Kiedy rodzic, u którego dziecko mieszka, zobowiązany jest do jego wydania drugiemu rodzicowi, bądź też rodzic, który uprawniony jest do kontaktu z dzieckiem - nie realizują tych obowiązków, wynikającego z orzeczenia sądowego albo z ugody, muszą liczyć się z obowiązkiem uiszczenia kwoty pieniężnej.
Od wejścia w życie nowych przepisów dotyczących wykonywana kontaktów z dzieckiem (ustawa z 26 maja 2011 r. Dz.U. Nr 144, poz. 854), podstawę prawną zastosowania środka przymusu w stosunku do rodzica, któremu powierzono bezpośrednią pieczę nad dzieckiem, a który nie wywiązuje się z obowiązków nałożonych na niego przez sąd w zakresie realizacji przez wierzyciela określonych kontaktów z małoletnim, albo w stosunku do osoby, która ma mieć kontakt z dzieckiem, a nie realizuje takiego zapisu, stanowią przepisy art. 59815 Kodeksu postępowania cywilnego.
Zgodnie z art. 59815 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku (§ 1). Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1(.§ 2).
Zagrożenie zapłatą oznaczonej sumy pieniężnej dotyczy naruszenia tylko takich obowiązków w zakresie kontaktów z dzieckiem, które określone zostały w orzeczeniu lub ugodzie. Pomocny w zakresie stosowania wyżej wskazanego przepisu jest przepis prawa materialnego - Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego art. 113 § 2 K.r.o. Zawiera on katalog kontaktów z dzieckiem, zgodnie, z którym obejmują one w szczególności przebywanie z dzieckiem i bezpośrednie z dzieckiem porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Rodzic, który mieszka z dzieckiem ma obowiązek współdziałania w kwestii przebiegu kontaktów drugiego rodzica z dzieckiem. To oznacza, że ma umożliwić, by kontakty te mogły się odbywać w sposób niezakłócony, tzn. ma obowiązek przygotowania dziecka na spotkanie, jeśli będzie ono odbierane z domu, wydania dziecka, lub spowodowania by inne osoby, wydały dziecko na spotkanie. Takiego rodzaju działania rozumieć należy, jako realizację obowiązku współdziałania. Natomiast rodzic, który jest uprawniony do kontaktu z dzieckiem ma obowiązek na kontakt stawić się, gotowy do realizacji tego prawa, ma obowiązek w tym czasie przejąć pieczę nad dzieckiem, a także po upływie czasu wskazanego w orzeczeniu bądź ugodzie, odprowadzić dziecko na wskazane miejsce.
W postępowaniu takim sąd nie bada, w jaki sposób doszło do naruszenia obowiązków dotyczących kontaktów rodzica z dzieckiem, czy też, jaki miały one charakter, lecz czy doszło do naruszenia postanowień zawartych w orzeczeniu sądu lub też w ugodzie.
Ustalenie w tym postępowaniu, że obowiązki nie były właściwie wykonywane dokonywane jest na posiedzeniu, z umożliwieniem wypowiedzenia się przez rodziców. Jeżeli zostanie wszczęte takie postępowanie, do uzyskania orzeczenia grożącego nakazaniem zapłaty, wystarczy wykazanie uzasadnionej obawy, że jedna lub obie strony będą naruszały obowiązki. Na tym etapie postępowania, gdy sąd uzna owe obawy za zasadne, zagrozi nakazaniem zapłaty określonej kwoty. Postanowienie sądu uwzględniające wniosek o zagrożenie nakazaniem zapłaty powinno precyzyjnie określać rodzaj naruszenia, ponieważ do tego zapisu będzie odnosił się sąd w drugim etapie, nakładając już obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego, w związku z wcześniej orzeczonym zagrożeniem. Sąd orzekając o zasadności zagrożenia, a także wysokości kwoty, którą ma być swego rodzaju przestrogą dla rodzica, kieruje się ochroną dobra w postaci prawa do kontaktu oraz zasadą nie obciążania nadmiernego osoby, której zagrożenie finansowe dotyczy.
Z kolei art. 59816 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego mówi, że jeżeli osoba, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, nie wypełnia nadal swego obowiązku, sąd opiekuńczy nakazuje jej zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Sąd może w wyjątkowych wypadkach zmienić wysokość sumy pieniężnej, o której mowa w art. 59815, ze względu na zmianę okoliczności.
Powyższy przepis mówi o sytuacji, kiedy do naruszenia kontaktów dochodzi w dalszym ciągu. W takiej sytuacji następuje orzekanie w drugim etapie, powiązane z tym z pierwszego, opisanego wyżej postępowania. Sąd musi ponownie zbadać, jakie są okoliczności faktyczne, czy do naruszeń rzeczywiście dochodzi, w jakim zakresie, w jakiej ilości. Sąd nadto bada ponownie sytuację materialną i finansową osoby, która będzie zobowiązana do zapłaty określonej kwoty pieniężnej.
Drugi etap postępowania w sprawie wykonania kontaktów kończy się oddaleniem wniosku albo postanowieniem nakazującym zapłatę określonej kwoty, która jest iloczynem liczby naruszeń i kwoty orzeczonej uprzednio w pierwszym etapie postępowania.
Jak czytamy w przytoczonym wyżej przepisie, Sąd jest upoważniony także do zmiany wysokości sumy pieniężnej określonej w orzeczeniu o zagrożeniu. Należy zakładać, że czyni to wówczas, kiedy sytuacja w tym zakresie, uległa zmianie.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| W małżeństwie są też niematerialne obowiązki W prawidłowo funkcjonującym małżeństwie, małżonkowie winni sobie nawzajem udzielać pomocy w najtrudniejszych chwilach życiowych. | |
| Przemoc wobec dziecka? Lekarz powinien... Ważne jest sporządzenie przez lekarza zaświadczenia, o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie. | |
| Sejm znowelizował ustawę o pieczy zastępczej Umożliwia ona tworzenie niepublicznych rodzinnych domów dziecka oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego na terenie innego powiatu, na zasadzie porozumienia starostów. |
Autorka jest adwokatem w Kancelarii Hejnar-Zawisza w Warszawie