Po nowelizacji przepisów Kodeksu spółek handlowych dokonanych ustawą z 12.12.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 229, poz. 2276) zasadniczej zmianie uległy przepisy dotyczące przekształcenia spółki cywilnej w jawną.
Przekształcenie spółek polega na zmianie formy organizacyjno-prawnej, przy której zachowana zostaje tożsamość praw i obowiązków podmiotu przekształcanego.
Zgodnie z art. 551 k.s.h. przekształceniu mogą ulec wszystkie formy prawne spółek - zarówno osobowe, jak i kapitałowe. W związku z tym, możliwe są przekształcenia spółek kapitałowych w kapitałowe, kapitałowych w osobowe, osobowych w kapitałowe i osobowych w osobowe. Niezależnie od tego przepisy regulują możliwość przekształcenia spółki cywilnej w handlową.
Na marginesie należy wspomnieć, że art. 551 § 3 k.s.h. nakazuje do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową, inną niż spółka jawna, stosować odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową, z tym że do skutków takiego przekształcenia znajdą zastosowanie przepisy regulujące skutki przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną (art. 26 § 5 k.s.h.).
Ograniczenia dot. przekształceń - art. 551 par. 4 k.s.h. ( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=03.08.2011 09:00&de=03.08.2011 17:35&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=WIG20&w=460&h=250&cm=0&rl=1 ) Sam porównuj dane na wykresach - wypróbuj MoneyAnalytics
*Tryby przekształcenia spółki cywilnej w jawną *
Obecnie przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną reguluje art. 26 § 4 - 6 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem możemy wyróżnić przekształcenie:
1) dobrowolne (art. 26 § 4 zd. 1 i 2 k.s.h.)
2) przymusowe (art. 26 § 4 zd. 3 k.s.h.).
Dobrowolne przekształcenie
Z dobrowolnym (fakultatywnym) przekształceniem spółki cywilnej na spółkę jawną mamy do czynienia wtedy, gdy spółka nie spełnia przesłanek do obligatoryjnego przekształcenia, ale mimo to wspólnicy podejmują decyzje o przekształceniu. W tym przypadku, zgłoszenia spółki jawnej do rejestru muszą dokonać wszyscy wspólnicy. Wniosek o wpis spółki jawnej powinien zostać złożony w terminie siedmiu dni od dnia podjęcia decyzji przez wspólników spółki cywilnej. Decyzja taka zapada w formie uchwały podejmowanej jednomyślnie przez wszystkich wspólników spółki cywilnej.
Przymusowe przekształcenie
Obligatoryjne przekształcenie spółki cywilnej w jawną następuje w sytuacji, gdy spółka cywilna osiągnęła w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Według obecnej regulacji art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości z 29.09.1994 r. (Dz.U. Nr 121, poz. 591) jest to równowartość w złotych polskich 800.000 euro. Kwota ta odnosi się wyłącznie do przychodów (a nie do zysków) netto ze sprzedaży towarów, produktów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych.
| Zgodnie z ustawą o rachunkowości, rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres trwający dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również dla celów podatkowych, a określony w umowie spółki cywilnej. Tak więc rok obrotowy nie musi kończyć się wraz z rokiem kalendarzowym. |
| --- |
Po przekroczeniu powyższego limitu zgłoszenie przekształcenia spółki do sądu rejestrowego jest przymusowe i powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego.
Dostosowanie umowy spółki cywilnej do przepisów o spółce jawnej
Przed dokonaniem zgłoszenia przekształcenia spółki do sądu rejestrowego należy wprowadzić do umowy spółki cywilnej zmiany dostosowujące jej treść do wymagań przewidzianych dla spółki jawnej. Zmiany te mogą być dokonane np. w formie aneksu do umowy spółki cywilnej. Minimalna treść umowy spółki jawnej jest uregulowana w art. 25 k.s.h..
Zgodnie z jego brzmieniem, umowa spółki jawnej powinna zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
3) przedmiot działalności spółki,
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Firma i siedziba spółki
Umowa spółki cywilnej uregulowana została w Kodeksie cywilnym w art. 860 - 875 i usytuowana między umową składu a umową poręczenia. Należy pamiętać, iż spółka cywilna nie posiada firmy.
Wspólnicy, działając w formie prawnej spółki cywilnej jako przedsiębiorcy, występują pod własnymi imionami i nazwiskami (art. 434 zd. 1 k.c.). W związku z powyższym, dostosowując firmę dla przekształcanej spółki, należy mieć na względzie art. 24 k.s.h., zgodnie z którym firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie _ spółka jawna _. Dopuszczalne jest też używanie w obrocie skrótu _ sp.j. _.
W związku z dopuszczeniem szerokiego katalogu możliwych przekształceń, zmiana brzmienia firmy może być dość znacząca, dlatego w tym kontekście należy mieć na uwadze również art. 554 k.s.h. W przypadku gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu _ dawniej _, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.
W umowie spółki jawnej należy ponadto określić siedzibę tej spółki, ponieważ w stosunku do spółek cywilnych nie ma obowiązku określania ich siedzib.
ZOBACZ TAKŻE:
Określenie wkładów
Spólka cywilna jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym, w którym wspólnicy zobowiązują się do świadczenia polegającego na dążeniu do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Zgodnie z art. 48 § 2 k.s.h. wkład wspólnika spółki jawnej może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Powstająca spółka jawna jest tworzona na bazie już istniejącego majątku wspólnego wspólników, który wraz z wpisem spółki do rejestru przedsiębiorców przejdzie na nią, jako nowo powstały podmiot prawny (por. art. 26 § 5 k.s.h).
W umowie spółki jawnej należy ponadto określić wartość wkładów.
Przedmiot działalności spółki
Dostosowując umowę spółki, wspólnicy muszą ponadto uzgodnić w umowie przedmiot działalności spółki. Mimo, iż k.s.h. nie przewiduje obowiązku określania w umowie przedmiotu działalności spółki zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (rozporządzenie Rady Ministrów z 20.1.2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności, Dz.U. Nr 33, poz. 289 ze zm.) to jego literalne przyjęcie z umowy spółki cywilnej nie będzie często możliwe.
Zgodnie bowiem z ustawą z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. Nr 17, poz. 209 ze zm.) w zgłoszeniu spółki do rejestru sądowego konieczne jest podanie przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Poza powyższymi minimalnymi elementami treści umowy spółki jawnej należy określić również czas trwania spółki, jeżeli jest określony.
Spółka cywilna zarówno w przypadku przekształcenia obligatoryjnego, jak i fakultatywnego staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców (wpis ma charakter konstytutywny). Poza tym, do spółki jawnej powstającej z przekształcenia spółki cywilnej odpowiednio stosuje się art. 553 § 2 k.s.h., zgodnie z którym spółka przekształcona staje się podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego składa się do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, wniosek o rejestracje powinien zostać złożony w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy spółki jawnej.
Odpowiedzialność wspólników
Wspólnicy spółki jawnej, która powstała w wyniku przekształcenia spółki cywilnej ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki zaciągnięte przed wpisem spółki jawnej do rejestru (tak jak wspólnicy w spółkach cywilnych). Nie znajduje w tym wypadku zastosowania art. 31 § 1 k.s.h. przewidujący odpowiedzialność subsydiarną, gdyż zgodnie z przepisem art. 31 § 3 k.s.h., subsydiarna odpowiedzialność wspólnika dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem spółki do rejestru przedsiębiorców.
Autor jest prawnikiem w kancelarii prawnej e|n|w|c Rechtsanwälte T. Leipert - Kancelaria Prawna Sp.K.