować w imieniu zatrudnionego tylko wtedy, gdy dostał od niego zgodę. |
Autorka jest aplikantem radcowskim, specjalistką prawa pracy w kancelarii MPiW