Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Zasady udzielania urlopu bezpłatnego pracownikom

0
Podziel się:

Przepisy nie precyzują minimalnego i maksymalnego okresu na jaki taki urlop może zostać udzielony.

Zasady udzielania urlopu bezpłatnego pracownikom

*Pracodawca, na podstawie pisemnego wniosku pracownika, może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Obowiązujące przepisy nie precyzują jednak minimalnego, jak i maksymalnego okresu, na jaki taki urlop może zostać udzielony. *

W okresie przebywania na urlopie bezpłatnym pracownik zostaje zwolniony z podstawowego obowiązku wynikającego ze stosunku pracy – świadczenia pracy oraz pozostawania w dyspozycji pracodawcy. W związku z powyższym na pracodawcy nie ciąży obowiązek wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za pracę. Okres urlopu bezpłatnego jest, zgodnie z Kodeksem pracy, art. 174 § 2, okresem stanowiącym przerwę w realizacji obowiązków i praw pracowniczych u pracodawcy, czyli pracodawca nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za pracownika, a co za tym idzie, okres ten nie jest ani okresem składkowym, ani okresem nieskładkowym wedle ustawy emerytalnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 października 2005 r., III AUa 1383/04).

Mimo powyższego, na gruncie obowiązujących przepisów, okres przebywania na urlopie bezpłatnym jest traktowany jako okres, w którym stosunek pracy trwa, lecz prawa i obowiązki stron stosunku pracy pozostają zawieszone (uchwała SN z dnia 27.05.2pracownik pozostaje w stosunku pracy.

W jakiej formie wniosek o udzielenie urlopu bezpłatnego?

Zgodnie z art. 174 Kodeksu pracy na pisemny wniosek pracownika, pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Przepisy kodeksu pracy nie zobowiązują pracownika do podania przyczyny uzasadniającej udzielenie takiego urlopu. Pracownik we wskazanym wniosku powinien sprecyzować okres, na czas którego chciałby uzyskać urlop bezpłatny. Należy podkreślić, że ustawodawca nie wskazał długości okresu, na który może zostać udzielony urlop bezpłatny. Zasadnym jest zatem, przy ustaleniu maksymalnego okresu, na jaki może być udzielony taki urlop, odniesienie się do długości wiążącego strony stosunku pracy. Przy czym ze względu na cel, jaki spełnia urlop bezpłatny, nie powinien on zostać udzielony na czas nieokreślony, jeśli strony nie zastrzegły możliwości jego zakończenia na mocy oświadczenia jednej ze stron stosunku pracy. Posiłkując się stanowiskiem Sądu Najwyższego należy wskazać, że udzielenie urlopu bezpłatnego na podstawie art. 174 § 1 k.p. po rozwiązaniu stosunku pracy jest nieważne (wyr. SN z dnia 5.05.2005
r.,III PK 12/05).

Przepisy Kodeksu pracy nie wskazują, kiedy udzielenie urlopu bezpłatnego jest zasadne. Nawet złożenie umotywowanego wniosku o urlop bezpłatny nie tworzy obowiązku uwzględnienia go przez pracodawcę (wyr. OSPiUS w Warszawie z dnia 10.11.1982r., I P 2374/82). Istotnym jest, że udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego - niezgodnie z przepisem art. 174 § 1 k.p. - z inicjatywy pracodawcy i bez pisemnego wniosku o udzielenie takiego urlopu, jest w świetle prawa bezskuteczne (wyr. SA w Łodzi z dnia 15.10.1996 r.,III AUA 34/96). Na marginesie należy wskazać, że pracodawca nie jest bezwzględnie związany wymiarem urlopu bezpłatnego, wskazanego wnioskiem pracownika – ma prawo udzielić urlop w mniejszym wymiarze niż wnioskowany. W sytuacji odmowy udzielenia urlopu bezpłatnego, pracodawca nie musi uzasadniać tej decyzji, co więcej pracownikowi nie przysługuje roszczenie o udzielenie tego urlopu.

Czy w podczas urlopu bezpłatnego można wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę?

W myśl art. 42 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym umowy o pracę. Wyjątkiem od tej zasady możliwość wypowiedzenie umowy w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41š k.p.). Oczywistym jest, że w czasie urlopu bezpłatnego zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 czy art. 55 k.p. Należy również pamiętać, że w stosunku do pracowników przebywających na urlopach bezpłatnych trwających krócej niż 3 miesiące, nie jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych (art. 5 Ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników). Natomiast wypowiedzenie pracownikom warunków pracy i płacy podczas przebywania na urlopie bezpłatnym jest dopuszczalne niezależnie od okresu trwania urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Ponadto należy podkreślić, że nawet
podczas urlopu bezpłatnego strony mogą uzgodnić jego wcześniejsze zakończenie.

Czy można odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego?

Zgodnie z art. 174 § 3 k.p. przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Pracodawca, podejmując decyzję o odwołaniu pracownika z urlopu bezpłatnego, powinien wskazać, jakie przyczyny przemawiają za odwołaniem. Odmowa przez pracownika uznania przyczyn za ważne i niestawienie się w pracy w terminie wskazanym przez pracodawcę może stanowić podstawę zastosowania wobec niego środków dyscyplinujących czy też wypowiedzenia umowy o pracę. W przypadku odwołania od nich, sąd rozstrzygnie, czy wskazane powody uzasadniały odwołanie pracownika z urlopu.

Okres urlopu bezpłatnego nie podlega wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2 k.p.). Zatem okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do zakładowego stażu pracy, od którego uzależniona jest długość okresu wypowiedzenia. Jednakże urlop bezpłatny trwający krócej niż jeden miesiąc w ciągu roku kalendarzowego nie wpływa na ograniczenie uprawnień pracownika do urlopu wypoczynkowego. W przypadku korzystania z urlopu bezpłatnego przez okres dłuższy niż miesiąc, urlop wypoczynkowy ulega proporcjonalnemu skróceniu.

Katarzyna Stępnicka jest aplikantką radcowską z Chałas i Wspólnicy Kancelarii Prawnej, Oddział w Gdańsku

wiadomości
porady
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)